Əbu Talib
| Əbu Talib | |
|---|---|
| Əbdülmanaf ibn Əbdülmütəllib əl-Haşimi | |
| Doğum tarixi | 539 |
| Doğum yeri | Məkkə, Ərəbistan |
| Vəfat tarixi | 619[1] |
| Vəfat yeri | Məkkə, Ərəbistan |
| Həyat yoldaşı | Fatimə |
| Uşağı | |
| Atası | Əbdulmütəllib |
| Milliyyəti | Ərəb |
| Fəaliyyəti | tacir |
Əbu Talib — Bəni Haşim qəbiləsinin başçısı, şiələrin ilk imamı və sünnilərin dördüncü xəlifəsi Əlinin atası. İslam peyğəmbəri Məhəmmədin atası Abdullahın ata-ana bir qardaşıdır. Abdullahın vəfatından sonra Məhəmməd Mustafanın qəyyumu olmuşdur.[3]
Müsəlman olması[redaktə | mənbəni redaktə et]
Sünnilərə görə Əbu Talib İslam peyğəmbərinin arxasında durmasına baxmayaraq heç vaxt müsəlman olmamışdır. Amma şiələr möhkəm və sənədli mətnləri əsas gətirərək onun müsəlman olduğuna inanırlar.[4] Şiələrin etiqadına görə On dörd məsumun atalarının hamısı tək Allaha inanırdılar (etiqadları var idi).[5] Nəhcül-bəlağə bu haqda yazır:
İmam Baqirdən soruşdular: Əbu Talib indi odda və cəhənnəmdə yanırmı?
Dedi: Əgər bu camaatın imanını tərəzinin bir tərəfinə və Əbu Talibin imanını obiri tərəfə qoysaydılar, Əbu Talibin imanı ağır gələrdi.[6]
Əbu Talibin müsəlman olması barədə fikir çox geniş surətdə yayılmış və dönə-dönə təsdiq edilmişdir. İbn Əbil-Hədid "Nəhcül-bəlağə"yə yazdığı şərhdə qeyd edir: "Əbu Talibin imanı mövzusu alimlər arasında mübahisəli məsələdir. Bütün imamiyyə şiələri (yəni cəfəri məzhəbinin ardıcılları), habelə zeydilərin əksəriyyəti onun müsəlman halda dünyadan getdiyini təsdiq edir. Həmçinin, bizim şeyxlərin[7] də bir hissəsi, məsələn, Şeyx Əbul-Qasim Bəlxi, Əbu Cəfər Əskafi və b. bu əqidədədirlər"[8].
Məşhur sünni alim İbn Əsir Şafii yazır ki, Əbu Talibin mömin olması məsələsində Əhli-beyt icma etmişdir[9][10]
Vəfatı[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əbu Talib besətin 10-cu ili Ramazan ayının 7-də dünyasını dəyişmişdir.[11]
İslamda yeri[redaktə | mənbəni redaktə et]
Əbu Talibin İslamın istiqrarında və yerinin möhkəmlənməsində önəmli rolu vardır.[12] İslam peyğəmbəri kiçik yaşlarından etibarən Əbu Talibin himayəsinə keçmişdir. Həmçinin İslamın ilk yayıldığı zamanlarda Əbu Talib Məhəmmədi Qureyş qəbiləsindən qorumuşdur.[13]
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ Abū Ṭālib // Gran Enciclopèdia Catalana (kat.). Grup Enciclopèdia Catalana, 1968.
- ↑ Али-заде А. Али ибн Абу Талиб (rus.). // Исламский энциклопедический словарь Москва: Ансар, 2007. С. 68. ISBN 978-5-98443-025-8
- ↑ Havza saytı,Əbu Talib qəyyumluğu,İslam tarixi,Baxış:02.02.2012
- ↑ Məcməül Bəyan,c3,s30,çap Beyrut(مجمع البيان ج 3 ص 30 ط بيروت )
- ↑ Tərcümə:Camaat çoxlu peyğəmbərdən nəql etmişlər ki demiş: Bizlər pak arxalardan pak rəhimlərə keçmişik.Nəhcül-Bəlağə,c14,s67,İbni Əbilhədid.(قد نقل الناس كافة عن رسول الله ص أنه قال نقلنا من الأصلاب الطاهرة إلى الأرحام الزكية.شرح نهج‌البلاغهٔ ابن‌ابی‌الحدید، ج 14، ص 67)
- ↑ Nəhcül-Bəlağə,c14,s68(قد روي عن علي بن محمد الباقر ع أنه سئل عما يقوله الناس إن أبا طالب في ضحضاح من نار فقال لو وضع إيمان أبي طالب في كفة ميزان و إيمان هذا الخلق في الكفة الأخرى لرجح إيمانه ثم قال أ لم تعلموا أن أمير المؤمنين عليا ع كان يأمر أن يحج عن عبد الله و أبيه أبي طالب في حياته ثم أوصى في وصيته بالحج عنهم شرح نهج‌البلاغهٔ ابن‌ابی‌الحدید، ج 14، ص )
- ↑ İbn Əbil-Hədid mötəzili alimlərindən hesab edilir.
- ↑ Nəhcul-bəlağənin şəhri, cild 14, səh. 65
- ↑ Yəni hamılıqda bunu təsdiq etmişdir
- ↑ Qazi Nurullah Şüştəri. "Məcalisul-muminin", c. 1, səh. 163
- ↑ Aviny saytı
- ↑ Nəhcül-Bəlağə Şərhi,c14,s84(214- شرح نهج البلاغه - جلد 14 ص 84 و لو لا ابوطالب و ابنه لما مثل الدین شخصا و قاما فذال بمکة آوی و حاما و هذا به یثرب جس الحماما )
- ↑ Bölmə 246, ibni əbil Hədiddən nəqal qovl etmişdir. bu kitabdan:Nəhcül-Bəlağə Şərhi,c14,s84