Türkiyə Elmi və Texnoloji Tədqiqat Şurası

Vikipediya, azad ensiklopediya
(Türkiyə Elmi və Texniki Araşdırma Təşkilatı səhifəsindən istiqamətləndirilmişdir)
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Türkiyə Elmi və Texnoloji Tədqiqat Şurası
(TÜBİTAK)
Loqonun şəkli
Ümumi məlumatlar
Ölkə
Yaradılıb 1963
Sayt tubitak.gov.tr
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Türkiyə Elmi və Texnoloji Tədqiqat Şurası (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu, TÜBİTAK) — 1963-cü ildə, Türkiyədə planlı iqtisadiyyat dövrünün başlanğıcında qurulmuşdur. Quruluş mərhələsində ən fundamental vəzifələri, xüsusilə təbiət elmlərində təməl və tətbiqli akademik araşdırmaları dəstəkləmək və gənc araşdırmaçıları təşviq etmək, etina etdirmək idi. Bu vəzifələri yerinə gətirə bilmək məqsədiylə, təməl elmlər, mühəndislik, tibb, əkinçilik və heyvandarlıq sahələrində dörd araşdırma qrupu (indi on araşdırma qrupunu ehtiva edən Araşdırma Dəstək Proqramları Başçılığı) ilə Elm Adamı Yetişdirmə Qrupu (indi Elm İnsanı Dəstəkləmə Dairə Başçılığı) yaradılmışdır. [1]

Siyasət[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təşkilat, Türkiyədə müsbət elmlərdə araşdırma və inkişaf etdirmə fəaliyyətlərini ölkə inkişafındakı prioritetlərə görə inkişaf etdirmək, etina etdirmək, təşkil etmək və koordinasiya etmək; mövcud elmi və texniki məlumatlara çatmaq və çatılmasını təmin etmək məqsədi güdməkdədir.

Vahidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

2007 etibarilə təşkilatın bünyəsində saxladığı vahidlər:[2]

  • Elm İnsanı Dəstəkləmə Dairə Başçılığı (BİDEB)
  • Araşdırma Dəstək Proqramları Başçılığı (ARDEB)
  • Elm və Cəmiyyət Dairə Başçılığı
  • Elm, Texnologiya və Yenilikçilik Siyasətləri Dairə Başçılığı (BTYPD)
  • Texnologiya və Yenilik Dəstək Proqramları Başçılığı (TEYDEB)
  • Beynəlxalq Əlaqələr Dairə Başçılığı (UİDB)
  • Təşkilati İnkişaf Vahidi (KGB)

Mərkəz və institutlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

Tədqiqat-işləmə qurumları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Marmara Tədqiqat Mərkəzi (MAM)
  • Çukurova Müasir Əkinçilik Texnologiyaları Tədqiqat İnstitutu (ÇİTTAGE) – Adana
  • Müdafiə Sənayesi Tədqiqat və İşləmə İnstitutu (SAGE) – Ankara
  • Türkiyə Sənaye İdarəetmə İnstitutu (TÜSSİDE) – Gebze
  • TEKSEB və Texnopark – Gebze
  • Fundamental Elmlər Tədqiqat İnstitutu (Fəza Gürsey İnstitutu) (TBAE) – İstanbul
  • Milli Elektronik və Kriptoloji Tədqiqat İnstitutu (UEKAE) – Gebze, Ankara
  • Milli Metrologiya İnstitutu (UME) – Gebze
  • Kosmik Texnologiyalar Tədqiqat İnstitutu (UZAY) – Ankara

Nəşrlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təşkilat, Türkiyədə elmi məşhurlaşdırmaq və insanları şüurlandırmaq məqsədilə üç ədəd aylıq məşhur elm jurnalı (Elm və texniki jurnalı, Elm uşaq jurnalı, Maraqlı kiçik jurnalı) və illik təxminən 20 ədəd məşhur elm kitabı nəşr etməkdədir.[3] (Tübitak Məşhur Elm Kitabları)

Köməklər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Təşkilat gərək lisans təhsili və gərək də sonrasındakı işləri üçün T. C. yurddaşlarına maddi qaynaq təmin etməkdədir. 2005 ÖSSdə ilk 5000ə girən şagirdlərə, fizika, kimya, biologiya, molekulyar biologiya və genetik, riyaziyyat, sosioloji, iqtisadiyyat, psixologiya, fəlsəfə və tarix hissələrindən birinə yerləşmələri halında, aylıq 250 YTL qarşılıqsız təqaüd verilmişdir. 50i aşan növü olan TÜBİTAK təqaüdləriylə əlaqədar (miqdarlar və müraciət şərtləri kimi) detallar təşkilatın şəbəkə səhifəsindən öyrənilə bilər.[4]

Ayrıca, doğrudan Türkiyədəki elm ictimaiyyətinə xitab edən 12 ədəd hakimli (Elmi Jurnal) çıxartmaqdadır.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ Ru:Эрдал Инёню, "Cahit Arf’tan Anılar Arxivləşdirilib 2008-09-19 at the Wayback Machine, " TÜBİTAK Online  (türk.)
  2. ↑ "В Турции главный эксперт TÜBİTAK умерла при «подозрительных» обстоятельствах". Vesti.az (rus). 2021-11-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-11-03.
  3. ↑ "Турция на сайте «Новая экономика»". 2019-11-26 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-03-15.
  4. ↑ "Arxivlənmiş surət". 2012-07-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2009-10-04.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Türkiyə_Elmi_və_Texnoloji_Tədqiqat_Şurası&oldid=7509598"