Rəşid Behbudov

Vikipediya, azad ensiklopediya
Toghrul R (müzakirə | töhfələr) (vikiləşdirmə) tərəfindən edilmiş 12:53, 23 sentyabr 2020 tarixli redaktə
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Rəşid Behbudov
Ümumi məlumatlar
Doğum tarixi
Doğum yeri Tiflis, Tiflis quberniyası, Rusiya İmperiyası
Vəfat tarixi (73 yaşında)
Vəfat yeri Moskva, RSFSR, SSRİ
Dəfn yeri I Fəxri Xiyaban
Vətəndaşlığı Rusiya İmperiyası Rusiya imperiyası→
SSRİ SSRİ
Həyat yoldaşı Ceyran Behbudova
Uşağı Rəşidə Rəşid
Atası Məcid Behbudov
Anası Firuzə Vəkilova
Musiqiçi məlumatları
Fəaliyyəti solo ifaçı
Fəaliyyət illəri 1933–1989
Janrlar xalq musiqisi, opera
Musiqi alətləri fortepiano, tar
Səs tembri tenor
Mükafatları Sosialist Əməyi Qəhrəmanı — 1980
"Lenin" ordeni — 1980 "Lenin" ordeni — 1976 "Xalqlar dostluğu" ordeni — 1985 "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni — 1966
"SSRİ xalq artisti" fəxri adı — 1959 "Azərbaycan SSR xalq artisti" fəxri adı — 1951 "Stalin" mükafatı — 1946 Azərbaycan SSR Dövlət mükafatı — 1978
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
Rəşid Behbudov Sevil operasında Balaş rolunda

Rəşid Məcid oğlu Behbudov (1 (14) dekabr 1915[1], Tiflis[2] – 9 iyun 1989[3], Moskva) — Azərbaycan müğənnisi, SSRİ xalq artisti (1959), SSRİ və Azərbaycan SSR Dövlət Mükafatları laureatı, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Azərbaycan və Dağıstan MSSR-ın xalq artisti, Gürcüstan SSR-ın əməkdar incəsənət xadimi.

Həyatı

Rəşid Behbudov 1915-ci il dekabrın 14-də Tiflisdə xanəndə Məcid Behbudov Behbudalı oğlunun ailəsində dünyaya gəlmişdir. Anası Firuzə Vəkilova isə Qazax rayonunun Yuxarı Salahlı kəndinin Vəkilovlar nəslinə mənsub idi.

Uşaq yaşlarından məktəb xorunda oxuyan Rəşid 1933-cü ildə Dəmiryolu Texnikumuna daxil olmuşdur.[4] Təhsili dövründə tələbə öz fəaliyyət orkestrində çalışmışdır.

Hərbi xidməti zamanı ordu ansamblının solisti olan Rəşid Behbudov, əsgəri xidmətdən sonra Tbilisi estrada qruplarından birində solistlik edir və tezliklə bəstəkar A.Eyvazyanın rəhbərlik etdiyi Ermənistan Dövlət Caz orkestrində solistliyə başlayır. 30-cu illərdə Ermənistan Dövlət Opera və Balet Teatrında klassik operaların xor səhnələrində solo oxuyur. 1939-cu ildə həmin teatrın truppası ilə birlikdə Moskvada Ermənistan incəsənəti günlərində iştirak edir. 1942-ci ildə kollektivlə birgə Krım cəbhəsinə yollanır. Həmin il Ermənistan dövlət caz orkestrinin tərkibində İranda qastrol səfərində olmuşdur.

1943-cü ilin sonunda Bakı kinostudiyasında Üzeyir Hacıbəyovun eyniadlı operettasının motivləri əsasında çəkilən "Arşın mal alan" filmində baş rola dəvət almışdır. 1944-cü ildə Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının yay salonunda konserti olmuşdur. 1945-ci ildə film efirə çıxır və çox tez bir zamanda nəinki Azərbaycanda, bütün Sovet İttifaqında böyük populyarlıq qazanır. 1946-cı ildə bu filmdəki Əsgər roluna görə Rəşid Behbudov "Stalin mükafatı" ilə təltif olunur.

1949-cu ildə Budapeştdə keçirilən Gənclərin və tələbələrin Ümumdünya festivalında çıxış edir.

1946–1956-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının, 1953–1960-cı illərdə fasilələrlə M.F.Axundov adına Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrının solisti, 1957–1959-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Konsert Ansamblının təşkilatçısı və rəhbəri olmuşdur.[5] 1966-cı ildən musiqi və estrada sənətinin caz, balet, pantomim kimi müxtəlif janrlarını üzvi surətdə birləşdirən Azərbaycan Dövlət Mahnı Teatrını təşkil etmiş və ömrünün sonunadək onun solisti və bədii rəhbəri olmuşdur.

Bütün Sovet respublikaları ilə yanaşı Argentina, Bolqarıstan, Belçika, Çili, Çin, Efiopiya, Finlandiya, Hindistan, İran, İraq, İtaliya, Misir, Türkiyə və s. ölkələrdə geniş repertuarla çıxış edən Rәşid Behbudov, Azərbaycan xalq mahnılarının və Azərbaycan bəstəkarlarının vokal əsərlərinin xarici ölkələrdə populyarlaşmasında çox böyük rol oynamışdır. Rәşid Behbudov Hindistana səfəri haqqında "Uzaq Hindistanda" kitabını yazmışdır.

Dahi sənətkar 1989-cu il iyunun 9-da Moskva şəhərində vəfat etmişdir.

2015-ci il 14 dekabrda Heydər Əliyev Sarayında 100 illik yübileyi qeyd olunub.[6][7][8]

Ailəsi

Qızı Rəşidə Rəşid müğənnidir.

Ceyran Behbudova onun həyat yoldaşıdır.

Onun qardaşı və bacısının adı isə Ənvər Behbudov və Nəcibə Behbudovadır.

Mükafatları

Xatirəsi

  • Rəşid Behbudova həsr olunmuş poçt markaları
  • Poçt markası
    Poçt markası
  • Poçt markası
    Poçt markası

Əsərləri

  • Aylı Gecələr
  • Alagöz
  • Anacan, Dostum Evlənir
  • Ayrılıq
  • Azərbaycan
  • Bakı Haqqında Mahnı
  • Bakının Ulduzları
  • Əlvida
  • Evləri Var Xana Xana
  • Əziz Şəhər
  • Gəlmədin
  • Gül Oğlan
  • Halvacı
  • Həzin Mahnı
  • Idet Vesna Po Apsheronu
  • Canım Bakı
  • Hardadır O Yar
  • Bakı 1
  • Bakı 2
  • Ey Sevincim
  • Gözəl Paytaxt
  • Ana
  • Azərbaycanım
  • Əhdimi İnan Var
  • Allegro
  • Amor Por Ti
  • Ariozo Lenskoqo
  • Asker'in mahnısı/aryası
  • Rudolf'ün mahnısı/aryası
  • Azərbaycan 2
  • Badamlı
  • Bahar Sənsiz
  • Balaşın mahnısı/aryası
  • Bayatılar
  • Cvetok Ispanil
  • Djorona
  • Firuzə
  • Galalı
  • Gözəlim Sənsən
  • Gülə Bilməz Bahar Sənsiz
  • İlk Görüş
  • Kəklik
  • Üzüyümün Qaşı
  • Vals
  • Can Bakı
  • Avara
  • Can Oyna
  • Əziz Surat
  • İnsan
  • Küçələrə su səpmişəm
  • Lebu-leb
  • Qızıl Üzük
  • Romeo Mənim Qonşumdur
  • Sənsiz
  • Sevgi Mahnısı
  • Sevgilim
  • Yadıma Sən Düşərsən

Filmoqrafiya

İstinadlar

  1. ↑ Музыкальная энциклопедия (rus.). / под ред. Ю. В. Келдыш Москва: Советская энциклопедия, Советский композитор, 1973. Т. 1.
  2. ↑ Бейбутов Рашид Маджид оглы // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
  3. ↑ Bibliothèque nationale de France Rašid Bejbutov // BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
  4. ↑ Kayzen.az – Böyük musiqiçilər: Rəşid Behbudov
  5. ↑ AzərTAc. "Rəşid Behbudovun xatirəsi anılıb" (az.). Youtube.com. 09.06.2018. İstifadə tarixi: 2018-06-09.
  6. ↑ http://axsam.az/?name=xeber&news_id=63042
  7. ↑ http://femida.az/az/news/43941
  8. ↑ http://qafqazinfo.az/news/detail/resid-behbudovun-100-illiyi-fotolar-170064
  9. ↑ 1 2 SSRİ Xalq artisti R.M.Behbudova Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adı verilməsi haqqında SSRİ Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 23 aprel 1980-ci il tarixli Fərmanı — anl.az saytı
  10. ↑ Ədəbiyyat, incəsənət və arxitektura sahəsində 1978-ci il Azərbaycan SSR Dövlət mükafatlarının verilməsi haqqında Azərbaycan KP MK-nın və Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin 1978-ci il tarixli Qərarı — anl.az
  11. ↑ Rəşid Bеhbudovun anadan olmasının 80 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 19 oktyabr 1995-ci il tarixli Qərarı — anl.az saytı
  12. ↑ http://www.azadliq.az/xeber/93439/bakida-resid-behbudovun-heykeli-acildi-yenil%C9%99nib/
  13. ↑ İlham Əliyev Xəzər Dəniz Gəmiçiliyinin yeni gəmilərinin istismara verilməsi mərasimində iştirak edib. president.az, 18.11.2016  (az.)

Xarici keçidlər

Vikianbarda Rəşid Behbudov ilə əlaqəli mediafayllar var.

Kitablar

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Rəşid_Behbudov&oldid=5531660"