Proletariya

Vikipediya, azad ensiklopediya
InternetArchiveBot (müzakirə | töhfələr) (1 mənbə arxivləşdirildi və 0 link ölü olaraq işarələndi.) #IABot (v2.0.9.5) tərəfindən edilmiş 21:59, 20 noyabr 2024 tarixli redaktə
(fərq) ← Əvvəlki versiya | Son versiya (fərq) | Sonrakı versiya → (fərq)
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

Proletariya (alm. Proletariat‎; lat. proletarius — yoxsul sözündən) — müasir cəmiyyətdə əsas siniflərdən biri, muzdlu fəhlə; fəhlə sinfi. Yoxsul, heç bir mülkiyyəti olmayan adama deyilir.

Marksist nəzəriyyədə proletariya

[redaktə | mənbəni redaktə et]
border=none Əsas məqalə: Marksizm

Marksist nəzəriyyədə proletariat istehsal vasitələrinə sahib olmayan sinfin adıdır. Proletar[1] maaş alan fəhlədir. Proletariat, feodalizmin həll edilməsilə mülksüzləşən insanların, əmək gücünü müəyyən ödəniş qarşılığında satmaqdan başqa həyat variantı qalmaması ortaya çıxan, istehsaldakı mövqeləri etibarilə müəyyən bir qrup təşkil edən təbəqənin sinfi kimi tanınmasıdır.

Marksizm proletariat və burjuaziya (kapitalist sinif) bir-birinin ziddi iki mövqeyə ayırır, nümunə olaraq zavod işçisi pulunu mümkün qədər almaq istəyərkən müdir sayılan istehsal vasitələrinə malik insanlar da mümkün qədər az verməyə çalışır. Bunun da arxasında, hər iki sinif, istehsaldakı yerləri və ictimai həyatdakı mövqeləri tamamilə qarşıdurma vəziyyətindədirlər. Bu qarşıdurma müvəqqəti və aradan qaldırılan deyil, əksinə, ancaq sinifsiz cəmiyyətə keçdikdə bitəcək bir qarşıdurmadır. Proletarianın sinfi maraqları, Marksist nəzəriyyəyə görə, mövcud ictimai sistemin tamamilə aşılmasını və bir sinif olaraq özünün də ortadan qalxmasını tələb edir, lakin burjuaziya öz varlığını bu sistemin davam etdirilməsində tapır.

  1. Proletar, Sözün mənası. "Nədir?". 2024-11-11 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-11-11.