Mirzə Yəhya xan Qəzvini
| Mirzə Yəhya xan Qəzvini | |
|---|---|
| Mirzə Yəhya xan Müşirəddövlə | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Qəzvin şəhəri |
| Vəfat tarixi | 1892 |
| Atası | Mirzə Nəbi xan Qəzvini |
| Fəaliyyəti | siyasətçi |
Mirzə Yəhya xan Mirzə Nəbi xan oğlu Qəzvini (1832-1888) — İranın ictimai xadimi.
Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mirzə Yəhya xan Mirzə Nəbi xan oğlu 1832-ci ildə Qəzvin şəhərində anadan olmuşdu. İbtidai və orta təhsilini İranda alandan sonra Fransaya, Paris şəhərini yollanmışdı. Fransız dilini mükəmməl öyrənmişdi. 1856-cı ildə Tehrana döndükdən sonra Xarici İşlər nazirliyində işə düzəlmilş, əvvəlcə tərcüməçi işləmişdi. Sonra Sankt-Peterburqda səfir müavini kimi çalıpşmışdı.Orda bir il çalışdıqdan sonra Nasirəddin şah Qacarın baş naziri Mirzə Ağa xan Nurinin adyutantı təyin olunmuşdu. Sədr-Əzəm işdən çıxarıldıqdan sonra şahın şəxsi adyutantı və tərcüməçisi vəzifəsinə dəyişilmişdi.
Mirzə Yəhya xan Qəzvini şahın əmri ilə xarici dövlətlərə gedir, diplomatik missiyanı uğurla yerinə yetirirdi.Gördüyü işlərin müqabilində Nasirəddin şah ona Mötəmədülmülk ləqəbini əta etdi.
Mirzə Yəhya xan Qəzvini Nasirəddin şah Qacarın Avropaya birinci səfəri zamanı qardaşı Mirzə Hüseyn xan ilə nümayəndə heyətinin tərkibində olmuş, qayıtdıqdan sonra əvvəlcə Yəzdin, sonra Fars əyalətinin hakimi olmuşdu. O, daha sonra 1877-ci ildə Mazandaran əyalətinin valisi vəzifəsini icra etmişdi. Mirzə Yəhya xan Qəzvini Nasirəddin şah Qacarın Avropaya ikinci səfəri zamanı xarici işlər və hərbi nazir olan qardaşı ilə bərabər şahı müşayiət etmişdi.
Mirzə Yəhya xan Qəzvini 1882-ci ildə Müşirəddövlə ləqəbini daşıyırdı və İranın Ədliyyə naziri idi. Mirzə Yəhya xan Qəzvini qardaşı zəhərlənib öldürüldükdən sonra qardaşının tutduğu xarici işlər naziri vəzifəsini əldə etmişdi. Lakin düşmənləri onu həmin vəzifədən uzaqlaşdırmışdılar.
Ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mirzə Yəhya xan Qəzvini İzzətəddövlə xan Nasirəddin şah qızı Qacarla ailə qurmuşdu.
Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Ənvər Çingizoğlu, Qəzvinilər, "Soy" dərgisi, Bakı, 2010, 34-39.