İstanbul ilçələrinin siyahısı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Istanbul ilçələrinin xəritədə siyahısı.

İstanbul ilinin, Türkiyə Böyük Millət Məclisinin 6 mart 2008-ci ildə qəbul edilən və 22 mart 2008-ci il tarixli Rəsmi Qəzetin 5747-ci nəşrində ilin 38 ilçəsi olduğunu təsdiq edən qanun dərc edilmişdir. Onlardan 25-i Avropa tərəfində, 14-ü isə Asiya tərəfindədir. Avropa tərəfindəki ilçələr üçün telefon kodu 212, Asiya tərəfində yerləşən ərazilər üçün isə 216-dır.[1]

İlk bələdiyyə təşkilatı 1855-ci ildə Şəhremaneti adı ilə təsis edildiyi İstanbulda, Respublika dövründə xidmətlər valilər tərəfindən yerinə yetirilir. 3 aprel 1930-cu ildə qəbul edilmiş qanuna əsasən, 10-u əyalət bələdiyyəsinin sərhədləri daxilində olmaqla, şəhər 16 ilçəyə bölündü. Həmçinin bu qanundan sonra ŞəhremanetiŞəhrəmini kimi terminlərin də istifadəsi dayandırıldı.[2]

1950-ci illərə qədər eyni şəkildə idarə olunan İstanbulda 1954-cü ildə Şişli, 1957-ci ildə isə Zeytunburnu ilçə adını qazanmış və şəhərdə uzun müddətdən sonra ilk dəyişikliklər baş vermişdir. Yeni dəyişikliklər sonrakı illərdə getdikcə genişlənən şəhər sərhədləri və artan əhali səbəbindən müşahidə edilmişdir. 1963-cü ildə Bayrampaşa, Qaziosmanpaşa; 1987-ci ildə Böyükçəkməcə, PendikÜmraniyə; 1989-cu ildə Kiçikçəkməcə; 1990-cı ildə Bayrampaşa; 1992-ci ildə Avcılar, Bağçılar, Bağçalıevlər, Güngörən, Maltəpə, Tuzla, Sultanbəyli; 1993-cü ildə Əsənlər bağlı olduqları ilçələrdən çıxarılmış və müstəqil ilçələrə çevrilmişdir.

Son olaraq isə, 2008-ci ildə Arnavutköy, Ataşəhər, Başakşəhər, Bəylikdüzü, Çəkməköy, Əsənyurd, SancaqtəpəSultanqazi də ilçə statusu əldə etdi və bu qanunla birlikdə İstanbul ilinə bağlı, ümumilikdə 39 ilçə, 782 məhəllə və 152 kənd yer aldı. Şəhərin illərinin siyahısı 22 iyul 2004-cü il tarixində Rəsmi Qəzet-də nəşr olunan qanunla birlikdə bütün ilçələr İstanbul Bələdiyyəsinə rəsmən bağlı olmuşdur.

İlçələrin siyahısı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Adlarına görə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xəritədəki yeri Adı Yerləşdiyi bölgə Əhalisi Sahəsi (km2) Məhəllə Kənd Sıxlıq (nəf./km2)
Adalar Asiya 15.623 11,05 5 1.413
İstanbulun cənubunda yerləşən arxipelaq adalardan ibarətdir. Arxipelaqda 4-də yaşam olmaqla, ümumilikdə 9 ada yer almaqdadır. Əhalisinin sayına görə İstanbulun ən kiçik ilçəsidir. Bu ilçə ən qədim ilçələrdən biridir. Adaya bağlı kənd yer almır. Mərmərə dənizi ilə əhatə olunmuş bu ilçəyə gediş-gəliş əsasən paroxod ilə həyata keçirilir. Tarixi və təbiəti, turizm baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.
Arnavutköy Avropa 148.419 506,48 32 9 293
2008-ci ildə İstanbulda 6 kiçik bələdiyyələrin birləşdirilməsi ilə yaranmışdır. Ərazisinə görə şəhərin ən böyük 4-cü ilçəsidir. Şimalda Qara dənizə çıxışı var. Qərbdə Çatalca, şərqdə Əyyubsultan, cənub-şərqdə Başakşəhər, cənubda Əsənyurd və cənub-qərbdə Böyükçəkməcə ilə qonşudur.
Ataşəhər Asiya 345.588 25,87 17 13.358
2008-ci ildən ilçə statusu almışdır. Üsküdara bağlı 3, Kadıköyə bağlı 7, Ümraniyəyə bağlı 3 məhəllənin birləşdirilməsi ilə yaradılmışdır. Şimalda Ümraniyə, cənubda Maltəpə, və şərqdə Sancaqtəpə ilə qonşudur.
Avcılar Avropa 322.190 41,92 10 7.685
1992-ci ildə Kiçikçəkməcə ilçəsindən ayrılmış və müstəqil ilçəyə çevrilmişdir. TEM və D100 avtomobil şoselərinin keçdiyi ilçədə kənd yoxdur. Şərqdə Kiçikçəkməcə gölü; cənubda Mərmərə dənizi, qərbdə BəylikdüzüƏsənyurd, şimalda Başakşəhər ilə qonşudur. Xüsusilə Kiçikçəkməcə gölünün sahillərində və şimal hissəsində böyük boş düzənliklər var.
Bağçılar Avropa 757.162 22,40 22 32.110
1992-ci ildə Bakırköydən ayrılaraq müstəqil ilçələrdən birinə çevrildi. 1970-ci əvvəllərində bir neçə kənddən və üzüm bağlarından ibarət olan bu ilçə, daxili miqrasiya partlayışı ilə şəhərin mühüm mərkəzlərindən birinə çevrildi. Bu gün ən vacib şoselərin keçdiyi Bağçılar İstanbulun üçüncü ən sıx məskunlaşmış ilçəsidir. Cənubunda Bağçalıevlər, şimalda hərbi dairə və Başakşəhər; Şərqdə ƏsənyurdGüngörən, qərbdə isə Kiçikçəkməcə ilə həmsərhəddir.
Bağçalıevlər Avropa 571.711 16,57 11 34.502
1992-ci ildə bağlı olduğu Bakırköy ilçəsini tərk etmiş və D-100 şosesinin və hava limanının yaxınlığında yaradılan bu ilçə tezliklə inkişaf etmişdir. İlçədən cənubda Bakırköy, şimalda Bağçılar, şərqə doğru Güngörən, qərbə doğru isə Kiçikçəkməcə yer alır.
Bakırköy Avropa 214.821 29,65 15 7.245
İstanbulun ən qədim və köklü ilçələrindən olan Bakırköy 1992-ci ildə qəbul olunan qanunadək İstanbulun ən böyük ilçələrindən biri idi. 1992-ci ildə hazırkı formasını qəbul etmiş ilçənin cənubunda Mərmərə dənizi, Kiçikçəkməcə, Bağçalıevlər, şimalında Güngörən, qərbində Kiçikçəkməcə gölü, şərqində isə Zeytunburnu yerləşir.
Başakşəhər Avropa 193.750 104,48 9 1 1.854
İstanbulun yeni ilçələrindən biri olan, lakin qısa zamanda sıxlığı artan ilçələrdən olmuşdur. Bölgənin artan əhalisini nəzərə alaraq, 2008-ci ildə ətraf ilçələrdən götürülmüş bəzi məhəllələr ilə Başakşehir ilçəsi yaradılmışdır. İlçənin şimalında Arnavutköy, şimal-şərqdə Əyyubsultan, şərqdə SultanqaziƏsənlər, cənubda Bağçılar, KiçikçəkməcəAvcılar, qərbdə isə Əsənyurd ilçəsi yerləşir.
Bayrampaşa Avropa 272.196 9,5 11 28.652
1990-cı ildə Əyyubsultandan ayrılmış və müstəqil ilçəyə çevrilmişdir. Tarixi yarımadaya yaxınlığı və Böyük İstanbul Avtovağzalının burada yerləşməsi ilçəni qısa zamanda məşhurlaşdırdı. Qərbdə Əsənlər, cənubda Zeytunburnu, şərqdə Əyyubsultan və şimalda Qaziosmanpaşa ilə həmsərhəddir.
Beşiktaş Avropa 191.513 18,04 23 10.616
İstanbulun ən görkəmli ilçələrindən biri olan Beşiktaş 1930-cu ildə Bəyoğludandan ayrılaraq müstəqil ilçəyə çevrilmişdir. Bir çox Osmanlı abidələrinin yerləşdiyi bu ilçə nəqliyyat, təhsilticarət sahələrində İstanbulun ən sıx yerlərindən biridir. Şərqində və cənubunda Bosfor, qərbində ŞişliKağıthanə, şimalda isə Sarıyerlə həmsərhəddir.
Bəykoz Asiya 241.833 310,36 25 20 782
1930-cu ilə qədər Üsküdara bağlı olmuş, eyni ildə Üsküdardan ayrılaraq müstəqil ilçə olmuşdur. Daxili miqrasiya ilə əhalisi sürətlə artan Bəykozda, bu gün məskunlaşma əsasən Bosfor sahillərinə yönəlir. İç ərazilərdə çoxsaylı kəndləri yer alan bu ilçənin şimalında Qara dəniz, Şərqində Şilə, cənubunda Çəkməköy, Ümraniyə və Üsküdar, qərbində isə Bosfor yer almaqdadır.
Bəylikdüzü Avropa 186.847 37,74 10 4.950
2008-ci ilin qanunnaməsi ilə müstəqil ilçəyə çevrilən Bəylikdüzü əsasən Böyükçəkməcəyə bağlı məhəllələrdən ilə yaradılmışdır. İlçənin cənub və qərbində Mərmərə dənizi, şimal-qərbində Böyükçəkməcə, şimalında Əsənyurd, şərqdə isə Avcılar yer alır.
Bəyoğlu Avropa 247.256 8,96 45 27.595
İstanbulun məşhur ilçələrindən biri olan Bəyoğlu, qədim İstanbulda Suriçidən sonra şəhərin ikinci mərkəzi idi. O vaxtlar qeyri-müsəlman əhalinin üstünlük təşkil etdiyi ilçələrdən olan Bəyoğlu şəhərdə mədəniyyət və incəsənət mərkəzi idi. Bu gün İstanbulun ən canlı mərkəzlərinə ev sahibliyi edən Bəyoğlu ilçəsinin şərqində Bosfor, cənubda və qərbdə Əyyubsultan, şimalda ŞişliKağıthanə; şimal-şərqdə isə Beşiktaş ilçəsi yerləşir.
Böyükçəkməcə Avropa 151.954 157,68 23 963
Böyükçəkməcə gölünün Mərmərə dənizi ilə birləşdiyi bir ərazidə yerləşən, Büyükçekmece 1987-ci ildə Çatalcadan ayrılaraq, müstəqil ilçəyə çevrildi. İlçənin şimalında, məskunlaşma çox aşağı səviyyədədir və geniş boş düzənliklər üstünlük təşkil edir. İlçənin mərkəzində Böyükçəkməcə gölü, cənubunda Mərmərə dənizi, qərbdə Silivri, şimal-qərbdə və şimalda Çatalca, şimalda Arnavutköy, şərqdə BəylikdüzüƏsənyurd yer almaqdadır.
Çatalca Avropa 61,566 1.040,42 9 27 59
İstanbulun ən böyük ilçəsi olan Çatalca, Osmanlı İmperiyası dövründə ayrı-ayrı ilçələr olmuşdur. Bu, AdalardanŞilədən sonra İstanbulun ən az əhalisi olan ilçələrindən biridir. Qərbdə TəkirdağSilivri ilçəsi ilə, şimalda Qara dənizlə, cənubda Böyükçəkməcə ilə və şərqdə isə Arnavutköy ilə həmsərhəddir.
Çəkməköy Asiya 135.603 148,02 17 4 916
2008-ci ildə Ömər, Ələmdağ və Taşdelin bələdiyyələrinin birləşməsi ilə yaradılmışdır. İlçənin ərazisinin böyük hissəsini məhsuldar olmayan torpaqlar təşkil edir. İlçənin şərqində Ömərli gölü, və Şilə, şimalında Bəykoz ilçəsi, qərbində Ümraniyə, cənubunda isə Sancaqtəpə ilçəsi yer alır.
Əsənlər Avropa 468.448 18,51 16 25.307
Respublika dövründən əvvəl Yunan kəndlərinə ev sahibliyi edən, şimal-şərqdə Sultanqazi, Qaziosmanpaşa, qərbində Bağçılar, cənubunda Güngörən, şərqində Bayrampaşa, cənub-şərqində Zeytunburnu, şimalında isə Başakşəhər ilə həmsərhəd olan və 1993-cü ildə müstəqil ilçəyə çevrilən İstanbulun əsas mərkəzlərindən biridir.
Əsənyurd Avropa 624.733 43,12 22 7.776
Kiraç, Yaqublu, Avcılar və Bağçaşəhərə bağlı bölgələrin birləşdirilməsi ilə 2008-ci ildə ilçəyə çevrilmiş olan Əsənyurd, mühüm avtomobil yollarının kəsişməsində yerləşir. Qərbə doğru Böyükçəkməcə ilə, şərqə doğru Avcılar, cənubdan Bəylikdüzü ilə, şimaldan isə BaşakşəhərArnavutköy ilə həmsərhəddir. İstanbulun ən sıx məskunlaşmış ilçələrindən biridir.
Əyyubsultan Avropa 317.695 228,14 21 7 13.924
Əyyubsultan ilçəsi 1936-cı ildə FatihBəyoğlu ilçəsinə bağlı bölgələrin birləşməsi ilə yaranmış, İstanbulun mühüm tarixi mərkəzlərindən biridir. Ərazisinin Qara dəniz sahilinə qədər uzanmasına baxmayaraq, əhali əsasən Haliç ətrafında məskunlaşmışdır. O-2 şosesinin şimalında, demək olar ki, əhali məskunlaşması məhdud saydadır. Bəyoğlu, Qaziosmanpaşa, Bayrampaşa ilçənin cənubunda; Sarıyer şərqində (Ayazağa da daxil), qərbində Arnavutköy, SultanqaziBaşakşəhər, şimalında Qara dəniz yer almaqdadır.
Fatih Avropa 455.498 15,93 57 27.965
Respublikanın ilk illərində İstanbulun mərkəzi olan Tarixi Yarımadanın mərkəzi Suriç ilçəsi olmuşdur, lakin sonralar onun ərazisi iki hissəyə: FatihƏminönü ilçələrinə bölündü. 2008-ci ildə Əminönü ilçəsi ləğv edilərək Fatih ilçəsinin tərkibinə qatıldı və Tarixi Yarımada yenidən tək ilçədən ibarət oldu. İstanbulun tarixi mərkəzi Fatih ilçəsi Turizm və İqtisadiyyat sahələrinin ən aktiv mərkəzlərindən biridir. Şimalda Haliç; cənubda Mərmərə dənizi, şərqdə Bosfor; qərbdə ZeytinburnuƏyyubsultan ilçələri ilə həmsərhəddir.
Qaziosmanpaşa Avropa 464.109 11,67 16 39.769
Qaziosmanpaşa ilçəsi ƏyyubsultanÇatalca ilçələrinin tərkibindən götürülmüş məhəllələrin birləşdirilməsi yolu ilə 1963-cü ildə yaranmışdır. 2008-ci ilə qədər İstanbulun ən yüksək əhalisi olan Qaziosmanpaşa ilçəsi, eyni ildə bölünmüş və məhəllələrindən 2 yeni ilçə yaradılmışdır. Beləliklə, ən kiçik ilçələrdən biri olan Qaziosmanpaşanın qonşuları şərqdə Əyyubsultan, şimalda Sultanqazi, qərbdə ƏsənlərBayrampaşa, cənubda Zeytunburnu ilə həmsərhəddir.
Güngörən Avropa 318.545 7,17 11 44.427
1992-ci ildə Bakırköydən ayrılmış, Güngörən İstanbulun sahəsinə görə ən kiçik ilçəsidir. Əvvəllər yalnız bir neçə kənddən ibarət olan Güngörən ilçəsi tədricən Balkan yarımadasından aldığı miqrasiya, və daxili miqrasiya nəticəsində böyümüşdür. İlçənin qərbində BağçalıevlərBağçılar yerləşir. Şərqdə ƏsənlərZeytunburnu ilçələri, cənubda isə Bakırköy ilçəsi ilə qonşudur.
Kadıköy Asiya 550.801 25,07 21 21.970
İstanbul Asiya tərəfinin ən qədim yaşayış məskənlərindən biri olan Kadıköy, bu gün də ən sıx məskunlaşmış ilçələrdən biridir. Bir çox layiqli səmtlərə ev sahibliyi edən Kadıköydə Osmanlı dövründən qalma tikililərə də rast gəlmək mümkündür. İlçənin qərbi və cənubunda Mərmərə dənizi, şimalında Üsküdar, şərqində Ataşəhər, cənub-şərqində isə Maltəpə ilçəsi yer alır.
Kağıthanə Avropa 418.229 14,83 19 28.201
1987-ci ildə Şişlidən ayrılan, O-1 və O-2 şoseləri arasında yaranmışdır. Dağlıq ərazidə yerləşən bu ilçə son illərdə daxili miqrasiyaya məruz qalmış və əhali yüksək səviyyədə artmışdır. Qərbdə Sarıyer, Beşiktaş, cənubda Əyyubsultan, BəyoğluŞişli, şimalda Sarıyer, şərqdə ŞişliBeşiktaş ilçələri ilə həmsərhəddir.
Kartal Asiya 427.156 38,54 20 11.083
Kartal ilçəsi 1928-ci ildə aid olduğu Üsküdar ilçəsinin məhəllələrindən yaradılmışdır. 1987-ci ildə, 1992-ci ildə SultanbəyliMaltəpə, 2008-ci ildə AtaşəhərSancaqtəpə ilçələrindən bitişdirilən məhəllələrdən sonra, hal-hazırkı formasını əldə etmişdir. İlçənin cənubunda Mərmərə dəniziAdalar, şərqə doğru Pendik, qərbə doğru isə Maltəpə, şimala doğru SancaqtəpəSultanbəyli ilçələri yerləşir.
Kiçikçəkməcə Avrupa Yakası 662.566 37,51 21 16.597
D100 və TEM şose yolları arasında yerləşən Kiçikçəkməcə, sahillərində qurulduğu kiçik gölün adını almışdır. 1989-cu ildə Bakırköydən ayrılmış və müstəqil ilçə olmuşdur. Qərbində Kiçikçəkməcə gölü, Avcılar, cənubda Mərmərə dənizi, Bakırköy, şərqdə BağçalıevlərBağçılar, şimalında isə Başakşəhər yer alır.
Maltəpə Asiya 415.117 53,06 18 7.823
Maltəpə, 1992-ci ildə Kartaldan ayrılmış və müstəqil ilçə olmuşdur. İlçənin şimal hissələrində Kadıköyə yaxın sürətlə inkişaf etmək imkanı olan boş düzənlikləri var. 2008-ci ildə bir Sancaqtəpənin müstəqil ilçə olması ilə Maltəpənin bəzi ərazilərində əhali azalması başlandı. İlçə, qərb və cənub-qərbdən Mərmərə dəniziAdalar ilə, şərqdə və cənub-şərqdə Kartal, şimal-şərqdə Sancaqtəpə, şimalda Ataşəhər və şimal-qərbdə Kadıköy ilə qonşudur.
Pendik Asiya 520.486 180,20 31 5 2.888
1987-ci ildə Pendik, Kartaldan ayrılaraq müstəqil ilçə olmuşdur. Kənd məskənləri O-4 magistral yolunun cənubunda cəmləşdiyi ilçənin şimalında da kənd məskənləri görülür. Şərqdə Tuzla, Mərmərə dənizi cənubda; Qərbdə KartalSultanbəyli, şimal-qərbdə Sancaqtəpə, şimalda Ömərli gölü və Şilə, şimal-şərqdə isə Kocaeli ili ilə qonşudur.
Sancaqtəpə Asiya 223.755 61,87 18 1 3.616
2008-ci ildə bölgədəki bələdiyyələrin birləşməsi və ətraf rayonlardan məhəllələr əlavə etməklə qurulan Sancaqtəpə ilçəsi, İstanbulun Asiya tərəfindədir. Şimalda Çəkməköy, qərbdən Ümraniyə, AtaşəhərMaltəpə, cənubdan Kartal, cənub-şərqdən Sultanbəyli, şərqdən Ömərli gölü və Pendik ilçəsi ilə qonşudur.
Sarıyer Avrupa Yakası 276.407 151,26 27 8 1.827
Sarıyer, Bosforun Avropa ilçələrindən ən şimalda yerləşənidir. Qəsəbənin sahil xətti boyunca cəmləşdiyi Sarıyer, İstanbulun ən tarixi bölgələrində məskunlaşmışdır. Kənd yaşayış məntəqələri şərqdə və şimalda yerləşir. 2-ci Boğaz Körpüsü rayon ərazisindən keçdiyində ilçənin böyüməsi sürətləndi. Şimalda Qara dəniz, şərqdə Bosfor, qərbdə Əyyubsultan, cənub-qərbdəki Kağıthanə; cənubda isə Beşiktaş ilə qonşudur.
Silivri Avropa 118.304 869,51 22 13 136
Sahəsinə gör İstanbulun ikinci böyük ilçəsi olan Silivri, İstanbulun ən qərb hissəsində Çatalca ilə birlikdə yer alan iki ilçədən biridir. Rayon mərkəzi dəniz sahilində yerləşir. İlçədə bir çox kənd yaşayış məntəqəsi var. Qərbdə Təkirdağ ili, cənubda Mərmərə dənizi, qərbdə Çatalca, cənub-şərqdə isə Böyükçəkməcə yerləşir.
Sultanbəyli Asiya 272.758 28,86 15 9.451
İstanbulun Asiya tərəfində yerləşən Sultanbəyli, 90-cı illərə qədər kiçik bir qəsəbə idi, daxili miqrasiyanın partlaması ilə kəskin böyüməyə məruz qalmışdır. Sürətlə artan əhali sayəsində 1992-ci ildə bağlı olduğu Kartal ilçəsindən ayrılmış və ayrıca bir ilçə olaraq qurulmuşdur. Qismən dövlət meşələri ilə əhatə olunan ilçənin qonşuları şərqdə və cənubda Pendik, qərbdə və şimalda Sancaqtəpə, cənub-qərbdə isə Kartaldır.
Sultanqazi Avropa 436.935 36,24 15 12.056
Sultanqazi, İstanbulun Avropa tərəfində yerləşir. 1970-ci illərin ortalarına qədər bir neçə binadan ibarət bir kənd olan və 2 məhəllədən ibarət olan bu ilçə Bolqarıstandan və şərq illərindən gələn əhali ilə sürətlə böyümüşdür. 2008-ci ildə ilçəyə çevrilən Sultanqazi, Gaziosmanpaşa'nın 14 məhəlləsi və Əyyubsultan və Əsənlər məhəllələrinin iştirakı ilə qurulmuşdur.
Şilə Asiya 25.169 781,73 5 57 32
Qara dəniz sahilində qurulan Şilə, Asiya tərəfindəki sahəsi baxımından ən böyük ilçədir. Adalar ilçəsindən sonra ən az əhalisi olan 2-ci ilçədir. İstanbulun ən əhəmiyyətli su hövzələrindən biri olan Darlıq və Ömərli su anbarları bu ilçədə yerləşir. Şimalda Qara dəniz, qərbdən BəykozÇəkməköy ilə həmsərhəddir.
Şişli Avropa 314.684 34,98 28 8.996
1954-cü ildə Bəyoğlu ilçəsini tərk edərək müstəqil olaraq qurulan Şişli, 1987-ci ilə qədər Kağıthanəni əhatə edirdi. Rayon Kağıthanənin ayrılması ilə ikiyə ayrıldı və iki hissə arasında əlaqə olmadı. 2012-ci ildə şimal hissəsinin Sarıyer ilçəsinə, 2014-cü ildə isə rəsmi olaraq Sarıyer bölgəsinə bağlanmasına qərar verildi. Rayonun qonşuları şimal və qərbdə Kağıthanə, şərqdə Beşiktaş, cənubda Bəyoğludur.
Tuzla Asiya 165.239 123,86 17 1.334
İstanbulun Asiya tərəfindəki ən uc bölgələrindən biri olan Tuzla, Mərmərə dənizinin sahilində yerləşir. Rayonda məskunlaşma sahil bölgələrində cəmləşmişdir.
Ümraniyə Asiya 672.359 45,30 35 12.215
1960-cı illərdən sonra əhali artımı olan Ümraniyədəki ilk bələdiyyə təşkilatı 1963-cü ildə quruldu, ancaq 1980-ci ildə hərbi müdaxilədə bu ilçə ləğv edildi və Üsküdara bağlandı. Daha sonra 1987-ci ildə bu dəfə Üsküdarı müstəqil ilçə olaraq tərk etdi. Ümraniye'nin qərbdəki qonşuları Üsküdar, cənubda Ataşəhər, şərqdə SancaqtəpəÇəkməköy; şimalda isə Bəykozdur.
Üsküdar Asiya 529.550 35,34 33 14.984
İstanbulun ən köklü yaşayış yerlərindən biri olan Üsküdar, respublikanın ilk illərində bütün Asiya tərəfini əhatə edən bölgə idi. 1926-cı ildə İstanbulun bir ilçəsinə çevrildi. Bu gün Üsküdar, 15 iyul Şəhidlər Körpüsünün keçid yolundadır. Qərbdə və şimalda Bosfor ilə, cənubda Kadıköy ilə, cənub-şərqdə Ataşəhər ilə, şərqdə Ümraniyə və şimal-şərqdə Bəykozla qonşu olur.
Zeytunburnu Avropa 288.743 11,31 13 25.529
Tarixi yarımadaya yaxın olması səbəbindən 1940-cı illərdən bəri sürətlə böyüyən Zeytinburnu 1957-ci ildə Fatih ilçəsini tərk edərək müstəqil ilçə oldu. Şərqdə Fatih, şimal-şərqdə Əyyubsultan, şimalda Bayrampaşa, şimal-qərbdə Əsənlər, qərbdə GüngörənBakırköy, cənubda Mərmərə dənizi ilə həmsərhəddir.

Yerləşdiyi bölgəyə görə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Avropa tərəfi
Asiya tərəfi

Əhali[redaktə | mənbəni redaktə et]

  Asiya hissəsi
  Avropa hissəsi
İlçə 1965 1970 1975 1980 1985 1990 2000 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
Adalar 15.219 17.600 13.171 18.232 14.785 19.413 17.760 10.460 14.072 14.341 14.221 13.883 14.552 16.166 16.052 15.623 14.478 14.907 16.119
Arnavutköy 163.510 175.871 188.011 198.230 206.299 215.531 225.670 236.222 247.507 261.655 270.549
Ataşəhər 351.046 361.615 375.208 387.502 395.758 405.974 408.986 419.368 422.513 423.372 416.318
Avcılar 233.749 323.596 333.944 348.635 364.682 383.736 395.274 407.240 417.852 425.228 430.770 435.682 435.625
Bağçılar 556.519 719.267 720.819 724.268 738.809 746.650 749.024 752.250 754.623 757.162 751.510 748.483 734.369
Bağçalıevlər 478.623 571.711 571.683 576.799 590.063 600.900 600.162 602.931 599.027 602.040 598.097 598.454 594.053
Bakırköy 168.694 341.743 568.799 882.505 1.238.342 1.328.276 208.398 214.821 214.810 218.352 219.145 220.663 221.336 220.974 221.594 223.248 222.437 222.370 222.668
Başakşəhər 207.542 226.387 248.467 284.488 316.176 333.047 342.422 353.311 369.810 369.810 427.835
Bayrampaşa 212.570 246.006 272.196 268.276 269.425 269.481 269.709 269.774 269.677 269.809 272.374 273.148 274.197 271.073
Beşiktaş 107.442 136.105 174.931 188.117 204.911 192.210 190.813 191.513 185.373 185.054 184.390 187.053 186.067 186.570 188.793 190.033 189.356 185.447 181.074
Bəykoz 67.758 76.385 92.767 114.812 136.063 163.786 210.832 241.833 243.454 244.137 246.136 247.284 246.352 248.056 248.071 249.727 250.410 251.087 246.700
Bəylikdüzü 185.633 193.972 204.873 218.120 229.115 244.760 262.473 279.999 297.420 314.670 331.525
Bəyoğlu 218.985 225.850 230.532 223.360 245.999 229.000 231.900 247.256 245.064 244.516 248.084 248.206 246.152 245.219 241.520 242.250 238.762 236.606 230.526
Böyükçəkməcə 142.910 384.089 688.774 163.140 171.222 182.017 192.843 201.077 211.000 223.324 231.064 237.185 243.474 247.736
Çatalca 62.005 69.523 71.459 89.057 117.380 64.241 81.589 89.158 62.339 63.277 62.001 63.379 63.467 65.811 67.843 67.329 68.935 69.057 72.966
Çəkməköy 147.352 154.103 168.438 183.013 193.182 207.476 220.656 231.818 239.611 248.859 251.937
Əminönü 137.849 136.997 122.885 93.324 93.383 83.444 55.635 32.557
Əsənlər 380.709 517.235 464.557 459.980 461.072 461.382 458.694 461.621 458.857 459.983 457.231 454.569 444.561
Əsənyurt 373.017 403.895 446.777 500.027 553.369 624.733 686.968 742.810 795.010 846.492 891.120
Əyyubsultan 168.417 238.831 297.218 331.507 377.187 211.986 255.912 325.532 323.038 331.548 338.329 345.790 356.512 361.531 367.824 375.409 377.650 381.114 383.909
Fatih 344.602 417.662 504.127 474.578 497.459 462.464 403.508 422.941 443.955 433.796 431.147 429.351 428.857 425.875 419.266 419.345 417.285 433.873 436.539
Qaziosmanpaşa 89.538 125.667 160.949 219.026 289.841 393.667 752.389 1.013.048 460.675 461.230 474.259 482.553 488.258 495.006 498.120 501.546 499.766 497.959 487.046
Güngörən 272.950 318.545 314.271 311.672 309.624 309.135 307.573 306.854 303.371 302.066 298.509 296.967 289.331
Kadıköy 166.425 241.593 362.578 468.217 577.863 648.282 663.299 744.670 533.452 529.191 532.835 531.997 521.005 506.293 482.571 465.954 452.302 451.453 458.638
Kağıthanə 269.042 345.239 418.229 415.130 413.797 416.515 419.865 421.356 428.755 432.230 437.942 439.685 442.694 437.026
Kartal 97.803 168.822 287.105 413.839 572.546 611.532 407.865 541.209 426.748 426.680 432.199 440.887 443.293 447.110 450.498 457.552 459.298 463.433 461.155
Kiçikçəkməcə 479.419 594.524 785.392 669.081 674.795 695.988 711.112 721.911 740.090 748.398 761.064 766.609 770.393 770.317
Maltəpə 355.384 415.117 417.605 427.041 438.257 452.099 460.955 471.059 476.806 487.337 490.151 497.586 497.034
Pendik 295.651 389.657 520.486 541.619 562.122 585.196 609.535 625.797 646.375 663.569 681.736 691.681 698.260 693.599
Sancaktepe 229.093 241.233 256.442 267.537 278.998 304.406 329.788 354.882 377.047 402.391 414.143
Sarıyer 52.445 67.902 85.262 117.659 147.503 171.872 242.543 276.407 277.372 278.527 280.802 287.309 289.959 335.598 337.681 344.159 342.753 344.876 342.503
Silivri 35.380 37.443 40.106 53.032 55.625 77.599 108.155 125.364 124.601 134.660 138.797 144.781 150.183 155.923 161.165 165.084 170.523 180.524 187.621
Sultanbəyli 175.700 272.758 282.026 286.622 291.063 298.143 302.388 309.347 315.022 321.730 324.709 329.985 327.798
Sultanqazi 444.295 452.563 468.274 483.225 492.212 505.190 513.022 521.524 525.090 528.514 523.765
Şilə 18.098 19.427 18.648 20.424 19.310 25.372 32.447 25.169 28.571 28.325 28.119 28.847 30.218 31.718 32.823 33.477 34.241 35.131 36.516
Şişli 268.143 365.621 440.572 467.685 526.526 250.478 270.674 314.684 312.666 316.058 317.337 320.763 318.217 274.420 272.380 274.017 272.803 274.196 274.289
Tuzla 123.225 165.239 170.453 181.658 185.819 197.230 197.657 208.807 221.620 234.372 242.232 252.923 255.468
Ümraniyyə 301.257 605.855 897.260 553.935 573.265 603.431 631.603 645.238 660.125 674.131 688.347 694.158 699.901 690.193
Üsküdar 135.056 171.267 254.895 366.186 490.185 395.623 495.118 582.666 524.889 524.379 526.947 532.182 535.916 534.636 534.970 540.617 535.537 533.570 529.145
Yalova 37.090 42.689 55.036 75.787 90.228 113.417
Zeytunburnu 102.874 117.905 123.548 124.543 147.849 165.679 247.669 288.743 288.058 290.147 292.430 293.228 292.407 292.313 287.223 289.685 287.897 287.378 284.935
Ümumi 2.293.823 3.019.032 3.904.588 4.741.890 5.842.985 7.309.190 10.018.735 12.573.836 12.697.164 12.915.158 13.255.685 13.624.240 13.854.740 14.160.467 14.377.018 14.657.434 14.804.116 15.029.231 15.067.724

Mövcud əhali sayı[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstanbul şəhər əhalisi: 15,519,267 (2019-cu ilin sonu). Şəhərin sahəsi 5.461 km2-dır. Vilayətdə hər km2-a 2.842 nəfər düşür. (Ən yüksək sıxlığı olan rayon 41.349 nəfərlə Güngörəndir)

Şəhərdə illik əhalinin artım tempi 3,00% olmuşdur. Ən çox böyümə sürəti olan ilçə Başakşəhər (7.58%), ən çox əhalinin azaldığı ilçə isə Adalar (-5.47%) olmuşdur.

TÜİK-in 4 fevral 2020 tarixindəki məlumatına görə şəhərdə 39 ilçə və bələdiyyə, bu bələdiyyələrdə isə ümumilikdə 964 məhəllə yer almışdır.

2019-cu ilin sonunda İstanbul şəhərinin və ilçələrinin məskunlaşması və əhalisi haqqında çoxsaylı məlumatlar
İlçə Əhali (2018) Əhali (2019) Nisbət Artım (%) Məhəllələr Sahəsi (km2) Sıxlıq
Adalar 16.119 15.238 -881 -5,47 5 11 1.385
Arnavutköy 270.549 282.488 11.939 4,41 38 453 624
Ataşəhər 416.318 425.094 8.776 2,11 17 25 17.004
Avcılar 435.625 448.882 13.257 3,04 10 50 8.978
Bağçılar 734.369 745.125 10.756 1,46 22 23 32.397
Bağçalıevlər 594.053 611.059 17.006 2,86 11 17 35.945
Bakırköy 222.668 229.239 6.571 2,95 15 29 7.905
Başakşəhər 427.835 460.259 32.424 7,58 11 107 4.301
Bayrampaşa 271.073 274.735 3.662 1,35 11 9 30.526
Beşiktaş 181.074 182.649 1.575 0,87 23 18 10.147
Bəykoz 246.700 248.260 1.560 0,63 45 310 801
Bəylikdüzü 331.525 352.412 20.887 6,30 11 39 9.036
Bəyoğlu 230.526 233.323 2.797 1,21 45 9 25.925
Böyükçəkməcə 247.736 254.103 6.367 2,57 24 173 1.469
Çatalca 72.966 73.718 752 1,03 39 1142 65
Çəkməköy 251.937 264.508 12.571 4,99 21 152 1.740
Əsənlər 444.561 450.344 5.783 1,30 16 19 23.702
Əsənyurd 891.120 954.579 63.459 7,12 43 43 22.200
Əyyubsultan 383.909 400.513 16.604 4,32 28 228 1.757
Fatih 436.539 443.090 6.551 1,50 57 15 29.539
Qaziosmanpaşa 487.046 491.962 4.916 1,01 16 12 40.997
Güngörən 289.331 289.441 110 0,04 11 7 41.349
Kadıköy 458.638 482.713 24.075 5,25 21 25 19.309
Kağıthanə 437.026 448.025 10.999 2,52 19 15 29.868
Kartal 461.155 470.676 9.521 2,06 20 38 12.386
Kiçikçəkməcə 770.317 792.821 22.504 2,92 21 44 18.019
Maltəpə 497.034 513.316 16.282 3,28 18 53 9.685
Pendik 693.599 711.894 18.295 2,64 36 190 3.747
Sancaqtəpə 414.143 436.733 22.590 5,45 19 63 6.932
Sarıyer 342.503 347.214 4.711 1,38 38 177 1.962
Silivri 187.621 193.680 6.059 3,23 35 858 226
Sultanbəyli 327.798 336.021 8.223 2,51 15 29 11.587
Sultanqazi 523.765 534.565 10.800 2,06 15 37 14.448
Şilə 36.516 37.692 1.176 3,22 62 800 47
Şişli 274.289 279.817 5.528 2,02 25 10 27.982
Tuzla 255.468 267.400 11.932 4,67 17 138 1.938
Ümraniyyə 690.193 710.280 20.087 2,91 38 46 15.441
Üsküdar 529.145 531.825 2.680 0,51 33 35 15.195
Zeytunburnu 284.935 293.574 8.639 3,03 13 12 24.465
İSTANBUL 15.067.724 15.519.267 451.543 3,00 964 5461 2.842

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "İstanbulun yeni haritası". ibb.istanbul. 4 mart 2016. Archived from the original on 2016-03-04. İstifadə tarixi: 2020-03-04.
  2. "Yeni ilçelerin listesi 2008". ibb.istanbul. 5 mart 2016. Archived from the original on 2016-03-05. İstifadə tarixi: 4 mart 2020.

Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]