Rihanna

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Rihanna
Ümumi məlumatlar
Doğum adı Robyn Rihanna Fenty
Ləqəbləri Rihanna, Ri, RiRi, Rihanna
Doğum tarixi 20 fevral 1988(1988-02-20)[1][2][…] (36 yaş)
Vətəndaşlığı
Uşağı 2
Partnyorları
Musiqiçi məlumatları
Fəaliyyəti müğənni
Fəaliyyət illəri 2005-ci ildən
Janrlar rəqs musiqisi[d], müasir R&B[d], pop musiqisi, reqqi, hip-hop[d]
Səs tembri messo-soprano
Albom şirkətləri Def Jam Recordings[d]
İmzanın şəkli
rihanna.com
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Robin Rihanna Fenti (ing. Robyn Rihanna Fenty; 20 fevral 1988[1][2][…]) — barbadoslu müğənni, aktrisa, dəb dizayneri və iş qadını. XXI əsrin ən nüfuzlu musiqiçilərindən biri hesab olunur. 2005-ci ildə Rihanna, Def Jam Recordings ilə müqavilə bağladı və ilk iki albomu olan "Music of the Sun" və "A Girl Like Me" adlı albomlarının buraxılması ilə tez bir zamanda məşhur oldu. Karib musiqisinin elementlərini özündə birləşdirən bu albomların hər ikisi ABŞ Billboard 200 hit-paradında ilk onluğa daxil oldu. Rihanna 2007-ci ildə buraxdığı dans-pop janrında olan üçüncü studiya albomu "Good Girl Gone Bad" sayəsində dünya şöhrəti qazandı. Albomun ilk sinqlı "Umbrella" ABŞ Billboard Hot 100-də birinci pilləyə yüksəlmiş və ona "Qremmi" mükafatı qazandırmışdır.

Rihanna pop, rəqs və R&B janrlarını qarışdıraraq "Rated R" (2009), "Loud" (2010), "Talk That Talk" (2011) və "Unapologetic" (2012) adlı studiya albomlarını təqdim etmişdir. Bu albomların hər biri Billboard 200 hit-paradına başçılıq etmişdir. Bu albomlar "Rude Boy", "Only Girl (In the World)", "What's My Name?", "S&M", "We Found Love" və "Diamonds" kimi bir sıra hitin yaranmasına səbəb oldu. Onun səkkizinci albomu "Anti" (2016) onun ABŞ-də ikinci bir nömrəli albomu oldu və "Work" adlı sinqlı hit-paradda birinci oldu. Rihanna musiqi karyerası ərzində Coldplay, Drake, Eminem, Kanye West, Ne-Yo və Shakira kimi sənətçilərlə əməkdaşlıq edib.

Dünyada 250 milyondan çox albom satışı ilə Rihanna bütün zamanların ikinci ən çox satılan qadın musiqi sənətçisidir. Onun mükafatlarına doqquz Qremmi Mükafatı, 13 Amerika Musiqi Mükafatı, 12 Billboard Musiqi Mükafatı, altı Ginnes Rekordu, NAACP Prezident Mükafatı və Akademiya Mükafatı daxildir. Time onu 2012 və 2018-ci illərdə dünyanın 100 ən nüfuzlu adamından biri adlandırıb. Forbes onu 2012 və 2014-cü illərdə ən çox qazanan on məşhur sırasına daxil edib. O, 2024-cü ilə qədər təxminən 1,4 milyard dollar dəyərindəki sərvəti ilə ən zəngin qadın musiqiçidir.

Musiqidən başqa, Rihanna humanitar təşəbbüsləri, sahibkarlıq fəaliyyəti və dəb sənayesinə təsiri ilə tanınır.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Rihanna 20 fevral 1988-ci ildə Barbadosun Sent-Mişel şəhərində anadan olub.[4] O, mühasib Monika (qızlıq soyadı: Braithwaite) və anbar nəzarətçisi Ronald Fentinin qızıdır.[5][6] Rihannanın anası Afrika kökənli qayanalı, atası isə afrikalı, irland, ingilis və şotland kökənli barbadosludur.[7][8][9][10] Rihannanın Rorrey və Rajad Fenty adlı iki qardaşı var. Onun atasının əvvəlki evliliklərindən dünyaya gəlmiş iki ögey bacısı və bir ögey qardaşı da var.[11][12] O, Bridgetown-da, üç otaqlı bunqalovda yaşayır və atası ilə küçədəki köşkdə paltar satırdı. Atasının alkoqol və kokain asılılığının səbəb olduğu problemli ailə həyatı Rihannaya dərin təsir etmişdir. Onun atası həm dəanasına fiziki şiddət tətbiq edirdi. Rihanna 14 yaşına çatdıqda valideynləri boşanıb.

O, reqqi musiqisini dinləyərək böyümüşdür. Rihanna "Charles F. Broome Memorial Primary School" və "Combermere School"-da təhsil alıb. O 11 yaşında ikən Barbadosun Kadet Korpusunda kursant idi. O, əvvəlcə orta məktəbi bitirmək istəsə də, bunun əvəzinə musiqi karyerasını seçmişdir.

Musiqi[redaktə | mənbəni redaktə et]

2003–2006

Rihanna 2003-cü ildə vətəni Barbadosda iki sinif yoldaşı ilə birlikdə musiqi triosu yaratdı. Bu qız qrupu ad və ya hər hansı bir materialları olmadan amerikalı prodüser Evan Rocers ilə dinləmə iclaslarında iştirak etmişdir. Rocers deyirdi: "Rihanna otağa girən dəqiqə sanki digər iki qız yoxa çıxdı." Rihanna Rogersin otel otağına getdi və burada Destiny's Child-ın "Emotion" və Mariah Carey-nin "Hero" mahnılarını səsləndirdi. Bundan təsirlənən Rogers, Rihannanın anası ilə ikinci görüş təşkil etdi və sonra Rihannanı səsyazma şirkətlərinə göndərilmək üçün bəzi demo kasetləri yazmaq üçün ABŞ-yə dəvət etdi. Səsyazmalar ara-sıra aparılırdı və Rihanna yalnız məktəb tətilləri zamanı qeyd edə bildiyi üçün təxminən bir il çəkdi. "Pon de Replay" və "The Last Time" demo lent üçün yazılmış iki trek idi və nəticədə onun debüt albomu olan Music of the Sun-da yer aldı. Elə həmin il Rihanna Rogers və Carl Sturkenin prodüser şirkəti Syndicated Rhythm Productions ilə müqavilə imzaladı. Elə həmin il Rihanna Rogers və Carl Sturkenin prodüser şirkəti Syndicated Rhythm Productions ilə müqavilə imzaladı.

Rihannanın demosu Def Jam Recordings-ə göndərildi və burada A&R şirkətinin rəhbəri Cey Braun demonu ilk dinləyənlərdən biri oldu. Braun demo kasetini bu yaxınlarda Def Jam-in sədri və baş direktoru təyin edilmiş repçi Jay-Z-ə dinlətdi və o, "Pon de Replay" mahnısını ilk dəfə eşidəndə mahnının Rihanna üçün çox böyük olduğunu düşündü. O şübhələrinə baxmayaraq, Rihannanı öz rekord leyblinin yoxlanışına dəvət etdi. 2005-ci ilin əvvəlində Rihanna Nyu Yorkda Def Jam üçün dinləmələrdə iştirak etdi və burada Jay-Z onu musiqi maqnatı Antonio "LA"ya dəvət etdi. Dinləmə zamanı o, Whitney Houston-un "For the Love of You" mahnısını, həmçinin "Pon de Replay" və "The Last Time" demo treklərini oxudu. Jay-Z gələcəkdə Rihannanın sinqlı olacaq "Pon de Replay"-in ifasından sonra onunla müqavilə imzalayacağına tam əmin idi. Onun müdiri L. A. Reid də dinləmədən təsirləndi və Jay-Z-yə müqavilə imzalanana qədər Rihannanın binanı tərk etməsinə icazə verməməsini söylədi. Reid müqavilənin yekunlaşdırılmasını Jay-Z və komandasına həvalə etdi və nəticədə Def Jam ilə Rihann arasında altı albomluq müqavilə bağlandı. Rihanna onun başqa bir səsyazma şirkəti ilə müqavilə imzalamasına mane olmaq məqsədilə vəkillərin müqavilə hazırlamasına görə səhər saat 3:00-a qədər Jay-Z-nin ofisində gözlədi. Rihanna səsyazma şirkətləri ilə sonrakı danışıqları ləğv etdi və Rogers və həyat yoldaşı ilə birlikdə yaşamaq üçün Barbadosdan ABŞ-yə köçdü.

Def Jam ilə müqavilə imzaladıqdan sonra, Jay-Z və komandası növbəti üç ayı albomu Rihannanın debüt albomunu qeyd edib tamamlamağa sərf etdilər. Rihanna ilk studiya albomunu tamamlamaq üçün müxtəlif prodüserlərlə, xüsusən də Rogers və onun prodüser ortağı Karl Sturken ilə işləmişdir. Əsas sinql olaraq seçiləcək bir neçə mahnı olsa da, yay buraxılışı üçün ən uyğun mahnı olduğu üçün "Pon de Replay" seçildi. 2005-ci ilin may ayında onun debüt sinqlı "Pon de Replay" "Rihanna" təxəllüsü ilə buraxıldı. Mahnı bütün dünyada uğurla siyahıya düşərək on beş ölkədə ilk beşliyə, o cümlədən ABŞ Billboard Hot 100 və UK Singles Chart-da 2-ci yerə yüksəldi. Mahnı Billboard Dance Club Songs-da 1-ci yerə yüksələrək ABŞ-də bir klub hiti oldu.

2005-ci ilin avqustunda Music of the Sun albomu buraxıldı. O, Billboard 200-ə 10-cu yerdə giriş etdi və Amerika Səsyazma Sənayesi Assosiasiyası (RIAA) tərəfindən 500 000 ədəddən çox tədarükü göstərən qızıl sertifikata sahib oldu. Albom dünya üzrə 2 milyon nüsxədən çox satılıb. İkinci sinql olan "If It's Lovin' that You Want" əvvəlki sinql kimi uğurlu olmadı, lakin Avstraliya, İrlandiya və Yeni Zelandiyada ilk 10-a daxil oldu. Musiqi işinə əlavə olaraq, Rihanna 2006-cı ilin avqustunda nümayiş etdirilən "Bring It On: All or Nothing" (Bring It On: All or Nothing) adlı uğurlu filmdə kamo rolu ilə aktyorluq debütünü etdi.

Debüt albomunun buraxılmasından bir ay sonra Rihanna ikinci studiya albomu üzərində işləməyə başladı. "A Girl like Me" 2006-cı ilin aprelində buraxıldı. Rolling Stone düşünürdü ki, albomun bəzi treklərindəki "yandırcı rok gitarsı" və simli alətlərin tükürpədici səsi "A Girl like Me-ni[…] xoşagələn edir." Albom 13 ölkədə ilk 10-a daxil olmaqla kommersiya uğuru qazandı və ilk həftəsində 115 000 nüsxə sataraq Kanadada 1-ci, Birləşmiş Krallıq və ABŞ-də isə 5-ci yeri tutdu. Albom 1.000.000 ədəddən çox satılaraq RIAA tərəfindən Platinum sertifikata layiq görülən ilk Rihanna albomu olub. Albomun aparıcı sinqlı "SOS" beynəlxalq uğur qazanaraq 11 ölkədə ilk beşliyə daxil oldu və ABŞ Billboard Hot 100-də və Avstraliyada 1-ci pilləyə yüksələrək, ifaçının bu mövqeyə çatan ilk mahnısı oldu. Albomun ikinci sinqlı olan "Unfaithful" Kanada və İsveçrədə 1-ci yer də daxil olmaqla 18 ölkədə ilk 10-a daxil olmuşdur. Albomdan daha iki sinql buraxıldı: "We Ride" və "Break It Off".

2007-ci ilin əvvəlində Rihanna Yamaykalı J-Status qrupu və Barbadoslu müğənni-bəstəkar Şontellə birlikdə "Roll It" adlı sinqlda çıxış etdi. Mahnı J-Status-un yalnız bir neçə Avropa ölkəsində buraxılmış "The Beginning" debüt albomundan idi. O zaman Rihanna artıq üçüncü studiya albomu olan "Good Girl Gone Bad" üzərində işləməyə başlamışdı. Prodüserlər Timbaland, Tricky Stewart və Sean Garrett-in köməyi ilə Rihanna yüksək templi rəqs treklərindən ibarət yeni musiqi istiqaməti təyin etdi. 2007-ci ilin may ayında çıxan albom Avstraliya və ABŞ-də 2-ci yerə yüksəldi və Braziliya, Kanada, İrlandiya və Böyük Britaniya da daxil olmaqla bir neçə ölkədə hit-paradlarda birinci oldu. Albom onun ilk üç albomu arasında ən müsbət rəyi əldə etmişdir.

Albomun aparıcı sinqlı "Umbrella" 13 ölkədə hit-paradlarda ilk sıralarda yer aldı İngiltərədə 10 həftə üst-üstə 1-ci yerdə qalaraq Wet Wet-in 1994-cü ildə 15 həftə zirvədə qalan "Love Is All Around" sinqlından bu yana ən uzun müddət 1-ci yerdə qalan sinql oldu. Sinql həm də, 8 milyondan çox nüsxə satışı ilə Rihannanın dünya üzrə ən çox satılan sinqllarından biri adlandırılmış ilk sinqlı oldu. "Shut Up and Drive", "Hate That I Love You" (Ne-Yo ifasında) və "Don't Stop the Music" mahnıları da sinql olaraq buraxıldı və sonuncusu beynəlxalq hitə çevrildi. Rihanna 2007-ci ilin sentyabrında ABŞ, Kanada və Avropada 80 konsert verərək "Good Girl Gone Bad Turu" na çıxdı. Good Girl Gone Bad ilə 2008-ci ildə Qremmi mükafatlarına namizəd olan Rihanna, Jay-Z ilə birlikdə oxuduğu "Umbrella" mahnısı ilə ilk Qremmi mükafatını Ən Yaxşı Rep/Mahnı Əməkdaşlığı kateqoriyasında qazandı. "Shut Up and Drive", "Hate That I Love You" (Ne-Yo ifasında) və "Don't Stop the Music" mahnıları da sinql olaraq buraxıldı və sonuncusu beynəlxalq hitə çevrildi. Rihanna 2007-ci ilin sentyabrında ABŞ, Kanada və Avropada 80 konsert verərək "Good Girl Gone Bad" turuna çıxdı. Good Girl Gone Bad ilə 2008-ci ildə Qremmi mükafatlarına namizəd olan Rihanna, Jay-Z ilə birlikdə oxuduğu "Umbrella" mahnısı ilə ilk Qremmi mükafatını Ən Yaxşı Rep/Mahnı Əməkdaşlığı kateqoriyasında qazandı.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1,0 1,1 Cunningham J. M. Rihanna // Encyclopædia Britannica (ing.).
  2. 2,0 2,1 Rihanna // FemBio database (alm.).
  3. 3,0 3,1 https://www.elle.com/culture/celebrities/a42622947/asap-rocky-rihanna-relationship-timeline/.
  4. ""Happy Birthday to a Real BOSS," See Who's Wishing Rihanna's A Happy 29th Birthday". BET. February 20, 2017. November 18, 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: May 16, 2019.
  5. Spivey, Lisa. "Rihanna, The New Cover Girl". Los Angeles Sentinel. 72 (23). January 2007: B.5. ISSN 0890-4340.
  6. "Rihanna: Biography — Part 1 & 2". People. December 17, 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: December 16, 2008.
  7. Spivey, Lisa. "Rihanna, The New Cover Girl". Los Angeles Sentinel. 72 (23). Jan 2007. səh. B.5. ISSN 0890-4340.
  8. Walker, Tim. "Rihanna: Out for revenge". The Independent. October 31, 2011. May 10, 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: March 28, 2021.
  9. Fulton, Rick. "Singer Rhianna opens up about her Scottish roots and wants to find out more". Daily Record (Scotland). August 22, 2021. February 9, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 9, 2022.
  10. "Rihanna, Multi-Media Entertainer born". AAREG. February 9, 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: February 9, 2022.
  11. Watson, Margeaux. "Caribbean Queen: Rihanna". Entertainment Weekly. June 22, 2007. September 15, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: January 31, 2022.
  12. Clark, Noelene. "Rihanna's secret family: two half-sisters, a half-brother — and two nieces". Los Angeles Times. April 18, 2011. September 15, 2018 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: July 21, 2011.