Məzmuna keç

Üçpərli badam

Vikipediya, azad ensiklopediya
Üçpərli badam
Elmi təsnifat
Beynəlxalq elmi adı

Üçpərli badam (lat. Prunus triloba) — bitkilər aləminin gülçiçəklilər dəstəsinin gülçiçəyikimilər fəsiləsinin gavalı cinsinə aid bitki növü.

Vətəni Çindir. Qərbi Asiyada, Şimali Koreyada dəniz səviyyəsindən 600-2500 m hündürlükdə, dağlıq meşələrdə təbii yayılmışdır.

Botaniki xarakteristikası

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Hündürlüyü 5 m, çətirinin diametri 1,5 -2,0 m, tünd qonur rəngli zoğları olan yarpağın tökən ağac və ya koldur. Yarpaqları tünd-yaşıl, tərs-yumurtavaridir, kənarları 3 ayalıdır. Uzunluğu 2,5-6,5 sm, eni 3 sm, kənarları kül rəngli, üst tərəfdən zəif sallanandır. Çiçəkləri kasaşəkilli, yumurtavari və ya lansetvari olub, açıq çəhrayı və ya məxməri rəngdədir, diametri 2-2,5 sm-ə çatıb, tək-tək, bəzən ikisi bir yerdə qısa çiçək saplağında yerləşirlər. Ləçəkləri dairəvi və ya enli yumurtavaridir. Mayda çiçəkləyir, iyul-avqustda yumru, şişkin, sümüklü, 1,8 sm diametrində, qırmızı rəngli meyvəsi yetişir.

İşıqsevən, soyuğa davamlıdır, küləkdən qorunan münbit torpaqlarda yaxşı inkişaf edir.

Azərbaycanda yayılması

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Böyük Qafqazda təbii halda rast gəlinir. Respublikanın bir çox rayonlarında mədəni şəraitdə becərilir, Nəbatat bağında introduksiya olunub.

Abşeronda bağ və parklarda rast gəlinir.

Homotipik sinonimləri

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  • Amygdalus triloba (Lindl.) Ricker
  • Cerasus triloba (Lindl.) A.I.Baranov & Liou
  • Louiseania triloba (Lindl.) Pachom.
  • Persica triloba (Lindl.) Drobow

Heterotipik sinonimləri

[redaktə | vikimətni redaktə et]
  • Amygdalopsis lindleyi Carrière
  • Amygdalus pedunculata Bunge
  • Amygdalus pedunculata var. multiplex Bunge
  • Amygdalus pedunculata var. polygyna Bunge
  • Amygdalus pedunculata var. simplex Bunge
  • Amygdalus petzoldii (K.Koch) Ricker
  • Amygdalus triloba var. plena (Dippel) S.Q.Nie
  • Amygdalus triloba f. plena (Dippel) Zamyslova
  • Amygdalus triloba var. truncata (Kom.) S.Q.Nie
  • Amygdalus triloba var. typica Buia
  • Cerasus triloba var. plena (Dippel) Skvortsov
  • Cerasus triloba var. truncata (Kom.) A.I.Baranov & Liou
  • Prunopsis lindleyi (Carrière) André
  • Prunus petzoldii K.Koch
  • Prunus triloba f. atrovirens-plena Hesse
  • Prunus triloba f. multiplex (Bunge) Rehder
  • Prunus triloba f. normalis Rehder
  • Prunus triloba var. petzoldii (K.Koch) G.Nicholson
  • Prunus triloba f. petzoldii (K.Koch) Q.L.Wang
  • Prunus triloba var. plena Dippel
  • Prunus triloba f. simplex (Bunge) Rehder
  • Prunus triloba var. truncata Kom.