İnyupik dilinin istifadə xəritəsi-1 North Slope Borough (Əsl Şimali Alyaska İnyupikçəsi) İnyupik dilinin istifadə xəritəsi-2 Northwest Arctic Borough(Malimiut) İnyupik dilinin istifadə xəritəsi-3 Nome Census Area (Seward Yarımadası İnyupikçəsi) İnyupik dili — İnyupiklərin ana dili. Eskimos-Aleut dil ailəsinin İnuit qrupuna daxildir. Amerika Birləşmiş Ştatlarının Alyaska ştatında və Uummarmiutun dialekti Kanadanın İnuvik və Aklavik şəhirlərində danışılır.
Seward Yarımadası İnyupikçəsi (İngilis dilində Seward Peninsula Inupiaq )
Bering Boğazı İnyupikçəsi (İngilis dilində Bering Strait Inupiaq )
Diomede
Wales
Ukiuvaŋmiut
Qawiaraq
Qərb Qawiaraq
Siñġaġmiut
Qaviaraġmiut
Ayaqsaaġiaaġmiut
Aziagmiut
Şərq Qawiaraq və ya Iġałuiŋmiut Şimali Alyaska İnyupikçəsi (İngilis dilində Northern Alaskan Iñupiaq )
Malimiut
Kotzebue
Pittaġmiut
Kaŋiġmiut
Qikiqtaġruŋmiut
Kobuk
Kuuŋmiut
Kiitaaŋmiut və ya Kiitaaġmiut
Siiḷviim Kaŋianiġmiut
Nuurvinmiut
Kuuvaum Kaŋiaġmiut
Akuniġmiut
Nuataaġmiut
Napaaqtuġmiut
Kivalliñiġmiut Əsl Şimali Alyaska İnyupikçəsi (İngilis dilində North Alaskan Inupiatun )
Tikiġaġmiut
North Slope İnyupikçəsi (İngilis dilində North Slope Inupiatun )
Utuqqaġmiut
Siḷaliñaġmiut
Kakligmiut
Sidarumiut
Utkiavinmuit
Nuvukmiut
Kuulugruaġmiut
Ikpikpagmiut
Kuukpigmiut
Kañianermiut
Killinermiut
Kagmalirmiut
Nunataaġmiut
Uummarmiut (xalq), Uummarmiutun (dil) İsaġvik Kolleconin əsas binası və balina başının heykəli İngiliscə (Welcome to Barrow ) və İnyupikçə (Paġlagivsigiñ Utqiaġvigmun ) Borroya xoş gəlmisiniz tablosu və hər iki tərəfdə qoyulan balina heykəli 13.500 nəfərlik etnik İnyupik əhalisindən yalnız 3000 nəfəri [ 2] Bureau of Indian Affairs məktəblərinə getməyə məcburdurlar.[ 3] Alyaska ştatında 77 kənd məktəbi vardır.[ 4] Barrowda orta məktəbin ən yüksək hissəsinə,keçid imtahanı Iḷisaġvik College adlı kolecdə keçirilir.
Alyaskada 1980 və 1992 -ci illərdə, Eskimo-Aleut dillərində dannışa bilən əhali [ 5]
Ayaska
etnik sayı
anadilində danışa bilənlərin sayı
%
danışa bilənlərin orta yaş həddi
1980
.
.
.
.
Sibir Yupikləri
1.100
1.050
95
Orta nəslin çoxu və uşaqların hamısı
Yupikler
17.000
14.000
80
Orta nəslin çoxu və uşaqların bir qismi
İnyupikler
12.000
5.000
40
Orta nəslin çoxu və uşaqların bir qismi
Supikler
3.000
1.000
33
Orta nəslin çoxu və uşaqların bir qismi
Aleutlar
2.200
700
35
Orta nəslin çoxu və uşaqların bir qismi
1992
.
.
.
.
Sibir Yupikləri
1.100
1.050
95
Orta nəslin hamısı və uşaqların böyük bir qismi
Yupiklər
18.000
12.000
67
Orta nəslin hamısı və uşaqların kiçik bir qismi
İnyupiklər
13.000
4.000
31
Orta nəslin çoxu və uşaqların bir qismi
Supiklər
3.100
600
19
Orta nəslin çoxu və uşaqların bir qismi
Aleutlar
2.100
400
19
Orta nəslin çoxu və uşaqların bir qismi
Dialektlerin əlifbası:
Diomede : e
Bering : w , z , zr
Kobuk : ’
Seward : b Kanadada Uummarmiut dialektinin əlifbası:
Şimal Alyaska dialekti [ 6]
Şimal-qərb Alyaska dialekti[ 6]
Ukiuvaŋmiut dialekti[ 8]
mənası
atausiq
atausriq
atausiq
1
malġuk
malġuk
maġluuk
2
piŋasut
piñasrut
piŋasut
3
sisamat
sisamat
sitamat
4
tallimat
tallimat
tallimat
5
itchaksrat
itchaksrat
aġvinikłit
6
tallimat malġuk
tallimat malġuk
tallimat maġluuk
7
tallimat piŋasut
tallimat piñasrut
tallimat piŋasut
8
quliŋuġutaiḷaq
quliŋŋuutaiḷaq
qulinŋutailat
9
qulit
qulit
qulit
10
qulit atausiq
qulit atausriq
qulit atausiq
11
qulit malġuk
qulit malġuk
qulit maġluuk
12
qulit piŋasut
qulit piñasrut
qulit piŋasut
13
akimiaġutaiḷaq
akimiaŋŋutaiḷaq
agimiaġutailaq
14
akimiaq
akimiaq
agimiaq
15
akimiaq atausiq
akimiaq atausriq
agimiaq atausiq
16
akimiaq malġuk
akimiaq malġuk
agimiaq maġluuk
17
akimiaq piŋasut
akimiaq piñasrut
agimiaq piŋasut
18
iñuiññaŋŋutaiḷaq
iñuiñaġutaiḷaq
inuinaġutailat
19
iñuiññaq
iñuiñaq
inuinnaq
20
iñuiññaq qulit
iñuiñaq qulit
inuinaq qulit
30
malġukipiaq
malġukipiaq
maġluutiviaq
40
malġukipiaq qulit
malġukipiaq qulit
maġluutiviaq qulit
50
piŋasukipiaq
piñasrukipiaq
piŋasuutiviaq
60
piŋasukipiaq qulit
piñasrukipiaq qulit
piŋasuutiviaq qulit
70
sisamakipiaq
sisamakipiaq
.
80
sisamakipiaq qulit
sisamakipiaq qulit
.
90
tallimakipiaq
tallimakipiaq
tallimativiaq
100
kavluutit
.
kabluutit
1000
İnyupik dilindeki Vikipediya versiyası : Makpiġaaq Kanna
↑ Ethnologue (ing.) . 25, 19 Dallas, Texas : SIL International , 1951. ISSN 1946-9675 ↑ Sitat səhvi: Yanlış <ref> teqi; ref794 adlı istinad üçün mətn göstərilməyib ↑ "Norman A. Chance, Growing Up in an Inupiat Village" . 2010-06-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib . İstifadə tarixi: 2011-08-04 .↑ "Norman A. Chance, The Economics of Dependency" . 2010-06-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib . İstifadə tarixi: 2011-08-04 .↑ Panu Hallamaa (1997), Unangam Tunuu and Sugtestun: A Struggle for Continued Life Arxivləşdirilib 2012-11-14 at the Wayback Machine ,↑ 1 2 3 "Interactive IñupiaQ Dictionary" . 2015-07-08 tarixində arxivləşdirilib . İstifadə tarixi: 2011-08-04 .↑ Inuvialuit Settlement Region – TK Study, August 2006 [ölü keçid ↑ "Ugiuvaŋmiuraaqtuaksrat / Future King Island Speakers" . 2015-09-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib . İstifadə tarixi: 2011-08-04 .
Bu dildə olan Vikipediya
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar
