Himeci qəsri

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Himeci qəsri
yap. 姫路城
Xəritə
34°50′22″ şm. e. 134°41′37″ ş. u.
Ölkə  Yaponiya
Yerləşir Himeci, Hyoqo prefekturası
Sifarişçi


Tikilmə tarixi


  • 1333, 1300 (Himeyama qəsri) [1]
  • 1581 (genişləndirmə) [1]
  • 1601-1609 (genişləndirmə) [1]
  • 1617-1618 (genişləndirmə) [2][3]
Sahəsi
  • 107 ha
  • 143 ha
Rəsmi sayt himejicastle.jp
Rəsmi adı: Himeji-jo
TipiMədəni
Kriteriyai,iv
Təyin edilib1993
İstinad nöm.661
DövlətYaponiya
RegionAsiya-Sakit okean
Himeci qəsri (Yaponiya)
Himeci qəsri
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Himeci qəsri(yapon 姫路城 Himecicö) — Yaponiyanın ən qədimdən qalmış qəsrlərindən biri. 1993 ildə Yuneskonun Dünya İrsi siyahısına salınıb. Qəsr kompleksinə ümumiyətlə, əksəriyəti ağacdan olan 83 bina daxildir. Qəsrin dayandığı təpənin ətəyində eyni adlı şəhər yerləşir. Qəsr 1333 - 1346 illərdə tikilib, 1580 və 1612- illərdə genişləndirilib.

Ümumi məlumat[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yapon qəsrinin vacib xüsusiyətlərini topoqrafiya müəyyən edir. Üç əsas yapon qəsri tipi var: yama –ciro – dağın üstündə, hira-ciro düzənlikdə, hirayama –ciro düzənliyin ortasında təpədə tikilir.

Himeci qəsrinin quruluşu[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qəsrin xəritəsi, 1761 il

Yaponiyanın qərbindəki Himeci qəsri üçüncü tipə aiddir. Adətən qəsrin ərazisində ən yüksək yerdə əsas qüllə –tensükaku- tikilirdi. Qüllə qəsr üzərində yüksəlirdi və rəqibin yerdəyişməsini müşahidə etmək üçün əlverişli noqtə idi. Əsas qüllənin ətrafındakı meydança qəsrin ən vacib yeri idi və honmaru (əsas hasar)adlanırdı. Başqa, ninomaru və sannomaru kimi sahələr, çox vaxt spiralvari əsas hasarın ətrafında yerləşirdi. Himeci qəsrində əsas hasar siyasi qərarların qəbul olunduğu yer idi. Mülkədarın və onun ailə üzvlərinin və qohumlarının otaqları ninomaru, sannomaru və nisinomaru(müvafiq olaraq ikinci, üçüncü və qərb hasarlarında), o vaxtdan qəsrin bölünmə prinsipi dəyişmədi.

Müdafiə təyinatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qəsrdə silah saxlancı

İstənilən qəsrin ən vacib funksiyası müdafiədir. Himeci qəsri xəndəklər sistemi ilə əhatələnmişdi. Daş özüllü divarlar və xəndəyin torpaqdan divarları müdafiə sitemini möhkəmləndirirdilər. Həm də onlardan bəziləri hasarların və keçidlərin arasında yerləşirdi ki düşmənin içəri daxil olmasını olduqca çətinləşdirirdi. Divarların daş özüllərinin maraqlı özəlliyi onların profili idi. Onlar, yuxarı hissəsində çölə burularaq kəskin yoxuşa qalxırdılar. Bu oqi –no-kobay(yığılan enişin burulğanı) adlandırılan buruğlara görə, onların üzərinə dırmaşmaq olduqca çətinləşirdi, bu həm də yapon qəsrlərinə əlavə gözəllik verirdi. Bir çox qəsrin xəndəkləri su ilə doldurulurdu, həm də, əgər topoqrafiya imkan versəydi, çay suyundan yararlanırdılar. Əgər işğalçılar xəndəyi dəf edə bilsəydilər, onlar gərək həm də əsas (ote-mon) və başqa darvazalardan keçəydilər.

Ox atmaq və atəş açmaq üçün xüsusi dəliklər

Oradan əsas hasara gedən yeganə yol hasarlanmış sahələrdən ibarət labirintdən, çox sayda darvaza və çox şaxəli dalanları olan keçidlərdən keçirdi. Əsas qülləyə tərəf hərəkət edərək, gərək dolanbaclardan keçəsən, bu isə, hətta siz qülləyə yaxınlaşsaz belə yanlış istiqamətdə hərəkət təəsuratı yaradır. Qala divarlarında olan ambrazuralardan (sama) atəş açan döyüşçülər düşməni geri ata bilərdi. Ya-dzama- oxatanlar üçün hündür düzbucaqlı ensiz dəliklər idi, teppo-dzama isə -yumru yaxud kvadrat formada idi və muşketlərdən atəş açmaq üçün əlverişli idi. Əsas və müfafizə qüllələrini, divarın aşağı özülündən irəli çıxan hissəsindən, uzun ensiz dəlik (isi-otosi)vasitəsi ilə daş atmaq olardı.

Ağ vağ qəsri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qəsrin ərazisinə açılan görünüş

Belə qəsrlər, təxminən Yaponiya 270 il çəkəcək sülh dövrünə qədəm qoyanda 17 əsrin əvvəlində yarandılar. Müharibə bitəndən sonra qəsrlər müdafiə və hakimiyyəti saxlamaq üçün yox, daha çox samuray ruhunu və feodal əzəmətini təcəssüm etdirməyə başladılar. Himeci qəsri, Yaponiyada qorunan bütün qəsrlərdən ən böyüyü və deyilənlərə görə ən gözəlidir. Onun divarlarını çöl tərəfdən ağ suvaq örtür və bu hətta damındakı saxsı kirəmitlərı də daha möhkəm edir. Bütün bunlara görə qəsri bəzən Ağ vağ adlandırırlar. Yaponiyada bu qəsr milli sərvət sayılır.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 "A hilltop white heron 400 years old". The Daily Yomiuri. 2007-03-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 23 sentyabr 2015. (#apostrophe_markup)
  2. ↑ 2,0 2,1 Jacqueline A., Ball. Himeji Castle: Japan's Samurai Past. New York: Bearport Publishing. 2005. 32. ISBN 1-59716-001-6.
  3. ↑ "National Treasure Himeji Castle Guide book" (PDF). Himeji Rojyo Lions Club. 2000. February 9, 2005 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 10, 2010.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Himeci_qəsri&oldid=7264708"