Şliffen planı

Vikipediya, azad ensiklopediya

Jump to navigation Jump to search

Şliffen planı — Almaniya imperiyası hərbi komandanlığının iki cəbhədə – həm Fransa, həm də Rusiyaya qarşı müharibə aparmaqla bağlı strateji planı. Alman Baş Qərargah rəisi, general Alfred fon Şliffenin adını daşıyır və onun rəhbərliyi altında plan 1905-ci ilə qədər inkişaf etdirilmişdir.

Birinci Dünya müharibəsi

Daxili cəbhələr

Əməliyyatlar

Avropa	Balkan Serbiya əməliyyatı Qərb cəbhəsi Şərq cəbhəsi İtalya cəbhəsi
Orta Şərq	Gelibolu Sinay və Fələstin Qafqaz İran Mesopotamiya Cənubi Ərəbistan
Afrika	Cənub-Qərb Şərq Kamerun Toqolənd Şimal
Asiya və Sakit okean	Sindao Alman Samoası Alman Yeni Qvineyası
Dənizdə	Şimali Atlantika U-boat kampaniyası Aralıq Şimal dənizi Baltik Hind, Sakit və Şimali Atlantika okeanları Papeete Madras Penang Cocos Coronel Folklend adaları Mas-a-Tiyerra

Əsas
iştirakçılar

Antanta qüvvələri	Belçika Brazilya Çin Fransa Fransa imperiyası Yunanıstan İtalya Yaponiya Çernoqoriya Portuqaliya imperiyası Rumıniya Rusiya Rusiya İmperiyası Rusiya Respublikası Serbiya Birləşmiş Krallıq Britaniya İmperiyası ABŞ
Dördlər ittifaqı	Almaniya Avstriya-Macarıstan Osmanlı İmperiyası Bolqarıstan

Müharibədən əvvəlki münaqişələr	Afrikanın kolonial bölünməsi (1880–1914) Rus-yapon müharibəsi (1905) Birinci Mərakeş böhranı (1905–06) İkinci Mərakeş böhranı (1911) İtaliya-Osmanlı müharibəsi (1911–12) Fransanın Mərakeşi işğalı (1911–12) Birinci Balkan müharibəsi (1912–13) İkinci Balkan müharibəsi (1913)
Başlanğıcı	Səbəbləri Sarayevo qətli Sarayevoda serblərə qarşı iğtişaşlar İyul böhranı
1914, payız	Cəbhələr döyüşü Ser döyüşü Birinci Marna döyüşü Sinqtao basqını Tannenberq döyüşü Qalisiya döyüşü Birinci Mazuryan Gölləri döyüşü Kolubara döyüşü Sarıqamış döyüşü Dənizə doğru yarış Birinci İpr döyüşü
1915	İkinci Mazuryan Gölləri döyüşü İkinci İpr döyüşü Çanaqqala müharibəsi İkinci Artua döyüşü İzonzo döyüşləri Qorlize–Tarnuv hücumu Böyük Geri Çəkilmə İkinci Şampan döyüşü Kosovo hücumu Qut-ül Amarə mühasirəsi Los döyüşü
1916	Ərzurum hücumu Verden döyüşü Naroç əməliyyatı Asiaqo döyüşü Yutlandiya döyüşü Somma döyüşü ilk gün Brusilov hücumu Baranoviçi hücumu Romani döyüşü Monastır döyüşü Transilvaniya döyüşü
1917	Bağdadın tutulması Birinci Qəzza döyüşü Zimmermann Teleqramı İkinci Arras döyüşü İkinci Ena döyüşü Kerenski hücumu Üçüncü İpr döyüşü Mereşeşti döyüşü Kaporetto döyüşü Birinci Monte Qrappa döyüşü Cənubi Fələstin hücumu Kembre döyüşü Ərzincan atəşkəsi
1918	Faustşlaq əməliyyatı Brest-Litovsk sülh müqaviləsi Yaz hücumu Göyçay döyüşü İkinci Pyave çayı döyüşü İkinci Marna döyüşüf Bakı döyüşü Yüz günlük hücum Vardar hücumu Meqiddo döyüşü Üçüncü Transiordan hücumu Myoz-Arqon döyüşü Vittoriyo Veneto döyüşü Hələb döyüşü Saloniki müqaviləsi Mudros müqaviləsi Vilyaa Giusti müqaviləsi Almaniya ilə müqavilə
Digər münaqişələr	Meksika inqilabı (1910–20) Somalilend əməliyyatı (1910–20) Livya müqavimək hərəkatı (1911–43) Maritz üsyanı (1914–15) Zayan müharibəsi (1914–21) Hindu-alman konspirasiyası (1914–19) Senussi əməliyyatı (1915–16) Volta-Bani müharibəsi (1915–17) Pasxa üsyanı (1916) İngiltərə-Misir Darfur ekspedisiyası (1916) Kaoken üsyanı (1916–17) Mərkəzi Asiya üsyanı (1916-17) Rusiya inqilabı (1917) Finlandiya vətəndaş müharibəsi (1918)
Müharibədən sonrakı münaqişələr	Rusiya vətəndaş müharibəsi (1917–21) Ukrayna–Sovet müharibəsi (1917–21) Azərbaycan-Ermənistan müharibəsi (1918-1920) Gürcüstan-Ermənistan müharibəsi (1918) Alman inqilabı (1918–19) Macarıstanda inqilablar və müdaxilələr (1918–20) Macarıstan-Rumıniya müharibəsi (1918–19) Böyük Polşa üsyanı (1918–19) Estoniya İstiqlaliyyət müharibəsi (1918–20) Latviya İstiqlaliyyət müharibəsi (1918–20) Litva İstiqlaliyyət müharibəsi (1918–20) Üçüncü ingilis-əfqan müharibəsi (1919) Misir inqilabı (1919) Polşa-Ukrayna müharibəsi (1918–19) Sovet-Polşa müharibəsi (1919–21) İrlandiya İstiqlaliyyət müharibəsi (1919–21) Türkiyə İstiqlaliyyət müharibəsi Yunanıstan-Türkiyə müharibəsi (1919–22) Ermənistan-Türkiyə müharibəsi (1920) İraq üsyanı (1920) Polşa-Litva müharibəsi (1920) Vlora müharibəsi (1920) Fransa-Suriya müharibəsi (1920) Qızıl Ordunun Gürcüstanı işğalı (1921) İrlandiya vətəndaş müharibəsi (1922–23)

Aspektlər

Səfərbərlik	Bolqarıstan səfərbərliyi Osmanlı səfərbərliyi
Müxaliflik	Pasifizm Anti-müharibə hərəkatı
Cəbhə boyu düzülmə	Şliffen planı (Almaniya) XVII Plan (Fransa)
Hərb	Hərbi döyüşlər Dəniz müharibəsi Karvan sistemi Hava döyüşü Kriptoqrafiya Otaq 40 Atların istifadəsi Zəhərli qaz Dəmiryolları Strateji bombardmanlar Texnologiya Süngü müharibəsi Ümumi müharibə Milad atəşkəsi Last surviving veterans
Sivil təsir Vəhşiliklər Dustaqlar	İtkilər İqtisadi tarix 1918 qrip pandemiki Kalişin dağıdılması Belçikanın təcavüzü Belçikanın Almaniya işğalı Lüksemburqun Almaniya işğalı Şimal-şərqi Fransanın Almaniya işğalı Ober Ost Osmanlı xalqı Erməni soyqırımı Süryani soyqırımı Pont yunanlarının soyqırımı Ürkün (Qırğızıstan) Almaniyanın blokadası Qadınlar Avstraliya Mədəniyyətdə ABŞ-da müharibədəki alman dustaqlar
Razılıqlar	Osmanlı İmperiyasının parçalanması Says-Piko sazişi Sen-Jan-de-Moren razılığı Fransa erməni legionu Dəməşq protokolu Paris Sülh Konfransı Venizelos–Tittoni razılığı
Müqavilələr	Brest-Litovsk sülh müqaviləsi Lozanna müqaviləsi London müqaviləsi Nöyi-sür-Sen müqaviləsi Sen-Jermen sülh müqaviləsi Sevr müqaviləsi Trianon sülh müqaviləsi Versal sülh müqaviləsi
Nəticələri	Nəticəsi On dörd maddə Millətlər İttifaqı Birinci Dünya müharibəsi memorialları Mədəniyyətdə Yüzillik Başlanğıc

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Şliffen_planı&oldid=4991228"