Pəncşir vilayəti
| Pəncşir vilayəti | |
|---|---|
 | |
|
35°25′39″ şm. e. 69°44′06″ ş. u. |
|
| Ölkə | |
| İnzibati mərkəz | Bazarək[d] |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 13 aprel 2004 |
| Sahəsi |
|
| Hündürlük | 4.226 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| ISO kodu | AF-PAN |
 |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Pəncşir vilayəti (fars. پنجشیر, hərfi "beş aslan") — Əfqanıstan İslam Respublikasının 34 vilayətindən biri.
Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Vilayətin ərazisi 3.610 km², 2009-cu ilin əvvəlinə olan rəsmi məlumata əsasən əhalisi 139.1 min nəfər[2], inzibati mərkəzi Bazarək şəhəridir.[3] Pəncşir vilayəti Əfqanıstanın 34-cü vilayəti olaraq 13 aprel 2004-cü ildə yaradılmışdır.[4] Pəncşir vilayəti Əfqanıstanın şərqində, Əfqanıstan-Pakistan sərhəddi yaxınlığında yerləşir. Vilayət Bəğlan və Təxar vilayətləri ilə, cənubda Lağman və Kapisa vilayətləri ilə, şərqdə Bədəxşan və Nuristan vilayətləri ilə, qərbdə isə Pərvan vilayəti ilə həmsərhəddir.[5]
Əhalisinin etnik tərkibi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əhalisi əsasən taciklərdən, həzaralardan, paşayilərdən, nuristanilərdən, Qılzay İttifaqına daxil olan puştunlardan və az sayda digər xalqların nümayəndələrindən ibarətdir.[5]
Taciklər sünni-islam etiqadlı farsdilli xalqdır. Əsasən dari (digər adı farsi - kabulidir) dilində danışırlar. Vilayətin Saləng rayonunda əhalinin çoxluğunu təşkil etməklə yanaşı digər rayonlarında da yaşayırlar.
Həzaralar şiə-islam etiqadlı qədim türk (faktlara əsasən qədim Dəri dilində danışırlar) kökənli xalqdır. Əsasən kompakt şəkildə vilayətin Hisa-i-Avali Pəncşir və Hisa-i-Duvumi Pəncşir rayonlarında taciklərlə qarışıq halda yaşayırlar.
Nuristanilər vilayətdə kata tayfası ilə təmsil olunmuşlar.[5] Bu tayfa Hisa-i-Avali Pəncşir rayonunun cənub-şərqində yaşayır.[5]
Paşayilər dravid dil ailəsinə aid bir dildə danışırlar.[5] Onlar vilayətin Hisa-i-Duvumi Pəncşir rayonunun cənub-şərqində məskunlaşıblar.[5]
Rayonlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
Pəncşir vilayəti inzibati cəhətdən Salang, Pəncşir, Hisa-i-Duvumi Pəncşir və Hisa-i-Avali Pəncşir rayonlarına bölünür.[5]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ http://nsia.gov.af:8080/wp-content/uploads/2022/06/Estimated-1401-010_compressed.pdf.
- ↑ "Islamic Republic of Afghanistan Central Statistics Organization". 2010-01-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-29.
- ↑ "Administrative Divisions of Countries ("Statoids"): Afghanistan". 2006-07-07 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-11.
- ↑ "Find Out All About Panjshir". 2022-03-31 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-11.
- ↑ 1 2 3 4 5 6 7 "Program for Culture & Confilict Studies". 2015-06-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-06-11.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
 | |
|---|---|
.svg)
Bədəxşan • Badğis • Bəğlan • Bəlx • Bamyan • Cövzcan • Daykündi • Fərah • Fəryab • Hilmənd • Herat • Xost • Kabil • Kapisa • Künduz • Künər • Qəndəhar • Qəzni • Qövr • Ləğman • Lövgər • Nəngərhar • Nimruz • Nuristan • Pəktika • Pəktiya • Pəncşir • Pərvan • Səməngan • Səri-Pul • Təxar • Üruzgan • Vərdək • Zabul | |
|
|
Əfqanıstan ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |