Sirdan
Naviqasiyaya keçin
Axtarışa keçin
| Sirdan | |
|---|---|
 | |
| 36°38′50″ şm. e. 49°11′30″ ş. u. | |
| Ölkə | |
| Ostan | Qəzvin ostanı |
| Şəhristan | Qəzvin şəhristanı |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 1,164 m |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Milli tərkibi | Azərbaycan türkləri |
| Dini tərkibi | Şiə müsəlmanlar |
|
| |
Sirdan — İranın Qəzvin ostanının Qəzvin şəhristanının Aşağı Tarım bəxşində şəhər.
Tarix[redaktə | mənbəni redaktə et]
Tarım bölgəsi, tarix baxımından Azərbaycanın ən zəngin bölgələrindən biridir. Bura 9-cu əsrdən bəri Azərbaycan tarixinə dərin izlər qoymuş Salarilər kimi böyük sülalələrin mərkəzinə çevirilmişdi, belə ki Tarım bölgəsindəki Kəngər və ya Qız qalası vaxtıilə Salarilərin paytaxtı imiş. Bölgənin başqa önəmli qalalarından Qız qalası, Oğlan qalası, Niyərikdəki Narınqala, Üməra qalası, Firdövs qalası və Səngan kəndindəki Talıbxan qalasının (Talfan qayası) adını çəkmək olar. Sirdan uzun bir tarixə malik olaraq, İslamdan sonra Tarım bölgəsinin (Yuxarı Tarım və Aşağı Tarım) mərkəzi olub. 1928-ci ildə burada 2,000 insan yaşamaqda imiş. Sirdan ilk olaraq şəhərin şərqindən axan çayın qırağından təşkil edilərək quzey, qərb və güneyə doğru genişləməyə başlayıb. Şəhərin evləri sıx və bir-birinə yaxın tikilsədə 1980-ci ildən dağınıq şəkildə evlərin tikilməsinə başlayıb. Hazırda Sirdanın sahəsi 17 hektardır.[2]
Coğrafi Yerləşməsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sirdan şəhəri Qəzvin, Zəncan və Gilan ostanlarının kəsişdiyi yerdə, Şamadəşt dağının şimal-şərq yamacında yerləşir. Şəhərin yüksəkliyi dəniz səviyyəsindən 1060 metrdən 1100 metr arası dəyişir. Şimal-şərqdən Kəllə, quzeydən Qızıl Hasar və Çülümbə və cənub-qərbdən Əmməqin kəndləri ilə qonşudur. Qışları quraq soyuq, yayları isə sərin keçərək, bura il boyu şimal-şərqdən kəskin yel və fırtınalara məruz qalır.[3][4]
Əhalisi[redaktə | mənbəni redaktə et]
2016-cı il əhalinin siyahıya alınmasına görə əsasən, şəhərin əhalisi 805 nəfər və 300 ailədən ibarət idi.[5]
Milli tərkibi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əhalisi bütünlükdə Azərbaycan türklərindən ibarətdir və Azərbaycan türkcəsində danışırlar.[2]
İqtisadiyyat[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əhali daha çox kənd təsərrüfatı (əkinçilik və bağçılıq) ilə məşğuldur. Habelə keçmişdə burada bir zəy yatağı fəaliyyət göstərərmiş.[2]
Görüntülər[redaktə | mənbəni redaktə et]
-
Sirdanın çiçəkli çölləri -
Sirdan çayı -
Sirdan hamamı
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ جمعیت به تفکیک تقسیمات کشوری (fars.).
- ↑ 1 2 3 "Sirdan bələdiyyəsi". 2022-05-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-02-26.
- ↑ "chargoshe". 2021-06-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-23.
- ↑ "Sirdan haqqında məlumat". 2022-03-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-23.
- ↑ "Əhalinin sayı". 2017-11-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-02-22.
 | |
|---|---|
| Şəhərlər | |
| Dehistanlar (qəsəbələr) | MƏRKƏZİ BƏXŞİ: İqbal-i Qərbi • İqbal-i Şərqi
ƏLƏMUT-İ QƏRBİ BƏXŞİ: Dəstcird • Rudbar-i Məhəmməd-i Zamani • Rudbar-i Şəhristan KUHİN BƏXŞİ: Elat-i Qaqazan-i Qərbi • Elat-i Qaqazan-i Şərqi ƏLƏMUT-İ ŞƏRQİ BƏXŞİ: Ələmut-i Bala • Ələmut-i Pain • Müəllim Kəlayə TARIM SÜFLA BƏXŞİ: Çuxur • Xəndan • Kuhgir • Niyarək |
| Kəndlər | Abbasabad • Abbasək • Abdulabad • Acurbənd / Əcərbənd / Acurbunə • Aftabdar • Ağababa • Ağagir • Ağcaqışlaq • Ağdüz • Akucan • Alangan • Altunkoş • Alulək • Ameşk • Amənd • Arışt • Asiyabborg • Atan • Atanrud • Avan / Ovan • Avanək • Avə • Ayin • Azadrud • Badımcin / Badımcin Qağzan Şərqi (Şərqi Badımcanqazan (?)) / Batmacin • Bağaldüz-i Ülya • Bağdəşt • Bağıstan • Bağkəlayə • Barvac / Darvac • Bazargah / Bazərgan / Bazar • Behganərud • Beydli (Bəydili) • Bəhramabad • Bəhramabad-i Qaqazan • Bələkan / Bəlukan / Balakan • Bənd-i Zuyar • Bərəcin / Bərəcan / Pəraçan • Bəşər • Bəybağı • Bəykəndi • Biçənək-i Cədid • Bukan • Bunzöhrə • Burmanək • Buyinək • Büzəlin / Bizulin • Cəmcird • Cənnətabad / Qasımabad • Cirduzan / Cirdizdan • Cirəndeh • Cudəki • Culadeh / Culfadeh • Cutan • Cuyənk • Cövladək • Çala • Çaris / Çariz • Çeşmə-i Qulaməli • Çəmən-i Əmirabad • Çəngəldəşt • Çərbin / Çubin • Çərşdərə • Çinarlı • Çizə • Çubdar • Çubə • Çubindər / Çubin / Çundər • Çurə-i Süfla • Çusər • Dehduşab / Dehduşabad • Dehək • Dəhnə • Dək • Dərbənd • Dərək • Dəstcird-i Süfla • Dəstcird-i Ülya • Dikin • Dinək / Dingə • Dinəkuh • Dinərud • Dizəcin • Dövdətac • Dudəçay / Didəçay • Dudəhə / Dudə • Durçal • Dülcəkxan-i Məhəmmədabad • Dürçək • Elçoban • Əhmədabad-i Övfan • Ək / Ərk / Aç • Əkbərabad (Ələmut-i Bala dehistanı) • Əkbərabad (İqbal-i Qərbi dehistanı) • Əliabad (Çuxur dehistanı) • Əliabad (Rudbar-i Məhəmməd-i Zamani dehistanı) • Əlin • Əlindər • Əlvəndi • Əminabad • Əmirabad • Əmirabad-i İqbal • Ənbəqin • Əndəc • Ənqurazuc • Ərbidiyan • Ərdəbilək • Ərdək • Ərəncək • Əsbək • Əsədabad-i Xurin • Əsədi • Əsfistan • Əstələk • Əstindar-i Süfla • Əstindar-i Ülya • Əstindar-i Vusta • Əşnistan • Əvatər • Əvirək • Əzgənin-i Süfla • Əzgənin-i Ülya • Əzrət • Fanəfin • Farsiyan / Parsiyan • Fəllar • Fəşək • Filəvərin / Piləvərin / Filəvərdin / Piləvərdin • Fişan • Fitr • Gəbri • Gərmək • Gərmərud • Gərmərud-i Süfla • Gərmərud-i Ülya • Gəşnərud • Gəvənəc / Gəvənəx • Gəzənə • Gurxana • Hacıabad • Hadiabad • Halalabad • Haşakəlayə • Heniz • Həlarud • Həmidabad • Həranək • Hərif • Həsənabad (Ələmut-i Pain dehistanı) • Həsənabad (İqbal-i Şərqi dehistanı) • Həsənabad (Xəndan dehistanı) • Həsənabad (Rudbar-i Məhəmməd-i Zamani dehistanı) • Həsənxani • Himmətabad • Hind-i Zəmin / Hindzəmin • Hir • Hisamabad • Hisar • Huriyan • Hüseynabad (Çuxur dehistanı) • Hüseynabad (Elat-i Qaqazan-i Şərqi dehistanı) • Hüseynabad-i İqbal • İlan • İmamzadə Abuzər • İmamzadə Harun • İmamzadə Məhəmməd • İmamzamin • İsmayılabad • Xakinə-i Bala • Xakinə-i Pain • Xarmansüxtə • Xeyrabad • Xəncərbulaq • Xərəqan-i Süfla • Xərzan • Xosrud • Xoşkçal • Xuban • Xubkuh • Kafərkoş • Kakuhistan / Kəkustan • Kamalabad • Kaman • Karəndəçal • Keşabad-i Süfla • Keşabad-i Ülya • Kəkəcin / Kəkəciyə • Kəkəcindərə • Kəlan • Kəlayə (Ələmut-i Pain dehistanı) • Kəlayə (Rudbar-i Məhəmməd-i Zamani dehistanı) • Kəlin • Kəlləc (Xələc (?)) • Kəlləkub / Kəlləkuh • Kəlmin • Kəndansər • Kəngərin • Kətəpüşt • Kəşarud / Kəşrud • Kəşkivər • Kətikan • Kikhanan • Kiyakəlayə-i Ülya • Köşk • Köşkdar • Köşkdəşt • Kuçənan • Kuhgir-i Süfla • Kuhgir-i Ülya • Kuranə • Kuşkək • Kürdandeh • Qala • Qaraçam • Qaradəvəli • Qarxun • Qeytul • Qənşərbulaq • Qızıldərə • Qönçəxoran • Qulalı • Qulamabad • Qustinlar • Qustinnahiyə • Qustinrud • Quşçu • Qürkin / Gərəkin • Lat • Lutər • Mahin • Mahmudabad • Mahmudabad-i Aləmxani • Markin • Mehdiabad-i Büzürg / Hacıabad • Meşkinabad • Meymunək • Mədan / Meydan • Məhəmmədabad • Məhəmməddeh • Mərdançal • Məsudabad • Məzrayə İsmayılabad • Məzrayə Kətirayi • Məzrayə Pərsə Ay • Məzrayə-i Əşərkar • Məzrayə-i Mahmudi • Məzrayə-i Miyançal • Məzrayə-i Rəkənabad • Məzrayə-i Süfla • Məzrayə-i Ülya • Milək • Minudəşt • Mirxavand-i Süfla • Mirxavand-i Ülya • Miyanbar • Miyanxani • Miyanıc • Mizuc • Mollaəli • Mollakəlayə • Muğanək • Muməliqışlaq • Muradabad • Murtuzaabad • Murtuzanək • Mustafalı • Muşqin • Müəllimxani-i Bala • Narındeh • Nasirabad (Xəndan dehistanı) • Nasirabad (İqbal-i Qərbi dehistanı) • Nasiri • Nəcəfabad (İqbal-i Şərqi dehistanı) • Nəcəfabad (Niyarək dehistanı) • Nəcmabad • Nəhran • Nəməkin • Nisa • Niyaq • Niyarək • Nizamabad • Norməlat / Nürməlat • Novruzabad • Orkan-i Kürd • Orkan-i Türk • Orusabad / Urusatabad • Paraçan • Parçkuh / Parçakuh • Pələngə • Picbun • Porrud • Rahdarxana Gədeyk • Ramişan • Reştqun / Rəşkin / Rəştəgan / Şənqər • Rəcayidəşt • Rəşkin • Rəzcird • Rəzən • Ruç-i Dərə • Ruç-i Süfla • Ruç-i Ülya • Rudbar • Ruhabad • Salarkiya • Sarackəlayə • Sarbanək • Sayınkəlayə • Selaqayı • Səbuhin • Səfərin • Səfidab • Səfiddər • Səfidəkeş • Səngan-i Süfla • Səngan-i Ülya • Səznəq • Silikan • Simiyar • Simiyardəşt • Sincanək • Siyahpuş • Soltanabad • Somaq • Sugah • Suruşan • Sutəkoş • Süxtəçinar • Süleymanabad • Sünbülabad • Sürxədüzək • Sürxkulə • Şahqədəm • Şahvəran • Şeyd İsfahan / Şir İsfahan / Şah İsfahan / Şəşivan • Şeyxlər • Şəfiabad (1) • Şəfiabad (2)(koordinatları: 36°20′ N 50°05′ E) • Şəhristan-i Süfla • Şəhristan-i Ülya • Şəhrək • Şəhrək-i Daniş • Şəngülrud / Şəngül • Şərifabad • Şinazənd • Şinqar • Şirkətha-yi Rahsazi Məhur Qəzvin-Rəşt [Qəzvin-Rəşt yol tikinti şirkəti](Qazvin-Rasht Road Construction Company) • Şirkuh • Şizar • Şoristan-i Süfla • Şoristan-i Ülya • Şülümə • Şütürək • Tağdərə • Taleh • Tavan • Tiyandəşt / Tiyabaş • Təhmursabad / Təhmasibabad • Təlatir • Tənurə • Təratun • Tərazan-i Süfla • Tərazan-i Ülya • Təskin • Təzərkoş / Təzirkan / Tərəzkəş • Tutəçal / Tutçal / Tutəçay / Tutaxçay • Tuyinan • Türkan • Uzundərə / Uzundizə • Varbun • Vənəş-i Bala • Vənəş-i Pain • Vəngin • Vərək • Vərəkrud • Vərgil • Vərtəvan • Vikan • Viyar • Vüsuqabad • Vüştə • Yakund-i Əliabad / Yakund-i Soltanabad • Yalabad • Yalə Günbəd / İmamzadə / İmamzadə Yeləgümbəz • Yamağan • Yarəfi • Yarud • Yerək • Yuc • Yüzbaşıçay • Zackan-i Süfla • Zackan-i Ülya • Zakan / Meşkindeh • Zarabad • Zəhabad • Zənasuc • Zərdçal • Zərdçin • Zərənd • Zərrinabad • Zəvardəşt • Zəvarək • Zinbər • Zirişk • Zitəkqışlaq • Zuyar / Zuvar / Zovan |
| ||
|---|---|---|
| Mərkəz |  | |
| Şəhristanlar | ||
| Şəhərlər | Abgərm / Ab-i Gərm • Abyek / Abiyək Sarayi • Avəc / Avə • Bidistan • Buyinzəhra / Buyin • Danisfahan • Əlvənd • Ərdaq • Əsfərvərin • Xakəli / Xak-i Əli / Xaqlin • Xürrəmdəşt • İqbaliyə / Sultanabad / Sultanabad-i İqbaliyə • Qəzvin • Kuhin • Mahmudabad Nümunə / Mahmudabad / Mahmudabad Şeyxülislami / Şəris • Məhəmmədiyə • Müəllim Kəlayə • Nərcə / Nircə • Razmiyan • Səgzabad / Sezjova • Sirdan / Sərdan • Şal / Çal • Takistan / Siyaden • Ziyaabad / Şəhr-i Şəqayiq • Ziyaran | |
İran ostanları • Qeyd: Bəzi şəhərlərin adlarının altından xətt çəkilməsi onların müvafiq olduqları şəhristanın inzibati mərkəzi olmalarını əks edir; adı qalın yazılan şəhər isə bütün ostanın inzibati mərkəzidir | ||