Teymur Daimi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Teymur Daimi
Teymur Rüstəm oğlu Tağıyev
Doğum tarixi (58 yaş)
Doğum yeri Bakı, Azərbaycan SSR
Vətəndaşlığı Azərbaycan Azərbaycan
Fəaliyyəti Rejissor, ssenari müəllifi, rəssam
IMDb ID6263887

Teymur Daimi (əsl adı: Teymur Rüstəm oğlu Tağıyev) — Azərbaycan rəssamı, kinorejissoru, ssenari müəllifi, fəlsəfə elmləri doktoru, mədəniyyət və incəsənət tənqidçi və nəzəriyyəçisi, publisist, müəllim.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

1981-1985-ci illərdə Əzim Əzimzadə adına Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq məktəbində təhsil alıb, daha sonra Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində təhsilini davam edib və 1993-ci ildə orani bitiribdir.[1]

XX əsrin 80-ci illərinin axırında, respublikanin bədii həyatında fəal surətdə arenaya daxil olan, Azərbaycanın müasir rəssamlarının nəslindəndir. Helə bu müddət ərzində (1989-cu il) T. Daimi dostları ilə Azərbaycanda "Təstiq" adında birinci müstəqil bədii qrupu yaradır. Peşəkar fəaliyyətinin əvvəlindən bədii təcrübə ilə yanaşı nəzəri tədqiqatlarla məşqul olur. 1990-ci ildən rəssamın fəaliyəti fənlərarası xarakteri alır.

1996-ci ildə "Yolun tapılması" kitabını nəşr edir. Bu kitaba uç esse daxil olub - "Yolun tapılması", "Transfomasiya olmuş fəzanın manifesti və ya Tam Təsvirin portreti" və "Tutulmaz Birliyin görünüşü".

2000-ci ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Fəlsəfə və Hüquq İnstitutunda fəlsəfə üzrə namizədlik dissertasiyasını müdafiə edir.

2003-2005-ci illərdə ssenarist və rejissor qismində "Caspian Supplies" studiyası ilə əməkdaşlıq edib.

2005-ci ildə "Müasir sənət bazarının və art biznesin inkişafına yardım" (Art Qafqaz 2005) adlı beynəlxalq layihədə incəsənət üzrə məsləhətçi kimi çalışıbdır.

2006-ci ildə "Cord" müasir incəsənət üzrə beynəlxalq jurnalı ilə əməkdaşlıq edibdir[2].

2006-2009-ci illərdə Zaqafqaziya Kinematoqrafçıların Beynəlxalq Konfederasiyasının (IFASK) üzvü olub.

2007-2010-ci illərdə Mədəniyyət və İncəsənət beynəlxalq internet portalının redaktortorlarından biri olub.

2009-ci ildə Venesiya Biennalesində Azərbaycani təmsil edir.

2007-ci və 2011-ci ildə Venesiya Biennalesində milli pavilyonu konsepsiyasını hazırlayan grupa daxil olaraq , sənət tənqidçisi kimi bu sərgilərin kataloqlarında məqalələr yazır.

Hal-hazırda bədii təcrübə və audiovizual incəsənət sahələrində fəaliyyətini davam edərək, Azərbaycan Dövlət Rəssamlıq Akademiyasının nəzdində Rəssamliq Kollecində tədris edir.

Yaradıcılığı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Onun peşəkar maraq dairəsi kifayət qədər genişdir və müxtəlif fənləri əhatə edir, o cümlədən, ilk növbədə, vizual incəsənət, kino rejissorluqu, eksperimental film, qavrayış nəzəriyyəsi (pertseptologiya), estetika, fəlsəfə, incəsənət və film tənqidi, pedaqogika, neyropsixologiya, psixotexnologiyalar, antropoloji təcrübələri va s ... Yolunu bir rəssam kimi başlayaraq, Antik və Orta əsrlərin sakral sənət ustalarının ənənələri əsasında müasir "Tam Təsvir" və "Nurlandırma incəsənət" prinsiplərini təkmilləşdirirdi. Onun "Yolun tapılmasi" kitabı helə bu məsələlərə həsr olunub. Sonralar rəsm və qrafika ilə yanaşı, installyasiya, bədii aksiyalari və performanslar yaratmaqa başladı və onlardan ən böyükü "Yug" avangard- teatrın rejissoru Vaqif İbrahimoğlu ilə birgə həyata keçirilən "Qadının arxetipi" (1996) adli bir muammalı perfomans oldu. T. Daiminin intellektual praktikasında "Tam Təsvir" və "Nurlandırma incəsənət" anlayışları "Non-aktual apofatik strategiyaya" və "Non- aktual incəsənətə " tədricən təkamül etmişdi. 2002-ci ildə “Daxili cənnət” adında ilk filmini, ondan sonra, Fransanın Strasburq şəhərində keçirilən Qafqaz layihəsi çərçivəsində, video festival üçün “Örtük altında” videosunu çəkir. O vaxtdan bəri, vizual incəsənət ilə yanaşı, kino rejissorluqu ilə məşğul olur və bir ssenarist və rejissor kimi, eksperimental və ənənəvi kino kəsişməsində on üç film çəkir. Audiovizual təcrübə ilə yanaşi video və media incəsənəti, eksperimental film və media strategiyaları kimi ekran mədəniyyət ilə baglı olan mövzularda tədqiqatlar aparır.

Ekran mədəniyyətinin müxtəlif növ arasında sərhədlərin şəffaflığını iddia edərək, video rəssam və kinorejissor peşəkar statusları arasında əlaqəyə diqqəti cəlb edməyə çalışır.

2011-ci ildə, öz orijinal ssenari əsasında "Sonuncu" adında debüt tammetrajlı filmi çəkir. Bu filmdə baş rolda taninmiş Bakınin fantastika yazıçısı Aleksandr Həkimov oynayibdı.

Teymur Daimi, "homo universal" konsepsiyasına sadiq qalaraq, yaradıcılığinda müxtəlif sənət və elmləri, nəzəriyyə və təcrübə, məntiq və intuisiya, rasional üsulu və meditasiyanı birləşdirən fənlərarasi yaradıcılıq strategiyasına inteqrasiyası ideyasını həyata keçirir. Yaradıcılıq əlavəsində bu mədəniyyət və incəsənət növ, forma və janrlar arasında sərhədlərin şəffaflığının aşkarlanması və yaradıcılığın arxetipik elementlərinə toxunmaq deməkdir. Belə ki, bu strategiya yaradıcı fəaliyyətinin müəyyən institusional formasıni antropoloji təcrübəyə döndərir (Horujiyo və Fuko işləri əsasında "özünü təcrübə"), və özünüdərketmə və özünü maarifləndirmə bir zehni vasitə olur. Bu halda bir sahədə peşəkar səviyyəsinin artırılmasından əlavə, həm də şüur və düşüncə ilə işləyən dünyanın intellektual və mənəvi ənənə və texnologiyalarını öyrənilməsi də vacibdir. Bununla əlaqədar T. Daiminin yaradıcılığı multimedia xarakterı daşıyır. O yaradıcı həyatta fənlərarası formalarına üstünlük verərək ,layihənin cəhətindən asılı olaraq, rəsm, grafika, installyasiya, performans, fəlsəfi esselər, mədəni tədqiqatlar, eksperimental poeziya, foto - video incəsənəti, film, pedaqogika sahələrində çalışır. Ancaq bu gün onun fəaliyatinin prioritetli sahələri audio-vizual incəsənət, "hərəkət edən şəkillər" dünyası və sosiomədəni analitikadır.

İncəsənət bir (neyro) psixotexnologiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

Teymur Daiminin yaradıcılıği, müasir mədəniyyət sahəsinə formal surətdə aid olmağına baxmayaraq, fərqli bir yanaşma əsasında qurulub, və digər "non-aktual" prinsiplərinə geri gedir. Müəllif "müasir mədəniyyətin ümumi kontekstini" olduqca səmərəsiz hesab edir və Qədim Dünyada göründüyü kimi, həqiqi İncəsənət fenomeni sırf funksional, tətbiqli mənasında araşdırır. Onun fikrincə, incəsənətin heç bir müstəqil dəyəri yoxdur və incəsənət bir "reallıqın bədii interpretasiyası", rəssamın özünü ifadə eləməyin yolu, insanın gözəlliyə olan sevgisini təmin edən bir mədəni fəaliyyət (İncəsənət / Brokhauz və Efronun ensiklopedik lüğəti, 4 cilddə - Sankt-Peterburq, 1907-1909), "estetik ifadə formaların yaradan fəaliyyət", estetik ifadə formaları yaratmaq məqsədi fəaliyyəti" və ya "ictimai şüurun bədii fəaliyyət forması," dünyanın bədii biliyi və s. deyil. Daiminin sözlərinə görə incəsənət bizim qavrayışimizla bilavasitə bağlı olan sahə olaraq, psixtexnologiyanın operativ hissəsidi və onun məqsədi insan təbiətinin əsas neyrogenetika anomaliyaları düzəltməkdi. Müəllif özü bu anomaliyaları bir Qavrama Qüsuru kimi müəyyən edir. Bu qüsur ənənəvi təlimlərndə cəhalət prinsipi kimi tanınır - məsələn, hinduizmda "avidya" - "dünyanın yanliş qavrayışına " səbəb olan və varlıqın mahiyyətini anlamasına qarşı cixan cəhalət və ya şüurun ilkin qəfləti. "Non-aktual manifesti: qapını açmaq" proqram mətnində[3], incəsənət - bir sənət kimi (muxtariyyət), incəsənət – bir elm kimi (estetik və elmi təcrübə) və İncəsənət bir siyasət kimi (sosial fəaliyyət) hazırda mövcud olan üç növ sənəti nəzərərdən keçirərək, - Daimi incəsənət bir (neyro) psixotexnologiya kimi (antropoloji təcrübə) dördüncü növü tətbiq etməyi təklif edir.

Üç mövcud növ incəsənətdən dördüncü ən fundamental növə metodoloji dönuş etmək üçün, diqqəti "incəsənət Nədir?" sualından "incəsənət Nəüçündir?" sualına keçirmək lazımdır və o zaman bəlkə, incəsənətin instrumental təbiətini anlamaq və onun, ilk növbədə, insanın həm sənət və həm ümumilikdə bütün mədəniyyət çərçivəsindən çıxan məqsədlərinə nail olmaq üçün bir vasitə olmağının dərkinə çatmaq olar. Söhbət insanın, son təyinatı ilə bağlı ekzistensial və ülvi məqsədlər, onun burada və indi qalmağının ən mühüm vəzifəfələrindən gedir.

Filmoqrafiya[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Daxili cənnət (film, 2002)
  2. Örtük altında (film, 2002)
  3. Atəşin harayı (film, 2003)
  4. Oyanış (film, 2003)
  5. Məbədin ürəyi(film, 2005)
  6. Geo-yaradıcılıq (film, 2005)
  7. Qara Cənnət (film, 2005)
  8. Rəssam həyatının palitrası (film, 2006) ssenarist
  9. İdilya (film, 2008)
  10. Xüsusi xəritə (film, 2008)
  11. Paranairs (film, 2009)
  12. Məhəbbət? O olmasın bu olsun... (film, 2010)
  13. Sonuncu (film, 2011)
  14. Transkommunikasiya: mənaların müdaxiləsi (film, 2012)

Festivallar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Qafqaz layihəsi çərçivəsində Beynəlxalq video festival, Strasburg (2003)
  2. Qafqaz layihəsi çərçivəsində Beynəlxalq video festival, Brüssel (2003)
  3. Beynəlxalq interinzibati layihə “Ekotopiya: Qafqazda müasir incəsənət və təbiət, I mərhələ”, Tiflis, (2003)
  4. "Art Qafqaz" Beynəlxalq Vizual İncəsənət Festivalı, Tiflis (2005)
  5. "Yeni kino. XXI əsr", Smolensk Beynəlxalq Kino Festival, Smolensk (2005)
  6. "Eko-topiya: Cənubi Qafqazda müasir incəsənət və təbiət, II mərhələ", Berlin (2006)
  7. Afina Beynəlxalq Videoart Festivalı, Afina (2006)
  8. Gürcüstan Dövlət İncəsənət Akademiyasında "Qara Cənnət" adlı filmin solo təqdimatı, Tiflis, (2006)
  9. XXVII Moskva Beynəlxalq Kino Festival, Media Forum, Moskva, (2006)
  10. "Şekinin ulduzları" Beynəlxalq kino festivalı, Alma-Ata.(2006)
  11. "Kinoşok" MDB ölkələrinin kinofestivalı, Anapa (2006)
  12. "East-West" Beynəlxalq İncəsənət Festivalı, Di, Fransa (2006)[4]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ "Teymur DAİMİ". kultura.az. 10 mart, 2012. 2015-02-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 yanvar, 2015.
  2. ↑ "Cord". 2014-08-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-01-31.
  3. ↑ "Художественный журнал". 2014-08-08 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-01-31.
  4. ↑ "Теймур Даими". topos.ru. 2022-03-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 yanvar, 2015.

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Teymur_Daimi&oldid=7285917"