Ağcabədi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Bu məqalə Ağcabədi şəhəri haqqındadır. Ağcabədi rayonu üçün Ağcabədi rayonu səhifəsinə baxın.
Ağcabədi
40°02′56″ şm. e. 47°27′00″ ş. u.
Ölkə
Tarixi və coğrafiyası
Əsası qoyulub 1593
Mərkəzin hündürlüyü 16 ± 1 m
Saat qurşağı
Əhalisi
Əhalisi 136 000[1] nəfər (2020)
Rəsmi dili Azərbaycan dili
Rəqəmsal identifikatorlar
Nəqliyyat kodları 04, 99
Digər
agcabedi-ih.gov.az
Xəritəni göstər/gizlə
Ağcabədi xəritədə
Ağcabədi
Ağcabədi
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

AğcabədiAzərbaycan Respublikasının Ağcabədi rayonunun inzibati mərkəzi.

Tarixi

Ağcabədi yaşayış məntəqəsinin adı mənbələrdə ilk dəfə 1593-cü ildən çəkilir. Ağcabədi bir müddət mənbələrdə Ağcabədi Xəlfərəddin adı ilə qeyd olunmuşdur. Şəhərin mərkəzindəki çökəkliyin bir hissəsi keçmişdə Xəlfərəddin adlanırdı. XIX əsrin əvvəllərində ərazidəki xəlfərəddinlilər 88 ailədən ibarət bir icma olmuşdur.

Ağcabədi rayonu Azərbaycanın qədim yaşayış məskənlərindən briidir. Bu qədimliyi sübut edən maddi əlamətlərdən olan eneolit, tunc, antik dövrünə və orta əsrlərə aid yaşayış yerlərinin qalıqları – Kamiltəpə, Nərgiztəpə, Qaraköbər, Yantəpə, Qalatəpə və Gavur arxı diqqəti cəlb edir. Tarixçilər bu təpələri Misir ehramları ilə müqayisə edərək qeyd edirlər ki, hətta Gavur arxının Makedoniyalı İsgəndər tərəfindən təmir olunması güman olunduğu halda, XVI əsrdə Teymurləng tərəfindən tam təmir olunması tarixi faktdır. Rayonda orta əsrlərə aid daşdan yonulmuş formalı başdaşlarına qəbirstanlıqlarda rast gəlmək olur. Ağcabədi rayonu 1930-cu ildə təşkil edilmiş, 1963-cü ildə ləğv olunub Ağdam rayonunun tabeliyinə verilmiş, 1965-ci ildə isə yenidən müstəqil rayon olmuşdur.

Etimologiyası

Ağcabədi toponimi bəzi mənbələrdə ağca (burada "ağımtıl", "bozumtul", "boz") və bədi (ərəbcə, badiyə sözünün təhrif forması olub, "düzənlik", "düzən" deməkdir) sözlərindən ibarət olub, "bozumtul yer", "ağca düz" kimi açıqlanır. 1933-cü ildə Cəlilabad rayonunun ərazisində Ağcabədi adlı kənd qeydə alınmışdır. Əslində ağca (bozumtul, əkilməmiş) və bədi (türk dillərində bət/bet/bəd "dağ yamacı" mənasını ifadə edir) sözlərindən düzəlib, "əkilməmiş dağ yamacı" deməkdir. Ərazinin coğrafi mövqeyi bunu bir daha sübut edir.

Foto məlumat

Ağcabədi şəhəri 2012[ölü keçid]

Mədəniyyəti

Muğanlı kəndində eramızda əvvələ aid tarixi abidələr aşkar edilmişdir.

Əhalisi

İl Sayı
1959 13.985 [2]
1970 17.036 [3]
İl Sayı
1979 20.296 [4]
1989 25.162 [5]
İl Sayı
2011 39.200
2020 136.000 [6]
  • Üzeyir Hacıbəyov — tanınmış bəstəkar.
  • Vilayət Quliyev — 1999–2004-cü illərdə Azərbaycanın Xarici İşlər Naziri.
  • Niyazi Bəşirov — 1982–2000-ci illərdə məhkəmə hakimi və sədri vəzifələrində çalışmışdır, hazırda Bakı şəhər 17 saylı hüquq məsləhətxanasının müdiridir.
  • Əlövsət Paşayev — Xaçmaz rayon məhkəməsinin sədri.
  • Tofiq Bəhramov — Azərbaycanlı futbol hakimi.
  • İslam Fərzəliyev — jurnalist, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı
  • Nuruyev Xammed — Lənkəran Ağır cinayətlətlər Məhkəməsində hakim.
  • Əzizov Sevindik — Gəncə Ağır cinayətlər Məhkəməsində hakim
  • Əliyev Rəşad — Bakı şəhəri Binəqədi Rayon Məhkəməsində hakim.
  • Xankişiyev Mirzə — Bakı Ağır cinayətlər Məhkəməsində hakim.
  • Aqil Abbas — Milli Məclisin Deputatı.
  • Mansur Piriyev — Jurnalist, Azərbaycan Respublikasının Qida Təhlükəsizliyi Agentliyinin İnformasiya Təminatı və İnnovativ Həllər şöbəsinin müdiri
  • Xətai Məmmədov — Azərbaycan Respublikası Baş Prokurorluğu

İqtisadiyyatı

Ağcabədi şəhərində 3 yeni açılmış süd emalı zavodu və bir neçə bankın filialı yerləşir.

Qardaş şəhərlər

Qalereya

İstinadlar

  1. Ağcabədi rayon icra hakimiyyəti
  2. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1959).
  3. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1970).
  4. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1979).
  5. SSRİ əhalisinin siyahıya alınması (1989).
  6. http://agcabedi-ih.gov.az/page/12.html.