Məhəmməd Olcaytu
Bu məqalədə bəzi məlumatlarının mənbəsi göstərilməmişdir. |
Qiyasəddünya vəd-Din Məhəmməd Xüdabəndə Olcaytu Sultan | |
---|---|
monq. ᠦᠯᠵᠡᠢᠲᠦ ᠺᠬᠠᠨ | |
| |
11 may 1304 – 16 dekabr 1316 | |
Əvvəlki | Sultan Mahmud Qazan xan |
Sonrakı | Sultan Əbu Səid Bahadur xan |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | |
Vəfat tarixi | (34 yaşında) |
Vəfat yeri | Sultaniyyə |
Fəaliyyəti | suveren[d] |
Atası | Arqun xan |
Anası | Uruk xatun |
Həyat yoldaşı | məlum olan - Hacı Xatun |
Uşaqları | |
Ailəsi | Çingizlilər, Elxanlılar sülaləsi |
Dini | islam |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Sultan Məhəmməd Olcaytu xan (1280[1][2] – 16 dekabr 1316, Sultaniyə, Zəncan ostanı) — Qazan xanın qardaşı, Arqun xanın ikinci oğlu, elxan.
Həyatı
Olcaytu xan 24 mart 1282-ci ildə[3] doğulmuşdur. Arqun xan və xristian Uruk xatunun oğludur. İlk adı Nikolas idi.[4] Əvvəlcə buddist, daha sonra qardaşı Qazan ilə birlikdə sünni olmuşdu. Daha sonralar - 1310-cu ildə, Əllamə Hillinin təsiri ilə şiə olmuşdur. Bundan sonra adını Məhəmmədə çevirmişdir.
Hakimiyyəti
1304-cü ildə qardaşı Qazan xanın yerinə xan seçilmişdir. Həmin il Arqun xan dövründən bəri salınmağa başlamış Sultaniyyə şəhərinin tikintisi bitmişdir. Xan, Sultaniyyəni paytaxt, Bağdadı isə qış iqamətgahı kimi istifadə edirdi. 1309-cu ildə Şirazda "Seyyidlər evi"nin əsasını qoymuş, hər il 10000 dinar maaş vermişdi. 1312-ci ildə Məmlüklərə qarşı monqolların son yürüşünü başlatmış və məğlub olmuşdur.
1305-ci ildə Olcaytu Bizans imperatoru II Androniklə ittifaqa girmiş və birlikdə Osman bəyi məğlub etmişdilər.
Ticarət münasibətləri
Hakimiyyətinin ilk ilində Genuya respublikası ilk dəfə Təbrizdə konsulluq açmışdır. Bundan əlavə 1306-cı ildə Venesiyalılara da azad ticarət hüququ verilmişdi. Avropa ölkələrindən gətirdiyi mancanaq ustaları sayəsində Herat şəhərini ələ keçirmişdi. Olcaytunun Avropalılarla Məmlüklərə qarşı yeni müharibə planı baş tutmamışdı. Bu isə 1313-cü ildə Kebek xanın Xorasana daxil olmasına bəhanə verdi. Çağatay ordusunda Yasavur xanın elxanilərin tərəfinə keçməsi ilə Kebek xan məğlub oldu. Ölcaytu, Yasavur xana Badğis vilayətini verdi.
Ölümü
Məhəmməd Olcaytu 38 yaşında vəfat etmişdir. Yerinə oğlu Əbu Səid Bahadur keçdi.
Ailəsi
Oğulları
- Süleymanşah (gənc yaşda öldü)
- Sultan Əbu Səid Bahadur xan (1316-1335)
- Bəstam
- Bəyazid
- Teyfur
- Əbülxeyr
Qızları
- Sultan Satıbəy xatun (1339-1340)
İstinadlar
- ↑ Uljaytu // British Museum person-institution thesaurus.
- ↑ Oljeitu // Encyclopædia Britannica (ing.).
- ↑ Fasix əl-Xəvəfi - Mücməl-i Fasixi
- ↑ Histoire de l'Empire Mongol, Jean-Paul Roux, səh.408
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- "Fəzlullah Rəşidəddinin "Oğuznamə"dən sonra ən böyük əsəri: Xüdabəndə günbəzi - REPORTAJ" (az.). apa.tv. 2015-10-28. 2016-04-28 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-02.
SƏLƏF Sultan Mahmud Qazan xan |
Sultan Məhəmməd Xudabəndə Olcaytu xan Elxanilər |
XƏLƏF Sultan Əbu Səid Bahadur xan |
- Xanlar
- Elxanilər
- 24 martda doğulanlar
- 1282-ci ildə doğulanlar
- 34 yaşında vəfat edənlər
- 17 dekabrda vəfat edənlər
- 1316-cı ildə vəfat edənlər
- Çingizlilər
- Əlifba sırasına görə vəzifəli şəxslər
- 1280-ci ildə doğulanlar
- 16 dekabrda vəfat edənlər
- Zəncan ostanında vəfat edənlər
- Hülakülər
- İslamı qəbul edənlər
- XIV əsr şəxsləri
- Elxanilər dövlətində yaşamış insanlar
- XIV əsr monqol xanları