Ekvador–Peru müharibəsi

Vikipediya, azad ensiklopediya
(Peru-Ekvador müharibəsi səhifəsindən istiqamətləndirilmişdir)
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
1941-ci il Peru-Ekvador müharibəsi
Peru-Ekvador münaqişələri
Tarix 5 iyul 194131 iyul 1941
Yeri Peru-Ekvador sərhədi, Ekvadorun El-Oro, Loxa və Oryente əraziləri
Səbəbi Ərazi mübahisəsi
Nəticəsi Rio-de-Janeyro protokolu, mübahisəli ərazilər Peruya keçdi
Münaqişə tərəfləri

Peru Peru

Ekvador Ekvador

Komandan(lar)

General Eloy Ureta

Polkovnik Luis Rodriqes

Tərəflərin qüvvəsi

15 723 əsgər
11 tank
24 top

5 300 əsgər
8 top

Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

1941-ci il Peru-Ekvador müharibəsi — XX əsrdə PeruEkvador arasında mübahisəli ərazilər üstündə baş vermiş 3 müharibədən birincisi.

Müharibənin səbəbi[redaktə | mənbəni redaktə et]

Amazon çayı hövzəsində yerləşən ərazilər XIX əsrdən başlayaraq Peru və o vaxt kı Böyük Kolumbiya Respublikası dövlətləri arasında mübahisəyə səbəb olmuşdu. 1940-cı ildə sərhədyanı döyüşlər aktivləşdi. Növbəti il Perunun prezidenti Manuel Prado-i-Uqerteçe ekvadorluların Perunun Sarumilya ərazisinə hücum etdiklərini irəli sürərək ordunun Şimal qrupunun döyüş vəziyyətinə gətirilməsini əmr etdi.

Müharibənin gedişi[redaktə | mənbəni redaktə et]

5 iyul 1941-ci ildə sərhədyanı döyüşlər açıq müharibəyə çevrildi. Hansı tərəfin ilk atəş açdığına dair mübahisələr indiyədək gedir. Peru ordusu sayca və hərbi texnikasına görə Ekvadoru qat-qat üstələyirdi, belə ki, münaqişənin ilk günlərində ərazidə Perunun 11 500-dən 13 minədək əsgəri, hərbi təyyarələri və yenicə Çexoslovakiyadan alınan tankları var idi. Ekvador tərəfdə isə yalnız 743 əsgər, 93 könüllü və 500 karabiner yerləşdirilmişdi.

5-7 iyul tarixində artilleriya ilə Sarumilyaya zərbələr endirilir. Peru tərəfdən isə aviasiya iştrak edir. 23 iyul tarixində Peru Ekvadorun liman şəhəri olan Puerto-Bolivara tərəf hücuma keçir. Eyni zamanda Peru aviasiyası Uakilyas, Arnilyas, Santa-Roza və Maçala şəhərlərinə aviazərbələr endirir. 27 iyulda Puerto-Bolivar hava-desant əməliyyatı nəticəsində peruluların əlinə keçir. Bu, tarixdə Qərb yarımkürəsində həyata keçirilmiş ilk desant əməliyyatı idi. Əməliyyatda cəmi 30 desantçı iştirak edirdi. 31 iyuldan başlayaraq döyüşlər səngiməyə başlayır.

Nəticə[redaktə | mənbəni redaktə et]

21 noyabrda Rio-de-Janeyroda tərəflər arasında protokol imzalanır. Protokola əsasən 278 km² ərazi Peruya keçir. Müqavilənin yerinə yetirilməsinin zəmanətçisi kimi Argentina, Braziliya, ABŞÇili müşahidəçi rolunu oynayırdılar. Amma müqavilədə mübahisəli hesab olunan 78 km² ərazi bölünmədi. Bu isə bir müddətdən sonra yeni müharibələr gətirib çıxardı.Bu kanfilikt Pakuişa müharibəsiAlto Senepa müharibəsinə səbəb olur

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]