İlon Mask

Vikipediya, azad ensiklopediya
(Elon Mask səhifəsindən istiqamətləndirilmişdir)
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
İlon Mask
ing. Elon Musk
Doğum tarixi 28 iyun 1971(1971-06-28)[1][2][…] (52 yaş)
Doğum yeri
Həyat yoldaşları
Uşaqları 11
Partnyorları
Atası Errol Mask[d]
Anası Mey Mask
Təhsili
Fəaliyyəti proqramçı, mühəndis, sahibkar, investor, iş adamı
Fəaliyyət illəri 1995-ci ildən
Üzvlüyü
İmza
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

İlon Mask (ing. Elon Reeve Musk; 28 iyun 1971[1][2][…], Pretoriya, CAR) — Cənubi Afrika Respublikasında doğulmuş ABŞ sahibkar, mühəndis, investormilyarderi. Mask SpaceX şirkətinin təsisçisi, informasiya texnologiyalarından cavabdeh rəhbəri və baş icraçı direktoru, Tesla-nın ilkin investoru, baş icraçı direktoru və məhsul dizayneri, The Boring Company-nin təsisçisi və NeuralinkOpenAI şirkətlərinin həmtəsisçisidir. 2022-ci ilin mart ayında xalis sərvəti 270 milyard ABŞ dolları olan[8] Mask həm "Bloomberg milyarderlər siyahısı"na həm də "Forbes" jurnalının milyarderlər siyahısına görə dünyanın ən varlı adamıdır.[9][10]

Mask kanadalı ana və cənubi afrikalı atanın ailəsində dünyaya gəlib CAR-ın Pretoriya şəhərində böyümüşdür. Hərbi xidmətə çağırılmamaq üçün 17 yaşında Kanadaya köçməzdən əvvəl qısa müddət Pretoriya Universitetində təhsil almışdır. O, Kuens Universitetinə qəbul oldu və iki il sonra Pensilvaniya Universitetində təhsilini davam etdirib iqtisadiyyat və fizika ixtisası üzrə bakalavr dərəcəsi aldı. Təhsilini Stenford Universitetində davam etdirmək üçün 1995-ci ildə Kaliforniyaya köçdü, amma burada qardaşı Kimballa birlikdə veb-proqram təminatı şirkəti Zip2-ni quraraq biznes karyerasına başladı. Bu startap 1999-cu ildə Compaq tərəfindən 307 milyon dollara satın alındı. Elə həmin il Mask Confinity ilə birləşərək 2000-ci ildə indiki PayPal olan onlayn bank X.com-u təsis etdi. Şirkət 2002-ci ildə eBay tərəfindən 1,5 milyard dollara satın alındı.

Mask 2002-ci ildə baş icraçı direktoru və informasiya texnologiyalarından cavabdeh rəhbəri olduğu aerokosmik istehsalçı və kosmik nəqliyyat xidmətləri şirkəti SpaceX-i təsis etdi. O, 2004-cü ildə elektrik avtomobili istehsalçısı Tesla Motors-a (indiki Tesla) sədr və məhsul dizayneri olaraq qoşuldu, 2008-ci ildə isə şirkətdə baş icraçı direktor olmuşdur. Mask 2015-ci ildə süni intellekti təbliğ edən qeyri-kommersiya tədqiqat şirkəti OpenAI-nin da həmtəsisçisi olmuşdur. 2016-cı ildə beyin-kompüter interfeyslərini inkişaf etdirməyə yönəlmiş neyrotexnologiya şirkəti Neuralink-in həmtəsisçisi oldu və tunel tikintisi ilə məşğul olan The Boring Company şirkətini təsis etdi. Mask yüksək sürətli vakum qatarların daşınması sistemi olan Hyperloop layihəsini irəli sürmüşdür.

Mask qeyri-adi və qeyri-elmi mövqelərinə və yüksək dərəcədə ictimailəşdirilmiş mübahisəli bəyanatlarına görə tənqid edilmişdir. 2018-ci ildə ABŞ Qiymətli Kağızlar və Mübadilə Komissiyası (SEC) tərəfindən Tesla-nın özəlləşdirilməsi üçün maliyyə vəsaiti əldə etdiyinə dair yalan tvit yazdığına görə məhkəməyə verilmişdir. O, SEC-in sədr vəzifəsindən müvəqqəti olaraq uzaqlaşdırması və Twitter-dən istifadəsinə məhdudiyyətlə qoyması ilə razılaşdı. Mask 2019-cu ildə Tamlanq mağarasının xilas edilməsində məsləhət verən ingilis mağaraçı tərəfindən ona qarşı qaldırılan böhtan məhkəməsində qalib gəldi. Mask, həmçinin, COVID-19 pandemiyası haqqında dezinformasiya yaydığına və süni intellekt, kriptovalyutaictimai nəqliyyat kimi məsələlərlə bağlı digər fikirlərinə görə də tənqid edilmişdir.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Uşaqlığı və ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

İlon Riv Mask 28 iyun 1971-ci ildə CAR-ın Pretoriya şəhərində anadan olmuşdur. Anası Mey Mask (qızlıq soyadı: Haldeman) Kanadanın Saskaçevan şəhərində anadan olmuş dietoloq və modeldir,[11][12] amma o, Cənubi Afrikada böyümüşdür. Atası Cənubi Afrikalı elektromexanik mühəndisi, pilot, dənizçi, məsləhətçi və bir vaxtlar Tanqanika gölü yaxınlığında Zambiya zümrüd mədəninin yarı sahibi olan Errol Maskdır.[13][14] Maskın özündən kiçik Kimbal (1972-ci il təvəllüdlü) adlı qardaşı və Toska (1974-cü il təvəllüdlü) adlı bacısı var.[12][15] Ana tərəfdən babası Yoşua Haldeman macəraçı Amerika əsilli kanadalı macərapərəstdir və ailəsini tək mühərrikli Bellanca təyyarəsində Afrika və Avstraliyaya səyahətlərə çıxarmışdır.[16][17] Mask uşaq olanda həkimlər onun kar olduğundan şübhələndiyi üçün adenoidləri çıxarılmışdı. Ailəsi vaxtilə çox varlı idi; Errol Mask bir dəfə demişdi: "Bizim o qədər pulumuz var idi ki, bəzən seyfimizi bağlaya bilmirdik".[14][18] Valideynləri 1980-ci ildə ayrıldıqdan sonra Mask əsasən atası ilə Pretoriyada yaşayırdı,[19] bu seçimi özü etmişdi, amma sonra peşman olmuşdu.[20] Mask atası haqda "Dəhşətli bir insan… Demək olar ki, ağlınıza gələ biləcək hər pis hərəkəti edib" deyərək atasından uzaqlaşdı.[20] Onun ata tərəfdən ögey bacısı və ögey qardaşı var.[16][21] İlon uşaqlığında Anqlikan Sendi məktəbində oxumuşdur.[22]

Mask təxminən 10 yaşında kompütervideo oyunlarla maraqlanmağa başladı və Commodore VIC-20 aldı.[23] O, şəxsi olaraq proqramlaşdırma öyrəndi və 12 yaşında BASIC əsaslı yaratdığı Blastar adlı video oyunu "PC and Office Technology" jurnalına təxminən 500 dollara satdı.[24] Fiziki gücsüz və özünə qapanan uşaq olan Mask uşaqlığı boyu zorakılığa məruz qalıb və hətta bir dəfə bir qrup oğlan onu pilləkəndən aşağı atdıqdan sonra xəstəxanaya yerləşdirilib.[20] Pretoriya Oğlanlar Məktəbini bitirməzdən əvvəl Uoterkluf-Haus Hazırlıq MəktəbindəBrianston Məktəbində təhsil almışdır.[25]

Təhsili[redaktə | mənbəni redaktə et]

An ornate school building
Maskın məzun olduğu Pretoriya Oğlanlar Məktəbi.

Kanada vətəndaşının ABŞ vətəndaşlığı almağının asan olduğunu[26] bilən Mask Kanada pasportu almağa Kanada əsilli anası vasitəsilə müraciət etmişdir.[27] Sənədlərin qəbul prosesi ərzində Pretoriya Universitetində beş ay təhsil aldı və bu da ona Cənubi Afrika Silahlı Qüvvələrində məcburi xidmətdən uzaqlaşmağa şərait yaratdı. Mask 1989-cu ilin iyun ayında Kanadaya gəldi və bir il Saskaçevanda ikinci əmisi oğlu ilə yaşadı. O burada fermada və taxta fabrikində əlavə işlərdə çalışdı. 1990-cı ildə Ontario ştatının Kinqston şəhərində yerləşən Kuens Universitetinə daxil oldu.[28] İki il sonra isə Pensilvaniya Universitetinə qəbul oldu və oranı 1995-ci ildə iqtisadiyyat və fizika üzrə bakalavr dərəcəsi ilə bitirdi.[29][30][31][32]

Mask 1994-cü ilin yay aylarında Silikon Vadisində iki təcrübə keçirdi: enerjinin saxlanması üçün elektrolitik superkapasitorları tədqiq edən Pinnacle Araşdırma İnstitutunda və Palo-Altoda yerləşən Rocket Science Games startapında.[33] 1995-ci ildə Kaliforniyanın Stenford Universitetində materialşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru (Ph. D.) proqramına qəbul olundu. Mask Netscape-də işə düzəlmək üçün sorğu göndərsə də, sorğuları cavabsız qaldı.[27] O, iki gündən sonra Stenforddan ayrılaraq dotkom köpüyünə qoşulub startap yaratmaq qərarına gəldi.[34]

Karyerası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Zip2[redaktə | mənbəni redaktə et]

border=none Əsas məqalə: Zip2
Xarici video
Mask ilk biznes təcrübəsindən danışır —YouTube

1995-ci ildə Mask, Kimbal və Qreq Kori mələk investorların köməyi ilə Zip2 veb proqram təminatı şirkətlərini qurdular.[35] Şirkət Palo-Altoda icarəyə götürdükləri kiçik bir ofisdə yerləşdirdi.[20] Şirkətin məhsulu qəzet nəşriyyatı sənayesi üçün xəritələrdən ibarət internet şəhər bələdçisi idi.[36] Maskın dediyinə görə, şirkət uğur qazanmazdan əvvəl, o, mənzil ala bilmədiyi üçün ofis icarəyə götürüb orada yatır, duş alır və bir kompüteri qardaşı ilə birgə işlədirdi. Kimballa biznes qərarlarında razılığa gələ bilməyəndə, fikir ayrılıqlarını güləşərək həll edirdilər.[37] Maska deyirdi ki, "Veb-sayt gündüzlər işləyirdi və mən onu həftənin yeddi günü, hər zaman gecə kodlayırdım".[20] Mask qardaşı ilə "The New York Times" və "Chicago Tribune" ilə müqavilələr əldə etdilər[38] və idarə heyətini CitySearch ilə birləşmə planlarından imtina etdiklərinə inandırdılar. Maskın Riç Sorkinin tutduğu vəzifə olan baş icraçı direktor olmaq cəhdləri[39] idarə heyəti tərəfindən qəbul edilmədi. Compaq 1999-cu ilin fevral ayında Zip2-ni 307 milyon dollara satın aldı.[40] Maska bu məbləğdən 7 faizlik payına görə 22 milyon dollar düşdü.[41]

X.com və PayPal[redaktə | mənbəni redaktə et]

border=none Əsas məqalələr: X.com, PayPal, və PayPal Mafiyası

Mask 1999-cu ilə qardaşı ilə birlikdə onlayn maliyyə xidməti verən və e-poçt ödəniş sistemi olan X.com şirkətini təsis etdi. Startap ilk federal sığortalı onlayn banklardan biri idi və fəaliyyət göstərdiyi ilk aylarında 200.000-dən çox müştəri qazanmışdı. Şirkətin investorları Maskı təcrübəsiz hesab etdilər və ilin sonuna kimi onu Intuit-in baş icraçı direktoru Bill Harrislə əvəz etdilər. Növbəti il X.com rəqabətdən uzaqlaşmaq üçün onlayn bank olan Confinity ilə birləşdi.[42] Maks LevsinPiter Til tərəfindən qurulan Confinity-nin X.com xidmətindən daha populyar olan PayPal adlı pul köçürmə xidməti var idi.[43] Şirkətin birləşməsindən sonra Mask CEO vəzifəsinə geri qayıtdı. Maskın Linux-dan daha çox Microsoft proqram təminatına üstünlük verməsi şirkətdə fikir ayrılığı yaratdı və Tilin istefasına səbəb oldu. Yaranan texnoloji problemlərə və vahid biznes modelinin olmamasına görə, idarə heyəti Maskı vəzifədən uzaqlaşdırdı və 2000-ci ilin sentyabrında onu Til ilə əvəz etdi.[note 1] Şirkət Tilin rəhbərliyi altında PayPal xidmətinə diqqət yetirdi və 2001-ci ildə PayPal adını aldı.[45] PayPal 2002-ci ildə eBay tərəfindən 1,5 milyard dollara satın alındı və şirkətin 11,72% səhmlə ən böyük səhmdarı olan Mask satışdan 175,8 milyon dollar əldə etdi.[46]

Mask 2017-ci ildə PayPal-dan X.com domenini açıqlanmayan məbləğə aldı və bunun sentimental dəyəri olduğunu dedi.[47][48]

SpaceX[redaktə | mənbəni redaktə et]

border=none Əsas məqalə: SpaceX
Musk, dressed in a suit, holds a metal model of the Starship
Mask 2019-cu ildə NORAD və Kosmik Komandanlığa Starship haqqında danışır

Mask 2001-ci ildə qeyri-kommersiya təşkilat olan Mars Cəmiyyətinə üzv olur. O, Marsda bitkilər üçün böyümə qabları yerləşdirmək planından ilhamlanır və layihənin maliyyələşdirilməsini öz üzərinə götürür. Mask 2001-ci ilin oktyabrında istixana yüklərini kosmosa göndərə bilən yenilənmiş qitələrarası ballistik raketlər (ICBM) almaq üçün Cim SentrellMayk Qriffin ilə birlikdə Moskvaya getdi. Onlar NPO LavochkinKosmotras şirkətləri ilə görüşdülər, lakin Maska təcrübəsiz kimi baxırdılar və hətta rus baş dizaynerlərindən biri ona tüpürdü. Qrup ABŞ-yə əliboş qayıtdı. 2002-ci ilin fevralında üç ədəd ICBM almaq üçün yenidən Rusiyaya qayıtdılar. Onlar Kosmotras ilə başqa bir görüş keçirdilər və ruslar 8 milyon dollara bir raket təklif etdilər. Mask isə bunu rədd edərək, əvəzində ucuz raketlər istehsal edə biləcək şirkət yaratmağa qərar verdi.[49] Mask ilk əldə etdiyi kapitalın 100 milyon dolları ilə[50] 2002-ci ilin may ayında SpaceX adı ilə ticarət edilən Space Exploration Technologies Corparation-u qurdu.[51] 2021-ci ildən etibarən o, şirkətin icraçı direktoru (CEO) olaraq qalır və eyni zamanda texniki direktor (CTO) titulunu da daşıyır.[52]

SpaceX ilk dəfə 2006-cı ildə Falcon 1 raketini buraxmağa cəhd etdi.[53] Raket Yerin orbitinə çata bilməsə də, həmin ilin sonunda NASA tərəfindən Kommersiya Orbital Nəqliyyat Xidmətləri (COTS) proqramı müqaviləsi ilə təltif edildi.[54] Maskın "kabus gördüyü, qışqırdığı və fiziki ağrılar keçirdiyi" bildirilən daha iki uğursuz cəhddən sonra[55] SpaceX 2008-ci ildə Falcon 1-i orbitə çıxarmağa müvəffəq oldu və beləcə bu raket ilk özəl maye yanacaqlı raket adını qazandı.[56] Həmin ilin sonunda SpaceX NASA ilə Falcon 9 raketi və Dragon kosmik gəmisinin Beynəlxalq Kosmik Stansiyadan (ISS) 12 uçuşu üçün 1,6 milyard dollarlıq Kommersiya Təchizat Xidmətləri proqramı müqaviləsi imzaladı.[57] Dragon 2012-ci ildə özəl müəssisə istehsalı olaraq ilk dəfə ISS-də yerləşdi.[58] Yenidən istifadə edilə bilən raketlər istehsal edən SpaceX 2015-ci ildə Falcon 9-un ilk enişini uğurla həyata keçirdi.[59] Enişlər daha sonra okean əsaslı bərpa platforması olan avtonom-kosmodrom dron gəmisində həyata keçirildi.[60] SpaceX 2018-ci ildə Falcon Heavy-ni buraxdı. Raketin missiyası İlon Maskın şəxsi Tesla Roadster-ini kosmosa aparmaq idi.[61][62] Şirkət 2017-ci ildə SpaceX-in bütün buraxılış xidməti təminatçısı imkanlarını dəstəkləyəcək yeni nəsil buraxılış aparatı və kosmik gəmi sistemi olan daha sonra Starship olaraq dəyişdirilən Big Falcon Rocket-i təqdim etdi.[63] SpaceX 2018-ci ildə planlaşdırılan 2023-cü ildə Ay ətrafında dövrə vurma missiyasını, dearMoon adı altında şəxsi layihəsi olaraq açıqladı.[64] 2020-ci ildə SpaceX ilk ekipajlı uçuşu olan Demo-2-ni həyata keçirdi və belədə insanı orbitə yerləşdirən və ekipajlı kosmik gəmini ISS ilə birləşdirən ilk özəl şirkət oldu.[65]

Mask keçmiş ABŞ prezidenti Barak Obama ilə Falcon 9-un uçuş bazasında (2010)

SpaceX peyk internetə çıxışı təmin etmək üçün 2015-ci ildə aşağı Yer orbiti peyklərinin Starlink bürcünün hazırlanmasına 2018-ci ilin fevralında orbitə buraxılan ilk iki prototip peyklə başladı.[66] İkinci sınaq peykləri və bürcün bir parçasının ilk yerləşdirilməsi 2019-cu ilin may ayında ilk 60 operativ peyk buraxılanda baş verdi.[67] Bürcün layihələndirilməsi, qurulması və yerləşdirilməsi üçün onillik davam edən prosedurun ümumi dəyəri SpaceX tərəfindən təqribən 10 milyard dollar məbləğində təxmin edilir.[68][note 2]

Şirkət Starlink peyklərinin səmanın görünüşünü əngəllədiyini deyən astronomların və peyklərin toqquşma riskini və kosmosda təhlükə yarada biləcəyini iddia edən ekspertlərin tənqidinə məruz qalıb.[71][72] Mask tənqidlərə peyklərin təsirinin "heç nə" olduğunu və "kosmosun böyüklüyünün qarşısında peyklərin çox kiçik olduğunu" deyərək cavab verib tənqidləri rədd etdi.[71]

Tesla[redaktə | mənbəni redaktə et]

border=none Əsas məqalə: Tesla (şirkət)
Musks stands, arms crossed and grinning, before a Tesla Model S
Mask Tesla Fremont fabrikində Tesla Model S-in yanında (2011)

Tesla (ilk adı — Tesla Motors) 2003-cü ilin iyul ayında Martin EberhardMark Tarpenninq tərəfindən təsis edilmişdir.[73] Hər ikisi Maskın şirkətə qatılmasına qədər ilkin inkişafda fəal rol oynayıb.[74] Mask 2004-cü ilin fevralında şirkətə 6,5 milyon dollar sərmayə qoyaraq əsas səhmdara çevrildi və Tesla-nın direktorlar şurasına sədr kimi qatıldı.[75] Mask şirkət daxilində fəal rol oynayırdı və Roadster məhsulunun dizaynına nəzarət edirdi, amma gündəlik iş əməliyyatlarında dərindən iştirak etmirdi. 2007-ci ildə bir sıra gərginləşən münaqişələrdən və 2008-ci il maliyyə böhranından sonra Eberhard şirkətdən uzaqlaşdırıldı.[76] Mask 2008-ci ildə baş icraçı direktor və məhsul dizayneri kimi şirkətin rəhbərliyini öz üzərinə götürdü.[77] 2009-cu ildə Eberhard ilə məhkəmə mübahisəsi nəticəsində Mask Tarpenninq və digər iki nəfərlə birlikdə Tesla-nın həmtəsisçisi kimi təyin olundu.[78][79] 2019-cu ildən etibarən İlon Mask qlobal miqyasda avtomobil istehsalçıları arasında ən uzun müddət işləmiş baş icraçı direktor olub.[80] Mask 2021-ci ildə nominal olaraq "Texnologiya kralı" ləqəbini götürdü.[81]

Tesla ilk dəfə 2008-ci ildə elektrikli idman avtomobili Roadster istehsal etdi. Təxminən 2500 avtomobilin satışı ilə bu, litium-ion batareyalarından istifadə edən ilk tamamilə elektrik avtomobildən ibarət olan kütləvi istehsal oldu.[82] Tesla 2012-ci ildə dörd qapılı Model S sedanını tədarük etməyə başladı.[83] Krossover Model X isə 2015-ci ildə istehsal edilməyə başladı.[84][85] Kütləvi istehsal sedanı Model 3 isə 2017-ci ildə bazara çıxarıldı.[86][87] 2020-ci ilin mart ayına olan məlumata görə, bu model 500.000-dən çox tədarüklə dünyanın ən çox satılan elektrik avtomobilidir.[88] Beşinci avtomobil Model Y krossoveri 2020-ci ildə buraxıldı.[89] Tamamilə elektriklə işləyən pikap Cybertruck 2019-cu ildə təqdim edildi.[90] Maskın rəhbərliyi altında Tesla həmçinin Nevadada Gigafactory 1Çində Gigafactory 3 kimi çoxlu litium-ion akkumulyator və elektrik avtomobillərinin yığılması fabrikləri tikib.[91][92][93]

Mask Tesla səhmdarlarının illik iclasında (2019)

2010-cu ildə ilkin ictimai təklifdən sonra Tesla səhmləri əhəmiyyətli dərəcədə artdı.[94] Beləcə Tesla 2020-ci ilin yayında ən qiymətli avtomobil istehsalçısı oldu[95][96] və həmin ilin sonunda S&P 500-ə (birja sıralaması) daxil oldu.[97][98] 2021-ci ilin oktyabrında 1 trilyon dollar bazar kapitalına çataraq bunu ABŞ tarixində edən altıncı şirkət oldu.[99] Mask 6 noyabr 2021-ci ildə Twitter platformasında Tesla səhmlərinin 10%-ni satmağı təklif etdi, çünki "son zamanlar çox şey vergidən yayınma vasitəsi olan reallaşdırılmamış qazanclardan əldə edilir".[100][101] 3,5 milyondan çox Twitter hesabı satışı dəstəklədikdən sonra Mask noyabrın 12-də həftəsonu Tesla-nın 6,9 milyard dollarlıq səhmini satdı[100] və ilin sonuna qədər 16,4 milyard dollarla 10%-lik hədəfə çatdı.[102] Wall Street jurnalı 2022-ci ilin fevralında həm İlon, həm də Kimbal Maskın satışla bağlı mümkün insayder ticarətinə görə SEC tərəfindən araşdırıldığını bildirdi.[103]

SEC iddiası[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mask 2018-ci ilin sentyabr ayında Tesla-nın potensial olaraq özəlləşdirilməsi üçün maliyyə ilə təmin ediliyini iddia edən tvitinə görə SEC tərəfindən məhkəməyə verildi.[104][105][note 3] Məhkəmə iddiaya əsasən Maskın 2018-ci ilin iyul ayında xarici investorlarla apardığı müzakirələrin əsas müqavilə şərtlərini təsdiqləmədiyini və beləliklə, tviti yalan, aldadıcı və investorlara zərər verən kimi səciyyələndirdiyini iddia etdi və Maskın şirkətin baş direktoru vəzifəsində işləməsini qadağan etməyi bildirdi.[105][109][110] Mask isə iddiaları əsassız adlandırdı.[111] İki gün sonra Mask SEC-in iddialarını təkzib etmədən SEC ilə razılaşdı. Nəticədə Mask və Tesla hər biri ayrılıqda 20 milyon dollar cərimələndi və Mask üç il Tesla sədri vəzifəsini tərk etmək məcburiyyətində qaldı, lakin CEO olaraq fəaliyyətdə qala bildi.[112][113]

İşçilərə münasibəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Maskın idarəçilik tərzi və işçiləri ilə rəftarı ciddi tənqidlərə məruz qalmışdır.[114][115][116][117][118] Business Insider xəbər verir ki, Tesla işçilərinə Maskın "vəhşi atışmalarına" görə onun masasının yanından keçməmək tövsiyə edilib.[119] Wall Street jurnalı yazır ki, Mask avtomobilləri "özünü idarə edən" kimi markalamaqda israr etdikdən sonra mühəndislərin tənqidi ilə üzləşdi. Onlardan bəziləri cavab olaraq istefa verdi, bir mühəndis Maskın "ehtiyatsız qərar verməsi ilə potensial olaraq müştərilərin həyatını riskə atdığını" dedi.[120] 2021-ci ildə nəşr olunan "Güc oyunu" kitabında Maskın işçiləri təhqir etdiyinə dair çoxsaylı müddəalar yer alır.[121] Keçmiş icraçı Wired məqaləsində "Tesla-da hər kəs İlon ilə təhqiramiz münasibətdədir." demişdir.[114]

SolarCity və Tesla Energy[redaktə | mənbəni redaktə et]

border=none Əsas məqalələr: SolarCityTesla Energy
Two green vans sporting the SolarCity logo
Solar City-nin günəş paneli quraşdıran furqonları (2009)

Mask əmisi oğulları Lindon və Piter Rivin 2006-cı ildə birgə təsis etdiyi SolarCity üçün ilkin konsepsiya və maliyyə kapitalı təmin etdi.[122] Şirkət 2013-cü ilə qədər ABŞ-də günəş enerjisi sistemlərinin ikinci ən böyük təchizatçısı idi.[123] Mask 2014-cü ildə SolarCity-nin Nyu-York ştatının Buffalo şəhərində ABŞ-dəki ən böyük günəş stansiyasından üç dəfə böyük ölçüdə qabaqcıl istehsal obyekti tikmək ideyasını irəli sürdü.[124] Zavodun tikintisi 2014-cü ildə başlayıb 2017-ci ildə tamamlanıb. Şirkət Panasonic ayrılana qədər — 2020-ci ilin əvvəlinə qədər Panasonic ilə birgə müəssisə kimi fəaliyyət göstərib.[125][126]

Tesla 2016-cı ildə SolarCity-ni 2 milyard dollardan çox qiymətə satın aldı və Tesla Energy-ni yaratmaq üçün onu batareya enerjisi saxlama məhsulları bölməsi ilə birləşdirdi. Razılaşmanın elan olunması Tesla-nın səhmlərinin qiymətinin 10%-dən çox azalması ilə nəticələndi. Həmin vaxt SolarCity likvidlik problemləri ilə üzləşirdi; lakin bu haqda Tesla səhmdarlarına məlumat verilmədi.[127] Nəticədə, bir çox səhmdar qrupları Mask və Tesla-nın direktorlarına qarşı məhkəmə iddiası qaldıraraq, SolarCity-nin satın alınmasının yalnız Maskın xeyrinə olduğunu və Tesla və onun səhmdarlarına mənfi təsir etdiyini iddia etdilər.[128][129] Mask 2019-cu ilin iyun ayında məhkəmə zamanı etiraf etdi ki, şirkət günəş bölməsindəki hər bir işçini Model 3-də işləmək üçün yenidən yerləşdirib və Maskın sözlərinə görə, "nəticədə günəş zərər çəkib". Bu əvvəllər səhmdarlara açıqlanmamışdı. 2019-cu ildə möhürlənmiş məhkəmə sənədləri də Maskın şirkətin likvidlik problemlərindən xəbərdar olduğunu təsdiqlədi.[127] Tesla direktorları 2020-ci ilin yanvarında problemi həll etdilər və Mask yeganə cavabdeh olaraq qaldı.[130][131]

Neuralink[redaktə | mənbəni redaktə et]

border=none Əsas məqalə: Neuralink
Musk standing next to bulky medical equipment on a stage
Mask birbaşa yayımla Neuralink cihazını nümayiş edir (2020)

Mask 2016-cı ildə insan beyninin maşınlarla birləşməsini asanlaşdırmaq üçün insan beyninə daxil edilmiş qurğular yaratmaqla insan beynini süni intellektlə (AI) inteqrasiya edən neyrotexnoloji startap şirkəti olan Neuralink-in həmtəsisçisi olmuşdur. Cihazların həmçinin yenilənmiş olması üçün cihazlar süni intellektin ən son yenilənməsi ilə uyğunlaşdırılacaq. Bu cür yenilənmələr yaddaşı gücləndirə və ya cihazların proqram təminatı ilə daha effektiv əlaqə saxlamasına şərait yarada bilər.[132][133]

Mask 2020-ci ilin avqustunda keçirilən canlı nümayişdə ilk cihazlarından birini iflic, karlıq, korluq və digər əlillikləri tezliklə sağalda biləcək "kəllədəki Fitbit (smart saat)" kimi təsvir etdi. Bir çox nevroloqlar və nəşrlər bu iddiaları tənqid etdi.[134][135][136] Belə ki, MIT Technology Review bunu "yüksək spekulyativ" və "neyroelm teatrı" kimi təsvir etdi.[134]

The Boring Company[redaktə | mənbəni redaktə et]

border=none Əsas məqalə: The Boring Company
Musk speaks to a crowd of journalists. Behind him is a lighted tunnel.
Mask Kaliforniyanın Hotorn şəhərində Boring sınaq tunelinin açılışında (2018)

Mask 2016-cı ildə tunel tikintisi üçün The Boring Company-ni təsis etdi.[137] Şirkət 2017-ci ilin əvvəlində tənzimləyici orqanlarla müzakirələrə başladı və heç bir icazə lazım olmadığı üçün SpaceX-ə məxsus ərazidə eni 9,1 m (30 ft), uzunluğu 15 m (50 ft) və dərinliyi 4,6 m (15 ft) olan "sınaq quyusu"nun qazıntısına başladı.[138] Las-Veqas Konqres Mərkəzinin altında tikilən tunel 2021-ci ilin əvvəlində tamamlandı.[139] Yerli rəsmilər tunel sisteminin daha da genişləndirilməsini təsdiq etdilər.[140]

The Boring Company ticarət və reklam məqsədilə 2018-ci ildə 2000 yeni alov qurğusu satdı.[141][142] Bu ideyanın Mel Bruksun Kosmos topları (1987) filmindən ilhamlandığı iddia edilir.[143][144]

Digər fəaliyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hyperloop[redaktə | mənbəni redaktə et]

border=none Əsas məqalə: Hyperloop

Mask 2013-cü ildə "vactrain" (vakum qatar) layihəsinin konseptual əsasların və ilkin dizaynların hazırlanması üçün TeslaSpaceX-dən onlarla mühəndisi topladı.[145] 12 avqust 2013-cü ildə Hyperloop layihəsi təqdim edili.[146] Sistemin alfa dizaynı Tesla və SpaceX bloqlarında nəşr olundu.[147] Layihə konsepsiyasında Los-AncelesSan-Fransisko şəhərlərini birləşdirən 6 milyard dollara hazırlana bilən sürət qatarı sistemi yer alır.[148] Əgər təklif bu büdcəylə hazırlana bilsə uzun səyahət üçün digər nəqliyyat vasitələrindən ucuz olacaq.[149]

Mask 2015-ci ilin iyun ayında 2015–2017 Hyperloop pod yarışmasında iştirak etmək üçün Hyperloop podları qurma yarışması keçirdi.[150] 2017-ci ilin iyul ayında Mask Nyu-Yorkdan Vaşinqtona qədər hiperlup qurmaq üçün "hökumətin şifahi razılığını" aldığını iddia etdi.[151][152]

OpenAI[redaktə | mənbəni redaktə et]

border=none Əsas məqalə: OpenAI

Mask 2015-ci ilin dekabrında bəşəriyyət üçün faydalı olan süni ümumi intellektin inkişaf etdirilməsi məqsədi daşıyan qeyri-kommersiya süni intellekt (AI) tədqiqat şirkəti OpenAI-nin təsis edildiyini elan etdi.[153] Şirkətin tezisi "super kəşfiyyat sistemlərinə sahib olmaqla həddindən artıq güc əldə edə bilən böyük korporasiyalara və hökumətlərə qarşı mübarizə"dir.[35][154] Mask 2018-ci ildə Tesla Autopilot vasitəsilə süni intellektə daxil olarkən Tesla-nın CEO-su olduğuna görə gələcəkdə OpenAI ilə mübahisələrin yaranmasının qarşısını almaq üçün şirkətin idarə heyətindən ayrıldı.[155]

Xilasetmə əməliyyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ətraflı bax: Tham Luang mağarasında xilasetmə əməliyyatı
Supplies and people inside a cave
Mağaranın girişində xilasedicilər və avadanlıqlar

Mask 2018-ci ilin iyul ayında Tailandda su basmış mağarada qalan uşaqların xilas edilməsinə kömək etmək üçün işçilərinə kiçik bir xilasetmə podu hazırlatdı.[156] Beynəlxalq xilasedici dalğıc qrupunun lideri Riçard Stenton Maska daşqın şiddətləndiyi təqdirdə istifadə edə bilmək üçün ehtiyat mini sualtı qayıq hazırlamağı təklif etdi.[157] Uşaq futbol komandasının şərəfinə "Vəhşi qaban" (Wild Boar) adlandırılan bu sualtı qayıq[158] 1,5 m (5 ft) uzunluğunda, 30 sm (12 inch) enində və 41 kq (90 pounds) ağırlığında idi.[159][160] SpaceX və The Boring Company mühəndisləri səkkiz saat ərzində mini sualtı qayığı düzəltdilər və şəxsən Tailanda çatdırdılar.[159] Lakin bu vaxta qədər 12 uşaqdan səkkizi tam üz maskalarından və anesteziya altında oksigendən istifadə etməklə artıq xilas edilmişdi; nəticədə Tailand səlahiyyətliləri sualtı qayıqdan istifadə etməkdən imtina etdilər.[161] İlon Mask 2019-cu ilin mart ayında Tailand şahzadəsi — Vaçıralonqkorn tərəfindən xilasetmə işlərində iştirakına görə Direkgunabhorn ordeni kimi mükafatlara layiq görülən 187 nəfərdən biri oldu.[162][163]

Musiqi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mask 30 mart 2019-cu ildə SoundCloud platformasında Emo G Records şirkəti vasitəsilə "RIP Harambe" adlı hip hop treki yayımladı. Sinsinatti zooparkındakı qorilla Harambenin öldürülməsinə və hadisə ilə bağlı sonrakı "dadsız" sensasiyasına işarə olan trekin sözləri Yanq Cek və Karolin Polaçek tərəfindən yazılmış və BloodPop tərəfindən istehsal edilmişdir.[164][165] Mask 30 yanvar 2020-ci ildə öz sözləri və vokalını özündə əks etdirən "Don't Doubt Ur Vibe" adlı EDM (elektronik rəqs musiqisi) trekini paylaşdı.[166] The Guardian rəyçisi Aleksi Petridis treki pis qiymətləndirsə də, TechCruch qəzeti isə trekin "elə də pis olmadığını" demişdir.[166]

Xeyriyyəçilik[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mask məqsədi fəlakət bölgələrində günəş enerjisi sistemini təmin etmək, eləcə də tədqiqat və inkişaf, təbliğat və təhsili dəstəkləyən[167][168] Mask Fondunun prezidentidir.[169] Fond 2002-ci ildən indiyədək 350-dən çox müxtəlif töhfələr verib. Bunların yarısını elmi tədqiqat və ya təhsil qeyri-kommersiya təşkilatlarına edilmişdir. İanə etdiyi təşkilatlar arasında Vikimedia Fondu, Pensilvaniya Universiteti və Kimbalın Big Green qeyri-kommersiya şirkəti yer alır.[170] Vox veb saytı fondu "sadəliyi ilə demək olar ki, əyləncəli və hələ də heyrətamiz dərəcədə qeyri-şəffaf" olaraq təsvir edib.[171] Fond həmçinin ianə edilən sərvətin nisbətən az olmasına görə tənqid edilib.[172] Fond 2002-ci ildən 2018-ci ilə qədər 25 milyon dolları birbaşa qeyri-kommersiya təşkilatlarına verdi,[173] bunun təxminən yarısı Maskın keçmiş qeyri-kommersiya təşkilatı olan OpenAI-yə verilmişdir.[171] Mask 2012-ci ildə Bağışlama əhdi (Giving Pledge) verdi və bununla da sərvətinin böyük hissəsini ya sağlığında, ya da öz vəsiyyəti ilə xeyriyyəçilik işlərinə verməyi öhdəsinə götürdü.[174] Forbes 2020-ci ildə Maska xalis sərvətinin 1%-dən azını ianə etdiyi üçün hələ də 1 xeyriyyəçilik balı verdi.[170]

Mask savadsızlığın aradan qaldırılmasında innovasiyaları təşviq etmək üçün 15 milyon dollar və təkmilləşdirilmiş karbon tutma texnologiyasını mükafatlandırmaq üçün 100 milyon dollar da daxil olmaqla X Mükafat Fonduna ianə ayırdı.[175][176][177][178] 2021-ci ilin noyabrında Mask Tesla-nın 5,7 milyard dollarlıq səhmlərini xeyriyyəçilik məqsədilə bağışladı.[179]

Mask 2022-ci ildə Rusiyanın Ukraynanı istila etməsinin ardınca digər Avropa dövlətləri tərəfindən satın alınan Starlink peyk şəbəkəsini Ukraynada internetə çıxışı və rabitəni təmin etmək üçün oraya yardım məqsədilə göndərdi.[180] Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski Ukraynaya verdiyi dəstəyə görə şəxsən Maska təşəkkür edib və müharibədən sonra həyata keçiriləcək kosmik layihələrlə bağlı ikisi arasında gələcək danışıqlardan söz açdı.[181][182]

Twitter[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ətraflı bax: İlon Maskın Twitter-i satın alması

Mask 31 yanvar 2022-ci ildə davamlı olaraq Twitter sosial media şəbəkəsinin əhəmiyyətli miqdarda səhmini almağa başladı və 14 mart 2022-ci ildə şirkətdəki payı 5%-ə çatdı.[183] Mask aprelin 1-də ümumilikdə 73.115.038 səhmə çatdı, bu da həmin vaxt 2,64 milyard dollar dəyərində olan Twitter-in ümumi səhmlərinin 9,13%-ni təşkil edərək, onu şirkətin ən böyük səhmdarına çevirdi. Mask şirkətdəki payının 5%-i keçdikdən sonra 10 gün ərzində SEC-i xəbərdar etməyə məhəl qoymadı, bu da ABŞ qiymətli kağızlar qanunlarını pozurdu.[184] Mask 4 aprel 2022-ci ildə ABŞ Qiymətli Kağızlar və Mübadilə Komissiyasının 13G sənədinə investisiyasını açıqladıqda, Twitter səhmləri 2013-cü ildən bəri ən böyük gündaxili artım yaşadı, çünki ticarət fəaliyyətinin dalğalanması səhm qiymətinin 27%-ə qədər artması ilə nəticələndi.[185] Maskın Twitter-də əhəmiyyətli bir pay alması ilə bağlı açıqlama, onun 25 və 26 mart tarixlərində Twitter-in söz azadlığına sadiqliyini şübhə altına alan və rəqib sosial media saytı yaratmağı düşündüyünü söylədiyi tvitlərindən sonra gəldi,[186][187][188] baxmayaraq ki, tvitlər o, artıq şirkətin 7,5%-ni aldıqdan sonra edilmişdir.[183][189] Aprelin 4-də Mask şirkətin 14,9%-dən çox hissəsini almağı qadağan edən müqavilə çərçivəsində Twitter-in direktorlar şurasına təyin edildi.[190][191] Amma Mask 9 apreldə idarə heyətinə qatılmağı qəbul etmədi.[192]

Mask aprelin 13-də Twitter-i satın almaq üçün bir səhmi 54,20 dollardan ümumilikdə 43 milyard dollar təklif etdi. Twitter-in idarə heyətinə yazdığı məktubda o, şirkəti özəlləşdirmək arzusunda olduğunu bildirib: "Twitter indiki formada nə inkişaf etməyəcək, nə də öz söz azadlığı ictimai imperativinə xidmət etməyəcək. Twitter özəl şirkət kimi transformasiya edilməlidir."[193][194][195] Buna cavab olaraq, Twitter-in idarə heyəti səhmdarların hüquqları planını qəbul etdi ki, hər hansı bir investor üçün idarə heyətinin təsdiqi olmadan şirkətin 15%-dən çoxuna sahib olmağının dəyəri əhəmiyyətli dərəcədə bahalaşdırılsın.[196][197]

Twitter aprelin 25-də Maskın təklifini qəbul etməyə hazır olduğu bildirdi.[198] Elə həmin gün İlon Mask Twitter-i satın almaq və şirkəti təqribən 44 milyard dollara özəlləşdirmək təklifini uğurla başa vurdu.[199][200][201] Mask açıqlamasında bildirdi:[202][203]

" Söz azadlığı fəaliyyət göstərən demokratiyanın təməl daşıdır və Twitter bəşəriyyətin gələcəyi üçün vacib olan məsələlərin müzakirə edildiyi rəqəmsal "şəhər meydanı"dır, mən də bunu yeni xüsusiyyətlərlə təkmilləşdirməklə, alqoritmləri açıq mənbəyə çevirməklə Twitter-i həmişəkindən daha yaxşı etmək istəyirəm. Etibarı artırmaq, botları təmizləmək və bütün insanların autentifikasiyası. Twitter-in böyük potensialı var. Mən onu göstərmək üçün şirkət və istifadəçilər icması ilə işləməyi səbirsizliklə gözləyirəm.[204][205] "

Sərvəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

A graph of Musk's net worth from 2012 to 2021, displaying a roughly exponential trend
Maskın 2012-ci ildən 2021-ci ilə qədərki xalis sərvəti (Forbes)

Mask 2002-ci ildə PayPal-ın eBay-a satılmasından 165 milyon dollar qazanmışdır.[206] O, ilk dəfə 2012-ci ildə 2 milyard dollar sərvəti ilə Forbes milyarderlər siyahısına daxil oldu.[207]

2020-ci ilin başlanğıcında Maskın sərvəti 27 milyard dollar idi.[208] İlin sonunda isə sərvəti 150 milyard dollar artdı, bunun əsas səbəbi Tesla səhmlərinin təxminən 20%-nə sahib olması idi.[209] Bu müddət ərzində sərvəti tez-tez dəyişirdi. Məsələn, sentyabr ayında Bloomberg milyarderlər siyahısı tarixində ən böyük fərqlə 16,3 milyard dollar azaldı.[210] Həmin ilin noyabr ayında Mask Facebook-un həmtəsisçisi Mark Zukerberqi keçərək dünyanın üçüncü ən varlı adamı oldu; bir həftə sonra isə Microsoft-un həmtəsisçisi Bill Geytsi keçərək ikinci ən varlı adam oldu.[211] Mask 2021-ci ilin yanvarında 185 milyard dollarlıq sərvətlə Amazon-un qurucusu Ceff Bezosu geridə qoyaraq dünyanın ən varlı adamı oldu.[212] Bezos növbəti ay birinciliyi geri aldı.[213] Forbes 27 sentyabr 2021-ci ildə Maskın 200 milyard dollardan çox sərvətə sahib olduğunu və Tesla səhmlərinin artımından sonra dünyanın ən varlı adamı olduğunu açıqladı.[214] Mask 2021-ci ilin noyabr ayında sərvəti 300 milyard dollardan çox olan ilk şəxs oldu.[215]

Maskın sərvətinin təxminən dörddə üç hissəsini Tesla təşkil edir.[211] Mask Tesla-dan maaş almır; 2018-ci ildə şəxsi qazancını Tesla-nın qiymətləndirilməsi və gəliri ilə əlaqələndirən şuranın təzminat planı ilə razılaşdı.[209] Müqavilədə Maskın təzminatı yalnız Tesla müəyyən bazar qiymətinə çatdıqda alacağı nəzərdə tutulmuşdu.[216] Bu müavilə CEO və idarə heyəti arasında edilən ən böyük belə razılaşma idi.[217] 2020-ci ilin may ayında verilən ilk mükafatda o, təxminən 800 milyon dollar dəyərində olan 1,69 milyon TSLA səhmini (şirkətin təxminən 1%-i) bazar qiymətindən aşağı qiymətə almaq hüququ qazandı.[216][217]

Mask 2014–2018-ci illər arasında 1,52 milyard dollar gəlirindən 455 milyon dollar vergi ödəyib.[218] ProPublica-ya görə, Mask 2018-ci ildə federal gəlir vergisi ödəməyib.[219] Onun 2021-ci ildə ödəməli olduğu verginin miqdarı 14 milyard dollarlıq Tesla səhmlərinin satışına əsasən 12 milyard dollar qiymətləndirilirdi.[218]

Mask dəfələrlə özünü "pul kasıbı" (əhəmiyyətli iqtisadi aktivlərə sahib olan, lakin pul əməliyyatları üçün onları tez və ya asanlıqla ləğv edə bilməyən) olaraq təsvir edib[220][221] və "sərvətin maddi tələlərə az maraq göstərdiyini" deyib.[220] In 2012, Musk signed The Giving Pledge and, in may 2020, pledged to "sell almost all physical possessions".[221][222] Mask 2021-ci ildə "digər planetlərdə yaşamağı təmin etmək və şüur işığını ulduzlara yaymaq üçün resurslar topladığını" deyərək sərvətini qorudu.[223] 2000-ci illərin əvvəllərində Mask özəl pilot idi,[aydınlaşdırma lazımdır] onun sevimli təyyarəsi L-39 Albatros idi, baxmayaraq ki, 2008-ci ilə qədər pilotluğu dayandırmağa qərar verdi.[224][225] Mask SpaceX-ə məxsus şəxsi təyyarə istifadə edir[226][227] və 2020-ci ilin avqust ayında ikinci bir təyyarə aldı.[228] 2018-ci ildə təyyarənin qalıq yanacaqlarından istifadə edərək 150.000 mildən çox səyahət etdiyini müşahidə etdi.[226][229]

Görüşləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Siyasət[redaktə | mənbəni redaktə et]

Musk converses with US Vice President Mike Pence, the Second Lady, and other officials
Mask 2020-ci ildə Kennedi Kosmik Mərkəzində SpaceX-ə məxsus Crew Dragon Demo-2-nin buraxılmasından qısa müddət əvvəl ABŞ-nin o vaxtkı vitse-prezidenti Mayk Pens ilə

Mask 2015-ci ildə "demokratlar üçün əhəmiyyətli (birinci səviyyəli olmasa da) donor" olduğunu, lakin respublikaçılara da çox şey verdiyini söylədi. Mask siyasi töhfələrin ABŞ hökumətində söz sahibi olmaq üçün bir şərt olduğunu demişdir.[230] Mask Donald Trampı iqlim dəyişikliyi ilə bağlı mövqeyinə görə tənqid edib[231] və Trampın iki biznes məsləhət şurasına qoşulduqdan sonra[232][233] Mask 2017-ci ilin iyununda Trampın ABŞ-ni Paris sazişindən çıxarmaq qərarına etiraz olaraq hər ikisindən istefa verdi.[234] Mask 2020-ci il Demokrat prezident seçkilərində namizəd Endrü Yanı dəstəklədi və onun təklif etdiyi universal əsas gəliri də dəstəklədiyini bildirdi.[235] Ümumi seçkilərdə isə Kanye Vestin müstəqil kampaniyasını dəstəklədi.[236] Mask Marsdakı nəzəri hökumətin birbaşa demokratiya olması lazım olduğunu düşündüyünü bildirmişdir.[237] 2021-ci ilin sentyabrında Texasda abortla bağlı ciddi məhdudiyyətlərin qəbul edilməsindən sonra Texas qubernatoru Qreq Abbott Mask və SpaceX-in Texasın "sosial siyasətlərini" dəstəklədiyini bildirdi. Cavabında Mask, "Ümumiyyətlə, inanıram ki, hökumət nadir hallarda insanlara öz iradəsini tətbiq etməlidir və bunu edərkən, onların ümumi xoşbəxtliyini maksimum dərəcədə artırmağa çalışmalıdır. Bu siyasətdən kənarda qalmağı üstün tutduğunu söylədi."[238] Milyarderlərə vergilərin artırılması ilə bağlı demokrat təkliflərə gəlincə, Maskın cavablarına tənqidi siyasət şərhləri və senator Ron Uayden kimi tərəfdarları təhqir etmək daxildir.[239][240]

2020-ci ilin iyul ayında Mask partnyoru Qrims də daxil olmaqla Twitter-də əhəmiyyətli əks-sədaya səbəb olan "Əvəzliklər pisdir" tvitini yazdı.[241][242][243] Tvit bəziləri tərəfindən transfobikqeyri-binar genderlərə hücum kimi qəbul edilib.[244] 2020-ci ilin dekabrında paylaşdığı tvitlərində Mask yenə də əvəzliklər istifadəsini ələ saldı. İnsan Hüquqları Kampaniyası onun tvitlərini tənqid edərək üzr istəməyə çağırıb.[245][246]

Mask ABŞ hökumətinin şirkətlərə subsidiyalar verməli olduğuna inanmadığını bildirib; əvəzində onları pis davranışdan çəkindirmək üçün karbon vergisindən istifadə edilməlidir.[247][248] Mask deyir ki, azad bazar ən yaxşı həll yolu tapacaq və ekoloji cəhətdən təmiz olmayan nəqliyyat vasitələrinin istehsalının öz nəticələrini verməsi lazımdır.[249] Onun bu mövqeyi "ikiüzlü" adlandırılıb, çünki biznesləri milyardlarla dollar subsidiyalar alıb.[250][251] Bundan əlavə, Tesla Kaliforniyada federal səviyyədə təklif edilən sıfır emissiya kreditlərinin hökumət tərəfindən başlatdığı sistemlərdən böyük məbləğlər qazanmışdır. Bu, Tesla avtomobillərinin ilkin istehlakçıların qəbulunu yaxşılaşdırmağa imkan verdi, çünki hökumətlər tərəfindən verilən vergi kreditləri Tesla-nın akkumulyatorlu elektrik avtomobillərinin mövcud aşağı qiymətli daxili yanma mühərrikli avtomobilləri ilə müqayisədə qiymət baxımından rəqabətə davamlı olmasını təmin etdi.[252] Qeyd etmək lazımdır ki, Tesla həm Avropa İttifaqı Emissiya Ticarət Sistemi, həm də Çin milli karbon ticarəti sxemi tərəfindən şirkətə verilən karbon kreditlərinin satışından əhəmiyyətli dərəcədə gəlir əldə edir.[253][254][255][256]

Mask Hindistanın Baş naziri Narendra Modi və Milli Təhlükəsizlik müşaviri Ajit Doval ilə

Qısamüddətli satışın uzun müddətdir əleyhdarı olan Mask dəfələrlə bu praktikanı tənqid edib və bunun qeyri-qanuni olduğunu müdafiə edib.[257][258] Maskın qısa satışa qarşı çıxmasının, qısamüddətli satıcıların hazırda həddən artıq qiymətləndirildiyinə inandıqları şirkətlər haqqında müxalif araşdırmaları tez-tez necə təşkil etmələri və dərc etmələri ilə bağlı fərziyyələr irəli sürülür.[259] Mask həmçinin kriptovalyutaları mütəmadi olaraq təbliğ edərək, onları ənənəvi hökumət tərəfindən buraxılan fiat valyutaları üzərində dəstəklədiyini bildirib.[260] Onun onlar haqqında yazdığı tvitlərin dəyişkən təsirlərini nəzərə alsaq,[261] kriptovalyutalarla bağlı açıqlamaları Nuriel Rubini kimi tənqidçilər tərəfindən bazar manipulyasiyası kimi qiymətləndirilmişdir.[262]

Mask 2021-ci ilin noyabr ayında Twitter-də ABŞ senatoru Berni Sandersi ələ saldığına görə tənqid olundu. Sanders Twitter-də bir mesaj yayımladı: "Biz son dərəcə varlılardan ədalətli paylarını ödəmələrini tələb etməliyik." Mask daha sonra cavab verdi: "Hələ də sağ olduğunu unuduram".[263][264][265]

Mask insan əhalisinin azalması ilə bağlı narahatlıqlarını dilə gətirərək,[266][267] "Marsda sıfır insan əhalisi var. Buranı çoxplanetli sivilizasiyaya çevirmək üçün bizə çoxlu insan lazımdır." demişdir.[268] 2021-ci ilin dekabrında Wall Street jurnalıın CEO Şurasının iclasında danışan Mask doğum nisbətlərinin və əhalinin azalmasının bəşər sivilizasiyası üçün ən böyük risklərdən biri olduğunu bildirmişdir.[269]

Mask Rusiyanın Ukraynanı istila etməsini pislədi və Ukraynanın müdafiəsini dəstəkləmək üçün ölkəyə pulsuz Starlink girişinin təmin etmək barədə tədbirləri açıqladı. Ukrayna prezidenti Volodimir Zelenski ikisi arasında gələcək danışıqları elan edərkən Maska şəxsən təşəkkür etdi.[270][271] Bəzi hökumətlər Starlink-dən Ukraynanın işğalına cavab olaraq Rusiya xəbər mənbələrinə girişi əngəlləməyi xahiş etsələr də Mask özünü "azad söz mütləqiyyətçisi" kimi təqdim etdi və "silah gücü olmadan bunu etməyəcəyik" dedi.[272][273]

COVID-19[redaktə | mənbəni redaktə et]

Elon Musk Twitter
@elonmusk

ing. Based on current trends, probably close to zero new cases in US too by end of April


Mövcud tendensiyalara əsasən, aprelin sonuna kimi ABŞ-də da yeni yoluxmaların sayı sıfıra yaxındır

19 mart 2020[274]

Mask COVID-19 pandemiyası ilə bağlı ictimai şərhlərinə və davranışlarına görə tənqid edilib.[275][276] O, xlorokini təbliğ etmək və ölüm statistikasının manipulyasiya edildiyini fərz etmək də daxil olmaqla virus haqqında yanlış məlumatlar yayıb.[277][278][279][280][281] Pandemiyanın başlanğıcında uşaqların SARS-CoV-2 koronavirusuna qarşı "əsaslı immunitetə malik olduğunu" iddia etmişdir.[282][283] Twitter müəyyən etdi ki, "Tvitin ümumi konteksti və nəticəsi" nəzərə alınmaqla, onların COVID-19 şərhi ilə bağlı qaydalarını pozmayıb; The Verge bu qərarı "məsuliyyətsiz" adlandırdı.[284]

Mask həmçinin "koronavirus panikası…axmaqdır" ifadəsini işlətmişdir.[285][286][287] Mask dəfələrlə karantin qaydalarına əsasən müəssisələrin bağlanmasını tənqid etdi və Tesla Fremont fabrikini yenidən açaraq yerli qanunları pozdu.[288][289][290] 2020-ci ilin mart ayında New York Times qəzetinin Çindəki ölkədaxili yeni yoluxmaları bildirmədiyi barədə xəbərini şərh edən Mask, "aprel ayının sonuna qədər ABŞ-də yəqin ki, sıfıra yaxın yeni yoluxma halları olacağını" proqnozlaşdırmışdı.[291][292] Politico daha sonra bu şərhi "2020-ci ilin ən cəsarətli, inamlı və heyrətamiz dərəcədə yanlış proqnozlarından biri" adlandırdı.[293] 2020-ci ilin noyabr ayında "Space Karen" ifadəsi Twitter-də Mask COVID-19 testinin effektivliyi ilə bağlı dezinformasiyanı tvit etdikdən sonra trend oldu.[284][294][295][296]

Mask həmçinin, 2020-ci ilin mart ayında Tesla-nın hazırlayacağı və ya satın alacağı ventilyatorları (tibbi qurğu) ianə etməyi təklif etdi.[297] Bir çox xəstəxanalar qeyd etdilər ki, bu cihazlar BiPAP və CPAP maşınlarıdır, daha bahalı və çox axtarılan invaziv mexaniki ventilyator (IMV) maşınları deyil, lakin cihazlar ən ağır xəstələr üçün istifadə edilə bilər.[298][299][300] İnvaziv ventilyatorların qiyməti 50.000 dollara qədər olarkən, CPAP aparatları isə təxminən 500 dollara alına bilər.[301]

2021-ci ildə SpaceX-in həkimlər və akademik tədqiqatçılarla birlikdə yaratdığı antikor testi proqramının tapıntıları həmmüəllif kimi qeyd olunan Maskla Nature Communications-da dərc olundu.[302][303]

Süni intellekt[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mask tez-tez süni intellektin (AI) potensial təhlükələri haqqında danışır və dəfələrlə onu bəşəriyyət üçün ən böyük təhlükə adlandırıb.[304][305] Maskın süni intellektlə bağlı fikirləri mübahisələrə səbəb olub və Yan Lekun kimi ekspertlər tərəfindən tənqid edilib.[306][307][308] Nəticə etibarilə, CNBC-yə görə, Maska süni intellekt tədqiqat cəmiyyəti tərəfindən "həmişə müsbət baxılmır".[309] Hətta Mark Zukerberq də bu məsələdə Mask ilə toqquşdu, Zukerberq onun xəbərdarlıqlarını "olduqca məsuliyyətsiz" adlandırdı.[310][311][312] Maskın insanların kompüter simulyasiyasında yaşadığına dair iddiaları da tənqid edilib.[313][314]

Metakainat[redaktə | mənbəni redaktə et]

2021-ci ilin dekabrında virtual reallıq (VR) ilə idarə olunan metakainat haqqında fikrini bildirən Mask, "məcburi bir metakainat vəziyyəti görə bilmədiyini" dedi və daha sonra qeyd etdi ki, "Məncə, metakainatda yox olmaqdan çox uzağıq. Bu, sadəcə olaraq, bir növ cızıq-söz kimi səslənir."[315][316]

" "Əlbəttə ki, burnunuza televizor qoya bilərsiniz. Bunun sizi "metaverse" etdiyinə əmin deyiləm." "Bütün günü üzünə cinsi ekran bağlayan və heç vaxt ayrılmaq istəməyən birini görmürəm. Görünür — heç bir şəkildə." "

İctimai nəqliyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Şirkətlərinin müxtəlif nəqliyyat sahələrində fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq, Mask ictimai nəqliyyatı tənqid etmişdir.[317][318] Bu mövqe elitizm adlandırılır, çünki ictimai nəqliyyat növləri bütün insanlara xidmət göstərir, halbuki avtomobillər yalnız sahibi və ya icarəyə götürə bilən və idarə edə bilən şəxslər tərəfindən istifadə edilə bilər.[319][320]

2017-ci ilin dekabrında Kaliforniyanın Lonq-Biç şəhərində Neyron Məlumatların Emalı Sistemləri Konfransı çərçivəsində keçirilən Tesla tədbirində ictimai nəqliyyat və şəhərlərin genişlənməsi ilə bağlı auditoriya sualına cavab olaraq Mask qeyd etdi:[321][322]

" "Belə bir müddəa var ki, yaxşı şeylər nədənsə əziyyətli olmalıdır. Məncə, ictimai nəqliyyat əziyyətlidir. Bu pisdir. Niyə bir yerə getmək istəyirsən ki, bu sənin başlamaq istədiyin yerdən başlamır, bitməsini istədiyin yerdə bitmir? Və hər zaman davam etmir."

"Bu, baş ağrısıdır, buna görə də hamının xoşuna gəlmir. Və bir dəstə təsadüfi yad adam var, onlardan biri seriyalı qatil ola bilər, yaxşı, əla. Və buna görə də insanlar fərdi nəqliyyatı sevirlər, bu belədir. İstədiyiniz yerdə, istədiyiniz zaman."

Tamaşaçılar Yaponiyada ictimai nəqliyyatın işlədiyini deyən zaman Musk cavab verdi: "Nə, insanları metroda hara sıxışdırırlar? Bu gözəl səslənmir".

"

Onun şərhləri həm nəqliyyat, həm də şəhərsalma üzrə ekspertlərin geniş tənqidinə səbəb olub və onlar qeyd ediblər ki, sıx şəhər ərazilərində ictimai nəqliyyat daha qənaətcildir, daha çox enerjiyə qənaət edir və şəxsi avtomobillərdən daha az yer tələb edir.[320][323][324]

Misir piramidaları[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mask 2020-ci ilin avqustunda Misir piramidalarını yadplanetlilərin tikdiyini iddia edən saxta konspirasiya nəzəriyyəsini təbliğ etdi. Misirin Beynəlxalq Əməkdaşlıq naziri Rania Əl-Maşat bu iddialara cavab olaraq Maskı ölkəyə dəvət edərək, tikinti ilə bağlı əlavə dəlillərə baxmasını xahiş etdi. Misir arxeoloqu Zahi Havass Maskın iddialarını rədd edərək, bunu "tam hallüsinasiya" adlandırıb. Mask daha sonra BBC-nin məqaləsini tvit edərək, "Bu BBC məqaləsi bunun necə edildiyi barədə ağlabatan xülasə təqdim edib." dedi.[325]

Din və tale[redaktə | mənbəni redaktə et]

Bəşəriyyətin "sadəcə fizika"dan ibarət olmadığını, "bir növ talenin mövcud olduğuna" inanıb-inanmadığını soruşduqda Mask belə cavab verdi:

Yaxşı, edərəm. Düşünürəm ki, bütün bunları quran bir növ usta zəka var? Məncə, çox güman ki, yox, çünki onda bunu deməlisiz: "Usta zəka haradan gəlir?" Beləcə, ortaya bir sual çıxır. Məncə, həqiqətən bunu fizikanın əsas qanunları ilə izah edə bilərsiz. Bilirsiniz ki, bu sadə elementlərdən ibarət mürəkkəb fenomendir.[326][daha etibarlı mənbəyə ehtiyac var]

"Elm və dinin birgə mövcud ola biləcəyini düşünürsən?" sualına Mask "Yəqin ki, yox" cavabını vermişdir.[327]

SpaceX-in Dragon kapsulunun 2020-ci ildə Meksika körfəzinə uğurla enməsi ilə bağlı Mask, "Bilirsiniz, mən çox dindar deyiləm, amma bunun üçün dua etdim" demişdir.[20]

2021-ci ilin dekabrında xristian mühafizəkar satirik saytı The Babylon Bee ilə müsahibədə Mask, "Mən İsanın müdafiə etdiyi prinsiplərlə razıyam. İsanın təlimlərində böyük bir hikmət var və mən bu təlimlərlə razıyam." demişdir.[20]

Şəxsi həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mask ilk həyat yoldaşı, kanadalı yazıçı Castin Vilson ilə Kuins Universitetində oxuyarkən tanış olub, 2000-ci ildə ailə həyatı qurmuşdur.[328] O, 2000-ci ildə Cənubi Afrikada tətildə olarkən malyariyaya yoluxmuş və az qala ölürmüş.[329] 2002-ci ildə ilk övladları olan Nevada Aleksander Mask, 10 həftəlik olarkən qəfil körpə ölümü sindromundan (SIDS) öldü. Ölümdən sonra cütlük süni mayalandırmadan (IVF) istifadə etmək qərarına gəldi.[330] Əkizlər Xavier və Qriffin 2004-cü ilin aprelində, ardınca 2006-cı ildə isə Kai, Sakson və Damian üçəmləri dünyaya gəldi.[330] Cütlük 2008-ci ildə boşanıb və beş oğlunun qəyyumluğunu paylaşmışdır.[328][331][332]

2008-ci ildə Mask ingilis aktrisası Talula Rayli ilə münasibətə başladı və 2010-cu ilin sentyabrında cütlük Şotlandiyanın Dornok-Katedral qəsəbəsində evləndi.[333][334] Mask 2012-ci ildə Raylidən ayrıldığını açıqladı.[335][336][337] 2013-cü ildə Mask və Rayli yenidən evləndilər. Mask 2014-cü ilin dekabrında Raylidən ikinci boşanma ərizəsi verdi, lakin ərizəni geri götürdü.[338] İkinci boşanma 2016-cı ildə bitdi.[339] Mask daha sonra 2017-ci ildə bir neçə ay Amber Hörd ilə münasibətə başladı;[340][341] onun Hördü 2012-ci ildən bəri izlədiyi bildirildi.[341] Mask daha sonra Conni Depp tərəfindən hələ Hörd ilə evli ikən münasibətdə olmaqda tənqid edildi.[342][343][344] Mask və Hörd hər ikisi münasibəti inkar etdilər.[345]

2018-ci ilin may ayında Mask və kanadalı musiqiçi Qrimes görüşdüklərini açıqladılar.[346][347][348] Qrimes 2020-ci ilin may ayında oğullarını dünyaya gətirdi.[349][350] Musk və Qrimesə görə, onun adı "X Æ A-12" idi; lakin müasir ingilis əlifbasında olmayan simvolları ehtiva etdiyi üçün ad Kaliforniya qaydalarını pozmuş olurdu[351][352] buna görə də "X Æ A-Xii" olaraq dəyişdirildi. Bu, daha çox çaşqınlıq yaratdı, çünki Æ müasir ingilis əlifbasında hərf deyil.[353] Uşağa sonda "X AE A-XII" Mask adı verildi, ilk ad olaraq "X", ikinci ad olaraq "AE A-XII" və soyad olaraq "Mask".[354] Mask 2021-ci ilin sentyabrında "yarı ayrıldığı" xəbərini təsdiqlədi; 2021-ci ilin dekabrında Time-a verdiyi müsahibədə isə subay olduğunu dedi.[355][356][357] Qrimes 2022-ci ilin mart ayında Mask ilə münasibəti haqqında "Yəqin ki, mən onu sevgilim adlandırardım, amma biz çox axıcıyıq" dedi. O, daha sonra Y ləqəbli Eks Dark Siderael Mask adlı ilk qızının daşıyıcı ana (surroqat) vasitəsilə 2021-ci ilin dekabrında doğulduğunu açıqladı.[358] Həmin ayın sonunda Qrimes tvit ilə Maskdan yenidən ayrıldığını və "amma o, mənim ən yaxşı dostum və həyatımın sevgisidir" sözlərini paylaşdı.[359]

2000-ci illərin əvvəlindən 2020-ci ilin sonuna qədər Mask həm Tesla, həm də SpaceX-in qurulduğu və mərkəzinin hələ də yerləşdiyi Kaliforniyada yaşayırdı.[360] Mask 2020-ci ildə Texasa köçdü.[361]

Mask 2021-ci ilin may ayında Canlı şənbə gecəsi verilişində asperger sindromu olduğunu bildirdi.[362]

Mask ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mask ailəsi Cənubi AfrikaKanada mənşəli ABŞ-də məşhur bir ailədir. Ailə üzvləri əyləncə və iş dünyasında seçilir, onlardan biri də İlon Maskdır.[363]

  • İlon Mask (1971) — SpaceXTesla kimi fəaliyyətləri ilə məşhur olan sahibkar və biznes maqnatı, hazırda dünyanın ən varlı adamıdır və Time jurnalı tərəfindən 2021-ci ildə "İlin adamı" seçilmişdir.[364]
  • Errol Mask (1946) — Cənubi Afrikalı elektromexanik mühəndisi, pilot, dənizçi, məsləhətçi və bir vaxtlar Tanqanika gölü yaxınlığındakı Zambiya zümrüd mədəninin yarı sahibi.[365] O, hazırda ikinci həyat yoldaşı ilə CAR-ın Pretoriya şəhərində yaşayır. İlon Maskın atasıdır.[366]
  • Castin Mask (1972) — kanadalı yazıçı. İlon Maskın keçmiş həyat yoldaşı.[367]
  • Kimbal Mask (1972) — sahibkar, xeyriyyəçi və restoranlar şəbəkəsi sahibi. 1998-ci ildə qardaşı İlon Maskla birlikdə Zip2-ni qurub və daha sonra onu 307 milyon dollara Compaq-a satmışdır. Big Green şirkətinin həmtəsisçisi və sədridir.[368]
  • Mey Mask (1948) — 50 ildən artıqdır ki, model və dietoloqdur. "Time" jurnalının sağlamlıq buraxılışı, "Women's Day" və "Vogue" daxil olmaqla bir çox jurnalın üz qabığında yer almışdır. İlon Maskın anasıdır.[369]
  • Toska Mask (1974) — kinorejissor, OTT əyləncə yayım platforması və istehsalçı şirkət Passionflix-in həmtəsisçisi. İlon Maskın bacısıdır.[20]
  • Lindon Riv (1977) — SolarCity-nin həmtəsisçisi və 2017-ci ilə qədər onun baş direktoru vəzifəsini icra edən iş adamı. İlon Maskın xalasıoğludur.[370]

İctimai tanınma[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mədəniyyət[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mask Dəmir adam 2 (2010),[371] Niyə O? (2016)[372]Qara geyimli adamlar: Beynəlxalq (2019) filmlərində rol almışdır.[373] Çəkildiyi teleseriallara isə Simpsonlar ("Yerə düşən Mask", 2015),[374] Böyük partlayış nəzəriyyəsi ("Platonik permutasiya", 2015),[375] Cənubi Park ("Yalnız üzvlər", 2016),[376][377] Rik və Morti ("Krevkus Morti üzərində ekipaj", 2019)[378][379]Canlı şənbə gecəsi (2021) aiddir.[380] O, həmçinin Yox olma yarışı (2015) və Lo və Behold (2016) sənədli seriallarına müsahibə verib.[381][382]

İlon Mask South China Morning Post (SCMP)-ə görə Çində nəşriyyat, restoran, tekstil və dizayn daxil olmaqla çoxlu məhsul üçün ingilis dilində adını və ya Çin dilində transliterasiyasını istifadə edən qeydiyyatdan keçmiş ticarət nişanına sahib 270-dən çox müxtəlif şirkət ilə "ticarət nişanı fenomeni" oldu.[383]

Mükafatlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mask 2018-ci ildə London Kral Cəmiyyətinin (FRS) üzvü seçildi.[384] O, 2015-ci ildə Yel Universitetində mühəndislik və texnologiya üzrə fəxri doktor adı aldı[385]IEE-nin fəxri üzvü seçildi.[386] Falcon raketlərinin inkişafına verdiyi töhfələrə görə 2008-ci ildə Amerika Aeronavtika və Astronavtika İnstitutu tərəfindən Corc Lov Nəqliyyat mükafatı,[387] 2010-cu ildə Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası tərəfindən Qızıl Kosmik medal[388] və 2012-ci ildə Kral Aeronavtika Cəmiyyəti tərəfindən Qızıl medalla təltif olundu.[389] Mask Time 100 siyahısına 2010,[390] 2013,[391] 2018,[392] və 2021-ci illərdə[393] daxil edilmişdir. O, həmçinin Time jurnalı tərəfindən 2021-ci ildə "İlin adamı" seçilmişdir. Time-ın baş redaktoru Edvard Felsental yazır ki, "İlin adamı təsir göstəricisidir və çox az adam Yerdəki və Yerdən kənardakı həyata Maskdan daha çox təsir göstərmişdir".[394][395] Mask 2022-ci ildə ABŞ Milli Mühəndislik Akademiyasının üzvü seçildi.[396]

  • 2006-cı ildə ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının Aviasiya və Kosmik Mühəndislik Şurasının üzvü idi.[397]
  • Inc jurnalı tərəfindən 2007-ci ildə Tesla və SpaceX kimi fəaliyyətlərinə görə "İlin sahibkarı" mükafatına layiq görüldü.[398]
  • Tesla Roadster-in dizaynınına görə 2007 "Index Design" mükafatı[399]Mixail Qorbaçov tərəfindən 2006 "Global Green" mükafatına layiq görüldü.[400]
  • AIAA-dan Corc Lov tərəfindən "2007/2008-ci illərdə kosmik səyahət sahəsindəki ən yaxşı töhfə" mükafatına layiq görüldü.[401]
  • ABŞ Milli Vəhşi Təbiət Federasiyası tərəfindən 2008-ci ildə Tesla və SolarCity üçün "Milli Təbiəti Qoruma Uğuru" mükafatına layiq görüldü.[402]
  • ABŞ Milli Kosmik Cəmiyyətinin 2008/2009-cu illərdə "kosmos sahəsində ən əhəmiyyətli nailiyyət" liderliyinə görə verilən "Von Braun Tropi" mükafatına layiq görüldü.[403]
  • Time jurnalı tərəfindən 2010-cu ildə "Time 100" siyahısında yer aldı.[404]
  • Beynəlxalq Aviasiya Federasiyası tərəfindən 2010-cu ildə aviasiya və kosmos sahəsində ən yüksək mükafat olan "FAI Qızıl Kosmik" medalı ilə təltif edildi.[405]
  • Esquire jurnalında "21-ci əsrin ən təsiredici" 75 şəxsindən biri seçildi.[406]
  • Kitti Hok fondu tərəfindən Falcon 9 və Dragon-u yaratdığı üçün 2010-cu ildə "Yaşayan aviasiya əfsanəsi" seçildi.[407]
  • Forbes tərəfindən 2011-ci ilin fevral ayında "Amerikanın 40 və daha aşağı yaşlı ən güclü 20 CEO-su" siyahısına daxil oldu.[408]
  • 2011-ci ilin iyun ayında kosmosun kommersiyalaşdırılmasındakı irəliləyişlərinə görə 250 min ABŞ dolları dəyərində "Heinlein mükafatı"na layiq görüldü.[409]
  • 2012-ci ildə London Kral Cəmiyyətinin ən yüksək mükafatı olan "Qızıl medal"a layiq görüldü.[410]
  • Fortune jurnalı tərəfindən 2013-cü ildə SpaceX, SolarCity və Tesla üçün "İlin sahibkarı" seçildi.[411]
  • 16 mart 2014-cü ildə Kəşfiyyatçılar Klubunun "Kəşfiyyat və Texnologiya" mükafatına layiq görüldü.[412]
  • 2014-cü ildə "karyerası boyu innovasiyalara sadiqliyinə" görə "Edison uğuru mükafatı"na layiq görüldü.[413]
  • 2015-ci ildə Yel Universitetinin 314-cü məzuniyyət mərasimində mühəndislik və texnologiya üzrə "Fəxri doktor" dərəcəsi aldı.[414]
  • 2015-ci ildə IEEE-nin "Fəxri üzvü" seçildi.[415]
  • Business Insider veb saytı tərəfindən 2016-cı ilin iyun ayında "Dünyaya töhfə verən ən yaxşı 10 sahibkar"dan biri seçildi.[416]
  • 2017-ci ilin may ayında "Oslo sülh naminə biznes mükafatı" ilə təltif olundu.[417][418][419][420][421][422]
  • 2018-ci ildə Forbes jurnalının "Dünyanın ən güclü şəxsləri" siyahısında 25-ci sırada yer aldı.[423]
  • 2018-ci ildə London Kral Cəmiyyətinin üzvü seçildi.[424][425]
  • 2010, 2013, 2018 və 2021-ci illərdə "Time 100" siyahısında yer aldı.[426]
  • 4 mart 2019-cu ildə Tailandın Tam-Lanq mağarasında aparılan xilasetmə əməliyyatına verdiyi töhfəyə görə Direkqunabornun "Ən təqdirəlayiq ordeni"nin üzvü (beşinci dərəcəli) kimi təltif edilib.[427][428]
  • 2019-cu ildə Starmus festivalında "Stiven Hokinq elm medalı"na layiq görüldü.[429][430]
  • Forbes jurnalının "2019-cu ilin ən innovativ liderləri" siyahısında birinci sırada yer aldı.[431]
  • 2020-ci ildə New African jurnalı tərəfindən "Ən təsiredici 100 afrikalı"dan biri seçildi.[432]
  • 1 dekabr 2020-ci ildə "Axel Springer mükafatı"na layiq görüldü.[433]
  • Fortune jurnalı tərəfindən 2020-ci ildə "İlin sahibkarı" siyahısında birinci sırada yer aldı.[434]
  • 7 yanvar 2021-ci ildə Bloomberg tərəfindən "Dünyanın ən varlı adamı" seçildi.[435]
  • 10 yanvar 2021-ci ildə Forbes-in "Milyarderlər siyahısı"nda birinci sırada yer aldı.[436]
  • Financial Times tərəfindən avtomobil sənayesindəki nailiyyətlərinə görə "İlin adamı" seçildi.[437]
  • Newsweek tərəfindən avtomobil və kosmos sənayesindəki töhfələrinə görə fəxri siyahıya əlavə edildi.[438]
  • Time jurnalı tərəfindən 13 dekabr 2021-ci ildə "İlin adamı" seçildi.[439]
  • 9 fevral 2022-ci ildə ABŞ Milli Mühəndislik Akademiyasının üzvü seçildi.[440]

Qeydlər və istinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qeydlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Mask idarə heyətində qaldı və məsləhətçi kimi xidmət etdi.[44]
  2. Mask Tesla-nın bir səhmini 420 dollara almağı düşündüyünü bildirdi, bu da marixuananın təsirindən idi.[106] Tesla-nın idarə heyətinin üzvləri və repçi Azealia Banks Mask tvit yazarkən narkotik vasitələrin təsiri altında ola biləcəyini iddia etmişdir.[107][108]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1,0 1,1 https://www.biography.com/people/elon-musk-20837159.
  2. 2,0 2,1 Elon Musk // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.). / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Elon Musk Fast Facts.
  4. 4,0 4,1 https://www.eonline.com/uk/news/894024/elon-musk-talks-amber-heard-split-i-was-really-in-love.
  5. 5,0 5,1 https://www.harpersbazaar.com/uk/celebrities/news/a13792996/elon-musk-tells-of-severe-emotional-pain-following-amber-heard-split/.
  6. 6,0 6,1 https://www.businessinsider.com/elon-musk-girlfriend-grimes-relationship-photos-2018-8?r=US&IR=T.
  7. 7,0 7,1 https://web.archive.org/web/20130829173209/http://money.cnn.com/2007/11/13/magazines/fortune/paypal_mafia.fortune/.
  8. "Elon Musk". Forbes (ingilis). 9 mart 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 dekabr 2021.
  9. "Bloomberg Billionaires Index". www.bloomberg.com. 2020-08-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 yanvar 2022.
  10. "Real Time Billionaires". Forbes (ingilis). 2012-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 yanvar 2022.
  11. Vargas, Chanel. "11 Things to Know About Stunning 69-Year-Old Model Maye Musk". Town & Country. 6 mart 2018. 7 mart 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 mart 2020.
  12. 12,0 12,1 Usborne, Simon. "Meet the Musks: who's who in Elon's extended family?". The Guardian. 21 fevral 2018. ISSN 0261-3077. 27 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 mart 2020.
  13. * May, Dana Hull and Patrick. "Exploring the otherworldly ambitions of Elon Musk". The Buffalo News (ingilis). 2022-04-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 oktyabr 2021.
  14. 14,0 14,1 Smith, Adam. "50 years of Elon Musk's huge wealth, from emeralds to SpaceX and Tesla". The Independent (ingilis). 28 iyun 2021. 25 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 dekabr 2021.
  15. "The Musk of Romance". Wired. ISSN 1059-1028. 2 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 sentyabr 2020.
  16. 16,0 16,1 Hull, Dana; May, Patrick. "2014: Rocket Man: The otherworldly ambitions of Elon Musk". The Mercury News. 10 aprel 2014. 6 sentyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 aprel 2021.
  17. Keating, Joseph C. Jr. "Joshua N Haldeman, DC: the Canadian Years, 1926–1950". The Journal of the Canadian Chiropractic Association. September 1995. PMC 2485067.
  18. Vance, Ashlee. Elon Musk: Tesla, SpaceX, and the Quest for a Fantastic Future (ingilis). HarperCollins. 19 may 2015. 17. ISBN 978-0-06-230123-9. 31 July 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 April 2022.
  19. Hall, Dana. "Rocket Man: The otherworldly ambitions of Elon Musk". San Jose Mercury News. 11 aprel 2014. 14 aprel 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 aprel 2014.
  20. 20,0 20,1 20,2 20,3 20,4 20,5 20,6 20,7 "Elon Musk: The Architect of Tomorrow". Rolling Stone (ingilis). 15 noyabr 2017. Archived from the original on 2022-04-27. İstifadə tarixi: 15 noyabr 2017.
  21. Crilly, Rob. "Elon Musk's father has baby with step-daughter he has known since she was four". The Daily Telegraph. 25 mart 2018. 26 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 mart 2018.
  22. "Elon Musk reveals Tesla's plan to be at the forefront of a self-driving-car revolution — and why he wants to be buried on Mars". Business Insider. 2022-07-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-26.
  23. Grubb, Jeff. "How games helped make Elon Musk the real-life Tony Stark". VentureBeat. San Francisco, California. 7 aprel 2015. 29 mart 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar 2019.
  24. O'Kane, Sean. "Play the PC game Elon Musk wrote as a pre-teen". The Verge. New York City: Vox. 9 iyun 2015. 7 fevral 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar 2019.
  25. Mak, Aaron. "Elon Musk Says "Pedo Guy" Was a Common Insult in His Youth. We Checked With His Schoolmates". Slate. 4 dekabr 2019. 6 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib.
  26. Junod, Tom. "Elon Musk: Triumph of His Will". Esquire. 15 noyabr 2012. 18 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 may 2020.
  27. 27,0 27,1 Clifford, Catherine. "Multi-billionaire Elon Musk: 'I arrived in North America at 17 with $2,000'". CNBC. 12 iyun 2018. 2 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2020.
  28. Locke, Taylor. "Elon Musk's college pal: This is what 'differentiates Elon from the rest of humanity'". CNBC. 20 dekabr 2019. 14 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 yanvar 2021.
  29. Hull, Dana. "Timeline: Elon Musk's accomplishments". Mercury News. 11 aprel 2014. 10 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyun 2015.
  30. Zanerhaft, Jaron. "Elon Musk: Patriarchs and Prodigies". CSQ. C-Suite Quarterly. 2013. 3 may 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyun 2015.
  31. Meisenzahl, Elizabeth. "SpaceX, founded by Penn graduate Elon Musk, launches U.S. astronauts into space". thedp.com. 7 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 iyun 2020.
  32. Machajewski, Sarah. Breakout Biographies – Elon Musk: Engineer and Inventor for the Future. 15 iyul 2017. ISBN 978-1-5081-6054-0. 2022-07-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 dekabr 2021.
  33. "How internships helped Elon Musk figure out his future". CNBC. 16 iyul 2018. 28 dekabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 dekabr 2019.
  34. Maidment, Paul. "7 college dropouts who made millions". CNBC. 15 mart 2016. 15 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 sentyabr 2020.
  35. 35,0 35,1 Strauss, Neil. "Elon Musk: The Architect of Tomorrow". Rolling Stone. 15 noyabr 2017. 17 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 noyabr 2017.
  36. Chafkin, Max. "Entrepreneur of the Year, 2007: Elon Musk". Inc. 1 dekabr 2007. 28 dekabr 2007 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 fevral 2022.
  37. Fox, Emily Jane. "How Elon Musk's Mom (and her Twin Sister) Raised the First Family of Tech". Vanity Fair (ingilis). 21 oktyabr 2015. 2022-04-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 mart 2022.
  38. "Zip2 Founder Launches 2nd Firm: Readies Financial Supersite. – Free Online Library". www.thefreelibrary.com. 12 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2021.
  39. Cooper, Charles. "CitySearch, Zip2 to merge in $300 million deal". ZDNet. 27 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 mart 2021.
  40. Junnarkar, Sandeep. "Compaq buys Zip2". CNET. 16 fevral 1999. 21 oktyabr 2014 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  41. Hartmans, Matt Weinberger, Avery. "How billionaire Tesla and SpaceX CEO Elon Musk went from getting bullied as a child to becoming one of the most successful and provocative men in tech". Business Insider. 23 mart 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 aprel 2020.
  42. Huddlestone, Tom Jr. "Elon Musk slept on his office couch and 'showered at the YMCA' while starting his first company". CNBC. 19 iyun 2018. 18 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 sentyabr 2020.
  43. Hartmans, Matt Weinberger, Avery. "How billionaire Tesla and SpaceX CEO Elon Musk went from getting bullied as a child to becoming one of the most successful and provocative men in tech". Business Insider. 23 mart 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 aprel 2020.
  44. "The PayPal Mafia". Fortune. 23 may 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 iyul 2015.
  45. Odell, Mark. "Timeline: The rise of PayPal". Financial Times. 30 sentyabr 2014. 22 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 aprel 2020.
  46. "SEC 10-K". PayPal. 31 dekabr 2001. 25 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib.
  47. Huang, Echo. "Elon Musk bought a web domain worth millions with "sentimental value" to him". Quartz. 25 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 aprel 2020.
  48. Statt, Nick. "Elon Musk now owns X.com, the defunct domain of his second startup". The Verge. 10 iyul 2017. 25 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 sentyabr 2020.
  49. Vance, Ashlee. "Elon Musk's space dream almost killed Tesla". Bloomberg L.P. 14 may 2015. 23 fevral 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 iyun 2015.
  50. Wayne, Leslie. "A Bold Plan to Go Where Men Have Gone Before". The New York Times. 5 fevral 2006. 12 aprel 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 fevral 2015.
  51. California Business Search (C2414622 – Space Exploration Technologies Corp), February 23, 2018 tarixində arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: December 13, 2020
  52. Koren, Marina. "Elon Musk Is Maybe, Actually, Strangely, Going to Do This Mars Thing". The Atlantic. 6 may 2021. 31 May 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 April 2022.
  53. Berger, Eric. Liftoff. William Morrow and Company. 2021. 178–182. ISBN 978-0-06-297997-1.
  54. Dunbar, Brian. "NASA Invests in Private Sector Space Flight with SpaceX, Rocketplane-Kistler". www.nasa.gov (Press-reliz) (ingilis). 2021-09-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 dekabr 2021.
  55. Berger, Eric. Liftoff. William Morrow and Company. 2021. səh. 216. ISBN 978-0-06-297997-1.
  56. Ledur, Júlia. "Falcon Flights". Reuters. 1 may 2019. 10 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 fevral 2021.
  57. Chang, Kenneth. "Big Day for a Space Entrepreneur Promising More". The New York Times. 22 may 2012. 1 iyul 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 yanvar 2021.
  58. Harwood, William. "SpaceX Dragon returns to Earth, ends historic trip". CBS News. 31 may 2012. 22 aprel 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 avqust 2013.
  59. "SpaceX rocket in historic upright landing". BBC News. 22 dekabr 2015. 31 avqust 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2016.
  60. O'Kane, Sean. "SpaceX successfully lands a Falcon 9 rocket at sea for the third time". The Verge. New York City: Vox Media. 27 may 2016. 27 iyun 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2016.
  61. Drake, Nadia. "Elon Musk's Tesla in Space Could Crash Into Earth". National Geographic. 25 fevral 2018. 10 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 fevral 2021.
  62. Chow, Denise. "'Starman' and the Tesla Roadster that SpaceX launched into orbit have now cruised beyond Mars". NBC News. 6 noyabr 2019. 10 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 fevral 2021.
  63. "Starship Update". YouTube. 28 sentyabr 2019. 13 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  64. "Elon Musk Says SpaceX Will Send Yusaku Maezawa (and Artists!) to the Moon". Wired. 18 sentyabr 2018. 16 iyul 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 may 2019.
  65. Wattles, Jackie. "SpaceX and NASA launch Crew Dragon in Florida: Live updates". CNN. 30 may 2020. 29 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 may 2020.
  66. Johnson, Eric M.; Roulette, Joey. "Musk shakes up SpaceX in race to make satellite launch window: sources". Reuters. 31 oktyabr 2018. 18 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 mart 2021.
  67. Hall, Shannon. "After SpaceX Starlink Launch, a Fear of Satellites That Outnumber All Visible Stars – Images of the Starlink constellation in orbit have rattled astronomers around the world". The New York Times. 1 iyun 2019. 21 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 iyun 2019.
  68. Shepardson, David; Roulette, Joey. "Taking on SpaceX, Amazon to invest $10 billion in satellite broadband plan". Reuters. 30 iyul 2020. 7 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar 2021.
  69. Sheetz, Michael. "SpaceX's Starlink wins nearly $900 million in FCC subsidies to bring internet to rural areas". CNBC. 7 dekabr 2020. 16 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar 2021.
  70. Wattles, Jackie. "SpaceX gets almost $900 million in federal subsidies to deliver broadband to rural America". CNN. 8 dekabr 2020. 18 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar 2021.
  71. 71,0 71,1 Griffin, Andrew. "Elon Musk rejects criticism that his satellite fleet is dangerous". The Independent. 30 dekabr 2021. 2021-12-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 dekabr 2021.
  72. "Elon Musk rejects claims that his satellites are hogging space". BBC News. 30 dekabr 2021. 2021-12-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 dekabr 2021.
  73. Burns, Matt. "A Brief History of Tesla". TechCrunch. 8 oktyabr 2014. 6 mart 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyun 2015.
  74. Nordqvist, Joseph. "Tesla Motors Inc. – Company Information". Market Business News. 12 fevral 2014. 12 fevral 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 aprel 2014.
  75. Burns, Matt. "A Brief History of Tesla". TechCrunch. 8 oktyabr 2014. 17 iyul 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 iyul 2015.
  76. Morrison, Chris. "Musk steps in as CEO". The New York Times. 15 oktyabr 2008. 4 fevral 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  77. "Elon Musk: The Story of a Maverick". interestingengineering.com. 13 avqust 2020. 16 mart 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 aprel 2021.
  78. LaMonica, Martin. "Tesla Motors founders: Now there are five". CNET. sentyabr 2009. 2014-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 aprel 2020.
  79. Schwartz, Ariel. "Tesla Lawsuit Drama Ends as Five Company Founders Emerge". Fast Company. 21 sentyabr 2009. 2015-06-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 aprel 2020.
  80. Royse, Dave. "Industry Shift: With Four Departures This Year, Who Is The Longest-Tenured Automotive CEO?". Yahoo. 8 iyul 2019. 2019-12-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-26.
  81. Shead, Sam. "Elon Musk has officially been made the 'Technoking of Tesla'". CNBC (ingilis). 15 mart 2021. 2022-01-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 yanvar 2022.
  82. Wilson, Kevin A. "Worth the Watt: A Brief History of the Electric Car, 1830 to Present". Car and Driver. 15 mart 2018. 17 mart 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 mart 2021.
  83. Boudreau, John. "In a Silicon Valley milestone, Tesla Motors begins delivering Model S electric cars". San Jose Mercury News. 22 iyun 2012. 24 noyabr 2012 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 iyun 2012.
  84. Ruddick, Graham. "Tesla's Model X electric car spreads falcon wings at U.S. launch". The Guardian. 30 sentyabr 2015. 2 iyun 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 noyabr 2015.
  85. "Tesla Model X: Not a model launch". Fortune. 12 noyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 noyabr 2015.
  86. Vlasic, Bill. "In Pivotal Moment, Tesla Unveils Its First Mass-Market Sedan". The New York Times. 29 iyul 2017. 9 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 fevral 2021.
  87. Gibbs, Samuel. "Tesla Model 3 doesn't have a key – and seven other things we learned". The Guardian. 31 iyul 2017. 9 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 fevral 2021.
  88. Holland, Maximilian. "Tesla Passes 1 Million EV Milestone & Model 3 Becomes All Time Best Seller". CleanTechnica. 10 mart 2020. 12 aprel 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 aprel 2020.
  89. O'Kane, Sean. "Tesla Model Y deliveries begin in the US". The Verge. 16 mart 2020. 17 mart 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 fevral 2021.
  90. Huddleston, Tom Jr. "This is the James Bond sports car Elon Musk bought for nearly $1 million that inspired Tesla Cybertruck". CNBC. 22 noyabr 2019. 27 noyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 sentyabr 2020.
  91. "Does Musk's Gigafactory Make Sense?". 14 aprel 2019. 13 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 dekabr 2019.
  92. "Inside Tesla's Gigafactory: A Crazy Idea Takes Shape In Nevada". Forbes. 27 iyul 2016. 28 dekabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 dekabr 2019.
  93. "Tesla's Musk says Shanghai factory breaking ground". ABC news. 7 yanvar 2019. 3 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib.
  94. "With First Share Offering, Tesla Bets on Electric Car's Future". The New York Times. Associated Press. 28 iyun 2010. 10 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 fevral 2021.
  95. "Tesla overtakes Toyota to become world's most valuable carmaker". BBC News. 1 iyul 2020. 10 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 fevral 2021.
  96. Boudette, Neal E. "Tesla Shines During the Pandemic as Other Automakers Struggle". The New York Times. 2 iyul 2020. 10 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 fevral 2021.
  97. Li, Yun. "Tesla shares fall 6% as it enters the S&P 500 with 1.69% weighting, fifth largest". CNBC. 20 dekabr 2021. 10 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 fevral 2021.
  98. "Tesla Stock Joins the S&P 500: A Game Changer". The Wall Street Journal. 21 dekabr 2020. 10 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 fevral 2021.
  99. Chris Isidore. "Tesla is now worth more than $1trillion". CNN. 2021-11-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 noyabr 2021.
  100. 100,0 100,1 Haselton, Todd. "Elon Musk sold about $6.9 billion in Tesla stock this week". CNBC (ingilis). 13 noyabr 2021. 2022-06-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 noyabr 2021.
  101. "Elon Musk Twitter profile". Twitter (ingilis). 6 noyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 noyabr 2021.
  102. Jin, Hyunjoo. "Tesla's Musk exercises all of his stock options expiring next year". Reuters (ingilis). 30 dekabr 2021. 2022-05-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-26.
  103. Michaels, Dave. "WSJ News Exclusive | SEC Probes Trading by Elon Musk and Brother in Wake of Tesla CEO's Sales". Wall Street Journal (ingilis). 24 fevral 2022. ISSN 0099-9660. 2022-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 mart 2022.
  104. "SEC.gov | Elon Musk Charged With Securities Fraud for Misleading Tweets". www.sec.gov. 2022-02-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2022.
  105. 105,0 105,1 Goldstein, Matthew. "S.E.C. Sues Tesla's Elon Musk for Fraud and Seeks to Bar Him From Running a Public Company". The New York Times. 27 sentyabr 2018. 23 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2018.
  106. Choudhury, Saheli Roy. "SEC says Musk chose $420 price for Tesla shares because it's a pot reference". CNBC. 28 sentyabr 2018. 6 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 sentyabr 2020.
  107. Swisher, Kara. "How and Why Silicon Valley Gets High". The New York Times. 23 avqust 2018. 2018-08-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 may 2021.
  108. Woodyard, Chris. "Elon Musk's tweet on taking Tesla private now dogged by drugs claim from rapper Azealia Banks". USA Today. 30 avqust 2018. 12 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 may 2021.
  109. Patnaik, Subrat; Kalia, Shubham. "Factbox – 'Funding secured': SEC gives timeline surrounding tweet from Tesla's Musk". Reuters. 28 sentyabr 2018. 23 noyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 noyabr 2018.
  110. O'Kane, Sean; Lopatto, Elizabeth. "Elon Musk sued by SEC for securities fraud". The Verge. 27 sentyabr 2018. 30 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 sentyabr 2018.
  111. "SEC Sues Elon Musk for Tweets About Taking Tesla Private, Seeks to Remove Him as CEO". Slate. 27 sentyabr 2018. 26 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 noyabr 2019.
  112. "Elon Musk forced to step down as chairman of Tesla, remains CEO". The Verge. 27 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 sentyabr 2018.
  113. "SEC.gov | Elon Musk Settles SEC Fraud Charges; Tesla Charged With and Resolves Securities Law Charge". www.sec.gov. 2018-09-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 fevral 2022.
  114. 114,0 114,1 Duhigg, Charles. "Dr. Elon & Mr. Musk: Life Inside Tesla's Production Hell". WIRED. 13 dekabr 2018. 21 mart 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2021.
  115. Bilton, Nick. "Elon Musk's Totally Awful, Batshit-Crazy, Completely Bonkers, Most Excellent Year". Vanity Fair. 10 noyabr 2020. 29 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2021.
  116. Mckay, Tom. "Report: Elon Musk Is Kind of a Dick". Gizmodo. 11 noyabr 2020. 19 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2021.
  117. Eadicicco, Lisa. "Why Tesla employees fear Elon Musk, as told by one of the company's cofounders". Business Insider. 16 may 2015. 22 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2021.
  118. Julia Carrie Wong. "Tesla workers say they pay the price for Elon Musk's big promises". The Guardian. 13 iyun 2018. 23 mart 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2021.
  119. Isobel Asher Hamilton. "Tesla employees were reportedly told not to walk past Elon Musk's desk because of his wild firing rampages". Business Insider. 13 dekabr 2018. 10 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2021.
  120. Dugan, Ianthe Jeanne; Spector, Mike. "Tesla's Push to Build a Self-Driving Car Sparked Dissent Among Its Engineers". The Wall Street Journal. 24 avqust 2017. 16 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2021.
  121. Mitchell, Charlie. "Sweary tirades and abrupt firings under Elon Musk, new book claims". The Times. ISSN 0140-0460. 2022-05-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 avqust 2021.
  122. Kanellos, Michael. "Newsmaker: Elon Musk on rockets, sports cars, and solar power". CNET. 15 fevral 2008. 29 yanvar 2014 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  123. "2013 Top 250 Solar Contractors". Solar Power World. 13 sentyabr 2013. 10 oktyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  124. Smith, Aaron. "Elon Musk's sunny plans for Buffalo". CNNMoney. 17 iyun 2014. 9 oktyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  125. Kolodny, Lora. "Tesla, Panasonic will reportedly stop joint solar cell production at Gigafactory 2 in Buffalo". CNBC. 26 fevral 2020. 8 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 sentyabr 2020.
  126. "The highs, lows and legacy of Panasonic's doomed project in Buffalo". www.bizjournals.com. 23 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 aprel 2021.
  127. 127,0 127,1 Kolodny, Lora. "Tesla's Elon Musk knew SolarCity faced a 'liquidity crisis' at time of 2016 deal, legal documents show". CNBC. 28 oktyabr 2019. 15 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 sentyabr 2020.
  128. Strong, Michael. "Shareholder $2.2B Lawsuit Against Tesla CEO Musk Halted After Trial Postponed Due to Coronavirus". The Detroit Bureau. 16 mart 2020. 14 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 sentyabr 2020.
  129. Mitchell, Russ. "Elon Musk knew SolarCity was going broke before merger with Tesla, lawsuit alleges". Los Angeles Times. 23 sentyabr 2019. 30 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 sentyabr 2020.
  130. Hals, Tom. "Tesla directors settle, isolating Musk as SolarCity trial looms". Reuters. 30 yanvar 2020. 28 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 sentyabr 2020.
  131. Chase, Randall. "Judge OKs $60M settlement over Tesla buyout of SolarCity". ABC. 17 avqust 2020. 25 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 sentyabr 2020.
  132. "Elon Musk launches Neuralink, a venture to merge the human brain with AI". The Verge. 27 mart 2017. 3 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 aprel 2017.
  133. Winkler, Rolfe. "Elon Musk Launches Neuralink to Connect Brains With Computers". Wall Street jurnalı. 27 mart 2017. 2 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 oktyabr 2020.
  134. 134,0 134,1 Regalado, Antonio. "Elon Musk's Neuralink is neuroscience theater". MIT Technology Review. 30 avqust 2020. 13 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 sentyabr 2020.
  135. Cellan-Jones, Rory. "Is Elon Musk over-hyping his brain-hacking Neuralink tech?". BBC News. 1 sentyabr 2020. 12 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2020.
  136. Rogers, Adam. "Neuralink Is Impressive Tech, Wrapped in Musk Hype". Wired. 4 sentyabr 2020. 6 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 sentyabr 2020.
  137. "The Not So Dull Future Of The Boring Company". HotCars. March 18, 2021. March 20, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 3, 2021.
  138. Heathman, Amelia. "Elon Musk's boring machine has already built a 'test trench' in LA". Wired UK. 18 iyul 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 fevral 2017.
  139. "Boring Co. underground loop to be put to the test". Las Vegas Review-Journal. 20 may 2021. 21 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 may 2021.
  140. McBride, Sarah. "Elon Musk's Proposed Vegas Strip Transit System Advanced by City Council Vote". Bloomberg. 16 dekabr 2020. 11 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 yanvar 2021.
  141. "Flamethrower – The Boring Company". boringcompany.com. boringcompany.com. 29 yanvar 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 yanvar 2018.
  142. "Elon Musk's Boring Company is now raising money by selling flamethrowers". CNN. 28 yanvar 2018. 29 yanvar 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 yanvar 2018.
  143. "Elon Musk Loves This '80s Comedy So Much He Keeps Dropping Hidden Quotes". 4 dekabr 2017. 4 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 iyun 2020.
  144. Kooser, Amanda. "Can you crack the password for Elon Musk's flamethrower?". Cnet. 26 yanvar 2018. 17 mart 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 sentyabr 2020.
  145. "Hyperloop Update: Elon Musk Will Start Developing It Himself". Forbes.com. 29 sentyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2016.
  146. "Beyond the hype of Hyperloop: An analysis of Elon Musk's proposed transit system". Gizmag.com. 22 avqust 2013. 10 iyul 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 avqust 2013.
  147. Kirschen, Philippe; Burnell, Edward. "Hyperloop System Optimization". 6 aprel 2021. arXiv:2104.03907 [cs.CE].
  148. Vens, Eşli. "Revealed: Elon Musk Explains the Hyperloop, the Solar-Powered High-Speed Future of Inter-City Transportation". Bloomberg BusinessWeek. 27 yanvar 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 aprel 2016.
  149. Ranger, Steve. "What is Hyperloop? Everything you need to know about the race for super-fast travel". ZDNet. 30 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 sentyabr 2020.
  150. Mazza, Sandy. "Hyperloop competition brings new mass-transit technology to life in Hawthorne". Daily Bulletin. January 29, 2017. August 16, 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 13, 2020.
  151. "Elon Musk Says He Has 'Verbal' OK To Build N.Y.-D.C. Hyperloop". NPR.org. 31 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 iyul 017.
  152. "Elon Musk's Boring Company removes D.C.-Baltimore tunnel from list of projects on website". The Washington Post (ingilis). ISSN 0190-8286. 2021-08-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 avqust 2021.
  153. Markoff, John. "Artificial-Intelligence Research Center Is Founded by Silicon Valley Investors". The New York Times. 11 dekabr 2015. 30 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 dekabr 2015.
  154. Levy, Steven. "How Elon Musk and Y Combinator Plan to Stop Computers From Taking Over". Medium. 11 dekabr 2015. 6 mart 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 dekabr 2015.
  155. Novet, Jordan. "Elon Musk, who has sounded the alarm on AI, leaves the organization he co-founded to make it safer". CNBC. 2 fevral 2018. 30 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 sentyabr 2020.
  156. Jordan, Dearbail. "Elon Musk offers to help Thai cave rescue". BBC News. 6 iyul 2018. 25 oktyabr 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 oktyabr 2018.
  157. "Richard Stanton email correspondence". Twitter. 18 iyul 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 iyul 2018.
  158. Browne, Ryan. "Elon Musk takes submarine to Thai cave, but rescue chief reportedly calls it 'not practical'". CNBC. July 10, 2018. May 23, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: September 8, 2020.
  159. 159,0 159,1 "Tested for Thailand, SpaceX's makeshift mini-sub could serve as space escape pod". GeekWire.com. 8 iyul 2018. 7 dekabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 dekabr 2019.
  160. McKay, Tom. "Elon Musk Says He's Building a Tiny 'Submarine' to Rescue Thai Soccer Team Trapped in Cave". Gizmodo. 28 avqust 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 avqust 2018.
  161. Lee, Timothy B. "Thai official: Elon Musk's submarine "not practical for this mission" [Updated]". Ars Technica. 10 iyul 2018. 19 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 sentyabr 2020.
  162. "Thai king confers awards on two Australian divers for rescue of cave boys". Reuters. 19 aprel 2019. 6 aprel 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2019.
  163. ราชกิจจานุเบกษา. "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ให้แก่บุคคลที่ช่วยเหลือผู้ประสบภัยในถ้ำหลวง วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน จังหวัดเชียงราย" (PDF) (Thai). 21 mart 2019. 2019-03-22 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2019.
  164. Arcand, Rob. "Elon Musk Drops Surprise Rap Single "RIP Harambe"". Spin. 31 mart 2019. 1 aprel 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 aprel 2019.
  165. Fitzgerald, Trent. "Elon Musk Randomly Shares Rap Song Dedicated to Harambe". XXL. 31 mart 2019. 3 aprel 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 aprel 2019.
  166. 166,0 166,1 "Elon Musk just dropped an EDM track on SoundCloud". TechCrunch. 26 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 fevral 20.
  167. Harris, Mark. "How Elon Musk's secretive foundation hands out his billions". The Guardian. London. 23 yanvar 2019. 28 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 sentyabr 2020.
  168. "Musk Foundation". muskfoundation.org. 21 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  169. "Mask Fondu". ProPublica (ingilis). 10 fevral 2022 tarixində arxivləşdirilib.
  170. 170,0 170,1 Cuccinello, Hayley C. "Elon Musk Has Promised To Give At Least Half His Fortune To Charity. Here's How Much He's Donated So Far". Forbes. 8 sentyabr 2020. 13 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  171. 171,0 171,1 Schleifer, Theodore. "The big decision before Elon Musk, now the richest person in the world". Vox. 11 yanvar 2021. 17 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 fevral 2021.
  172. Coren, Michael J. "All the causes Elon Musk's foundation has donated money to since 2002". Quartz. 10 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 aprel 2021.
  173. "OpenAI shifts from nonprofit to 'capped-profit' to attract capital". 25 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2021.
  174. "Pledge Signatories". The Giving Pledge. 9 yanvar 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 yanvar 2022.
  175. Feloni, Richard. "Silicon Valley could help the last people you'd expect — and Elon Musk has given $15 million to a contest that will prove it". Business Insider. 21 mart 2018. 19 may 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 sentyabr 2020.
  176. Popken, Ben. "Elon Musk to donate sliver of net worth for carbon capture". NBC News. 22 yanvar 2021. 5 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 fevral 2021.
  177. Clifford, Catherine. "Elon Musk is donating a $100 million prize for carbon capture technology — here's what that means". CNBC. 22 yanvar 2021. 8 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 fevral 2021.
  178. Chappell, Bill. "Elon Musk Funds $100 Million XPrize For Pursuit Of New Carbon Removal Ideas". NPR (ingilis). 8 fevral 2022. 2022-01-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 fevral 2022.
  179. "Elon Musk Makes Biggest Donation in History". www.bloomberg.com. 2022-02-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 fevral 2022.
  180. Sheetz, Michael. "Elon Musk's SpaceX sent thousands of Starlink satellite internet dishes to Ukraine, company's president says". CNBC (ingilis). 2022-03-22. 2022-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-28.
  181. Ivana Saric. "Zelensky thanks Elon Musk for sending Starlink satellites to Ukraine". Axios. 6 mart 2022. 2022-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2022.
  182. Zoe Tidman. "Ukraine's Zelensky thanks Elon Musk for sending Starlink systems". The Independent. 6 mart 2022. 2022-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2022.
  183. 183,0 183,1 Elder, Bryce. "Musk and Twitter: the timeline". Financial Times. 6 aprel 2022. 2022-05-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-26.
  184. "Elon Musk delayed filing a form and made $156 million". Washington Post (ingilis). ISSN 0190-8286. 2022-04-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-08.
  185. "Twitter shares close up 27% after Elon Musk takes 9% stake in social media company". CNBC. 4 aprel 2022. 2022-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 aprel 2022.
  186. "Elon Musk snaps up $3bn Twitter stake". BBC News (ingilis). 2022-04-04. 2022-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-04.
  187. Jones, Callum. "Elon Musk becomes Twitter's biggest shareholder after taking 9.2% stake". The Times. ISSN 0140-0460. 2022-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-04.
  188. Turner, Giles; Trudell, Craig. "Elon Musk Takes 9.2% Stake in Twitter After Hinting at Shake-Up". Bloomberg. 2022-04-02. 2022-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-04.
  189. Placido, Dani Di. "Twitter Users Fear The Influence Of Elon Musk". Forbes (ingilis). 2022-04-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 aprel 2022.
  190. Corfield, Gareth. "Elon Musk to join Twitter board". The Telegraph (ingilis). 2022-04-05. ISSN 0307-1235. 2022-04-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-05.
  191. Twitter. "Form 8-K". ABŞ Qiymətli Kağızlar və Mübadilə Komissiyası. 2022-04-04. 2022-04-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-08.
  192. McLean, Rob. "Twitter CEO: Elon Musk will not join Twitter board". CNN. 11 aprel 2022. 2022-04-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 aprel 2022.
  193. Adler, Maxwell; Turner, Giles. "Elon Musk Makes $43 Billion Unsolicited Bid to Take Twitter Private". Bloomberg.com (ingilis). 14 aprel 2022. 2022-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 aprel 2022.
  194. "Elon Musk launches hostile takeover bid for Twitter". Agence France Presse (ingilis). 14 aprel 2022. 2022-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 aprel 2022.
  195. "U.S. Securities and Exchange Commission". SEC.gov. 13 aprel 2022. 2022-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 aprel 2022.
  196. Soave, Robby. "Why Does Elon Musk's Potential Twitter Takeover Scare the Media So Much?". reason.com. Reason. 18 aprel 2022. 2022-04-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2022.
  197. Feiner, Lauren. "Twitter board adopts 'poison pill' after Musk's $43 billion bid to buy company". CNBC (ingilis). 15 aprel 2022. 2022-04-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 aprel 2022.
  198. Roumeliotis, Greg. "Twitter set to accept Musk's $43 billion offer". Reuters (ingilis). 25 aprel 2022. 2022-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2022.
  199. Stahl, George. "Musk-Twitter Deal Values Company at Around $44 Billion". www.wsj.com. Wall Street Journal. 2022-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2022.
  200. Sangal, Aditi; Chowdhury, Maureen; Wagner, Meg; Macaya, Melissa; Hayes, Mike. "Elon Musk to buy Twitter". www.cnn.com. CNN. 25 aprel 2022. 2022-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2022.
  201. Brodkin, Jon. "It's happening: Elon Musk strikes deal to buy Twitter for $44 billion". arstechnica.com. Ars Technica. 25 aprel 2022. 2022-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2022.
  202. Abbruzzese, Jason; Wile, Rob. "Elon Musk reaches deal to buy Twitter". www.msn.com. MSN. 2022-05-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2022.
  203. Wolfe, Liz. "Elon Musk Buys Twitter, Twitter's Biggest Egos Melt Down". reason.com. Reason. 25 aprel 2022. 2022-05-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2022.
  204. Leffer, Lauren. "Elon Musk Is Officially Buying Twitter". gizmodo.com. Gizmodo. 2022-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2022.
  205. Vlachou, Marita. "Elon Musk Buys Twitter For $44 Billion". www.huffpost.com. Huffington Post. 25 aprel 2022. 2022-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 aprel 2022.
  206. Klebnikov, Sergei. "8 Innovative Ways Elon Musk Made Money Before He Was a Billionaire". Money. 8 avqust 2017. 9 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 aprel 2021.
  207. Melby, Caleb. "How Elon Musk Became A Billionaire Twice Over". Forbes. 12 mart 2012. 2021-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 fevral 2021.
  208. Frank, Robert. "Elon Musk is now the richest person in the world, passing Jeff Bezos". CNBC. 7 yanvar 2021. 6 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 aprel 2021.
  209. 209,0 209,1 O'Kane, Sean. "Elon Musk passes Jeff Bezos to become the richest person on Earth". The Verge. 7 yanvar 2021. 2021-02-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 fevral 2021.
  210. Pitcher, Jack. "Elon Musk Loses Record $16.3 Billion With Wild Wealth Swings". Bloomberg. 8 sentyabr 2020. 27 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 fevral 2021.
  211. 211,0 211,1 Neate, Rupert. "Elon Musk overtakes Bill Gates to become world's second-richest person". The Guardian. 14 noyabr 2020. 14 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 fevral 2021.
  212. "Elon Musk becomes world's richest person as wealth tops $185bn". BBC News. 7 yanvar 2021. 8 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 fevral 2021.
  213. Palmer, Annie. "Jeff Bezos overtakes Elon Musk to reclaim spot as world's richest person". CNBC. 16 fevral 2021. 16 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 fevral 2021.
  214. Cai, Kenrick. "Elon Musk Eclipses $200 Billion To Become Richest Person In The World Again". Forbes (ingilis). 2021-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2021.
  215. Haverstock, Eliza. "Elon Musk Is The First Person Worth More Than $300 Billion". Forbes. 2 noyabr 2021. 2021-11-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 noyabr 2021.
  216. 216,0 216,1 Sorkin, Andrew Ross. "Tesla's Elon Musk May Have Boldest Pay Plan in Corporate History". The New York Times. 23 yanvar 2018. 11 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 fevral 2021.
  217. 217,0 217,1 O'Kane, Sean. "Elon Musk reaches first Tesla compensation award worth nearly $800 million". The Verge. 28 may 2020. 2 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 fevral 2021.
  218. 218,0 218,1 Browne, Ryan. "Elon Musk says he will pay over $11 billion in taxes this year". CNBC. 20 dekabr 2021. 2022-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 mart 2022.
  219. Mangan, Dan. "Bezos, Buffett, Bloomberg, Musk, Icahn and Soros pay tiny fraction of wealth in income taxes, report reveals". CNBC. 8 iyun 2021. 2021-06-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 iyun 2021.
  220. 220,0 220,1 Pendeleton, Devon. "Elon Musk Surpasses Jeff Bezos to Become World's Richest Person". Bloomberg. 6 yanvar 2021. 6 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 fevral 2021.
  221. 221,0 221,1 Higgins, Tim. "Elon Musk, Tech's Cash-Poor Billionaire". The Wall Street Journal. 8 may 2020. 16 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 fevral 2021.
  222. Popken, Ben. "Musk to donate sliver of net worth for carbon capture". NBC News. January 22, 2021. February 5, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 25, 2021.
  223. Woodward, Alex. "Bernie Sanders responds to Elon Musk's space travel plans with call for progressive taxes". The Independent. 22 mart 2021. 13 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 aprel 2021.
  224. Mosher, Dave. "Elon Musk used to fly 'a Russian fighter jet' while founding SpaceX and Tesla and raising his kids". Business Insider (ingilis). 2021-11-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 noyabr 2021.
  225. "Which jets do Jeff Bezos and other tech billionaires own?". South China Morning Post (ingilis). 15 mart 2019. 2021-11-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 noyabr 2021.
  226. 226,0 226,1 Geuss, Megan. "Elon Musk's private jet appears to make frivolous flights, per Washington Post". Ars Technica. 30 yanvar 2019. 14 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 aprel 2021.
  227. Harris, Mark. "Would You Pay $7,500 to Educate Your Kid Like Elon Musk's?". The Daily Beast. 5 iyul 2020. 4 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 aprel 2021.
  228. Rapier, Graham. "Elon Musk now has another lavish Gulfstream private jet in his arsenal". Business Insider (ingilis). 2021-10-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 noyabr 2021.
  229. Harwell, Drew. "Elon Musk's highflying 2018: What 150,000 miles in a private jet reveal about his 'excruciating' year". The Washington Post. 29 yanvar 2019. 4 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 may 2021.
  230. "Elon Musk, SpaceX Founder, Battles Entrenched Rivals Over NASA Contracts". The Huffington Post. 20 fevral 2013. 30 may 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 may 2015.
  231. Roth, Madeline. "Elon Musk says he may vote for Trump, despite climate crisis". The Independent. 29 sentyabr 2020. 12 aprel 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 aprel 2021.
  232. Bhuiyan, Johana. "Elon Musk and Travis Kalanick are joining Donald Trump's strategic and policy forum". Vox. 14 dekabr 2016. 25 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 mart 2020.
  233. Cuthbertson, Anthony. "Donald Trump has asked for Elon Musk's help". Newsweek. 15 dekabr 2016. 3 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 mart 2020.
  234. Lee, Timothy B. "Elon Musk has cut ties with Trump over his Paris decision". Vox. 1 iyun 2017. 16 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 may 2021.
  235. Maria Jose Valero. "Elon Musk Says He Supports 2020 White House Hopeful Andrew Yang". Bloomberg. 10 avqust 2019. 6 aprel 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 avqust 2019.
  236. Kirkpatrick, Emily. "Elon Musk Supports Kanye West's Run for President...Again". Vanity Fair. 3 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2020.
  237. Grush, Loren. "Elon Musk thinks the best government for Mars is a direct democracy". The Verge. 11 may 2020. 19 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 may 2020.
  238. Breuninger, Lora Kolodny,Kevin. "Elon Musk declines to address Texas abortion law directly after Gov. Greg Abbott's comments". CNBC. 2 sentyabr 2021. 2021-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 sentyabr 2021.
  239. Levin, Bess. "Elon Musk Throws a S--t Fit Over the Possibility of Being Taxed His Fair Share". Vanity Fair Blogs-US. 27 oktyabr 2021. 2022-02-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2021.
  240. "Elon Musk Tweets Vulgar Crack at Sen. Ron Wyden". The Daily Beast. 8 noyabr 2021. 2022-07-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 noyabr 2021.
  241. Langford, Jackson. "Grimes tells Elon Musk that she 'cannot support hate' after he tweets 'pronouns suck'". NME. 25 iyul 2020. 25 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  242. Kirkpatrick, Emily. "Grimes Told Elon Musk to Turn Off His Phone After Tweeting That "Pronouns Suck"". Vanity Fair. 27 iyul 2020. 21 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar 2021.
  243. O'Connor, Roisin. "Grimes tells Elon Musk 'turn off your phone' after Tesla CEO's gender pronouns tweet". The Independent. 25 iyul 2020. 7 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2021.
  244. "Elon Musk's Transphobia on Twitter Is Not a Joke". Observer. 28 iyul 2020. 9 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 avqust 2020.
  245. Kolodny, Lora. "Elon Musk should apologize for mocking gender pronouns, says group that gave Tesla top LGBTQ-friendly rating". CNBC. 17 dekabr 2020. 4 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 dekabr 2020.
  246. Harevy, Josephine. "Elon Musk Skewered For Tweet Complaining About Pronouns In Bios". The Huffington Post. 16 dekabr 2020. 12 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar 2021.
  247. Kolodny, Lora. "Elon Musk endorses a carbon tax, downplays concerns about methane". CNBC (ingilis). 8 oktyabr 2021. 2021-12-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2021.
  248. Clifford, Catherine. "Elon Musk: 'My top recommendation' for reducing greenhouse gas emissions is a carbon tax". CNBC (ingilis). 12 fevral 2021. 2021-12-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2021.
  249. Werber, Cassie. "Elon Musk says tax-free carbon is "the dumbest experiment in history"". Quartz. 26 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 avqust 2016.
  250. "Taxpayer Subsidies Helped Tesla Motors, So Why Does Elon Musk Slam Them?". Mother Jones. 16 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 aprel 2015.
  251. Lalljee, Jason. "Elon Musk is speaking out against government subsidies. Here's a list of the billions of dollars his businesses have received". Business Insider (ingilis). 15 dekabr 2021. 15 dekabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2021.
  252. Plumer, Brad. "When Will Electric Cars Go Mainstream? It May Be Sooner Than You Think". The New York Times (ingilis). 8 iyul 2017. ISSN 0362-4331. 8 iyul 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2021.
  253. Kharpal, Arjun. "What 'regulatory credits' are — and why they're so important to Tesla". CNBC (ingilis). 18 may 2021. 22 December 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2021.
  254. "In struggle to meet EU rule, automakers turn to Tesla for credits". Nikkei Asia (ingilis). 2021-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2021.
  255. "Fiat Chrysler to pay Tesla for CO2 emissions credits". www.euractiv.com (ingilis). 8 aprel 2019. 2021-12-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2021.
  256. "Volkswagen to buy CO2 credits from Tesla in China". electrive.com (ingilis). 5 aprel 2021. 2021-12-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2021.
  257. Stewart, Jack. "What Are Shorts and Why Does Elon Hate Them?". Wired. 6 oktyabr 2018. 29 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 mart 2021.
  258. Graziosi, Graig. "Elon Musk lashes out at short sellers during GameStop market war". The Independent. 29 yanvar 2021. 29 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 mart 2021.
  259. "What Are Shorts and Why Does Elon Musk Hate Them?". Wired. ISSN 1059-1028. 29 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 may 2021.
  260. "Musk says he supports crypto in battle with fiat money". Reuters. 22 may 2021. 2 June 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 may 2021.
  261. Şablon:Cite ssrn
  262. "SEC Should Monitor Tesla's Elon Musk for Market Manipulation: Roubini". finance.yahoo.com. 2 June 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 may 2021.
  263. Pengelly, Martin. "Elon Musk targets Bernie Sanders over tax: 'I keep forgetting you're still alive'". The Guardian. 14 noyabr 2021. 2021-11-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 noyabr 2021.
  264. Maruf, Ramishah. "'I keep forgetting you're still alive:' Elon Musk trolls Bernie Sanders on Twitter". CNN. 2021-11-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 noyabr 2021.
  265. Lenthang, Marlene. "Elon Musk targets Sen. Bernie Sanders over tax tweet: 'I keep forgetting that you're still alive'". NBC News. 15 noyabr 2021. 2021-11-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 noyabr 2021.
  266. "Elon Musk doubled down on his theory that the world population is headed for collapse". Business Insider. 21 iyun 2019. 2022-05-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-26.
  267. "Population decline and smaller families good news for climate, says former head of FSA". The Independent. 18 oktyabr 2021. 2022-05-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-26.
  268. "Elon Musk claims population collapse 'potentially the greatest risk to the future of civilization'". CambridgeshireLive. 29 iyul 2021. 2022-05-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-26.
  269. "Elon Musk says there aren't 'enough people,' birthrate could threaten human civilization". USA Today. 7 dekabr 2021. 2022-05-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-26.
  270. Ivana Saric. "Zelensky thanks Elon Musk for sending Starlink satellites to Ukraine". Axios. 6 mart 2022. 2022-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2022.
  271. Zoe Tidman. "Ukraine's Zelensky thanks Elon Musk for sending Starlink systems". The Independent. 6 mart 2022. 2022-03-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 mart 2022.
  272. "SpaceX's Musk says Starlink has been told by some governments to block Russian news". Reuters (ingilis). 6 mart 2022. 2022-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 aprel 2022.
  273. Porter, Jon. "Elon Musk buys 9.2 percent of Twitter amid complaints about free speech". The Verge (ingilis). 4 aprel 2022. 2022-04-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 aprel 2022.
  274. Elon Musk [elonmusk]. "Based on current trends, probably close to zero new cases in US too by end of April" (Tweet). 19 mart 2020.
  275. Kolodny, Lora. "Tesla factory is still open for business as Musk tells employees 'I will personally be at work'". CNBC. 17 mart 2020. 10 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  276. Koren, Marina. "The Cult of Elon Is Cracking". The Atlantic. 10 may 2020. 10 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 fevral 2021.
  277. "Elon Musk claims he tested positive and negative for coronavirus on the same day after four tests". Evening Standard. 13 noyabr 2020. 17 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  278. Brandom, Russell. "Elon Musk is dangerously wrong about the novel coronavirus". The Verge. 29 aprel 2020. 24 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 may 2020.
  279. McFall-Johnsen, Morgan. "Elon Musk promoted coronavirus misinformation for months. Then his own infection kept him out of SpaceX's astronaut launch". Business Insider. 25 noyabr 2020. 2021-11-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 noyabr 2021.
  280. Walsh, Joe. "Elon Musk's False Covid Predictions: A Timeline". Forbes (ingilis). 2021-03-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2021.
  281. Ritschel, Chelsea. "Elon Musk 'mansplains' coronavirus to infectious disease expert". The Independent. 2 iyul 2020. 2021-12-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 yanvar 2022.
  282. "Coronavirus: Elon Musk 'child immunity' tweet will stay online". BBC News. 20 mart 2020. 12 aprel 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  283. Fried, Ina. "Twitter lets Musk's coronavirus misinformation stand". Axios. 20 mart 2020. 24 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 fevral 2021.
  284. 284,0 284,1 O'Kane, Sean. "Twitter won't remove irresponsible Elon Musk tweet about coronavirus". The Verge. 20 mart 2020. 2021-01-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 avqust 2021.
  285. Cooper, Gael Fashingbauer. "Elon Musk draws ire after calling panic over coronavirus epidemic 'dumb'". Cnet. 6 mart 2020. 3 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 sentyabr 2020.
  286. Bursztynsky, Jessica. "Elon Musk says 'the coronavirus panic is dumb' as tech peers shift to remote work". CNBC. 8 avqus 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 sentyabr 2020.
  287. Boudette, Neal E.; Flitter, Emily. "Elon Musk Lashes Out at Officials Keeping Tesla Plant Closed Over Virus". The New York Times. 9 may 2020. 1 sentyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 sentyabr 2020.
  288. "Tesla Plan to Keep Factory Open Thrown Up in Air by Sheriff". Bloomberg News. 18 mart 2020. 4 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 iyun 2020.
  289. U.S. Department of Homeland Security. "Critical Manufacturing Sector". 4 dekabr 2018. 7 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 iyun 2020.
  290. Tiku, Nitasha; Siddiqui, Faiz. "Elon Musk mobilizes tech elites behind reopening society". The Washington Post. 30 aprel 2020. 20 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 fevral 2021.
  291. Darby, Luke. "After Predicting "Close to Zero New Cases" by the End of April, Elon Musk Defies Public Health Orders and Reopens Tesla Factory". GQ. 12 may 2020. 26 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 yanvar 2021.
  292. Koren, Marina. "The Cult of Elon Is Cracking". The Atlantic. 20 may 2020. 10 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 yanvar 2021.
  293. Stanton, Zack. "The Worst Predictions of 2020". Politico. 29 dekabr 2020. 29 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 dekabr 2020.
  294. Andrews, Travis M. "A scientist's viral tweet called Elon Musk 'Space Karen' — as a way to defend science". The Washington Post. 17 noyabr 2020. 11 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2021.
  295. Pesce, Nicole Lyn. "Why Elon Musk is being called 'Space Karen' on Twitter". Market Watch. 21 noyabr 2020. 29 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2021.
  296. Cuthbertson, Anthony. "Elon Musk Forced to Watch Historic SpaceX Launch from Home and Mocked as 'Space Karen' After Catching COVID". The Independent. 16 noyabr 2020. 21 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2021.
  297. "We will give away all our ventilators, whether we buy them or build them". Twitter. 28 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 sentyabr 2020.
  298. Johnson, Martin. "California hospitals say Elon Musk sent them BiPAP, CPAP machines, not ventilators". The Hill. 17 aprel 2020. 25 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 noyabr 2020.
  299. Carville, Olivia; Hull, Dana. "Elon Musk's 'Ventilators' Arrived at Hospitals — With Some Assembly Required". Bloomberg. 17 aprel 2020. 29 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 yanvar 2021.
  300. Walter, J. M.; Corbridge, T. C.; Singer, B. D. "Invasive Mechanical Ventilation". Southern Medical Journal. 111 (12). 2018: 746–753. doi:10.14423/SMJ.0000000000000905. PMC 6284234. PMID 30512128.
  301. "Researchers Modify Sleep Apnea Machines to Ease Ventilator Shortage". AJMC. 2022-07-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 yanvar 2022.
  302. Krouse, Sarah. "Elon Musk Got 4,000 SpaceX Workers to Join a Covid-19 Study. Here's What He Learned". The Wall Street Journal. 20 fevral 2021. 22 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 fevral 2021.
  303. Bartsch, Yannic C.; Fischinger, Stephanie; Siddiqui, Sameed M.; Chen, Zhilin; Yu, Jingyou; Gebre, Makda; Atyeo, Caroline; Gorman, Matthew J.; Zhu, Alex Lee; Kang, Jaewon; Burke, John S.; Slein, Matthew; Gluck, Matthew J.; Beger, Samuel; Hu, Yiyuan; Rhee, Justin; Petersen, Eric; Mormann, Benjamin; de St Aubin, Michael; Hasdianda, Mohammad A.; Jambaulikar, Guruprasad; Boyer, Edward W.; Sabeti, Pardis C.; Barouch, Dan H.; Julg, Boris D.; Musk, Elon R.; Menon, Anil S.; Lauffenburger, Douglas A.; Nilles, Eric J.; Alter, Galit. "Discrete SARS-CoV-2 antibody titers track with functional humoral stability". Nature Communications. 12 (1). 15 fevral 2021: 1018. Bibcode:2021NatCo..12.1018B. doi:10.1038/s41467-021-21336-8. PMC 7884400 (#bad_pmc). PMID 33589636 (#bad_pmid).
  304. Gibbs, Samuel. "Elon Musk: artificial intelligence is our biggest existential threat". The Guardian. 27 oktyabr 2014. 30 oktyabr 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 dekabr 2015.
  305. "Elon Musk and Stephen Hawking think we should ban killer robots". The Washington Post. 28 iyul 2015. 8 mart 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2017.
  306. Shead, Sam. "Elon Musk has a complex relationship with the A.I. community". CNBC. 13 may 2020. 11 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2021.
  307. Holmes, Aaron. "Facebook's head of AI says Elon Musk 'has no idea what he is talking about'". Business Insider. 13 may 2020. 25 March 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 mart 2022.
  308. Shead, Sam. "Elon Musk 'Nuts' To Call For AI Regulation, Says Facebook's Chief AI Scientist". Forbes. 28 sentyabr 2018. 2022-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 mart 2022.
  309. Shead, Sam. "Elon Musk has a complex relationship with the A.I. community". CNBC. 13 may 2020. 11 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  310. Clifford, Catherine. "Mark Zuckerberg: Elon Musk's doomsday AI predictions are irresponsible". CNBC. 24 iyul 2017. 26 aprel 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2019.
  311. Solon, Olivia. "Killer robots? Musk and Zuckerberg escalate row over dangers of AI". The Guardian. 25 iyul 2017. 30 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2021.
  312. Metz, Cade. "Mark Zuckerberg, Elon Musk and the Feud Over Killer Robots". The New York Times. 9 iyun 2018. 15 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 yanvar 2021.
  313. "We are living in a computer simulation, Elon Musk says". The Independent. 2 iyun 2016. 7 sentyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 iyun 2016.
  314. Tobak, Steve. "The Chances That Life Is Really a Computer Simulation". FOX Business. 21 oktyabr 2016. 5 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 iyul 2020.
  315. GmbH, finanzen net. "Elon Musk says the metaverse seems more like a marketing buzzword right now than a reality". markets.businessinsider.com (ingilis). 2021-12-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2021.
  316. Vincent, James. "Elon Musk: metaverse isn't 'compelling' and Web3 'more marketing than reality'". The Verge (ingilis). 22 dekabr 2021. 2021-12-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2021.
  317. Hunt, Elle. "'I met my wife on a train platform': Twitter responds to Elon Musk with positive public transport stories". The Guardian. 21 dekabr 2017. ISSN 0261-3077. 14 mart 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 dekabr 2017.
  318. Marshall, Aarian. "Elon Musk Really Doesn't Like Mass Transit Systems He's Trying to Build". Wired. 14 dekabr 2017. 22 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 dekabr 2017.
  319. Brown, Mike. "Elon Musk Sparks Heated Twitter Debate Over Boring Company's Vision". Inverse. 15 dekabr 2017. 10 oktyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 dekabr 2017.
  320. 320,0 320,1 Vuchic, Vukan R. Ensuring Sustainability Through Mass Transit // Urban Public Transportation System (ingilis). April 26, 2012. 483–489. doi:10.1061/40717(148)42. ISBN 978-0-7844-0717-2. May 22, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: April 26, 2022.
  321. Marshall, Aarian. "Elon Musk Really Doesn't Like Mass Transit Systems He's Trying to Build". Wired (ingilis). ISSN 1059-1028. 2020-10-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2021.
  322. Sampson, Rich. "What Elon Musk doesn't understand about public transit hurts everyone". Quartz (ingilis). 2021-12-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 dekabr 2021.
  323. LeVine, Steve. "Elon Musk's mean Twitter persona". Axios. 28 dekabr 2017. 29 dekabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2020.
  324. Hunt, Elle. "'I met my wife on a train platform': Twitter responds to Elon Musk with positive public transport stories". The Guardian. London. 21 dekabr 2017. 27 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 oktyabr 2020.
  325. Aşağıdakılara baxın:
  326. * "Going to Mars with Elon Musk". OnInnovation.com. iyun 2008. 8 yanvar 2016 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 iyun 2015.
    * Going To Mars Arxivləşdirilib 2021-01-29 at the Wayback Machine
  327. Elon Musk Captured by Rainn Wilson! | Metaphysical Milkshake. Participant. 18 mart 2013. 7 yanvar 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 yanvar 2022YouTube vasitəsilə.
  328. 328,0 328,1 Durand Streisand, Elizabeth. "A Look at Elon Musk's Rocky Romantic History". Yahoo. 2 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 may 2017.
  329. Locke, Taylor. "Why Elon Musk says taking 'vacations will kill you'". CNBC (ingilis). 2 noyabr 2019. 2021-09-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 sentyabr 2021.
  330. 330,0 330,1 Crowley, James. "Elon Musk's Kids: Meet His 6 Kids From Oldest To Youngest, & Their Moms". Holywood Life. 14 sentyabr 2021. 2021-09-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 sentyabr 2021.
  331. Musk, Justine. ""I Was a Starter Wife": Inside America's Messiest Divorce". Marie Claire. 10 sentyabr 2010. 30 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 sentyabr 2020.
  332. Musk, Elon. "Elon Musk: Correcting The Record About My Divorce". Business Insider. 8 iyul 2010. 22 iyul 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 sentyabr 2020.
  333. "Actor Talulah Riley files to divorce billionaire Elon Musk, again". The Guardian. Associated Press. 21 mart 2016. 2018-06-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 aprel 2016. The pair first married in 2010 and divorced in 2012. They remarried 18 months later.
  334. Boyle, Alan. "SpaceX's millionaire founder tweets about marital split". NBC News. 18 yanvar 2012. 2022-07-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2013.
  335. Elliott, Hannah. "At Home With Elon Musk: The (Soon-to-Be) Bachelor Billionaire". Forbes. 3 mart 2012. 4 avqust 2013 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 avqust 2013.
  336. Lai, Jennifer. "Elon Musk Divorce: Announces Split From Talulah Riley On Twitter". The Huffington Post. 19 yanvar 2012. 3 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 iyul 2013.
  337. "Elon Musk Divorce: Announces Split From Talulah Riley On Twitter" Arxivləşdirilib 2017-11-18 at the Wayback Machine, The Huffington Post, 19 yanvar 2012.
  338. "Elon Musk and Talulah Riley divorce for a second time". The Daily Telegraph. 22 oktyabr 2016. ISSN 0307-1235. 30 iyun 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 iyun 2018.
  339. Kimble, Lindsay. "Elon Musk and Talulah Riley Are Divorced for a Second Time". People. 18 noyabr 2016. 8 sentyabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 aprel 2017.
  340. Jensen, Erin. "Amber Heard, Elon Musk make 'Cheeky' public debut together". USA Today. April 24, 2017. January 30, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 28, 2021.
  341. 341,0 341,1 Sigel, Tatiana. "Amber Heard on Her Secret Passion, Elon Musk and a Splashy New Role". The Hollywood Reporter. 6 dekabr 2018. 6 dekabr 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 yanvar 2021.
  342. Holden, Michael. "Actress Heard denies Depp claim of affair with Elon Musk". Reuters. 21 iyul 2020. 30 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 yanvar 2021.
  343. Bradley, Laura. "Amber Heard Accused of Having Late-Night Meetups With Elon Musk in Johnny Depp Trial". The Daily Beast. 18 iyul 2020. 30 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 30 yanvar 2021.
  344. Brown, David. "Johnny Depp drags Elon Musk into Amber Heard libel saga". The Times (ingilis). 12 fevral 2021. ISSN 0140-0460. 2021-09-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2021.
  345. Holden, Michael. "Actress Heard denies Depp claim of affair with Elon Musk". Reuters (ingilis). 21 iyul 2020. 2022-07-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 sentyabr 2021.
  346. "Grimes is dating Elon Musk". Consequence of Sound. 7 may 2018. 21 aprel 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 may 2018.
  347. Darville, Jordan. "Grimes talks new music, Elon Musk, plans to publicly execute her musical persona". The Fader. 20 mart 2019. 30 oktyabr 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  348. Antonelli, William. "Elon Musk made a surprise appearance at one of the biggest gaming events of the year to support his girlfriend, Grimes". Business Insider (alman). 14 dekabr 2019. 14 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 dekabr 2019.
  349. Kiefer, Halle. "Grimes and Elon Musk's Baby Has Arrived, Just As Legend Foretold". Vulture. 4 may 2020. 5 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 may 2020.
  350. Trepany, Charles. "Elon Musk shares first photo of his and Grimes' new baby boy: 'Mom and baby all good'". USA Today. 5 may 2020. 29 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 may 2020.
  351. Schwedel, Heather. "What Does Elon Musk and Grimes' Baby Name Actually Mean?". Slate Magazine. 5 may 2020. 24 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 may 2020.
  352. Lerman, Rachel. "Elon Musk's baby name isn't just weird, it may be against California regulations". The Washington Post. 8 may 2020. 31 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 yanvar 2021.
  353. Guy, Jack. "Elon Musk and Grimes have changed their baby's name. A bit". CNN. 25 may 2020. 25 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 may 2020.
  354. Cooper, Gael Fashingbauer. "Elon Musk and Grimes saved a surprise for son X Æ A-12's birth certificate". CNET. 16 iyun 2020. 17 iyun 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 iyun 2020.
  355. Ivie, Devon. "Elon Musk and Grimes Took the Red Pill and Broke Up". Vulture. 24 sentyabr 2021. 24 sentyabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2021.
  356. "Elon Musk says he and partner Grimes are semi-separated". BBC News (ingilis). 24 sentyabr 2021. 2021-09-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 sentyabr 2021.
  357. Hartmans, Avery. "Elon Musk says he's single and basically living in a 'technology monastery' following his split with Grimes". Business Insider (ingilis). 2022-07-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 dekabr 2021.
  358. Gordon, Devin. ""Infamy Is Kind Of Fun": Grimes on Music, Mars, and—Surprise!—Her Secret New Baby With Elon Musk". Vanity Fair. Condé Nast. 10 mart 2022. 2022-05-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 mart 2022.
  359. D'Zurilla, Christie. "Never mind that new baby: Grimes and Elon Musk have broken up again, she says". Los Angeles Times. 11 mart 2022. 2022-05-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 mart 2022.
  360. "Musk Relocates to Texas, Criticizes 'Complacent' California". Bloomberg. 8 dekabr 2020. 10 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 dekabr 2020.
  361. Somerville, Heather. "Elon Musk Moves to Texas, Takes Jab at Silicon Valley". The Wall Street Journal. 8 dekabr 2020. 12 dekabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2020.
  362. Yahr, Emily. "Elon Musk reveals he has Asperger's syndrome during SNL monologue". The Washington Post. 8 may 2021. ISSN 0190-8286. 9 May 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 may 2021.
  363. "Elon Musk's family tree explained". cnbc (ingilis). 12 avqust 2018. 2022-02-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-04-26.
  364. "İlon Mask". Forbes. 2014-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-02-19.
  365. May, Dana Hull and Patrick. "Exploring the otherworldly ambitions of Elon Musk". Buffalo News (ingilis). 2022-04-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 aprel 2022.
  366. Dolan, Kerry A. "How To Raise A Billionaire: An Interview With Elon Musk's Father, Errol Musk". Forbes. 3 iyul 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 22 fevral 2022.
  367. "Castin Mask". isfdb.org. 2018-06-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-02.
  368. "Kimbal Musk — Elon's brother — is leading a $25 million mission to fix food in schools across the US". Business Insider (ingilis). 2021-10-23 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 yanvar 2018.
  369. Laura M. Holson. "At 68, Maye Musk, the Mother of Elon, Is Reclaiming the Spotlight". The New York Times. 30 aprel 2016. 2020-06-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 fevral 2022.
  370. Rive, Lyndon. "Turning Toward the Sun". The New York Times. As told to Elizabeth Olson. 20 aprel 2013. 2021-11-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 20 fevral 2022.
  371. Tate, Ryan. "10 Awkward Hollywood Cameos by Tech Founders". Wired. 20 sentyabr 2012. 1 dekabr 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 dekabr 2017.
  372. Bova, Dan. "'Why Him?' Director on Elon Musk's Amazing 'I Can't Come to Work Today' Excuse". Entrepreneur. 21 dekabr 2016. 26 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 yanvar 2017.
  373. Alexander, Bryan. "Which celebrities are revealed as space aliens in 'Men in Black: International'? (spoilers)". USA Today. 17 iyun 2019. 5 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 yanvar 2021.
  374. "Elon Musk SpaceX Tesla on the Simpsons". Business Insider. 27 yanvar 2015. 27 may 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 aprel 2015.
  375. "Tesla CEO Elon Musk To Appear on Upcoming Episode of the Big Bang Theory". CBS. 23 fevral 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 dekabr 2015.
  376. The Mercury News. "Elon Musk uses 'South Park' to fire back at trolls". The Denver Post. 25 noyabr 2016. 2 iyul 2019 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 avqust 2020.
  377. Kurp, Josh. "Elon Musk Joins The Short List Of 'South Park' Guest Stars To Voice Themselves". Yahoo News. 18 noyabr 2016. 19 noyabr 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 avqust 2020.
  378. Schedeen, Jesse. "Elon Musk's Rick and Morty Cameo Finally Explains His 'Elon Tusk' Twitter Joke". IGN.com. IGN. 25 noyabr 2019. 31 yanvar 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 noyabr 2019.
  379. Cooper, Gael Fashingbauer. "Elon Musk shows up on Rick and Morty as Elon Tusk, head of Tuskla". Cnet. 25 noyabr 2019. 21 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 avqust 2020.
  380. Itzkoff, Dave. "Elon Musk Hosts a Mother's Day Episode of 'Saturday Night Live'". The New York Times. 9 may 2021. 28 dekabr 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 may 2021.
  381. Field, Kyle. "Tesla Stars In "Racing Extinction" Documentary". CleanTechnica. 2 dekabr 2015. 24 avqust 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 iyul 2016.
  382. Ladan, Tanja M. "Werner Herzog Hacks the Horrors of Connectivity in 'Lo and Behold'". Vice. 24 avqust 2016. 4 fevral 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 sentyabr 2020.
  383. "Forget world's richest man, Elon Musk is a hot Chinese trademark icon". South China Morning Post (ingilis). 28 oktyabr 2021. 2021-11-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 noyabr 2021.
  384. "Elon Musk elected as Fellow of the Royal Society". Sky News. 9 may 2018. 4 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 fevral 2021.
  385. "SEAS Celebrates Class of 2015, Honors Innovators Elon Musk and Dean Kamen". Yale School of Engineering & Applied Science. 18 may 2015. 20 may 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 avqust 2021.
  386. "IEEE Honorary Membership Recipients" (PDF). IEEE. 29 iyun 2011 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 mart 2015.
  387. "George M. Low Space Transportation Award". www (ingilis). 2021-08-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 14 avqust 2021.
  388. "Barron Hilton and Elon Musk honoured with the highest FAI awards". Fédération Aéronautique Internationale. 16 dekabr 2010. 19 aprel 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 mart 2015.
  389. "2012 RAeS Gold Medal". 28 noyabr 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  390. Favreau, Jon. "Elon Musk". Time. 29 aprel 2010. 12 noyabr 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 fevral 2021.
  391. Branson, Richard. "Elon Musk". Time. 18 aprel 2013. 12 fevral 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 fevral 2021.
  392. Milner, Yuri. "Elon Musk". Time. 3 yanvar 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 fevral 2021.
  393. "Elon Musk: The 100 Most Influential People of 2021". Time (ingilis). 2022-05-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 sentyabr 2021.
  394. Flynn, Kerry. "Time Person of the Year: Elon Musk, CEO of Tesla and SpaceX, named most influential of 2021". CNN. 13 dekabr 2021. 2021-12-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2021.
  395. Felsenthal, Edward. "Time 2021 The choice Elon Musk". Time. 13 dekabr 2021. 2021-12-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 13 dekabr 2021.
  396. "For breakthroughs in the design, engineering, manufacturing, and operation of reusable launch vehicles and sustainable transportation and energy systems". nae. 9 fevral 2022. 2022-03-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 mart 2022.
  397. Priorities in Space Science Enabled by Nuclear Power And Propulsion. The National Academies Press. 2006. ISBN 978-0-309-18010-8. 2022-07-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 noyabr 2015.
  398. Chafkin, Max. "Entrepreneur of the Year, 2007: Elon Musk". Inc. 1 dekabr 2007. 2018-02-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-02.
  399. "Tesla Roadster". Index. 2007. 18 yanvar 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  400. "Tesla Motors team". Tesla Motors. 2012-12-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-02.
  401. "SpaceX successfully launches Falcon 1 to orbit". Space Exploration Technologies Corp. 2008. 26 yanvar 2013 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 may 2012.
  402. "Connie Awards". National Wildlife Federation. 2008. 29 iyun 2009 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  403. "Space Community Gathers at National Space Society's ISDC 2009" (Press-reliz). National Space Society. 17 iyun 2009. 1 avqust 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 sentyabr 2020.
  404. Favreau, Jon. "The 2010 Time 100". Time. 29 aprel 2010. 2 may 2010 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  405. "Barron Hilton and Elon Musk honoured with the highest FAI awards". Fédération Aéronautique Internationale. 16 dekabr 2010. 19 aprel 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 mart 2015.
  406. Junod, Tom. "Elon Musk: Triumph of His Will". Esquire. 15 noyabr 2012. 18 August 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 29 may 2020.
  407. "Living Legend of Aviation Awards". Kittie Hawk Air Academy. 2010. 2017-08-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 noyabr 2015.
  408. Smith, Jacquelyn. "America's 20 Most Powerful CEOs 40 And Under". Forbes. 14 fevral 2011. 2012-05-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 18 fevral 2011.
  409. Dula, Art. "Heinlein Prize Honors Elon Musk of SpaceX". The Heinlein Prize. 16 iyun 2011. 2 aprel 2015 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  410. "2012 RAeS Gold Medal". 28 noyabr 2012 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
  411. Welsh, Jonathan. "Tesla's Elon Musk is Fortune Businessperson of the Year". The Wall Street Journal. 21 noyabr 2013. 2017-12-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-02.
  412. "Elon Musk accepts the Explorers Club President Award (2014.3.16)". 2022-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-02 – youtube.com vasitəsilə.
  413. Loveday, Eric. "Tesla Motors CEO Elon Musk to Receive 2014 Edison Achievement Award". Inside EVs. 4 fevral 2014. 2022-03-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 1 avqust 2020.
  414. "SEAS Celebrates Class of 2015, Honors Innovators Elon Musk and Dean Kamen". 2015-05-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-02.
  415. "IEEE Honorary Membership Recipients" (PDF). IEEE. 29 iyun 2011 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 25 mart 2015.
  416. Martin, Emmie; Loudenback, Tanza; Pipia, Alexa. "The top 10 business visionaries creating value for the world". Business Insider. 30 iyun 2016. 2017-09-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 dekabr 2021.
  417. "2017 Honourees – Business for Peace Foundation". Business for Peace Foundation. 5 oktyabr 2018 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2018.
  418. "Press release: Elon Musk wins the Oslo Business for Peace Award 2017 – Business for Peace Foundation". Business for Peace Foundation. 28 mart 2017. 2022-09-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2018.
  419. "Justifications for the 2017 Business for Peace Honourees" (PDF). Business for Peace Foundation. 2017. 2022-04-13 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2018.
  420. "The Story of 2017 Honouree Elon Musk" (PDF). Business for Peace Foundation. 2017. 2022-04-14 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2018.
  421. China, American Chamber of Commerce in South. "Two Americans among Winners of 2017 Oslo Business for Peace Award". prnewswire.com. 2022-04-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2018.
  422. "2017 Business for Peace Award winners named". International Chamber of Commerce (ICC). 28 mart 2017. 2021-09-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 oktyabr 2018.
  423. "The World's Most Powerful People". Forbes (ingilis). 2018-12-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 iyul 2020.
  424. "Distinguished scientists elected as Fellows and Foreign Members of the Royal Society". Royalsociety.org. 9 May 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 may 2018.
  425. "Elon Musk". Royalsociety.org. 10 May 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 may 2018.
  426. "Elon Musk: The 100 Most Influential People of 2021". Time (ingilis). 2022-05-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 21 sentyabr 2021.
  427. ราชกิจจานุเบกษา. "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ให้แก่บุคคลที่ช่วยเหลือผู้ประสบภัยในถ้ำหลวง วนอุทยานถ้ำหลวง-ขุนน้ำนางนอน จังหวัดเชียงราย" (PDF) (Thai). 21 mart 2019. 2019-03-22 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 22 mart 2019.
  428. "Thai king confers awards on two Australian divers for rescue of cave boys". Reuters. 19 aprel 2019. 6 aprel 2020 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2019.
  429. "Breaking News! Announcing the Winners of Stephen Hawking Medal « STARMUS Festival". 2022-04-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-03-02.
  430. Howell, Elizabeth. "Elon Musk to Receive Stephen Hawking Communication Prize from Astrophysicist Brian May". Space.com. 15 may 2019. 14 April 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 15 may 2019.
  431. "America's Most Innovative Leaders". Forbes. 28 avqust 2019. 2019-09-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 noyabr 2019.
  432. "Kenyan Diaspora Madowo named among top 100 most influential Africans". Diaspora Messenger News Media (ingilis). 7 dekabr 2020. 2022-01-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 yanvar 2021.
  433. "Axel Springer Award". 2022-09-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 27 fevral 2021.
  434. "Business Person Of the Year". Fortune. 2022-04-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 yanvar 2021.
  435. "Bloomberg Billionaires Index". Bloomberg.com (ingilis). 2020-10-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 8 yanvar 2021.
  436. "The World's Real-Time Billionaires". Forbes. 2012-04-25 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 24 noyabr 2020.
  437. Waters, Richard. "Elon Musk: Interview with FT's Person of the Year". Financial Times. 15 dekabr 2021. 2022-10-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 dekabr 2021.
  438. "America's Greatest Disruptors: Hall of Famers". Newsweek. 15 dekabr 2021. 2022-10-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 dekabr 2021.
  439. "2021 Person of the Year Elon Musk". Time. 13 dekabr 2021. 2021-12-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 17 dekabr 2021.
  440. "National Academy of Engineering Elects 111 Members and 22 International Members". nae.edu. 9 fevral 2022. 2022-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 fevral 2022.

Kitablar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

П:  ABŞ portalı П:  Kanada portalı П:  Texnologiya portalı