İnvestisiya siyasəti

İnvestisiya siyasəti — dövlət maliyyəsində investisiya siyasəti, valyuta mübadiləsinə məhdudiyyətlər və digər yerli iqtisadi tədbirlər vasitəsilə xarici sərmayəni təşviq edən və ya çəkindirən dövlət tənzimləməsi və qanunvericilik normaları.

Qloballaşma ilə əlaqəsi

Qloballaşma qonşu və ticarət edən ölkələrin iqtisadiyyatlarını birləşdirdiyinə görə, dövlətlər adətən azad ticarət paktları ilə müəyyən edilən ümumi vergi, tarif və ticarət rejimi çərçivəsində güzəştlər etməyə məcbur olurlar. Yerli investorları qlobal sərmayədarlardan üstün tutan investisiya siyasətləri bu cür razılaşmalarda bəzən təşviq olunur. Bununla belə, ayrı bir milli investisiya siyasəti konsepsiyası zamanla zəifləyir, çünki real qərarlar ölkələrin hətta öz yerli investorlarından belə investisiya uğrunda rəqabət aparmaq zərurətini əks etdirir.

Qloballaşmaya qarşı hərəkatın tərəfdarları isə bildirirlər ki, yeni qlobal qaydalar xarici investorlar üçün çox vaxt kiçik yerli investorlar üçün mövcud olmayan təminatlar yaradır. Bu cür azad ticarət paktları isə kapitalın qaçmasını təşviq edə bilər.

Siyasət sürücüləri

Bir çox ölkədə investisiya siyasəti həm də immiqrasiya siyasəti ilə əlaqələndirilir. Bəzi hallarda dövlətlər investorları yerli aktivlərdə sərmayə saxlamağa məcbur etməklə insan kapitalının xaricə axınının qarşısını almağa çalışır. Digər hallarda isə Kanada nümunəsində olduğu kimi, orada iş yerləri yaradacaq bizneslərə əhəmiyyətli investisiya yatırımı müqabilində əcnəbilərə vətəndaşlıq və ya pasport təqdim edilir. Bu cür birgə immiqrasiya-investisiya siyasətləri tez-tez tənqid olunur. Tənqidçilərə görə, onlar çirkli pulların yuyulması üçün şərait yaradır və öz ölkələrində vəziyyət çətinləşəndə mütəşəkkil cinayətkarlıqla əlaqəli şəxslərə “təhlükəsiz sığınacaq” təmin edir.