Ədalət Ətayi

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Ədalət Ətayi
Ətayi Ədalət Əbülfət oğlu
Doğum tarixi 15 avqust 1951(1951-08-15) (72 yaş)
Doğum yeri
Elmi dərəcəsi
  • fizika-riyaziyyat elmləri namizədi[d]
İş yeri
Təhsili
Mükafatları AMEA-nın 2 Fəxri fərmanı

Ədalət Ətayi (15 avqust 1951, Naftalan) — Fizika Riyaziyyat elmləri namizədi, Planetlər atmosferi və komet fizikası sahəsində mütəxəssis, AMEA ŞAR Planetlər və kiçik səma cisimləri şöbəsinin müdiri.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ətayi Ədalət Əbülfət oğlu 1951-ci ilin 15 avqust tarixində Goranboy (Qasım İsmayılov) rayonunun Naftalan qəsəbəsində anadan olmuşdur. 1968-ci ildə Naftalan orta məktəbini bitirmiş və elə həmin ildə də BDU-nun fizika fakültəsinə daxil olmuşdur. 1973-cü ildə Bakı Dövlət Universitetini bitirmiş və Milli Elmlər Akademiyasının N. Tusi adına Şamaxı Astrofizika rəsədxanasına təyinatla göndərilmiş, Planetlər fizikası laboratoriyasında kiçik elmi işçi vəzifəsində çalışmağa başlamışdır.

1975-ci ildə AMEA-nın aspiranturasına qəbul olunmuş və adı Mars planetinin xəritəsindəki kraterlərdən birində əbədiləşdirilmiş Nadir İbrahimovun rəhbərliyi altında Günəş sistemi planetlərinin atmosferlərinin tədqiqi ilə məşğul olmağa başlamışdır.[1] N. İbrahimovun vəfatından sonra elmi tədqiqatlarımı davam etdirmək üçün Alma-Ata Astrofizika İnstitutunda görkəmli astrofizik prof. V. Q. Teyfelin rəhbərliyi altında işləmiş və 1981-ci ilin fevralında Kiyev şəhərindəki Baş Astronomiya Rəsədxanasının İxtisaslaşmış Elmi Şurasında "Uran, Neptun və nəhəng planetlərin parlaq peyklərinin spektrofotometriyası" mövzüsunda dissertasiya müdafiə edərək fizika riyaziyyat elmləri namizədi alimlik dərəcəsi almışdır.

60-dan çox elmi məqalənin və 100-ə yaxın elmi kütləvi məqalələrin müəllifidir. Orta məktəb dərsliyi olan "Astronomiya" kitabının müəlliflərindən biridir.

Avropa astronomiya cəmiyyətinin üzvüdür. Bir müddət respublika ali məktəblərində — APU və BDU-da ixtisas kursu aparmış və bu gün Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasında aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışır.

Əsas elmi nailiyyətləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

ŞAR-in 60 illik yubileyinə həsr olunmuş elmi hesabatda qeyd olunmuşdur. (А.А. Атаи , Об исследованиях планет солнечной системы в ШАО) Azərb. Astron. Jurnal 2014

Elmi əsərlərinin adları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Atai, A. A.; Namazov, Sh. M.; Mamed-Zade, A. M. On physical differences of some structural formations of the Jovian atmosphere
  • Atai, A. A.; Namazov, Sh. M. Time variations of the physical parameters of Jupiter's atmosphere
  • Atai, A. A.; Namazov, S. M. Time Variations of the Physical Parameters of the Jovian Atmosphere
  • Atai, A. A.; Shestopalov, D. I. Swan bands in the spectrum of Comet Halley
  • Shestopalov, D. I.; Golubeva, L. F.; Pogosbekov, D. G.; Atai, A. A.; Gorbanev, V. E. Spectrometry of the minor planets — Pyroxenes on the surfaces of some luminous asteroids
  • Atai, A. A. Molecular hydrogen in the Jupiter Red SPOT
  • Atai, A. A. Molecular Hydrogen in the Great Red SPOT of Jupiter
  • Atai, A. A.; Murguzov, I. M.; Shestopalov, D. I. The geometrical albedo of Uranus.
  • Atai, A. A. The spectrum of Neptune at λλ0.47–0.70 μm: a comparison with simplest models of the formation of CH4 absorption bands.
  • Atai, A. A. Spectrophotometry of Uranus and Neptune in the region of wavelengths 4300–7000 A 11. Aksenov, A. N.; Atai, A. A.; Ibragimov, N. B. Hydrogen quadrupole lines in the spectra of Jupiter and Saturn
  • Atai, A. A.; Ibragimov, N. B. CH4 Absorption Bands in the Spectrum of Uranus
  • Atai, A. A. Spectrophotometry of the Galilean Satellites
  • Atai, A. A. Spectrophotometry of Titan in the lambda lambda 4000–7000 Å region.
  • Shestopalov, D. I.; Atai, A. A. Some physical characteristics of the Comet Halley atmosphere according to ground spectrophotometry data

Respublika, beynəlxalq və xarici ölkələrin elmi qurumlarında üzvlüyü[redaktə | mənbəni redaktə et]

Avropa Astronomiya ittifaqının üzvüdür.

"Sky" və "Astronomy Astrophysics of Caucasus" jurnallarının redaksiya heyətinin üzvüdür.

Pedaqoji fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

APU və BDU 1984–2000

Təltif və mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]

AMEA-nın 2 Fəxri fərmanı

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Bəhram Basqallı. Səyyarəyə dönən oğlan Arxivləşdirilib 2016-03-03 at the Wayback Machine. Təzadlar.- 2012.- 13 aprel.- S.13.