Üzgəcotu
| Üzgəcotu | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
|
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: ???: Üzgəcotu |
||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Bu cinsin adı almancadan "trollun gülü" kimi tərcümə olunur. Şimal yarımkürəsinin mülayim iqlimli və Artika zonalarında bitən bu çoxillik ot bitkisinin 25 növü məlumdur. Onlardan 10 növü gülçülükdə geniş istifadə olunur: Asiya üzgəcotu (Jarki) (T. asiaticus) hündürlüyü 80 sm, narıncı rəngdə tək-tək gülləri olan bitkidir. Çoxləçəkli formaları vardır. Çin üzgəcotu (T. chinensis). Bu növ əvvəlkindən kolun iri ölçüləri ilə fərqlənir (100 sm). Gülçülükdə 1827-ci ildən istifadə olunur. Güllərin rəngi sarıdan tünd-narıncıya qədər olan bu iki növün hibridləri gülçülükdə geniş yayılmışdır. Toxumla çoxaltdıqda üzgəcotunun toxumlarını qış mövsümündə 2-4°C temperaturda saxlamaq lazımdır. Çox vaxt üzgəcotunu yayın axırında kökümsovun bölünməsi ilə çoxaldılır. Bölünmüş kökümsovu elə əkirlər ki, kökü 2 sm torpaqda olsun. Azərbaycanda yabanı halda bir növü, yarımçıq üzgəcotu (T. ratulus) bitir.
Növləri[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Trollius acaulis Lindl.
- Trollius albiflorus (A. Gray) Rydb.
- Trollius altaicus C.A. Mey.
- Trollius apertus Perfil. ex Igoschina
- Trollius asiaticus L.
- Trollius buddae Schipcz.
- Trollius chartosepalus Schipcz.
- Trollius chinensis Bunge
- Trollius dschungaricus Regel
- Trollius europaeus L.
- Trollius farreri Stapf
- Trollius hybridus hort.
- Trollius ircuticus Sipliv.
- Trollius japonicus Miq.
- Trollius komarovii Pachom.
- Trollius laxus Salisb.
- Trollius ledebourii Rchb.
- Trollius lilacinus Bunge
- Trollius micranthus Hand.-Mazz.
- Trollius miyabei Sipliv.
- Trollius pumilus D. Don
- Trollius pumilus var. foliosus (W.T. Wang) W.T. Wang
- Trollius pumilus var. tanguticus Brühl
- Trollius pumilus var. tehkehensis (W.T. Wang) W.T. Wang
- Trollius ranunculinus Stearn
- Trollius ranunculoides Hemsl.
- Trollius riederianus Fisch. & C.A. Mey.
- Trollius sajanensis Sipliv.
- Trollius sibiricus Schipcz.
- Trollius taihasenzanensis Masam.
- Trollius vaginatus Hand.-Mazz.
- Trollius yunnanensis (Franch.) Ulbr.
- Trollius yunnanensis var. anemonifolius (Brühl) W.T. Wang
- Trollius yunnanensis var. eupetalus (Stapf) W.T. Wang
Məlumat mənbəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]
- Tofiq Məmmədov (botanik) "Gülçülük ensiklopediyası": Bakı: "Azərbaycan"-2016. http://dendrologiya.az/?page_id=112 Arxivləşdirilib 2019-11-17 at the Wayback Machine
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Linney K. Genera plantarum eorumque characteres naturales, secundum numerum figuram, situm, & proportionem omnium fructificationis partium. 5 Stokholm: 1754. səh. 243. doi:10.5962/BHL.TITLE.746
- ↑ Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753.C. 1. səh. 556.
Üzgəcotu:The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)