Ayıhı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin

Ayıhı - türk, altay və yakut mifologiyalarında xeyir ruhları. Ayığı olaraq da deyilir. Yaxşılıq edən ruhlardır. Melek mənasında da istifadə edilmişdir. Yer üzündə yaxşılıq edən insanları qoruyarlar. Yoldan çıxanları isə yalnız buraxarlar. Əleyhdarı Abasıdır.

Saxa türklərində yaradılışın, yaxşılığın və xeyriyyəçiliyin başlanğıcı olaraq qəbul edilən müqəddəs varlıqların və mələklərin ümumi adıdır. Ayıhı, bütün varlıqların yaradıcısı olan, xeyirxah bir gücdür. Yakutların inanclarında dünyanın yaradıcısı sayılan "Ürüng Ayığ Toyon", onların böyüyüdür. Bu ilahi varlıqlar, uşaqların doğulmasına, torpaqların bərəketlənmesinə və məhsuldarlığa kömək edər və insanlara da can verərlər.

Burlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bur, altay və monqol mifologiyasında və xalq inancında yaxşı ruh deməkdir. Ayıhı ilə ekvivalent olaraq bəhs edilir. Monqolca da Burh olaraq da deyilər. Yaxşı bir insanın ruhu nəzərdə tutulduğu kimi təbiətdəki xeyirli varlıqlar üçün də istifadə edilər. Şamanın göyə yüksələn ruhuna da Bur adı verilər. Burhan və ya Burkan sözü monqol Budizminde həm Buddanı həm də yaxşı ruhları ifadə etməkdə istifadə edilər. Əleyhdarı Buk (pis ruh)dur. Söz, Bura/Burçın (maral) sözləri ilə mənşə olaraq bənzər və maral türklərdə müqəddəs bir heyvandır.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]