Üçpərli badam
Üçpərli badam | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Üçpərli badam |
||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
|
Üçpərli badam (lat. Prunus triloba) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.
Arealı
[redaktə | vikimətni redaktə et]Vətəni Çindir. Qərbi Asiyada, Şimali Koreyada dəniz səviyyəsindən 600-2500 m hündürlükdə, dağlıq meşələrdə təbii yayılmışdır.
Botaniki xarakteristikası
[redaktə | vikimətni redaktə et]Hündürlüyü 5 m, çətirinin diametri 1,5 -2,0 m, tünd qonur rəngli zoğları olan yarpağın tökən ağac və ya koldur. Yarpaqları tünd-yaşıl, tərs-yumurtavaridir, kənarları 3 ayalıdır. Uzunluğu 2,5-6,5 sm, eni 3 sm, kənarları kül rəngli, üst tərəfdən zəif sallanandır. Çiçəkləri kasaşəkilli, yumurtavari və ya lansetvari olub, açıq çəhrayı və ya məxməri rəngdədir, diametri 2-2,5 sm-ə çatıb, tək-tək, bəzən ikisi bir yerdə qısa çiçək saplağında yerləşirlər. Ləçəkləri dairəvi və ya enli yumurtavaridir. Mayda çiçəkləyir, iyul-avqustda yumru, şişkin, sümüklü, 1,8 sm diametrində, qırmızı rəngli meyvəsi yetişir.
Ekologiyası
[redaktə | vikimətni redaktə et]İşıqsevən, soyuğa davamlıdır, küləkdən qorunan münbit torpaqlarda yaxşı inkişaf edir.
Azərbaycanda yayılması
[redaktə | vikimətni redaktə et]Böyük Qafqazda təbii halda rast gəlinir. Respublikanın bir çox rayonlarında mədəni şəraitdə becərilir, Nəbatat bağında introduksiya olunub.
İstifadəsi
[redaktə | vikimətni redaktə et]Abşeronda bağ və parklarda rast gəlinir.
Sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]Homotipik sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Amygdalus triloba (Lindl.) Ricker
- Cerasus triloba (Lindl.) A.I.Baranov & Liou
- Louiseania triloba (Lindl.) Pachom.
- Persica triloba (Lindl.) Drobow
Heterotipik sinonimləri
[redaktə | vikimətni redaktə et]- Amygdalopsis lindleyi Carrière
- Amygdalus pedunculata Bunge
- Amygdalus pedunculata var. multiplex Bunge
- Amygdalus pedunculata var. polygyna Bunge
- Amygdalus pedunculata var. simplex Bunge
- Amygdalus petzoldii (K.Koch) Ricker
- Amygdalus triloba var. plena (Dippel) S.Q.Nie
- Amygdalus triloba f. plena (Dippel) Zamyslova
- Amygdalus triloba var. truncata (Kom.) S.Q.Nie
- Amygdalus triloba var. typica Buia
- Cerasus triloba var. plena (Dippel) Skvortsov
- Cerasus triloba var. truncata (Kom.) A.I.Baranov & Liou
- Prunopsis lindleyi (Carrière) André
- Prunus petzoldii K.Koch
- Prunus triloba f. atrovirens-plena Hesse
- Prunus triloba f. multiplex (Bunge) Rehder
- Prunus triloba f. normalis Rehder
- Prunus triloba var. petzoldii (K.Koch) G.Nicholson
- Prunus triloba f. petzoldii (K.Koch) Q.L.Wang
- Prunus triloba var. plena Dippel
- Prunus triloba f. simplex (Bunge) Rehder
- Prunus triloba var. truncata Kom.