FM2 soketi

Konstruktiv yaradılmış FM2 Soketinin yeni AMD platformasında rəsmi üzə çıxması baş tutdu. Əlbəttə ki, prosessorların özləri kifayət qədər maraqlıdır, bəs CPU nədir? Metal qoruyucu qapaq ilə örtürülmüş xüsusi çipsetdir. Bu “kompüter” adlı sistemin yalnız bir elementidir. Amma özündə praktiki hər şeyi birləşdirən və daşıyan əsas hissə ana plata adlanır. Məhz prosessorun həyata keçirə biləcəyi tam potensialın bir çoxu ondan asılıdır.

Prosessorun soyutma sistemi

Yeni platforma, yeni prosessor – bu həmişə maraqlıdır. Ancaq, məhsuldarlığı və qiymətinə maraq baxımından köhnə soyutma sistemləri ilə uyğunluğu sual doğurur.

AMD şirkəti Soket FM2 yeni platforması ilə öz ənənələrini dəyişməyib – CPU soyutma sisteminin bərkidilməsi dəyişməz qalıb və 2 (Soket AM3+ ortaya çıxandan) ayrı-ayrı plastik element və ya bir plastik çərçivəni (bir qədər əvvəlki versiya) özündə birləşdirir. Arxa tərəfdən ana platanı zədələnməkdən plasmas lövhə və ya boltlarla bərkidilmiş metal lövhə qoruyur (istehsalçının seçiminə görə). Dəliklərin yeri dəyişməyib. Soket 754 zamanından bərkidilmə forması praktik dəyişməz qalır. Belə ki, istənilən soyutma sistemi Soket 754/939/AM2/AM2+/AM3/AM3+/FM1 ilə uyğundur.

Yeni A85X məntiq sisteminin mikrosxem dəsti

Ana plata ilə tanışlığa başlamazdan əvvəl onun əsasını təşkil edən çipsetə qısaca baxmaq lazımdır. Çünki platanın bir çox imkanları onda yerləşən məntiq sistem dəstindən asılıdır. Burada Soket FM1/FM2-nin Soket AM3/AM3+-dan prinsipcə fərqini qeyd etmək lazımdır: bütün FM1/FM2 çipsetləri faktiki olaraq southbridge-dən ibarət olan birkristal çipset sistemi dəstləridir, indi prosessorun bir hissəsi kimi qrafik yuvalar üçün birinci növbədə istifadə olunan PCI-E əsas kontroller sayılan southbridge-nin bəlkə də əsas elementidir. Nə üçün əsasdır? İkinci kontroller PCI-E xarakteristikasına görə (yalnız bir neçə xətləri) periferiya (qeyri-mərkəz) kontroller mərkəzi olan Southbridge-də qalmışdır.

Trinity şifrəsi ilə adlanan prosessorlar ilə yanaşı AMD şirkəti A85X (“Hudson D4” şifrəsi ilə) məntiq sisteminin yeni mikrosxem dəstini təqdim etdi. Bu yeni mikrosxem dəsti xarakteristikalarından da göründüyü kimi əvvəlki nəsil AMD – A55 və A75 çipsetlərinin inkişafı sayılırdı, “Comal” Soket FM2 platforması üçün inqilabi heç bir şey yox idi.

Soket AM3(+) halında Hyper Transport 3.1 (6.4 GT/s) göstərirsə, - northbridge və prosessor arasındakı əlaqə, onda FM1/FM2 halında körpülər arasındakı əlaqə şinlərinin faktiki adı göstərilir (çünki northbridge özü indi prosessordadır) – Unified Media Interface. Soket AM3/AM3+-da körpülər arasında əlaqə Alink Express adlanır. Ancaq mahiyyət eynidir: hər iki halda bu dörd cığırlı PCI-E 2.0 versiyasıdır. Heç nəyə bənzəmir? Əgər yaxından baxsaq, A** görünüşü altında istifadəçilər əslində AMD məntiq dəstinin işlənib hazırlanmış ənənəvi southbridge-sini aldılar. Bu günün reallığını nəzərə alsaq, o qədər də təəccüblü deyil. Həm texniki və həm də marketinq səviyyəsində müdafiə üçün nəsə ləğv olunub, nəsə də əlavə edilib. Məsələn, daxili kontroller SDHC kartı mobil kompüterlər üçün artıq sayılmır, stolüstü kompüterlərdə də mane olmur (əgər şassi düzəldən istehsalçı bu cür funksionallığın həyata keçirilməsini düşünərsə). Amma PCI və PCI-E portlarının xüsusi çoxluğu çətin ki, tələb olunar, ona görə də onların sayı azaldılıb, bu da kristalı sadələşdirməyə və elektrik enerjisinə qənaət etməyə imkan verir. Ədalətlilik naminə qeyd etmək lazımdır ki, A55 funksionallığı SB950-yə nəzərən TDP-də nədənsə daha yüksəkdir.