Portal:Ateizm/Seçilmiş məqalə

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
borderless

AteizmTanrıların mövcudluğuna inamın olmaması. Daha az bir konsepsiyada ateizm hər hansı ilahi bir varlıq olduğuna dair inancın rəddidir. Daha da dar bir mənada ateizm xüsusilə heç bir tanrı yoxdur, mövqeyidir. Ateizm ən azı bir tanrının mövcudluğuna inam ilə ümumi mənada teizmlə ziddiyyət təşkil edir. Etimoloji kökə əsasən ateizm qədim yunan sözü olub — "ἄθεος" (tələffüz: ateos), mənası "tanrı yoxdur" deməkdir. Qədim dövrdə daha iri cəmiyyət tərəfindən ibadət edilən tanrılara inanmayan və ya onlara ibadət etməktən imtina edənlər üçün alçaldıcı bir söz kimi istifadə edilirdi. Ateizm termini ortodoks əhali tərəfindən dini inanclarını bölüşməyənlərin kateqoriləşdirilməsində istifadə edilirdi. Ateizm termini aktual olaraq 16-cı əsrdə meydana çıxdı. Bununla bərabər azad düşüncənin yayılması, skeptisist sorğulama və dəvamında dini tənqidin artması ilə ateizm termininin tətbiq nöqtəsi daralmağa başladı. Ateist terminindən istifadə edərək özlərini təyin edən ilk şəxslər 18-ci əsrdə maarifçilik dövründə yaşayırdılar. Fransız İnqilabı "Bənzəri görünməmiş ateizm" ilə qeyd olunan, insan ağılının üstünlüyünü müdafiə edən tarixin ilk böyük siyasi hərəkatına şahid oldu. Ateist arqumentlər fəlsəfi yanaşmadan sosial və tarixi yanaşmalara qədər uzanır. İlahi varlıqlara inanmamaq üçün empirik sübutların olmaması, fənalıq problemi, ziddiyyətli dini mətinlər, yanlışlanma potensialı ola bilən konsepsiaların rədd edilməsi, inançsızlıq arqumentləri iləri sürülür. Bəzi ateistlərin sekulyar fəlsəfəni mənimsəməsinə baxmayaraq, bütün ateistlərin riayət etdiyi bir ideologiya və ya davranış dəsti yoxdur. Ateizm teizmdən daha həssas bir mövqedədir hansı ki, tanrının mövcud olmadığının sübut olunması ateistlər üzərinə şamil edilmir, ancaq teizmin məntiqliliyini təmin etmək üçün teistlər tanrının mövcudluğunu sübut etməlidir. Lakin başqaları belə bir mövqedə olma fikri ilə razılaşmırdılar.