Məzmuna keç

Ümumdünya Gömrük Təşkilatı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Ümumdünya Gömrük Təşkilatı
WCO, RZZ
Yaranma tarixi 26 yanvar 1953
Mərkəzi
wcoomd.org
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ümumdünya Gömrük Təşkilatı (ing. World Customs Organization) — beynəlxalq ticarətin tənzimlənməsi və asanlaşdırılması sahəsində fəaliyyət göstərən beynəlxalq təşkilat.[1] 1952-ci ildə "Gömrük Əməkdaşlıq Şurası" adı altında təsis olunan təşkilat, 1994-cü ildən Ümumdünya Gömrük Təşkilatı adı ilə fəaliyyət göstərir. Onun əsas məqsədi gömrük prosedurlarını standartlaşdırmaq,[2] beynəlxalq ticarətin təhlükəsizliyini təmin etmək və qanunsuz fəaliyyətlərlə mübarizə aparmaqdır. ÜGT-nin qərargahı Belçikanın paytaxtı Brüsseldə yerləşir və təşkilata hazırda 180-dən çox ölkə üzvdür.[3]

ÜGT gömrük prosedurlarının sadələşdirilməsi və harmonizasiyasına, həmçinin sərhəd ticarətinin asanlaşdırılmasına yönəlmiş bir çox təşəbbüslər həyata keçirir. Təşkilat tərəfindən hazırlanmış beynəlxalq standartlar və sazişlər, üzv ölkələrin gömrük idarələrinə əməliyyatlarını effektiv şəkildə həyata keçirməkdə yardım edir.[4] ÜGT, həmçinin qanunsuz ticarətlə, xüsusən də qaçaqmalçılıq, saxta məhsullar və narkotik maddələrlə mübarizədə üzv ölkələrə texniki dəstək göstərir. Təşkilatın qəbul etdiyi "Harmonizasiya Sistemi" gömrük tariflərinin beynəlxalq səviyyədə standartlaşdırılması üçün əsas vasitələrdən biridir.[5]

Əhəmiyyəti və rolu

[redaktə | vikimətni redaktə et]

Qloballaşma dövründə ÜGT beynəlxalq ticarətin təhlükəsizliyinin və səmərəliliyinin təmin olunmasında mühüm rol oynayır.[6] Təşkilat, gömrük idarələri arasında əməkdaşlığı gücləndirərək məlumat mübadiləsini təşviq edir və sərhəd təhlükəsizliyinin artırılmasına dəstək verir.[7] Bundan əlavə, ÜGT dayanıqlı iqtisadi inkişafı təşviq edərək, xüsusilə inkişaf etməkdə olan ölkələrdə ticarətin asanlaşdırılması üçün strateji tövsiyələr verir. Bu səbəbdən ÜGT, təkcə gömrük məsələlərində deyil, ümumilikdə qlobal iqtisadi sistemin sabitliyinin təmin olunmasında da mühüm təsirə malikdir.[8]

Region Üzv Üzvlük tarixi
Cənubi Amerika, Şimali Amerika,

Mərkəzi Amerika və Karib hövzəsi

Antiqua və Barbuda 10/04/2017
Argentina 01/07/1968
Baham adaları 16/08/1974
Barbados 07/01/1999
Beliz 22/04/2008
Bermud adaları 01/07/1990
Boliviya 14/08/1997
Braziliya 19/01/1981
Kanada 12/10/1971
Çili 01/07/1966
Kolumbiya 11/07/1993
Kosta Rika 29/08/2001
Kuba 01/07/1988
Kurasao 11/07/1988
Dominikan Respublikası 28/07/2004
Ekvador 16/12/1997
El Salvador 07/07/2005
Qvatemala 22/02/1985
Qayana 29/07/1976
Haiti 31/01/1958
Honduras 08/12/2005
Yamayka 29/03/1963
Meksika 08/02/1988
Nikaraqua 24/09/1998
Panama 08/03/1996
Paraqvay 03/10/1969
Peru 27/01/1970
Müqəddəs Lusiya 12/05/2005
Surinam 26/11/2018
Trinidad və Tobaqo 15/10/1973
Amerika Birləşmiş Ştatları 05/11/1970
Uruqvay 16/09/1977
Venesuela 01/07/1996
Avropa Albaniya 31/08/1992
Andorra 03/09/1998
Ermənistan 30/06/1992
Avstriya 21/01/1953
Azərbaycan 17/06/1992
Belarus 16/12/1993
Belçika 11/12/1952
Bosniya və Herseqovina 04/07/2008
Bolqarıstan 01/08/1973
Xorvatiya 01/07/1993
Kipr 31/08/1967
Çexiya 01/01/1993
Danimarka 19/10/1951
Estoniya 18/06/1992
Avropa İttifaqı*
Finlandiya 27/01/1961
Fransa 06/10/1952
Gürcüstan 26/10/1993
Almaniya 04/11/1952
Yunanıstan 10/12/1951
Macarıstan 16/09/1968
İslandiya 15/02/1971
İrlandiya 23/09/1952
İsrail 23/05/1958
İtaliya 20/11/1952
Qazaxıstan 30/06/1992
Qırğızıstan 10/02/2000
Kosovo 25/01/2017
Latviya 22/06/1992
Litva 18/06/1992
Lüksemburq 23/01/1953
Malta 06/07/1968
Moldova 28/10/1994
Monteneqro 24/10/2006
Hollandiya 23/01/1953
Norveç 06/08/1951
Şimali Makedoniya 01/07/1994
Polşa 17/07/1974
Portuqaliya 26/01/1953
Rumıniya 15/01/1969
Rusiya Federasiyası 08/07/1991
Serbiya 27/03/2001
Slovakiya 01/01/1993
Sloveniya 07/09/1992
İspaniya 13/07/1952
İsveç 17/10/1952
İsveçrə 19/12/1952
Tacikistan 01/07/1997
Türkiyə (Cumhuriyyət) 06/06/1951
Türkmənistan 17/05/1993
Ukrayna 26/06/1992
Birləşmiş Krallıq 12/09/1952
Özbəkistan 28/07/1992
Şimali Afrika, Yaxın və Orta Şərq Əlcəzair 19/12/1966
Bəhreyn 18/04/2001
Misir 26/10/1956
İraq 06/06/1990
İordaniya 01/01/1964
Küveyt 04/10/1993
Livan 20/05/1960
Liviya 11/01/1983
Mərakeş 01/07/1968
Oman 11/09/2000
Fələstin 24/03/2015
Qətər 04/05/1992
Səudiyyə Ərəbistanı 08/05/1973
Sudan 08/06/1960
Suriya Ərəb Respublikası 19/11/1959
Tunis 20/07/1966
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri 07/02/1979
Yəmən 01/07/1993
Qərbi və Mərkəzi Afrika Benin 09/11/1998
Burkina Faso 16/09/1966
Kamerun 09/04/1965
Kabo Verde 01/07/1992
Mərkəzi Afrika Respublikası 28/07/1986
Çad 16/02/2005
Konqo (Respublika) 02/09/1975
Kot-d'İvuar 02/09/1963
Konqo Demokratik Respublikası 26/07/1972
Ekvatorial Qvineya 22/12/2021
Qabon 18/02/1965
Qambiya 14/10/1987
Qana 01/08/1968
Qvineya 30/10/1991
Qvineya-Bisau 19/08/2010
Liberiya 07/01/1975
Mali 07/08/1987
Mavritaniya 02/10/1979
Niger 01/07/1981
Nigeriya 21/08/1963
Sao Tome və Prinsip 23/09/2009
Seneqal 10/03/1976
Sierra Leone 06/11/1975
Toqo 12/02/1990
West and Central Africa Benin 09/11/1998
Burkina Faso 16/09/1966
Cameroon 09/04/1965
Cape Verde 01/07/1992
Central African Republic 28/07/1986
Chad 16/02/2005
Congo (Republic of the) 02/09/1975
Côte d'Ivoire 02/09/1963
Democratic Republic of the Congo 26/07/1972
Equatorial Guinea 22/12/2021
Gabon 18/02/1965
Gambia 14/10/1987
Ghana 01/08/1968
Guinea 30/10/1991
Guinea-Bissau 19/08/2010
Liberia 07/01/1975
Mali 07/08/1987
Mauritania 02/10/1979
Niger 01/07/1981
Nigeria 21/08/1963
Sao Tome and Principe 23/09/2009
Senegal 10/03/1976
Sierra Leone 06/11/1975
Togo 12/02/1990
Uzaq Şərq, Cənub və Cənub-Şərqi Asiya,

Avstraliya və Sakit okean adaları

Əfqanıstan (İslam Respublikası) 10/08/2004
Avstraliya 05/01/1961
Banqladeş 01/07/1978
Butan 12/02/2002
Bruney Darüssəlamı 01/07/1996
Kamboca 03/04/2001
Çin 18/07/1983
Fici 01/07/1997
Honq Konq, Çin 01/07/1987
Hindistan 15/02/1971
İndoneziya 30/04/1957
İran (İslam Respublikası) 16/10/1959
Yaponiya 15/06/1964
Koreya (Respublika) 02/07/1968
Laos Xalq Demokratik Respublikası 16/01/2007
Makao, Çin 07/07/1993
Malayziya 30/06/1964
Maldiv adaları 08/09/1995
Monqolustan 17/09/1991
Myanma (Birlik Respublikası) 25/03/1991
Nepal 22/07/1986
Yeni Zelandiya 16/05/1963
Pakistan 16/11/1955
Palau 02/02/2024
Papua Yeni Qvineya 18/03/2002
Filippin 01/10/1980
Solomon Adaları 26/01/2023
Samoa 01/10/2001
Sinqapur 09/07/1975
Şri Lanka 29/05/1967
Tayland 04/02/1972
Timor-Şərqi 19/09/2003
Tonqa 01/07/2005
Vanuatu 17/11/2009
Vietnam 01/07/1993[9]
  1. Gelbart, Hannah. "On the trail of fake medicine smugglers". BBC News. 16 September 2021.
  2. "La OMC y la Organización Mundial de Aduanas (OMA)" [The OMC and the World Customs Organization (WCO)]. WTO (ispan). Organización Mundial de Comercio. İstifadə tarixi: 16 September 2021.
  3. Allende, J. World Customs Organization. Springer International Publishing. 2022.
  4. Kormych, Borys. "The European Customs Union Study Group: Drafting the EU Customs Law" (PDF). European Political and Law Discourse (ingilis). 4 (6). 2018-01-28. ISSN 2336-5439.
  5. "Organización Mundial de Aduanas OMA" [World Customs Organization WCO]. Chile Aduanas (Customs) (ispan). 2021-03-01 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 16 September 2021.
  6. Weerth, C. "The World Customs Organization: A history of 65 years of growth and its legal milestones". Customs Scientific Journal CUSTOMS. 7 (2). 2017: 17–24.
  7. Blegen, Bryce. The E-Commerce Revolution & Cross-Border Goods Clearance: Time for Fundamental Change?. Australia: Charles Sturt University. October 2023. 2025-01-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2025-01-22.
  8. "World Customs Organization". www.wcoomd.org. 2021-03-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-24.
  9. "List of Members with Membership date" (PDF). World Customs Organization. Brussels, Belgium. 2024-02-27. 2024-10-07 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-05-06.