Şimali Kipr Türk Respublikası

Şimali Kipr Türk Respublikası Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
Bayrağı Gerbi
Paytaxtı və ən böyük şəhəri	Şimali Lefkoşa
Rəsmi dilləri	Türk dili
Etnik qrupları	Türklər
İdarəetmə forması
• Prezident	Mustafa Akıncı
• Baş nazir	Hüseyn Özgürgün
Qurulması
Tarixi
• Müstəqilliyin elanı	15 noyabr 1983
• Yaranması	1983
Ərazisi
• Ümumi	3,355 km²
• Su (%)	2,7
Əhalisi
• 2017 təxmini	326,000
• Sıxlıq	787/km2 (2,038.3/kv. mil)
Valyutası	Türk lirəsi
Yolun hərəkət istiqaməti	sol
Telefon kodu	90 392
İnternet domeni	.nc.tr

Şimali Kipr (türk. Kuzey Kıbrıs) və ya rəsmi adı ilə Şimali Kipr Türk Respublikası (türk. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti) – Kipr adasının şimalında yerləşən de-fakto dövlət. Şimali Kipr Türk Respublikası beynəlxalq aləmdə Türkiyədən başqa heç bir dövlət tərəfindən rəsmi olaraq tanınmır. Paytaxtı və ən böyük şəhəri Şimali Lefkoşa şəhəri, ümumi sahəsi 3,355 kvadrat kilometrdir. ŞKTR Kipr adasının 36,4%-ni tutur.

Tarix

1975-ci ildən 1983-cü ilədək Kipr Türk Federativ Dövləti (türk. Kıbrıs Türk Federe Devleti) adını daşımışdır.

1983-cü ildə Kipr adasının türk icmasının məskunlaşdığı şimal hissəsində yaradılmış və beynəlxalq aləmdə Türkiyədən başqa heç bir dövlət tərəfindən tanınmayan dövlət qurumu. 1974-cü ildə yunan millətçilərinin qiyamından sonra Türkiyə tərəfindən adadakı türk icmasının təhlükəsizliyini qorumaq məqsədilə həyata keçirilən hərbi müdaxilə nəticəsində türk ordusunun nəzarətinə keçən torpaqlarda yaradılmışdır.

Adanın üçdə bir hissəsinə nəzarət edir. Dünya dövlətləri münaqişənin hüquqi həllinə qədər ŞKTR-i rəsmən tanımaq istəmirlər. Bununla belə, ŞKTR ilə bir çox dövlətlər qeyri-rəsmi iqtisadi və mədəni əlaqələr saxlayırlar. Şimali Kipr Türk Respublikası İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına müşahidəçi üzv kimi daxildir.

Əvvəllər Pakistan və Banqladeş ŞKTR-i müstəqil dövlət kimi tanımış, sonradan bundan imtina etmişlər.

Şimali Kipr Türk Respublikasının əhalisi təqribən 260 min nəfərdən çoxdur. Əhalinin çoxu yerli etnik türklərdir. Həmçinin, müəyyən qədər anklavlarda yaşayan kipr yunanları və maronitlər də vardır.

ŞKTR-in paytaxtı Lefkoşadır (türk. Lefkoşa, yun. Λευκωσία). Şimalda Dipkarpaz, qərbdə Gözəlyurd, cənubda Akınçılara doğru ŞKTR torpaqları yayılır. Şimali Kipr Türk Respublikası ilə adanın yunan hissəsi arasında Birləşmiş Millətlər Təşkilatının sülhməramlı qüvvələrinin yerləşdirildiyi bufer zonası – "Yaşıl xətt" ing. Green Line vardır. Cənubda Kipr Respublikası ilə həmsərhəddir.

Kipr adası.

Şimali Kipr      Cənubi Kipr      BMT sülhməramlıları      Böyük Britaniya hərbi bazaları

Mənbə

• Qənirə Paşayeva. Şimali Kipr və Kipr türkləri. Bakı, Elm və təhsil, 2010, s. 164.

Xarici keçidlər

• Zypern Times: Şimali Kipr Xəbərləri
• Şimali Kipr Türk Respublikası Prezidenti