Afaq Bəşirqızı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Cekli829 (müzakirə | töhfələr) tərəfindən edilmiş 13:47, 2 mart 2019 tarixli redaktə
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Afaq Bəşirqızı
Doğum adı Afaq Bəşir qızı Səfərova
Doğum tarixi 15 avqust 1955(1955-08-15) (68 yaş)
Doğum yeri
Vətəndaşlığı
Atası Bəşir Səfəroğlu
Fəaliyyəti aktrisa, kino aktrisası
Fəaliyyət illəri 1973-cü ildən
Təhsili
Mükafatları "Şöhrət" ordeni
Azərbaycan SSR əməkdar artisti Azərbaycan Respublikasının xalq artisti Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu "Sənətkar" medalı Vaqif Səmədoğlu medalı
IMDb ID3363584
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Afaq Bəşirqızı (tam adı: Afaq Bəşir qızı Səfərova) — Azərbaycanın görkəmli teatr və kino aktrisası, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti (1993) "Şöhrət" ordeni laureatı (2013‚ Prezidentin fəxri təqaüdçüsü (2015), Mədəniyyət və İncəsənət Universetinin professoru. Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrının aparıcı aktrisası.

Həyatı

Afaq Bəşir qızı Səfərova 1955-ci ildə Bakı şəhərində böyük Azərbaycan aktyoru Bəşir Səfəroğlunun ailəsində anadan olub.

1962-ci ildə 31 saylı orta məktəbin 1-ci sinifinə gedib və 1972-ci ildə 20 saylı orta məktəbi bitirib.

Sənədlərini BDU-nun Şərqşünaslıq fakültəsinə verib, lakin müsabiqədən keçməyib.

Bir müddət Tibb işçiləri Mədəniyyət evinin dram dərnəyinə (rəhbəri Məhərrəm Bədirzadə) gedib. 1974-1979-cu illərdə Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutu (indiki, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universiteti təhsil alıb. Aktrisalıq fəaliyyətinə 1973-cü ildə Lənkəran Dövlət Dram Teatrında başlayıb. İlk rollarından özünü istedadlı, işgüzar, səhnəyə böyük məhəbbətlə bağlı, daim axtarışda olan sənətkar kimi göstərərək tamaşaçıların dərin rəğbətini qazanıb. 1975-ci ildə Sumqayıt Dövlət Dram Teatrına dəvət alan aktrisa 1989-cu ilə qədər burada çalışıb. Sumqayıt teatrında klassik və müasir dramaturqların əsərlərində baş rolları ifa edərək şöhrət qazanıb. Onun "Bəxt üzüyü" tamaşasında yaratdığı Söylü obrazı öz koloritinə, tutumuna, yüksək bədii keyfiyyətlərinə görə nümunədir. Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən Azərbaycan Dövlət Musiqili Komediya Teatrına (indiki Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrı) göndərilən Afaq Bəşirqızı bugünə kimi həmin teatrda çalışır. Afaq Bəşirqızı teatr yaradıcılığı ilə yanaşı bir sıra kino və televiziya tamaşalarında da çəkilib. Azərbaycan Televiziyasında hazırlanmış Anarın "Evləri köndələn yar" (Darçınbəyim), Vaqif Səmədoğlu "Yaşıl eynəkli adam" (Zəhra), Əli Əmirlinin "Bala başa bəla" (Suğra), Məcnun Vahidov "Yarımştat" (Ayna), Aqşin Babayevin "Nekroloq"(Gülya) əsərlərinin teletamaşalarında müxtəlif xaraktirli rollar və "Afaq gülür güldürür" şousunda müxtəlif obrazlar yaradıb. Azərbaycanfilmin istehsalı olan Bəxt üzüyü Söylü rolunda və Mozalan Satirik Kinojurnalıında "Uşaq bağçası", "Ət kombinatında", "Xaricdə belə deyil", "Belə də olur" nömrələrinin süjetlərində çıxış edib.

Afaq Bəşirqızı son dərəcə yaraşıqlı aktrisadır və onun bu yaradıcılıq keyfiyyəti səhnə ilə tamaşaçı salonu arasında olan "səddi" asanlıqla dəf edir.Afaq xanımın tənqid hədəfinə çevirdiyi mövzular zahiri gülünclüyü "partlayan", aşıb daşan yumorla, qroteskli satira ilə çatdırır. Bunun kökündə isə aktrisa üçün gülüş oyadan vəziyyəti doğuran sosial durumun psixoloji əsasların, dərin ictimai mahiyyətini daha qabarıq, daha dəqiq və daha mənalı verməyə sənətkarlıqla nail olur.

Afaq Bəşirqızı daxilən çoşqun, romantik, ehtiraslı aktrisadır. Məhz bu cəhətdən onun müəyyən rollarının ictimai tutumunu dəyərləndirir. A.Bəşirqızı milli xalq oyun-tamaşalarının estetik prinsiplərini dərindən duyan, milli gülüş mədəniyyətinin ruhun öz oyunda parlaqlıqla təcəssüm etdirən qüdrətli sənətkardır. Yaradıcılığının ən müdrik çağlarını yaşayan Afaq xanım Bəşirqızı bu gün də fəal yaradıcılıq axtarışındadır. O, uzun illər Mədəniyyət və İncəsənət Universitetində pedoqoq kimi çalışıb və həmin Universitetin professor elmi adına layiq görülüb.

Afaq Bəşirqızının Azərbaycan teatr sənətinin və kinematoqrafiyasının inkişafındakı xidmətlərinə görə hər zaman dövlət tərəfindən yüksək qiymətləndirilib, 17 may 1989-cu ildə Azərbaycan SSR əməkdar artisti, 1993-cü ildə Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti fəxri adlarına. 1993-cü ildə və 2003-cü ildə "Qızıl Dərviş" mükafatına layiq görülüb. Uzun illər Prezident mükafatına layiq görülüb. 2013-cü ildə "Şöhrət” ordeni ilə təltif olunub,[1] 2015-ci ildə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdü ilə təltif olunub[2].13 avqust 2015-ci ildə Azərbaycan teatr və kino sənətinin inkişafında xidmətlərinə görə "Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu" ilə təltif edilmişdir.[3]

Mükafatları

Teatr səhnəsindəki rolları

<<Lənkəran Dövlət Dram Teatrı>>(1973-1975)

Tamaşanın adı Rol Tarix Rejissor Müəllif
Yaxşı adam Sərvinaz 1973 Əşrəf Quliyev Mirzə İbrahimov
Sən yanmasan Dürdanə 1973 Əşrəf Quliyev Nəbi Xəzri
Mahnı dağlarda qaldı Fəxrəndə 1974 Mövsüm Mürsəlov İlyas Əfəndiyev
Lənkəran xanının vəziri Pəri xanım 1975 Hüseyn Sultanov Mirzə Fətəli Axundov
Bayramın birinci günü Pakizə 1975 Məbud İsmayılzadə Nazim Hikmət

<<Sumqayıt Dövlət Dram Teatrı>>(1975-1989)

  • Humay-(«Komsomol poeması»,S.Vurğun,İ.Çoşqun)
  • Klava-(«Poladəridənlər»,G.Bokarev)
  • Nənə(«Mən nənəyə evlənirəm»,H.Muxtarov)
  • Yoluq-(«Xoruz və çalağan»,F.Ağayev)
  • Baronessa Ştral-(«Maskrad»,M.Lermontov)
  • Dirijor-(«İlahi komediya»,İ.Ştok)
  • Xəbərçi Xədicə,Aliyə-(«Adamın adamı» və «Təhminə və Zaur»,Anar)
  • Ziba(«Lənkəran xanın vəziri»,M.F.Axundzadə)
  • Tovuz qarı-(«Bir cüt bədmüşk ağacı»,Ə.Əyisli)
  • Gülbadam-(«Elburus evlənir»,G.Xuqayev)
  • Kəblə Ceyran-(«Ayıl,bax bu dünyaya»,H.Nəzirli)
  • Qadın-(«Bütün şərq bilsin»,N.Həsənzadə)
  • Bibi(«Doğmalar»,R.Əlizadə)
  • Sənəm-(«Yaxşı adam»,M.İbrahimov)
  • Zoya-(«İtirilmiş məktub»,İ.Karaçale)
  • Nayman ana-(«Əsrə bərabər gün»,Ç.Aytamatov)
  • Söylü,Şənbə xanım-(«Bəxt üzüyü» və «Dağ tikirik»,V.Səmədoğlu)

<<Dövlət Gənclər Teatrı>>

Tamaşanın adı Rol Tarix Rejissor Müəllif
Dadaşbala əməliyyatı Fatma xanım 1989 Hüseynağa Atakişiyev Rəhman Əlizadə
Dağ tikirik Şənbə xanım,Süpürgəçi 1991 Hüseynağa Atakişiyev Vaqif Səmədoğlu
Sultanqulu körpüsü Xanım 1990 Hüseynağa Atakişiyev İsi Məlikzadə

<<Azərbaycan Dövlət Musiqili Teatrı>>

Tamaşanın adı Rol Tarix Rejissor Müəllif
Bəbirlinin kələkləri Xala 1989 Vaqif Ağayev Rauf Hacıyev
Sevgilimin anası Gülbadam 1989 Cahangir Novruzov Georgi Xuqayev,Eldar Mansurov
Qarğa məndə qoz var Ofelya xanım 1991 Hüseynağa Atakişiyev Cahangir Aslanoğlu,Həsənağa Qurbanov
Subaylarınızdan görəsiniz Səməni 1991 Yaşar Nuri Süleyman Ələsgərov,İsi Məlikzadə
Hicran Qızbacı 1992 Firudin Məhərrəmov Emin Sabitoğlu,Sabit Rəhman
O olmasın, bu olsun Sənəm 1998-2015 Cənnət Səlimova Üzeyir Hacıbəyov
Bankir adaxlı Nisə 1998-2015 Faiq Zöhrabov Emin Sabitoğlu,Tamara Vəliyeva
Məhəbbət oyunu Səltənət 2007 Faiq Zöhrabov Qeybulla Rəsulov,Cavanşir Quliyev
İtgin ər Məleykə 2002 Ədalət Ziyadxanov Əli Əmirli
Məsmə xala dayımdır Məsmə 2007 Ədalət Ziyadxanov R.Mustafayev, C.Məmmədov
Mən dəyərəm min cavana Güldəstə 2008 Yusif Əkbərov Faiq Sücəddinov,Tamara Vəliyeva
Yeddi məhbusə anası Zalxa 2007 Oruc Qurbanov Əli Əmirli,Cavanşir Quliyev
Xanuma Xanuma 2011 Qoça Kapanadze Avksenti Saqareli,Vladimir Dolidzen
Kimyagər Kimyagər 2012 Bəhram Osmanov Mirzə Fətəli Axundov,Əjdər Ol,Səyavuş Kərimi
Ər və arvad Minnət xanım 2010 Yusif Əkbərov Üzeyir Hacıbəyli
Şəhərdə manyak var Qəmzə xanım 2009 Oruc İzzətoğlu Sərdar Fərəcov,Əziz Nesin
Toya bir gün qalmış Roza 2015 Əsgər Əsgərov Əli Səmədli

Filmoqrafiya

  1. Bəşir Səfəroğlu (film, 1969)-Özü
  2. Evləri köndələn yar (film, 1982)-Darçınbəyim
  3. 20+1 (film, 1986)(qısametrajlı bədii süjet-Mozalan № 105)-Tərbiyəçi
  4. Gözbağlıcı (film, 1986)-Aparıcı
  5. Yaşıl eynəkli adam (film, 1987)-Zəhra
  6. Bəxt üzüyü (film, 1991)-Söylü
  7. 777 №-li iş (film, 1992)(tammetrajlı bədii film)-Bağça müəlliməsi
  8. Bala-başa bəla! (film, 1995)-Suğra
  9. Yarımştat (film, 1996)-Ayka
  10. Yaşıl eynəkli adam-2 (film, 1999)-Zəhra
  11. Nekroloq (film, 2001)-Gülya
  12. Yaşıl eynəkli adam-3 (film, 2002)-Zəhra
  13. Dəvətnamə (film, 2003)-Arxiv kadrlarda iştirak edib
  14. Girov (film, 2005)-Satıcı qadın
  15. Qaynanamız (serial 2015)-Ağanaz
  16. Həddən artıq uyğunluq (film, 2016)
  17. Bəxt üzüyü 2 (film, 2017)-Söylü

İstinadlar

Xarici keçidlər