Şadılı
| Şadılı | |
|---|---|
| 40°38′38″ şm. e. 46°34′48″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Rayon | Goranboy rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Mərkəzin hündürlüyü | 288 m |
| Saat qurşağı | |
 | |
Şadılı — Azərbaycan Respublikasının Goranboy rayonunun Şadılı kənd inzibati ərazi dairəsində kənd.[1]
Toponimikası[redaktə | əsas redaktə]
Şadılı kəndi Kiçik Qafqaz dağlarının ətəyindədir. Yaşayış məntəqəsi keçmişdə maldarlıqla məşğul olmuş şadılı tayfasının məskunlaşması nəticəsində yaranmışdır. Bu tayfanın mənşəcə Şato adlı qədim türk tayfası ilə bağlılığı ehtimal olunur.[2]
Şadılı kəndi çox qədimi kənddir. Kənd yerləşdiyi ərazisini bir neçə dəfə dəyişib. İndiki yerində çox keçmişdən yerləşib. Şadılı kəndində heç vaxt qaçaq-quldur yaşamayıb. Kənddə çox hörmətli adlı sanlı adamlar olub. Arxeoloqların qoyduğu tarixə görə kəndin 5000 il tarixi var. Qazıntılar zamanı Şadılı kurqanlarından tunc dövrünə aid çoxlu əşyalar tapılıb. Arxeloqların apardığı qazıntılar zamanı ayrı-ayrı kurqanlardan qəbilə başçısına aid iki möhür çıxıb. Bu möhür üç ədəd olub. Birisi qardaş Türkiyədə, qalan ikisi isə Şadılı ərazisində tapılıb.Bunlara əsasən Şadılı kəndi qədimi kənd hesab olunur. Kurqanlardan çıxan əşyalar AMEA İnstitutunda saxlanılır.
Goranboy ekologiya nümayəndəsi kənddəki çinarların ikisinə 2017-ci ildə 188 il yaş təyin edib. O vaxtlar kənddə 7 ədəd su dəyirmanı olub. Hal-hazırda işləyən su dəyirmanı Şadılı İsgəndər adı ilə məşhur olan şəxs tikdirib.Təxminən 100-150 il arası tarixi var. Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra həmin dəyirman Şadılı İsgəndərin adı ilə hökümətə verilib. Hal-hazırda işlək vəziyyətdə durur. Əhaliyə xidmət edir.
Şadılı kəndində məşhur ipək yolunun üstündə olan karvansaray olub. Məşhur körpü gözləri var. Kürəkçay çayının üstündə olan körpü gözləri hələdə durur. Bu bir daha sübut edir ki, Şadılı kəndi qədimi kənddir.
Əhalisi[redaktə | əsas redaktə]
2019-cu ilin siyahıyaalınmasına əsasən kənddə 689 nəfər əhali yaşayır. Kəndin əhalisi əsasən əkinçilik və maldarlıqla məşğul olur.
Şəhidləri[redaktə | əsas redaktə]
- Kamandarov Mövsüm Qasım oğlu,
- Hüseynov Məzahir Teyyub oğlu,
- Cabbarov Rauf Fərrux oğlu (Şadılı kənd tam orta məktəbi Cabbarov Rauf Fərrux oğlunun adını daşıyır)
Florası və faunası[redaktə | əsas redaktə]
Kəndin ərazisində müxtəlif növ heyvanlara rast gəmək olar. Məsələn: canavar, tülkü, çöl pişiyi, gəlincik, oxatan kirpi, yatağan ilan, kəklik, turac, qırqovul, ilanbalıq, balıqudan, qızılbalıq, qızılquş, leylək, dovşan, şanapipik vardır. Həmçinin kəndin bitki örtüyüdə zəngindir. Bunlara misal olaraq çinar, qarğı, qamış, ətotu, itburnu, cil, əvəlik, iydə, qonaq ağacını misal göstərmək olar.
Ərazisi[redaktə | əsas redaktə]
Kəndin ərazisi 1110 hektardır.
Şadılı xalçaları[redaktə | əsas redaktə]
Gəncə xalçaçılıq məktəbinin Gəncə qrupuna daxil olan xovlu Azərbaycan xalçalarıdır. Xalçalar adını Gəncə şəhərindən 25 km məsafədə yerləşən Şadılı kəndinin adından almışdır. Şadılı xalçaları Gəncə xalçaçılıq məktəbinin orta keyfiyyətli xalçalar kateqoriyasına aiddir.
Şadılı xalçaları Kiçik Qafqaz sıra dağlarının ətəyində, indiki Goranboy rayonunun inzibati ərazi vahidində, Gəncə şəhərindən 25 km məsafədə yerləşən Şadılı kəndində tərəfindən toxunmuşdur. Bu kənddə yaşayan şadılı tayfası maldarlıqla məşğul olduğundan kənddə toxuculuqda yaxşı inkişaf etmişdir. Bir müddət sonra Şadılı xalçalarını Gəncə, Şəmkir şəhərlərində, Çaylı, Qaradağlı kəndlərində və Qazax rayonunda da toxumağa başlayırlar. Xalçaçılar bu xalçanı "Qazax xalçaları" və ya "Ağstafa xalçaları" da adlandırır, xarici ədəbiyyatda və bəzi digər mənbələrdə isə "Gəncə xalçaları" və ya "Qafqaz xalçaları" adlarına rast gəlmək olar.
Şadılı xalçalarının ölçüləri 130x130 sm-dən 150x200 sm-ə qədər ölçülər arasında dəyişir. Şadılı xalçaları"na bir kvadrat destimetrdə ilmələrin sıxlığı 32x32 ilmədən 38x38 ilməyə qədər yerləşir. Bir kvadrat metrdə isə 102 min ilmədən 144 min ilməyə təsadüf edilir. Şadılı xalçaları"da xovun hündürlüyü 6–8 mm-dir.
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ Azərbaycan Respublikasının Dövlət Statistika Komitəsi (2019). "İnzibati ərazi bölgüsü təsnifatı" (PDF) (azərb.). stat.gov.az. 2020-04-16 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2020-04-16.
- ↑ "Şadılı". Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. II. Bakı: "Şərq-Qərb". 2007. 304. ISBN 978-9952-34-156-0.
|
Goranboy rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
|
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
 | ||
|---|---|---|
| Şəhərlər | | |
| Qəsəbələr | ||
| Kəndlər | Abbasqulular • Alpout • Aşağı Ballıqaya • Azad • Bağçakürd • Balakürd • Baş Qışlaq • Bəşirli • Boluslu • Borsunlu • Börü • Buzluq • Cinli Zeynallı • Dəyirmanlar • Düzqışlaq • Erkeç • Eyvazlılar • Əhmədabad • Əlirzalı • Fəxralı • Goranlı • Göynüyən • Gülməmmədli • Gülüstan • Gürzallar • Hacallı • Hazırəhmədli • Həmənli • Xan Qərvənd • Xasadarlı • Xınalı • Xoylu • İrəvanlı • Kəhrizli • Kələk • Qaraçinar • Qaramusalı • Qarapirimli • Qarasuçu • Qarasüleymanlı • Qaxtut • Qaradağlı • Qarqucaq • Qazaxlar • Qazançı • Qırıqlı • Qurbanzadə • Quşçular • Mənəşli • Məşədiqaralar • Meşəli • Muzdurlar • Nadirkənd • Nərimanlı • Nizami • Rəhimli • Rus Borisi • Sarov • Sarovlu • Səfikürd • Səmədabad • Şadılı • Şahməmmədli • Şəfəq • Şəfibəyli • Şıxlar • Tap • Tap Qaraqoyunlu • Tatarlı • Təklə • Todan • Veyisli • Yenikənd • Yeni yol • Yəhərçi Qazaxlar • Yolqulular • Yolpaq • Yuxarı Ballıqaya • Zeyvə | |
| Ləğv olunmuş kəndlər | ||