İmidazol

İmidazol
Ümumi
Kimyəvi formulu	C3H4N2
Molyar kütlə	68.08 q/mol q/mol
Fiziki xassələri
Sıxlıq	1.23 q/sm q/sm³
Termik xüsusiyyətlər
Ərimə nöqtəsi	89-91  °S
Qaynama nöqtəsi	256  °S
Təsnifatı
CAS-da qeyd. nöm.	288-32-4
PubChem	795
RTECS	NI3325000
ChEBI	16069
ChemSpider	773

İmidazol- 2 atom azotdan və 3 atom karbondan ibarət heterotsiklik üzvi birləşmələr sinfinə daxil olan , pirazolla izomer olan 5 həlqəli birləşmədir.

Tarixi

İlk dəfə olaraq imidazol 1858-ci ildə Henrix Debyus tərəfindən , qlioksalın ammonyak və formaldehidlə kondensləşməsindən alınmışdır .Bu metod əvəzolunmuş imidazolların sintezində də istifadə olunur.

Laboratoriya şəraitində imidazol benzimidazolun oksidləşməsindən alınan 4,5- imidazoldikarbon turşusunun dekarboksilləşməsi ilə alınır.

Kimyəvi xassələri

İmidazolun quruluşunda 4və5 vəziyyətində olan karbon atomları tautomer vəziyyətdədirlər. Aromatik xassələrə malikdir və diazon duzları ilə reaksiyaya daxil olur.Turş mühitdə nitratlaşma və sulfolaşma 4 vəziyyətində, halogenləşmə qələvi mühitdə 2 vəziyyətində, turş mühitdə isə 4 vəziyyətində gedir. Quvvətli turşu və peroksid məhlullarında asanlıqla alkilləşir və asetilləşir. Nəticədə həlqənin N hissəsindən tsikl açılır. Mürəkkəb efirlərin və karbon turşularının amidlərinin hidrolizində katalizatorluq edir.

Tətbiqi

İmidazol bir şox dərman pereparatlarının (dibazol,metaprot, amarin)əsasını təşkil edir.

Mənbə

• Heinrich Debus (1858). «Ueber die Einwirkung des Ammoniaks auf Glyoxal». Annalen der Chemie und Pharmacie 107 (2): 199 – 208. DOI:10.1002/jlac.18581070209
• Химический Энциклопедический Словарь. под ред. И.Л.Кнунянца
• А. Ф. Пожарский, В. А. Анисимова, Е. Б. Цупак Практические работы по химии гетероциклов. Изд-во Ростовского Университета, 1988, стр. 115
• М. В. Рубцов, А. Г. Байчиков. Синтетические химико-фармацевтические препараты. Москва, Медицина, 1971, стр. 168