Adela Pankhörst

Vikipediya, azad ensiklopediya
İşçiBot (müzakirə | töhfələr) (təmir) tərəfindən edilmiş 12:33, 18 dekabr 2023 tarixli redaktə
(fərq) ← Əvvəlki versiya | Son versiya (fərq) | Sonrakı versiya → (fərq)
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Adela Pankhurst
Adela Constantia Mary Pankhurst Walsh
Adela Pankhurst
Adela Pankhurst
Doğum tarixi 19 iyun 1885(1885-06-19)[1]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 23 may 1961(1961-05-23)[1] (75 yaşında)
Vəfat yeri
Vətəndaşlığı Avstraliya
Uşağı 5
Atası Richard Pankhurst[d][2]
Anası Emmelin Pankhörst[2]
Milliyyəti Britaniyalı
Fəaliyyəti sufrajist, ictimai xadim, sufrajist
Partiyası
Üzvlüyü
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Adela Constantia Mary Pankhurst Walsh (19 iyun 1885[1], Lankaşir[d] – 23 may 1961[1], Sidney) — Şotlandiyada WSPU-nun siyasi təşkilatçısı kimi çalışmış Britaniyada doğulmuş sufrajist idi. 1914-cü ildə o, Avstraliyaya köçdü və burada fəaliyyətini davam etdirdi və əri Tom Uolşla birlikdə Avstraliya Kommunist Partiyasının və Avstraliya Birinci Hərəkatının həmtəsisçisi idi.[3][4]

Həyatı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Pankhurst 19 iyun 1885-ci ildə İngiltərənin Mançester şəhərində siyasiləşmiş ailədə anadan olub. Onun atası Riçard Pankhurst sosialist və parlamentə namizəd, anası Emmeline Pankhurst və bacıları Silvia və Christabel isə Britaniya liderləri olub. Anası Manks əsilli idi.[5] Adela Uorvikşirdəki Stüdli Bağçılıq Kollecində və Qızlar üçün Mançester Liseyində oxuyub.

Böyük Britaniya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yeniyetmə ikən Adela anası və bacıları tərəfindən qurulan mübariz Qadınların İctimai və Siyasi Birliyinə qoşuldu. 1909-cu ilin noyabrında o, Uinston Çörçillin Dandidəki seçki dairəsində çıxışını kəsən etiraz aksiyasına qoşuldu. O, Helen Archdale, Catherine Corbett və Maud Joachim ilə birlikdə həbs edildi.[6] Adela onu binadan çıxarmaq istəyən polisə şillə vurmuşdu. Adela orada aclıq aksiyasına başladı. Somersetdəki Hamamın yaxınlığındakı "Qartal Evi" həbsdən çıxan sufrajistlər üçün vacib bir sığınacaq oldu. Meri Blatveytin valideynləri 1909-cu ilin aprelindən 1911-ci ilin iyuluna qədər Adelanın anası və bacısı Kristabel, həmçinin Enni Kenni, Şarlotta Despard, Millisent Fawcett və Ledi Litton kimi sufrajistlərin nailiyyətlərini xatırlamaq üçün orada ağaclar əkdilər.[7] Ağaclar Enni Kennidən sonra "Annie's Dendrari" kimi tanınırdı.[8][9] Ərazinin daxilində “Pankhurst Gölü” də var idi.[10]

Adela 1909 və 1910-cu illərdə "Qartal Evi"nə dəvət edildi. O, 3 iyul 1910-cu ildə Himalay sidr ağacını əkdi. Lövhə düzəldilib və onun fotoşəkili polkovnik Linley Blathwayt tərəfindən qeydə alınıb.[11]

Anasının sevimlisi Christabel idi və ikisi Qadınların İctimai və Siyasi Birliyini öz təşkilatları kimi qəbul etdilər. Silvia Pankhurst və Adela da daxil olmaqla, bir çox aparıcı könüllüləri və tərəfdarları ilə fikir ayrılığına düşdülər. Onların hər ikisi sosializmə inanırdı, Emmeline və Christabel isə orta səviyyəli qadınlara səs verməyə çalışırdılar. Silvia partiyadan xaric edildi və o, Şərqi Londonda öz parçalanma qrupunu yaratdı. Adela həbsxanada aclıq aksiyası keçirən ilk sufrajistlər qrupundan biri idi. Adela Pankhurst WSPU tərəfindən "Şücaətə görə" aclıq aksiyası medalı ilə təltif edilib.

Avstraliya

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adela 1914-cü ildə ailəsindən uzaqlaşdıqdan və tez-tez həbs olunduqdan sonra Avstraliyaya mühacirət etdi. Adelanın fəallıq təcrübəsi ona Birinci Dünya Müharibəsi zamanı Vida Qoldşteyn tərəfindən Melburndakı Qadın Sülh Ordusunun təşkilatçısı kimi işə götürülməsinə imkan verdi.[12] Pankhurst "Qılıncını Qaldır" adlı bir kitab yazdı, bir sıra müharibə əleyhinə kitabçalar qələmə aldı,[13] və ictimai yığıncaqlarda müharibə və hərbi çağırış əleyhinə çıxışlar etdi. 1915-ci ildə Qadın Sülh Ordusundan Cecilia Con ilə birlikdə Qadın Sülh Ordusunun şöbələrini yaradaraq Avstraliyanı gəzdi.[14] 1917-ci ilin avqustunda Pankhurst Melburnda ərzaq qiymətlərinin artmasına qarşı keçirilən yürüş zamanı həbs edildi. Bu nümayişlər bir sıra zorakılıq nümayişlərinin bir hissəsi olmuşdu, bu nümayişlərə qadınlar rəhbərlik etdiyi üçün qeyri-adi idi.[15] İngilis seçki hüququna malik Louie (Louisa) Cullen də indi Melburnda, azad edilməsi üçün Avstraliya Baş Nazirinə petisiya imzalayan 5000+ arasında idi. 1917-ci ilin sentyabrında o, Avstraliyanın Federasiya Dənizçilər İttifaqından Tom Uolşla evləndi və onunla bir oğlu və beş qızı oldu. 1920-ci ildə Pankhurst Avstraliya Kommunist Partiyasının qurucu üzvü oldu və daha sonra bu partiyadan qovuldu. O, kommunizmdən məyus oldu və 1927-ci ildə anti-kommunist Avstraliya Qadınlar İmperiya Gildiyasını qurdu.[13] 1941-ci ildə Pankhurst ifrat sağçı millətçi Avstraliya Birinci Hərəkatının qurucu üzvlərindən biri oldu. O, 1939-cu ildə Yaponiyaya səfər etdi və Yaponiya ilə sülhü müdafiə etdiyinə görə 1942-ci ilin martında həbs edildi və internasiya edildi. O, oktyabr ayında azad edildi.[12]

Tom Uolş 1943-cü ildə öldü; sonra Pankhurst ictimai həyatdan uzaqlaşdı. 1960-cı ildə o, Roma Katolikliyini qəbul etdi.[16] O, 23 may 1961-ci ildə öldü və katolik ayinlərinə uyğun olaraq dəfn edildi.[12]

Ölümdən sonra tanınması

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Onun adı və şəkli (və digər 58 qadının seçki hüququ tərəfdarlarının şəkilləri) 2018-ci ildə açılan Londonun Parlament Meydanında Millicent Fawcett heykəlinin plintindədir.[17][18][19]

Gilmorun Kanberra ətrafındakı Pankhurst Crescent, onun şərəfinə adlandırılmışdır.

İstinadlar

[redaktə | mənbəni redaktə et]
  1. ↑ 1 2 3 4 Adela Pankhurst, verh. Walsh // FemBio database (alm.).
  2. ↑ 1 2 Lundy D. R. The Peerage (ing.).
  3. ↑ "'Wayward suffragette' Adela Pankhurst and her remarkable Australian life". The Guardian. 23 December 2015. Retrieved 8 March 2022.
  4. ↑ Drysdale, Neil. "The Pankhurst sister sent from Aberdeen to Australia with £20 and a one-way ticket". Press and Journal. Retrieved 8 March 2022.
  5. ↑ Bartley, p. 16; Liddington and Norris, p. 74.
  6. ↑ "Maud Joachim". Spartacus Educational. Retrieved 31 January 2018.
  7. ↑ Historic England. "Eagle House (1115252)". National Heritage List for England. Retrieved 25 November 2008.
  8. ↑ Hammond, Cynthia Imogen (2017). Architects, Angels, Activists and the City of Bath, 1765–1965 ": Engaging with Women's Spatial Interventions in Buildings and Landscape. Routledge. ISBN 9781351576123.
  9. ↑ Hannam, June (Winter 2002). "Suffragette Photographs" (PDF). Regional Historian (8).
  10. ↑ "Book of the Week: A Nest of Suffragettes in Somerset". Woman and her Sphere. 12 September 2012. Retrieved 27 October 2017.
  11. ↑ "Suffragettes Adela Pankhurst, Jessie and Annie Kenney 1910, Blathwayt, Col Linley". Bath in Time, Images of Bath online. Retrieved 31 January 2018.
  12. ↑ 1 2 3 Hogan, Susan. Australian Dictionary of Biography. Canberra: National Centre of Biography, Australian National University.
  13. ↑ 1 2 Sparrow, Jeff (24 December 2015). "'Wayward suffragette' Adela Pankhurst and her remarkable Australian Life". The Guardian. Retrieved 9 March 2016.
  14. ↑ Outskirts (journal), Volume 39, accessed 28 February 2020
  15. ↑ Smart, Judith (May 1986). "Feminists, food and the cost of living demonstrations in Melbourne August-September 1917". Labour History (50): 113–131. doi:10.2307/27508786. JSTOR 27508786.
  16. ↑ Damousi, Joy (April 1993). "The Enthusiasms of Adela Pankhurst Walsh". Australian Historical Studies. 25 (100): 424. doi:10.1080/10314619308595924.
  17. ↑ "Historic statue of suffragist leader Millicent Fawcett unveiled in Parliament Square". Gov.uk. 24 April 2018. Retrieved 24 April 2018.
  18. ↑ Topping, Alexandra (24 April 2018). "First statue of a woman in Parliament Square unveiled". The Guardian. Retrieved 24 April 2018.
  19. ↑ Saul, Heather (24 April 2018). "Millicent Fawcett statue unveiling: the women and men whose names will be on the plinth". iNews. Retrieved 13 August 2019.

Xarici keçidlər

[redaktə | mənbəni redaktə et]
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Adela_Pankhörst&oldid=7365850"