Sergey Borodin

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Sergey Borodin
Сергей Петрович Бородин
Təxəllüsü Əmir Sarqican (rus. Амир Саргиджан)
Doğum tarixi 12 (25) sentyabr 1902[1], 8 oktyabr 1902(1902-10-08)[2] və ya 25 oktyabr 1902(1902-10-25)[3]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 22 iyun 1974(1974-06-22)[2][3] (71 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
  • Çiğatay qəbiristanlığı[d]
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ
Milliyyəti rus
Fəaliyyəti yazıçı
Əsərlərinin dili rusca
İstiqamət Sosialist realizmi
Janr tarixi roman
Üzvlüyü
Mükafatları "Stalin" mükafatı — 1942 "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni

Sergey Borodin (rus. Сергей Петрович Бороди́н; 12 (25) sentyabr 1902[1], 8 oktyabr 1902[2] və ya 25 oktyabr 1902[3], Moskva22 iyun 1974[2][3], Daşkənd) — rus sovet yazıçısı, məşhur tarixi romanların müəllifi. 1941-ci ilə qədər "Amir Sarqican" (rus. Амир Саргиджан) təxəllüsü ilə ədəbi fəaliyyət göstərmişdi. Özbəkistan SSR-in Xalq yazıçısı (1973), 2-ci dərəcəli Stalin mükafatı laureatı. 1943-cü ildən ÜİK(b)P-nın üzvü idi. Ən məşhur əsəri "Dmitriy Donskoy" romanıdır. Bu romanın 1941-1994-cü illər arasındakı iyirmi beşə yaxın nəşrində ümumi tiraj milyon nüsxəni ötmüşdür.

Sergey Borodin həm də tanınmış özbək, qazax, tacik yazıçılarının əsərlərini, o cümlədən, Özbəkistanın rəhbəri olmuş Şərəf Rəşidovun "Kəşmir əfsanəsi"ni rus dilinə tərcümə etmişdi.

Həyatı və yaradıcılığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sergey Borodin 25 sentyabr 1902-ci il tarixində Moskva şəhərində anadan olmuşdur. Atası – rus zadəgan nəslinin nümayəndəsi, anası isə tatar mənşəli məşhur knyazların nəslindən idi. Sergey Borodin 1913-1920-ci illərdə Belyovda orta təhsil almış, sonra Proletar mədəni-maarif təşkilatında (rus. Пролеткульт) işləməyə başlamışdı. Birinci oçerki 12 yaşı olanda - 1915-ci ildə, ilk şeirləri isə 1922-ci ildə çap olunmuşdu. 1923-cü ildə Buxara, 1925-1926-cı illərdə isə Səmərqənd ekspedisiyalarında iştirak edibdir. 1926-cı ildə V.Brüsov adına Ali ədəbi-bədii institutu (rus. Высший литературно-художественный институт имени В. Я. Брюсова) qurtarır, rus folkloru üzrə ixtisaslaşır. Uzaq Şərqi (1928), Qazaxıstanı (1929), Tacikistanı (1931) və Ermənistanı (1933) gəzib-dolaşır. Bir müddət, 1931-ci ilə qədər "Aşırım" (rus. Перевал) ədəbi qrupunun üzvü olur. 1951-ci ildə Daşkəndə köçür və orada Rauza Həsənova adlı bir filolq ixtisaslı xanımla ailə həyatı qurur.

Sergey Borodin XX əsrin 30-cu illərində çap olunmuş povest və hekayələrini SSRİ-nin ucqar vilayətlərində olduğu zaman topladığı materiallar əsasında yazmışdı. Birinci tarixi romanı Staraya Russada qələmə aldığı "Dmitriy Donskoy", ikincisi isə yaradıcılığının Daşkənd dövrandə yazdığı "Səmərqən üzərindəki ulduzlar" (rus. «Звезды над Самаркандом») adlı trilogiyadır. Sergey Borodin ikinci tarixi romanında Teymurləng obrazı ətrafında XIV—XV əsrlər  Orta AsiyasınıCənubi Qafqazını ətraflı təsvir edir. "Ağ at" adlanan dördüncü hissəni isə bəzi fəsillər istisna olmaqla yazıb başa çatdıra bilmir.

Yazıçı 22 iyun 1974-cu ildə vəfat etmiş və Daşkənd Cağatay qəbristanında dəfn edilmişdir.

1981-cü ildən Daşkənddə Sergey Borodinin ev-muzeyi fəaliyyət göstərir.

Əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • rus. Последняя Бухара, 1932
  • rus. Египтянин, 1933
  • rus. Мастер птиц, 1934
  • rus. Дмитрий Донской, 1941
  • rus. Утренька, 1942
  • rus. Звёзды над Самаркандом,
    • rus. Хромой Тимур, 1955
    • rus. Костры похода, 1962
    • rus. Молниеносный Баязет, 1973

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. 1,0 1,1 Deutsche Nationalbibliothek Record #126112908 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) (alm.). 2012—2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 The Fine Art Archive. 2003.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 БОРОДИН Сергей Петрович // Русская литература XX века. Прозаики, поэты, драматурги (rus.). / под ред. Н. Н. Скатов 2005. С. 269–270. ISBN 5-94848-245-6

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]