Əbu Talib
 | Bu məqalənin mətnini Azərbaycan dilinə uyğunlaşdırmaq lazımdır. Məqalədə cümlə quruluşlarındakı yanlışlıqları və orfoqrafik səhvləri düzəltdikdən sonra {{qaralama - az}} şablonunu silməyi unutmayın. |
 | Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. Lütfən, məqaləni ümumvikipediya və redaktə qaydalarına uyğun şəkildə tərtib edin. |
| Əbu Talib | |
|---|---|
| Əbdülmanaf ibn Əbdülmütəllib əl-Haşimi | |
| Doğum tarixi | 539 |
| Doğum yeri | Məkkə, Ərəbistan |
| Vəfat tarixi | 619[1] |
| Vəfat yeri | Məkkə, Ərəbistan |
| Həyat yoldaşı | Fatimə |
| Atası | Əbdulmütəllib |
| Peşəsi | Ticarətçi |
| Milliyyəti | Ərəb |
Əbu Talib - Əbutalib Əbdülmütəllib oğlu. Əbutalib ləqəbi ilə tanınıb adı ən məşhur olan əbdimənafdır və hakim deyib[2]: Əski insanlar onun adını həman ləqəbi biliblər[3]. Talibin atası olması üçün Əbu Talib Ləqəbini daşıyırdı. Bəni Haşim qəbiləsinin başçısı,Məhəmmədin əmisi, şiələrin ilk imamı və sünnülərin dördüncü xəlifəsinin atasıidi.İslam peyğəmbəri Məhəmmədin atası Əbdüllah ilə anadan biridilər. Əbdüllahın vəfatindan sonra Məhəmməd Mustafanın qəyyumu-idi.[4]
Mündəricat
Yaşayışı[redaktə | əsas redaktə]
Ən böyük oğlu Talibdən başqa Cəfər,Əqil və Əli adlarında üç oğlu daha var idi. Bunlardan Cəfər, Mutədə kafirlər;[5] Əli-isə Kufədə Xəvaric əliylə öldürüldülər. İslamdan sonra Məhəmməd peyğəmbəri özündən və tayfasından uzaqlaşdırmayı qəbul etməyib Bəni haşimi Şebi-Əbutalibə götürmüşdür.
İslam gətirməyi[redaktə | əsas redaktə]
Əhli-Sünnətin rivayət və düşündüklərinə görə Əbu talib islam peyğəmbərinin arxasında durmağa baxmayaraq heç vaxt islam gətirməmişdir. amma şiələr möhkəm və sənədli nədnlərlə onun islam gətirməyinə inanırlar.[6] şiələrin etiqadına görə On dörd məsumun atalarının hamısı bircə Allaha tapırdılar(Etiqadları varidi).[7] çoxlu şiə hədisləridə bunu isbat etməkdədir belə-ki İmam Baqirdən soruşdular: Əbu talib indi oddad və cəhənnəmdə yanırmı?
- Dedi:Əgər bu camaatın imanını tərəzinin bir tərəfinə və Əbu Talibin imanın obiri tərəfə qoysaydılar hətmən ki Əbutalibin imanı ağır gələrdi.[8]
Əbu Talibin mömin olması barədə fikir çox geniş surətdə yayılmış və dönə-dönə təsdiq edilmişdir. İbn Əbil-Hədid "Nəhcul-bəlağə"yə yazdığı şərhdə qeyd edir: "Əbu Talibin imanı mövzusu alimlər arasında mübahisəli məsələdir. Bütün imamiyyə şiələri (yəni cəfəri məzhəbinin ardıcılları), habelə zeydilərin əksəriyyəti onun müsəlman halda dünyadan getdiyini təsdiq edir. Həmçinin, bizim şeyxlərin [9]də bir hissəsi, məsələn, Şeyx Əbul-Qasim Bəlxi, Əbu Cəfər Əskafi və b. bu əqidədədirlər"[10].
Məşhur əhli-sünnə alimi İbn Əsir Şafii yazır ki, Əbu Talibin mömin olması məsələsində Əhli-beyt icma etmişdir[11][12]
Vəfatı[redaktə | əsas redaktə]
Əbu Talib besətin 10-cü ili Ramazan ayının 7-də 3 il hicrətdən öncə Şebi Əbu Talibdə dünyasın dəyişmişdir.[13] onu Cehun məqbərəsində Əbu Talib qəbristanlığına məşhur olan yerdə torpağa tapşırmışlar. onun vəfatından sonra peyğəmbər və ona iman gətirənlər ki sayıları 50 nəfərdən azidi kədərlənib, ən yaxşı arxabellərin əldən vermişdilər.[14]
İslamın irəlişində yeri[redaktə | əsas redaktə]
Əbu Talibin İslamın istiqrarında və yerinin mökəmləşməyində önəmli rolu varidi.[15] Əbu Talib islam peyğəmbərini uşaqlıqdan yanında saxlayıb və hər zaman onun arxasındaydı.O, böyüyüb peyğəmbərliyə çatandan sonra onu qureyşli kafirlərin qarşısında qoruyub malı və sərvatiylə ona yardım göstərmişdi və bu yolda çolxlu bel sındıran zəhmətlərə düşüb canından maya qoymuşdur.[16]
Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]
Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ Almaniya Milli Kitabxanası, Berlin Dövlət Kitabxanası, Bavariya Dövlət Kitabxanası və s. Record #123907519 // Ümumi tənzimləmə nəzarəti (GND) — 2012—2016.
- ↑ www.hawzah.net
- ↑ Əlisabə.c 1. s 115.(الاصابه ج 1 ص 115.)
- ↑ Havza saytı,Əbu Talib qəyyumluğu,İslam tarixi,Baxış:02.02.2012
- ↑ Əyanül Şiə,c4,s124(اعیان الشیعه، ج 4، ص 124)
- ↑ Məcməül Bəyan,c3,s30,çap Beyrut(مجمع البيان ج 3 ص 30 ط بيروت )
- ↑ Tərcümə:Camaat çoxlu peyğəmbərdən nəql etmişlər ki demiş: Bizlər pak arxalardan pak rəhimlərə keçmişik.Nəhcül-Bəlağə,c14,s67,İbni Əbilhədid.(قد نقل الناس كافة عن رسول الله ص أنه قال نقلنا من الأصلاب الطاهرة إلى الأرحام الزكية.شرح نهج‌البلاغهٔ ابن‌ابی‌الحدید، ج 14، ص 67)
- ↑ Nəhcül-Bəlağə,c14,s68(قد روي عن علي بن محمد الباقر ع أنه سئل عما يقوله الناس إن أبا طالب في ضحضاح من نار فقال لو وضع إيمان أبي طالب في كفة ميزان و إيمان هذا الخلق في الكفة الأخرى لرجح إيمانه ثم قال أ لم تعلموا أن أمير المؤمنين عليا ع كان يأمر أن يحج عن عبد الله و أبيه أبي طالب في حياته ثم أوصى في وصيته بالحج عنهم شرح نهج‌البلاغهٔ ابن‌ابی‌الحدید، ج 14، ص )
- ↑ İbn Əbil-Hədid mötəzili alimlərindən hesab edilir.
- ↑ Nəhcul-bəlağənin şəhri, cild 14, səh. 65
- ↑ Yəni hamılıqda bunu təsdiq etmişdir
- ↑ Qazi Nurullah Şüştəri. "Məcalisul-muminin", c. 1, səh. 163
- ↑ Aviny saytı
- ↑ İbni Hişam sirəsi,c2,s282(سیره ابن هشام جلد 2 ص 282))
- ↑ Nəhcül-Bəlağə Şərhi,c14,s84(214- شرح نهج البلاغه - جلد 14 ص 84 و لو لا ابوطالب و ابنه لما مثل الدین شخصا و قاما فذال بمکة آوی و حاما و هذا به یثرب جس الحماما )
- ↑ Bölmə 246, ibni əbil Hədiddən nəqal qovl etmişdir. bu kitabdan:Nəhcül-Bəlağə Şərhi,c14,s84
