Moğolustan

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixi dövlət
Moğolustan
1347 — 1570

Paytaxt Aksu, Almalıq[d], Qaşqar, Turfan
Dilləri Cığatay dili
Dövlət dini islam
İdarəetmə forması monarxiya
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Moğolustan (Moğollar ulusu, Ulusi-Cete, Məmləkəti-Moğolistan) — XIV əsrin ortalarında Qazaxıstanın cənubi-şərqində, QırğızıstandaŞərqi Türkistanda yaranan dövlət.

Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tarmaşirindən sonra Cığatay xanlığı, Duva xanın oğullarının hərb mübarizə meydanı olmudur. 1340-cı ildən sonra Cığatay xanlığı iki hissəyə — aralarında sərhəd Pamir dağları olamaqla şərqi və qərbi Cağatay xanlığına parçalandı.

lakin sonra şərqdə taxta çıxan Tuğluq Teymur xan (1329–1360) qərb bölgəsini də ələ keçirərək Cığatay ulusunu yenidən birləşdirdi. Cığatay xanlığı Altışəhr (Yarkənd xanlığı), Moğolustan və Uyquristan olmaqla üç bölgəyə bölündü.

Mirzə Heydər Duqlat Moğolustanın tarixi ilə bağlı xeyli məlimat verir.

Moğolustan xanları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Tuğluq Teymur xan, əvvəl Şərqi Cığatay xanlığı 1347–1359, daha sonra Cığatay xanlığı 1359–1362
  • İlyas xoca, 1363–1390; Tuğluq Teymurun oğlu.
  • Xızır xoca, 1390–1399; Tuğluq Teymurun oğlu.
  • Şəmi Cahan, 1399–1408; Xıdır xocanın oğlu.
  • Məhəmməd xan, 1408–1416; Şəmi Cahanın qardaşı.
  • Nəqşi Cahan, 1416–1418; Şəmi Cahanın oğlu.
  • Sultan Üveys xan, 1418–1421 və təkrar 1425–1428; Şir Əli Xıdırın oğlu.
  • Şir Məhəmməd, 1421–1425; Şah Cahan Xıdırın bir oğlu.
  • Əsən Buğa xan, 1428–1462; Üveys xanın oğlu.
  • Yunus xan, 1462–1481; Üveys Xanın oğlu.
  • I Sultan Mahmud xan, 1486–1508; Yunus xanın oğlu.
  • Mənsur xan, 1502–1543; Yunus xanın nəvəsi.
  • Sultan Səid xan, 1514–1532; Mənsur xanın qardaşı
  • Əbdürrəşid xan, 1544–1570: Səid xanın oğlu.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]