Əbu Talib

Əbu Talib
Əbu Talib
	ərəb. أبو طالب بن عبد المطلب‎
Doğum tarixi	539
Doğum yeri	Məkkə, Hicaz;
Vəfat tarixi	619
Vəfat yeri	Məkkə, Hicaz;
Həyat yoldaşı	Fatimə bint Əsəd;
Uşaqları	Əli bin Əbu Talib,; Cəfər bin Əbu Talib,; Əqil bin Əbi Talib,; Talib ibn Əbu Talib;
Atası	Əbdülmüttəlib ibn Haşim
Fəaliyyəti	tacir, şair
	Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Əbu Talib — Bəni Haşim qəbiləsinin başçısı, şiələrin ilk imamı və sünnilərin dördüncü xəlifəsi Əlinin atası. İslam peyğəmbəri Məhəmmədin atası Abdullahın ata-ana bir qardaşıdır. Abdullahın vəfatından sonra Məhəmməd Mustafanın qəyyumu olmuşdur.^[3]

Həyatı

Əbu Talib 535-ci ildə Hicaz bölgəsinin Məkkə şəhərində anadan olmuşdur. O, Haşimilərin başçısı Əbdül-Müttəlibin oğlu və Məhəmməd peyğəmbərin doğumundan əvvəl ölən atası Abdullanın qardaşı idi.

Gələcəkdə peyğəmbər olacaq Məhəmməd kiçik yaşlarından etibarən Əbu Talibin himayəsinə keçmişdir. Həmçinin İslamın ilk yayıldığı zamanlarda Əbu Talib Məhəmmədi Qureyş qəbiləsindən qorumuşdur.^[4]

Tarixdə Əbu Talibin müsəlmanlığı məsələsi bəzən müzakirə mövzusu olmuşdur. Lakin Əbu Talibin müsəlman olmağı barədə rəvayətləri bir çox İslam tarixçiləri öz əsərlərində qeyd etmişlər. İbn İshaq, İbn Hişam^[5], İbn Əsir^[6], Şeyx Müfid^[7] kimi tarixçilər və eləcə də İbn Həcər Əsqəlani^[8], Albani^[9], Kuleyni^[10]^[11], Şeyx Səduq^[12], Əllamə Məclisi^[13] kimi bir çox hədis alimləri Əbu Talibin iman gətirib müsəlman olması barədə bir çox rəvayətləri qeyd etmişlər. İslam alimlərindən bəziləri hətta Əbu Talibin müsəlman olması faktını təsdiqləməkdən ötrü ayrıca əsərlər qələmə almışlar. Bunlardan ən məşhuru da Şeyx Müfidin qələmə aldığı "İmanu Əbu Talib" kitabıdır.

Bundan əlavə müasir dövr araşdırmaçıları Əbu Talibin müsəlmanlığı məsələsini sübuta yetirməkdən ötrü ən əsas mənbə kimi ondan nəql edilən xütbə^[14] və şeirləri^[15] göstərirlər.

Eləcə də nəql olunanlara əsasən, Qurani-Kərimin "Məgər (O) səni yetim ikən tapıb, sığınacaq və pənah vermədimi?!"^[16] ayəsi də Əbu Talib barədədir. Çünki Məkkəlilər İslam Peyğəmbəri ilə düşmənçilik apararkən sığınacaq verən, onu tərbiyə və himayə edən də əmisi Əbu Talib olmuşdur.

Əbu Talib təqribən 619-cu ildə 80 yaşında vəfat etmişdir.

İstinadlar

↑ Abū Ṭālib // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.
↑ Али-заде А. Али ибн Абу Талиб (rus.). // Исламский энциклопедический словарь Москва: Ансар, 2007. С. 68.
↑ "Havza saytı,Əbu Talib qəyyumluğu,İslam tarixi,Baxış:02.02.2012". 2018-04-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-02.
↑ Bölmə 246, ibni əbil Hədiddən nəqal qovl etmişdir. bu kitabdan:Nəhcül-Bəlağə Şərhi,c14,s84
↑ İbn Hişam, “'əs-Sirətun Nəbəviyyə”, 1/376
↑ İbn Əsir əl-Cəzəri, “Usdul-ğabə fi mərifətis-səhabə”, c. 1, səh. 542
↑ Şeyx Müfid, “İmanu Əbu Talib” səh. 25-26.
↑ İbn Həcər Əsqəlani, “Fəthul-bari fi şərhi Səhihul-Buxari”, “Kitabul-istisqa”, bab: “sualun-nas əl-imamə əl-istisqa iza qəhətu”.
↑ Albani, “Silsilətu əhadis əs-Səhiha”, 1/194, hədis 94
↑ Şeyx Kuleyni, “əl-Kafi”, 1/274, Höccət Kitabı, hədis 28
↑ Şeyx Kuleyni, “əl-Kafi”, 1/274, Höccət Kitabı, hədis 29
↑ Şeyx Səduq, “Kəmal əd-din”, səhifə 174, hədis 31
↑ II Məclisi, “Miratul Uqul”, 5/253
↑ Muhəmməd Cavad Xəlil, Peyğəmbərin himayədarı və İslamın ağsaqqalı Əbu Talib, səh.5-6
↑ Muhəmməd Cavad Xəlil, Peyğəmbərin himayədarı və İslamın ağsaqqalı Əbu Talib, səh.6-8
↑ Qurani-Kərim, Zuha surəsi, ayə 6.

Ədəbiyyat

"Peyğəmbərin himayədarı və İslamın ağsaqqalı Əbu Talib - Muhəmməd Cavad Xəlil". 313news.net (az.). 2017-04-05. İstifadə tarixi: 2023-12-20.
"Əbu Talib mömin olub, yoxsa..?". Milli.Az (az.). 2022-01-04. İstifadə tarixi: 2023-12-20.
"Peyğəmbərin (s) əmisi , İmam Əlinin (ə) atası Əbu Talib (ə) müsəlman idi mi? Yoxsa sünnilərin də düşündüyü kimi kafir olaraq dünyadan köçmüşdür?". Asiman Rafizi Kurbanov (az.). 2021-02-13. İstifadə tarixi: 2023-12-20.

Xarici keçidlər

"'Həzrət Əbu Talib (ə); Böyük Peyğəmbərin (s) hamisi' adlı beynəlxalq konfrans keçirilir- Foto". iqna.ir (az.). 2021-03-10. İstifadə tarixi: 2023-12-20.

[_2ad0cd63b9778857-1] Abū Ṭālib // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia, 1968.

[_83879c536d1211a6-2] Али-заде А. Али ибн Абу Талиб (rus.). // Исламский энциклопедический словарь Москва: Ансар, 2007. С. 68.

[3] "Havza saytı,Əbu Talib qəyyumluğu,İslam tarixi,Baxış:02.02.2012". 2018-04-27 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-02-02.

[4] Bölmə 246, ibni əbil Hədiddən nəqal qovl etmişdir. bu kitabdan:Nəhcül-Bəlağə Şərhi,c14,s84

[5] İbn Hişam, “'əs-Sirətun Nəbəviyyə”, 1/376

[6] İbn Əsir əl-Cəzəri, “Usdul-ğabə fi mərifətis-səhabə”, c. 1, səh. 542

[7] Şeyx Müfid, “İmanu Əbu Talib” səh. 25-26.

[8] İbn Həcər Əsqəlani, “Fəthul-bari fi şərhi Səhihul-Buxari”, “Kitabul-istisqa”, bab: “sualun-nas əl-imamə əl-istisqa iza qəhətu”.

[9] Albani, “Silsilətu əhadis əs-Səhiha”, 1/194, hədis 94

[10] Şeyx Kuleyni, “əl-Kafi”, 1/274, Höccət Kitabı, hədis 28

[11] Şeyx Kuleyni, “əl-Kafi”, 1/274, Höccət Kitabı, hədis 29

[12] Şeyx Səduq, “Kəmal əd-din”, səhifə 174, hədis 31

[13] II Məclisi, “Miratul Uqul”, 5/253

[14] Muhəmməd Cavad Xəlil, Peyğəmbərin himayədarı və İslamın ağsaqqalı Əbu Talib, səh.5-6

[15] Muhəmməd Cavad Xəlil, Peyğəmbərin himayədarı və İslamın ağsaqqalı Əbu Talib, səh.6-8

[16] Qurani-Kərim, Zuha surəsi, ayə 6.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]