Monparnas vağzalında qəza

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Monparnas vağzalında qəza
fr. Accident ferroviaire de la gare Montparnasse
Qəzaya uğramış qatarın şəkli
Detallar
Tarix
  • 22 oktyabr 1895
  • 16:00
Yer Monparnas vağzalı
Ölkə  Fransa
Statistik məlumatlar
Qatarlar 1
Sərnişinlər 131
Həlak olanlar 1 (küçədəki qadın)
Yaralananlar
  • 6
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Monparnas vağzalında qəza — Qranvil-Paris Express üzrə hərəkət edən paravozun Monparnas vağzalının dayanacağında buferi aşması zamanı-22 oktyabr 1895-ci ildə baş verən qəza. Qatar bir neçə dəqiqə gecikmişdi və itmiş vaxtı geri qaytarmaq üçün sürücü sürəti artırdı, ancaq çox böyük sürətlə stansiyaya daxil olan qatarın hava əyləci işləmədi. Buferi keçdikdən sonra qatar stansiya zalını keçdi və divarlarla toqquşaraq qəzaya uğradı. Aşağı küçədəki qadın daş hörgüsü üzərinə düşməsi nəticəsində həlak oldu. Sürücü 50 frank, konduktorlardan biri isə 25 frank cərimə olunub.

Qatar stansiyanın çölündə şəkildə göstərildiyi kimi bir neçə gün qaldı və bir sıra şəkillər çəkildi. Bu şəkil daha çox istifadə olunan təsvir oldu. Qəzaya uğrayan paravozun tam oxşarı Braziliyada inşa edilmiş parkda qurulmuşdur.

Qəza[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qranvildən Paris Expressə 1895-ci ilin 22 oktyabrında hərəkət edən 721 nömrəli buxar lokomativi üç yük vaqonu, bir poçt vaqonu və altı sərnişin vaqonundan ibarət idi.[1] Qatar Qranvil vağzalını 8:45-də tərk etdi , ancaq 131 sərnişinlə Paris Monparnas vağzalına yaxınlaşana kimi bir neçə dəqiqə gecikdi. İtirilmiş vaxtı qaytarmaq üçün[1][2] qatar saatda 40–60 km/saat sürətlə stantiyaya daxil oldu və Vestinqauz hava əyləci işləmədi.[1][3] Qatar ətaləti ilə kifayət qədər tormozlanmaya sahib olmadığı üçün qoruyucu vasitəyə yaxınlaşdı və demək olar ki, 30 metrlik geniş stansiya zalını keçdi. Bundan sonra qatar 60 santimetr qalınlıqda olan divarla toqquşdu və ön hissəsi üzrə Place de Rennes küçəsinə düşdü. Aşağı küçədəki qadın daş hörgüsünün uçması nəticəsində həlak oldu. Qəza nəticəsində iki sərnişin, yanğınsöndürən, iki mühafizəçi və küçədə yoldan keçən bir nəfər xəsarət alıb.[2]

Qadın Mari Avqustin Aquilard axşam qəzetlərini yığmaq üçün gedən qəzet satıcısı ərinə görə orda dayanmışdı. Dəmir yolu şirkəti onun dəfn mərasiminin xərcini ödəyib və onların iki uşağına qulluq üçün pensiya nəzərdə tutub.

Nəticə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Lokomotivin sürücüsü stansiyaya çox böyük sürətlə daxil olduğu üçün 50 frank cərimələndi. Gözətçilərdən biri sənədləşmə işlərinə başı qatışaraq əl əyləcindən istifadə etmədiyinə görə 25 frank cərimə olundu.[2]

Sərnişin vaqonları zədələnməmişdi və asanlıqla oradan çıxarıldı. Tender və lokomotivin dəmir yol xətlərindən çıxarılmasına icazə verən istintaq və hüquqi prosesdən əvvəl qırx səkkiz saat lazım oldu. On dörd atın köməyilə paravozun hərəkət etdirilməsinə cəhd göstərilsə də, bu uğursuzluqla nəticələndi. Birinci ağırlıq qaldıran mexanizm vasitəsilə on nəfər paravozu torpağın üzərinə saldı, sonra isə tender stansiyaya geri qaldırıldı. Paravoz dəmir yol emalatxanalarına çatan zaman müəyyən qədər zədələnmişdi.[4]

İrs[redaktə | mənbəni redaktə et]

Braziliyada Mundo Vapor parkında qəzanın oxşarının yenidən yaradılması

Qatar bir neçə gün stansiyanın çölündə qaldı[3]Studio Lévy and Sons,[5] L. Merse,[3] Anri Roje Violletə[6] aid olan bir neçə şəkil çəkildi. Lévy and Sonsun müəllifi olduğu şəkil məqalənin yuxarısında daşıma tarixində ən məşhur şəkillərdən biri oldu.[7] Şəkil müəlliflik hüquqlarından xaric Con Teylorun müəllifi olduğu Səhvin Təhlili ilə Tanışlıq (ing. An Introduction to Error Analysis) kitabının üz qabığı kimi istifadə olunub.[8] Şəkil həmçinin Amerika hard rok orkestri Mr. Big in 1991-ci ildə Lean into It albomu üçün üz qabığı kimi seçilib.

Oxşar qatar qəzası Hugo Cabretin Kəşfləri (ing. The Invention of Hugo Cabret) roamnında və onun Hüqo film adaptasiyasında yuxu kimi görülür və Adèle Blanc-Secin Qeyri-adi Macəraları (ing. The Extraordinary Adventures of Adèle Blanc-Sec) komik kitabında təsvir edilir.[9] Tomas və Dostları televiziya serialında "A Better View for Gordon" bölümündə Kirk Ronanda Qordon qəzası Monparnas dəmiryol qəzasından ilhamlanaraq yaradılıb.

Monparnas dəmiryol qəzasının oxşarı Braziliyanın Kanela şəhərində Mundo Vapor ("Buxar Dünyası") muzey parkının xaricində yaradılıb.[10]

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Richou, G., L'Accident de la Gare Montparnasse, 1895, 369–371  (fr.)

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1,0 1,1 1,2 Richou, 1895. səh. 369-370
  2. 2,0 2,1 2,2 "Paris 1895". danger-ahead. 2012-11-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar, 2015.
  3. 3,0 3,1 3,2 "Accident at the Gare de l'Ouest". musee-orsay. 2017-12-22 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar, 2015.
  4. Richou, 1895. səh. 370
  5. "memorial". 2022-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar, 2015.
  6. "L'accident a la Gare Montparnasse". Iconic Photos. 2022-03-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar, 2015.
  7. Zasky, Jason. "Let's Pause For a Station Break: The story behind the world's most famous train wreck photo". failuremag.com. 2013-11-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar, 2015.
  8. John Robert Taylor. An Introduction to Error Analysis: The Study of Uncertainties in Physical Measurements. University Science Books. 1997. ISBN 978-0-935702-75-0. 2022-03-28 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar, 2015.
  9. "Train". Tardi – Les Aventures Extraordinaires d'Adèle Blanc-Sec. 2008-04-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar, 2015.
  10. "Mundo a Vapor". mundoavapor.com.br (Portuguese). 2020-08-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 yanvar, 2015.