Rumıniya: Redaktələr arasındakı fərq

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Tarixə interaktiv şəkildə baxın
← Əvvəlki redaktəSonrakı redaktə →
Silinən məzmun Əlavə edilmiş məzmun
VizualVikimətn
HRoestBot (müzakirə | töhfələr)
3.932 redaktə
k r2.6.5) (Bot redaktəsi əlavə edilir: su:Romania
Redaktənin izahı yoxdur
Sətir 22: Sətir 22:
| '''[[Ərazi]]'''<br />&nbsp;- Ümumi<br />&nbsp;- % Su || [[List of countries by area|78-cı yer]]<br />[[1 E11 m²|238,391 km²]]<br />3%
| '''[[Ərazi]]'''<br />&nbsp;- Ümumi<br />&nbsp;- % Su || [[List of countries by area|78-cı yer]]<br />[[1 E11 m²|238,391 km²]]<br />3%
|-
|-
| '''[[Əhali]]'''<br />&nbsp;- Ümumi<br />&nbsp;- [[Population density|Əhali sıxlığı]] || [[List of countries by population|49-ci yer]]<br /> 20,338,690<br />85.3/[[Square kilometre|km²]]
| '''[[Əhali]]'''<br />&nbsp;- Ümumi<br />&nbsp;- [[Population density|Əhali sıxlığı]] || [[List of countries by population|49-ci yer]]<br /> 19,599,560<ref>http://www.agerpres.ro/english/index.php/news-of-the-day/item/89649-Almost-196-ml-people-registered-in-Romanias-Population-and-Homes-Census.html</ref><br />82/[[Square kilometre|km²]]
|-
|-
| '''[[Pul]]''' || [[Leu]] (RON)
| '''[[Pul]]''' || [[Leu]] (RON)
Sətir 36: Sətir 36:
'''Rumıniya''' (''rumınca'': România ''- Rumıniya'') - cənub-şərqi [[Avropa]]da olan dövlət. Konstitusiyasına əsasən Rumıniya Demokratik dövlətdir. Ölkənin adı "romanus" ("romalı" deməkdir) sözündən gəlib. Ölkə başçısı prezident hesab olunur və ən yüksək qanuni orqan isə ikipalatalı parlamentdir. Şimaldan və şərqdən Rumıniya Ukrayna ilə, şimali-şərqdən Moldova Respublikası ilə, Cənubdan Bolqarıstan ilə (sərhəd Dünay çayının üstündən keçir), qərbdən isə Serbiya və Macarıstan ilə həmsərhəddir. Qara dəniz Rumıniyanın şərqində yerləşir.
'''Rumıniya''' (''rumınca'': România ''- Rumıniya'') - cənub-şərqi [[Avropa]]da olan dövlət. Konstitusiyasına əsasən Rumıniya Demokratik dövlətdir. Ölkənin adı "romanus" ("romalı" deməkdir) sözündən gəlib. Ölkə başçısı prezident hesab olunur və ən yüksək qanuni orqan isə ikipalatalı parlamentdir. Şimaldan və şərqdən Rumıniya Ukrayna ilə, şimali-şərqdən Moldova Respublikası ilə, Cənubdan Bolqarıstan ilə (sərhəd Dünay çayının üstündən keçir), qərbdən isə Serbiya və Macarıstan ilə həmsərhəddir. Qara dəniz Rumıniyanın şərqində yerləşir.


1 yanvar 2007-ci ildən Avropa Birliyinin üzvüdür. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Buxarestdir (1,9 milyon nəfər). Dövlət başçısı Trayan Beseskudur.
1 yanvar 2007-ci ildən Avropa Birliyinin üzvüdür. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Buxarestdir (1,6 milyon nəfər). Dövlət başçısı Trayan Beseskudur.


== Tarixi ==
== Tarixi ==

13:03, 2 noyabr 2011 tarixindəki versiya

Rumıniya
România
Rumıniya bayrağı
Bayraq Gerb
Himn: "Deşteaptă-te, române!" ("Oyan, Rumın!")
Rəsmi dil Rumın dili
Paytaxt Buxarest
Prezident Trayan Besesku
Ərazi
 - Ümumi
 - % Su		 78-cı yer
238,391 km²
3%
Əhali
 - Ümumi
 - Əhali sıxlığı		 49-ci yer
19,599,560[1]
82/km²
Pul Leu (RON)
Saat qurşağı UTC +2
Internet TLD .ro
Telefon kodu 40

Rumıniya (rumınca: România - Rumıniya) - cənub-şərqi Avropada olan dövlət. Konstitusiyasına əsasən Rumıniya Demokratik dövlətdir. Ölkənin adı "romanus" ("romalı" deməkdir) sözündən gəlib. Ölkə başçısı prezident hesab olunur və ən yüksək qanuni orqan isə ikipalatalı parlamentdir. Şimaldan və şərqdən Rumıniya Ukrayna ilə, şimali-şərqdən Moldova Respublikası ilə, Cənubdan Bolqarıstan ilə (sərhəd Dünay çayının üstündən keçir), qərbdən isə Serbiya və Macarıstan ilə həmsərhəddir. Qara dəniz Rumıniyanın şərqində yerləşir.

1 yanvar 2007-ci ildən Avropa Birliyinin üzvüdür. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Buxarestdir (1,6 milyon nəfər). Dövlət başçısı Trayan Beseskudur.

Tarixi

Rumıniya Avropadakı ən köhnə insan qalıqlarının kəşf edildiyi ölkədir. 2002-ci ildə Rumıniyanın qərbindəki bir mağarada kəşf edilən (Sümüklü Mağara rum. Peştera cu Oyasa) bu qalıqların 42.000 il əvvələ aid olduğu təxmin edilməkdədir. Rumıniya torpaqlarında qurulan ilk dövlət Trakiyalıların qurduğu Daçiya Krallığıdır. Bu dövlət 101-107 illəri arasında Roma İmperatoru Trayanın orduları tərəfindən işğal edilərək Roma İmperiyası bir əyaləti halına gəldilər. Roma İmperiyasının çökməsindən sonra bu torpaqlar Qotlar, Hunlar, Avarlar, Slavyanların zəbtinə uğradı. 9-11-ci əsrlər arasında Birinci Bolqar Dövlətinin bir parçası halına gəldi. Bu dövrü Macar, Peçenek, Kuman və Tatar zəbtləri izlədi. Rumınlar ilk dəfə 14-cü əsrdə özlərinə aid dövlət qurmağı bacardılar. Bu dövlətlər 1310-cu ildə I Basarab tərəfindən qurulmuş Valaxiya Bəyliyi və 1352-ci ildə Dragoş tərəfindən qurulmuş Moldova dövlətidir. Günümüzdəki Rumıniyanın bir parçası olan Erdel isə 10-16-cı əsrlər arasında Macarıstan Krallığının bir parçası idi. 15-ci və 16-cı əsrlərdə bu üç ölkə Osmanlı Dövlətinin himayəsi altına girdilər. Osmanlı dövründə Valaxiya və Moldova vassal dövlətlər idi. Osmanlılara vergi verər, döyüşlərdə əsgər köməyi edərdilər. Bəyliklərin voyvodaları Rumın əsillilər arasından Osmanlı padşahı tərəfindən təyin edilərdi. Ayrıca bu bəyliklər İstanbulun yemək ehtiyacını qarşılamaqda əhəmiyyətli bir rol oynayardılar. Ancaq Osmanlılar Rumıniyanı heç bir zaman bütünlüklə ilhaq etmədilər. Buxarest və Yassı kimi böyük Rumıniya şəhərlərində tez-tez Osmanlı vətəndaşlarına rast gəlinirdisə də sayları az idi. Bu şəhərlər heç bir zaman Sofiya, Belqrad, Saloniki və ya Skopye kimi Osmanlı xarakteri qazanmadı. 18-ci əsrə qədər Valaxiya və Moldovaın voyvodaları rumınların arasından seçilərdi. 18-ci əsrdə isə Fənərli Rumlar arasından seçildilər. Bu vəziyyət 1826-cı ildə Yunanıstanın müstəqilliyini qazanmasına qədər davam etdi.

Coğrafiyası

İqtisadiyyatı

Əhalisi

Etnik tərkibi

2002-ci il siyahıya alması əsasında Rumıniyanın etnik xəritəsi
İnstitutul National de Statistica
Etnik qruplar 1930 s.a.[2] 1956 s.a.[3] 1966 s.a.[4] 1977 s.a.[5] 1992 s.a.[6] 2002 s.a.[7]
Toplam 14,280,729 17,489,450 19,103,163 21,559,910 22,810,035 21,698,181
Rumın 11,118,170 14,996,114 16,746,510 18,999,565 20,408,542 19,409,400
Macar 1,423,459 1,587,675 1,619,592 1,713,928 1,624,959 1,434,377
Qaraçı 242,656 104,216 64,197 227,398 401,087 535,250
Ukraynalı[8] 45,875 60,479 54,705 55,510 65,472 61,091
Alman 633,488 384,708 382,595 359,109 119,462 60,088
Rus 50,725 38,731 39,483 32,696 38,606 36,397
Türk 26,080 14,329 18,040 23,422 29,832 32,596
Serb,Xorvat,Sloven 50,310 46,517 44,236 43180 33,769 22,518
Slovak,Çex 50,772 35,152[9] 32,199[10] 28,969[11] 25,391[12] ?
Tatar 15,580 20,469 22,151 23,369 24,596 24,137
Bolqar 66,348 12,040 11,193 10,372 9,851 ?
Yəhudi 451,892 146,264 42,888 24,667 8,955 ?
Yunan 23,161 11,166 9,088 6,262 3,940 ?
Ermənilər 12,175 6,441 3,436 2,342 1,957 ?
Polyak 15,804 7,627 5,860 4,641 4,232 ?
Qaqauz ? ? ? ? ? 45
Digərləri 49,182 13,357 4,681 4,028 8,618 82,282
Milliyyətini göstərməyənlər 5,052 4,165 2,309 452 766 ?

Mənbə

  1. ↑ http://www.agerpres.ro/english/index.php/news-of-the-day/item/89649-Almost-196-ml-people-registered-in-Romanias-Population-and-Homes-Census.html
  2. ↑ [1]
  3. ↑ [2]
  4. ↑ [3]
  5. ↑ [4]
  6. ↑ [5]
  7. ↑ [6]2002-ci ildə Rumıniyada aparılmış siyahıya almanın nəticələri
  8. ↑ Ukrainians and Ruthenians
  9. ↑ 11,821 çex+23,331 slovak
  10. ↑ 9,978 çex+22,221 slovak
  11. ↑ 7683 çex+21286 slovak
  12. ↑ 5,797 çex+19594 slovak
 Rumıniya ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin.

Şablon:Link FM Şablon:Link GA Şablon:Link FM Şablon:Link FM

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Rumıniya&oldid=1859331"