Çexovun silahı
Naviqasiyaya keç
Axtarışa keç
Çexovun silahı (rus. Чеховское ружьё) — hekayədəki hər elementin zəruri olması və əlaqəsiz elementlərin çıxarılmasının lazım olduğunu ifadə edən dramatik prinsip. Bu elementlər pyesə "yalan vəddlər" vermək üçün daxil edilməməlidir. Bu prinsip Anton Çexov tərəfindən bir neçə dəfə məktublarında açıqlanmışdır:[1][2][3]
- "Hekayə ilə əlaqəsi olmayan hər şeyi çıxardın. Birinci fəsildə "divarda bir tüfəng asıldığını" deyirsinizsə, ikinci və ya üçüncü fəsildə o mütləq işə düşməlidir. Atəş açılmayacaqsa, orada asılmamalıdır."[3][4]
- "Atəş açılmayacaqsa, heç vaxt dolu bir tüfəngi səhnəyə yerləşdirməyin. Yerinə yetirə bilməyəcəyiniz vəddlər vermək səhvdir." Çexovun Aleksandr Semenoviç Lazarevə məktubu (A. S. Gruzinskinin təxəllüsü), 1 noyabr 1889.[5][6][7] Burada "silah" Çexovun lazımsız və tamaşanın qalan hissəsi ilə əlaqəsiz hesab etdiyi monoloqdur.
- "Birinci pərdədə bir tapançanı divardan asmısınızsa, sonrakı pərdədə o tapançadan atəş açılmalıdır. Əks təqdirdə onu oraya asmayın." Qurliyandın Reminiscences of A. P. Chekhov tədqiqatından Teatr i iskusstvo 1904, No. 28, 11 iyul, səh. 521.[8]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Petr Mikhaĭlovich Bit︠s︡illi, Chekhov's art, a stylistic analysis, Ardis, 1983, səh. x
- ↑ Daniel S. Burt, The Literature 100: A Ranking of the Most Influential Novelists, Playwrights, and Poets of All Time, Infobase Publishing, 2008
- ↑ 1 2 Valentine T. Bill, Chekhov: The Silent Voice of Freedom, Philosophical Library, 1987
- ↑ С.Н. Щукин [Sergius Shchukin]. "Из воспоминаний об А.П. Чехове" [Memoirs]. Русская Мысль [Russian Thought]. 1911: 44.
- ↑ "Quotations by Berlin". ox.ac.uk. 2018-07-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-09-01.
- ↑ Чехов А. П., "Чехов — Лазареву (Грузинскому) А. С.", Чехов А. П. Полное собрание сочинений и писем, АН СССР. Ин-т мировой лит., 1 November 1889, 13 January 2017 tarixində orijinalından arxivləşdirilib, İstifadə tarixi: 1 September 2020
- ↑ Leah Goldberg, Russian Literature in the Nineteenth Century: Essays, Magnes Press, Hebrew University, 1976, səh. 163
- ↑ In 1889, 24-year-old Ilia Gurliand noted these words down from Chekhov's conversation: "If in Act I you have a pistol hanging on the wall, then it must fire in the last act". Donald Rayfield, Anton Chekhov: A Life, New York: Henry Holt and Company, 1997, ISBN 0-8050-5747-1, 203. Ernest. J. Simmons says that Chekhov repeated the point later (which may account for the variations). Ernest J. Simmons, Chekhov: A Biography, Chicago: University of Chicago Press, 1962, ISBN 0-226-75805-2, 190.