Amçitka adası
| Amçitka adası | |
|---|---|
| ing. Amchitka, aleut. Амчихтаҳ | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 308,6 km² |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 6 km |
| Əhalisi | 0 nəfər (2012-ci il) |
| Yerləşməsi | |
| 51°28′00″ şm. e. 179°05′00″ q. u. | |
| Ölkələr | |
| Akvatoriya | |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Amçitka (ing. Amchitka, aleut. Амчихтаҳ) — Aleut arxipelaqının Sicovul adaları ərazisində yerləşir.
Coğrafiyası
Ada su altı silsilənin səthə çıxdığı ərazidə formalaşmışdır. Cənb-şərqdən, şimal-qərbə 68 km, eni isə 3–6 km[1] təşkil edir. Mərkəz hissəsi dağlıqdır. Tundra iqliminə malikdir. Burada əsasən Şibyə və Mamır yayılmışdır. Qərb sahillərində bitki örtüyü zəyifdir[2].
İqlimi soyuq dəniz iqliminə malikdir. İl boyu duman müşahidə edilir. İlin 98 % buludluluq müşahidə edilir[3].
Tarixi
Adada ilk insan məskləri 2500 ilə aid edilir. 1741-ci adaya ilk yan alan avropalı Vitus Berinq olmuşdur. O, adanı Müqəddəs Makariya adlandırılmışdır. Bu zamanlar adada Aleutlar yaşayırdı. Onlar adanı 1832-ci ildə tərk etmişlər. Ada 1867-ci ildə Alyaskanın satılması ilə ABŞ ərazisi olmuşdur. 1965—1971 illər ərzində adada üç yeraltı atom sınağı keçirilmişdir[4]. 1973-ci ildə adada atom sınaqları dayandırılır və burada vəhşi təbiətin qorunması üçün tədbirlər planı işlənib hazırlanır.
Maraqlı fakt
- Adada 1971-ci ildə atom sınağının keçirilmədi Qrinpis tərəfindən təstiqlənmişdir.
- Adanın adı yapon yazıçısı Yasusi İnouenin «Rusiya haqqında yuxu» əsərindən qeyd edilir. Üstəlik 1992-ci ildə eyni adlı kino çəkilmişdir.
İstinadlar
- ↑ Long Term Hydrological Monitoring Program
- ↑ Amchitka Independent Assessment Science Plan
- ↑ Modeling Groundwater Flow and Transport of Radionuclides at Amchitka Island’s Underground Nuclear Tests: Milrow, Long Shot, and Cannikin
- ↑ 5-мегатонный термоядерный заряд Cannikin (6 ноября 1971) — самый мощный за всю историю подземных взрывов (rus.)