Əfsun Sucayev

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Əfsun Sucayev
Əfsun Rəzzaq oğlu Sucayev
Doğum tarixi (44 yaş)
Doğum yeri Lerik rayonu
Vətəndaşlığı SSRİ SSRİ
Azərbaycan Azərbaycan
Milliyyəti azərbaycanlı
Elm sahəsi kimya
Elmi dərəcəsi kimya elmləri doktoru
Elmi adı professor
İş yeri Aşqarlar Kimyası İnstitutunun icraçı direktoru
Elmi rəhbərləri akademik Vaqif Fərzəliyev, professor Mirzə Allahverdiyev
Üzvlüyü YAP İdarə Heyətinin üzvü
Mükafatları “Akademik Əli Quliyev mükafatı” (2014), “Web of Science Awards” (2018), “Top Sited Article in Wiley 2018-2019” (2020), "Elmdə Zəfər mükafatı - 2021" (2021), "İstinadda rekord" (2023), “Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923-2023) yubiley medalı” (2024)

Əfsun Rəzzaq oğlu Sucayev (14 noyabr 1979) — kimyaçı alim. Azərbaycan Respublikası Elm və Təhsil Nazirliyinın akademik Ə. Quliyev adına Aşqarlar Kimyası İnstitutunun icraçı direktoru, kimya elmləri doktoru, professor.

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Sucayev Əfsun Rəzzaq oğlu 1979-cu ildə Lerik rayonunun Züvüç kəndində anadan olmuşdur. Orta təhsilini Züvüç kənd orta məktəbində, sonra Lerik qəsəbə 1 saylı kimya-biologiya təmayüllü liseydə almışdır. Orta məktəbi bitirdikdən sonra 1997-ci ildə Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutuna qəbul olmuşdur. 2001-ci ildə Gəncə Dövlət Universitetinin kimya və biologiya ixtisası üzrə bakalavr, 2003-cü ildə magistraturasını fərqlənmə diplomu ilə bitirmişdir. Həmin ildə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Aşqarlar Kimyası İnstitutunun əyani aspiranturasına daxil olmuşdur. 2008-ci ildə "Üzvi kimya" ixtisası üzrə "Mono-, di(2-hidroksilpropil)aminlərin və onların tiokarbamid törəmələrinin sintezi və xassələri" mövzusunda dissertasiya işini müdafiə edərək, kimya üzrə fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsinə, 2017-ci ildə isə dosent elmi adına layiq görülmüşdür. 2012-ci ildə Aşqarlar Kimyası İnstitutunun elmlər doktoru hazırlığı üzrə doktoranturasına qəbul olunmuşdur, 2017-ci ildə təhsilini başa vurmuşdur. 2018-ci ildə "Üçkomponentli kondensləşmə reaksiyaları əsasında aminospritlərin tsiklik tiokarbamid törəmələrinin sintezi və çevrilmələri" mövzusunda doktorluq dissertasiya işini müdafiə etmiş və kimya elmlər doktoru elmi dərəcəsinə, 2023-cü ildə professor elmi adına layiq görülmüşdür. 2005-ci ildən Aşqarlar Kimyası İnstitutunun "Aşqarlarin sintezi və təsir mexanizminin nəzəri əsasları" laboratoriyasında kiçik elmi işçi, elmi işçi, böyük elmi işçi, aparıcı elmi işçi, laboratoriya müdiri və elmi işlər üzrə direktor müavini vəzifələrində işləmişdir. 2021-ci ildən isə İnstitutun icraçı direktoru vəzifəsində çalışır.

Elmi fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əfsun Sucayevin əsas elmi istiqaməti kükürdüzvi birləşmələr içərisində çox az tədqiq olunan tsiklik tiokarbamidlərin aminospirtlər əsasında yeni sintez üsullarının işlənib hazırlanması, alınmış birləşmələrin karbohidrogenlərin oksidləşməsinə və mikrobioloji zədələnməsinə qarşı antioksidant aşqar kimi tədqiqi, onların təsir mexanizminin, quruluşları ilə funksional xassələri arasında qanunauyğunluqların öyrənilməsinə aiddir. Onun apardığı elmi-tədqiqat işlərinin yeniliyi Azərbaycan Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən verilmiş patentlərlə təsdiq edilmişdir. Ən mühüm elmi nailiyyətlərdə multidissiplinar (fənlərarası) tədqiqatların rolunu nəzərə alan Ə. Sucayev bu elmi tədqiqat müəssisəsinin əsas profilinə uyğun apardığı tədqiqatlar nəticəsində həm də müəyyən etmişdir ki, sintez etdiyi antioksidant və biosid aşqarlar neft məhsullarının oksidləşməsinin qarşısını almaq və mikrobioloji zədələnmədən mühafizə etməklə yanaşı, başqa sahələrdə də bioloji (fizioloji) fəallıq göstərirlər. Ə. Sucayev fizioloji fəal maddələrin yaradılması istiqamətində tədqiqatları genişləndirərək, 2015-ci ildən dünyanın aparıcı elm mərkəzləri — Türkiyənin Orta Doğu Texnik, Hacetepe, İstanbul Texnik, Atatürk, Bartin universitetləri, ABŞ Buffalo Universitetinin Kompüter Araşdırmalar Mərkəzi, İtaliya Milli Tədqiqat Şurasının Biomolekulyar və Biostruktur İnstitutu, Florensiya Universiteti, Rusiya Elmlər Akademiyası Sibir Bölməsinin Favorski adına İrkutsk Kimya İnstitutu və Belarus Elmlər Akademiyası Bioaktiv maddələrin biokimyası İnstitutunun tanınmış alimləri ilə birgə 4 beynəlxalq tədqiqat qrupu yaradaraq həyata keçirilən müştərək multidissiplinar tədqiqatlar nəticəsində yeni üzvi maddələrin canlı orqanizmdə antioksidant, hüceyrə və toxuma səviyyəsində patoloji hallara səbəb olan proseslərə qarşı inhibitor təsirlərini öyrənə bilmişdir. Təkcə Türkiyənin Atatürk və Bartin universitetləri ilə son 5–6 ildə "Bəzi qlobal xəstəliklərlə əlaqəli metabolik fermentləri inhibə edən yeni nəsil inhibitorların müqayisəli tədqiqi" mövzusunda ətraflı tədqiqatlar aparılmışdır. Apardığı müştərək elmi araşdırmaların nəticələrinə görə, Aşqarlar Kimyası İnstitutunda sintez olunan 300 yeni fizioloji fəal maddələrin canlı orqanizmlərdə antioksidant aktivliyi, fərqli enzim və onların izoformaları üzərində inhibitor təsirləri İtaliyanın Florensiya Universiteti və Türkiyənin Atatürk və Bartin Universitetində tədqiq edilmiş və yüksək təsirə malik olmaları müəyyən edilmişdir. Tədqiq olunan maddələr müasir təbabətin ən aktual xəstəlikləri olan: bədxassəli şiş (xərçəng); şəkərli diabet; qlaukoma; Alzheimer (yaddaşitmə, ağıl zəifliyi) qlobal xəstəliklərə səbəb olan pataloji proseslərə potensila dərman maddəsi təsiri göstərirlər. Tədqiq olunan birləşmələrin bəziləri standart dərman kimi tətbiq olunan tokoferol və α-troloks preparatlarına nisbətən 10 dəfə yüksək təsirə malikdir. Son 5 ildə yerinə yetirilən tədqiqatlar nəticəsində əldə edilən mühüm elmi nəticələr "Web of Science", "Scopus" bazalarında arxivləşən "Springer", "Elsevier", "Taylor & Francis" və "Wiley" nəşriyatlarının impakt faktoru yüksək olan nüfuzlu jurnallarında (Arabian Journal of Chemistry-İF-6.212, Bioorganic Chemistry-İF-5.275, Journal of enzyme inhibition and medicinal chemistry-İF-5.051, Archiv der pharmazie-İF-4.613, Applied Organometallic Chemistry-İF-4.105, Polycyclic Aromatic Compounds-İF- 3.744, Journal of Biochemical and Molecular Toxicology-İF-3.642, Journal of biomolecular structure and dynamics-İF-4.4, Journal Molecular Stucture-İF-3.196, Polyhedron-İF-3.052, Chemistry & Biodiversity-İF-2.408, Macromolecular Research -İF-2.4, ChemistrySelect-İF-2.307, Journal of molecular modeling-İF-2.172, Iranian Journal of Chemistry and Chemical Engineering-İF-1.903, Russian Journal of Applied Chemistry-İF-0.869, Organic Communications-İF-0.683, Acta Crystallographica Section E: Crystallographic Communications-İF-0.646) dərc olunub. Hazırda bu tədqiqat qrupları ilə dünya elmində ən son yeniliklərdən biri sayılan ayrı-ayrı enzim-izoenzimlər üzrə "molekulyar dokinq" tədqiqatlara başlanılmış və ölkəmizdə bioüzvi kimya sahəsində yeni bir tədqiqat istiqaməti müəyyənləşdirilmişdir.

Elmi əsərləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ümumilikdə 165 elmi əsəri çap olunmuşdur, onlardan 2-i monoqrafiya, 10 Azərbaycan Respublikası Patenti, 80 məqalə, qalanları konfrans material-tezisdir. Məqalələrin 60-ı "Web of Science" və "Scopus" elmi bazalarına daxil olan yüksək resenziyalı xarici jurnallarda çap edilmişdir. "Google Scholar Citations" və "ResearchGate" qlobal informasiya şəbəkələrindən götürülən məlumatlara görə, tədqiqat sahəsi üzrə müxtəlif beynəlxalq elektron sistemlərinə daxil olmuş elmi əsərlərinə 1614 istinad edilmişdir. H-indexi 22-dir.

Kitabları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Afsun Sujayev. Canlı orqanizmlərin bəzi patoloji proseslərinin yeni nəsil inhibitorları. "Elm", 2023, 272s.
  • Afsun Sujayev, Emin Garibov. Some New Approaches in Synthesis of Physiologically Active Substances. Lambert Academic Publishing, Germany, 2016, 55 p.
  • Afsun Sujayev, Parham Taslimi, Vagif Farzaliyev, Nastaran Sadeghian, Zeynep Karaoglan, İlhami Gulcin, Bioactivity of N-substituted cyclic derivatives of thiourea and phenylthiourea from simplicity, Developments in scientific research II, International Publishing House, Chapter III, 2024, p.57–79.

Elmi məqalələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • A.Р.Суджаев. Исследование антиокислительных свойств некоторых производных тиокарбамида. Актуальные проблемы современной науки, 2010, № 1(51), с.116–120.
  • A. R. Sujayev, M. A. Allahverdiyev, A. Z. Tahirov. Kinetic modeling of the obtaining process of new structure amino alcohols by using the basis of propylene oxide and ethylenediamine. The Black Sea Journal of Sciences, Giresun Universitesi, Fen Bilimleri Enstüsü, 2010, v.1, № 1, s.89–98.
  • А.Р.Суджаев, Р.А.Наджафова, И.А.Рзаева, Ю.С.Сафаров, M.А. Aллахвердиев. Исследование антиокислительных свойств тиокарбамиднıx производных некоторых аминоспиртов. Журнал прикладной химии, 2011, т.84, № 8, с.1329–1332.
  • Sujayev A. R., Garibov E. N., Nazarov N. M. Synthesis and Antioxidant Properties of 5-Ethoxycarbonyl-6-Methyl-4-Alkyl(Aril)-1-N-Alkyl(Aril)-3,4-dihydropyrimidine-2(1H)-Tions. International Journal of Research Studies in Science, Engineering and Technology, 2015, v.2, № 8, pp.1–6.
  • Sujayev A. R., Garibov E. N., Nazarov N. M. The Synthesis of Tetrapyrimidines and Their Carboxylic Derivatives and the Application of Antimicrobial Properties. J. Chem. Applied Biochem., 2015; 2(1): 113.
  • Farzaliyev V., Sujayev A., Garibov E. Synthesis and transformations of some tetrahydropyrimidine-5-carboxylates. International Scientific Journal Theoretical & Applied Science, Philadelphia, USA, 2016, v.35, № 3, p.101–106.
  • Sujayev A., Garibov E., Taslimi P. at all. Synthesis of some tetrahydropyrimidine-5-carboxylates, determination of their metal chelating effects and inhibition profiles against acetylcholinesterase, butyrylcholinesterase and carbonic anhydrase. J. Enz. Inhib. Med. Chem., 2016, v.31(6), p.1531–1539.
  • Garibov E., Gulçin I., Supuran C. at all. Synthesis of 4,5-Disubstituted-2-thioxo-1,2,3,4-tetrahydropyrimidines and Investigation of Their Acetylcholin-esterase, Butyrylcholinesterase, Carbonic Anhydrase I/II Inhibitory and Antioxidant Activities, J. Enz. Inh. Med. Chem., 2016, v.31, № 3, p.1–9.
  • Sujayev A. R. Synthesis and antimicrobial properties of some tetra(hexa)hydropyrimidinethiones, American Scientific Journal, 2016, № 4(4), p.55–59.
  • Sucayev Ə. R. Aminospirtlər əsasında bəzi tiokarbamid törəmələrinin sintezi və tədqiqi // Journal of Qafqaz University, 2016, v.4, № 1, p.92–101
  • Sujayev A. R, Polat Kose, L., Garibov, E., Gulcin, İ., Farzaliyev, V., Alwasel, S. H., Supuran, C. Synthesis of N-alkyl(aril)-tetra pyrimidine thiones and investigation of their human carbonic anhydrase I and II inhibitory effects. Journal of Enzyme Inhibition and Medicinal Chemistry, 2016, 31(6), 1192–1197.
  • Farzaliyev V., Sujayev A., Gulçin I. at all. Synthesis and Bioactivity of Several New Hetaryl Sulfonamides, J. Enz. Inh. Med. Chem., 2017, v.32, № 1, p.137–145.
  • Vagif Farzaliyev, Parham Taslimi, Afsun Sujayev, Nazar Nazarov, Zubeyir Huyut, Saleh H. Alwasel and İlhami Gulçin. The synthesis of new cyclic thioureas and evaluation of their metal chelating activity, asetylcholinesterase, butyrylcholin-esterase and carbonic anhydrase inhibition profiles. J of Biochem. Mol. Tox., 2017, v.32. № 3, .
  • S. S. Qojayeva, A. R. Sujayev. The Biginelli dihydropyrimidine synthesis and transformation of some 1-N-alkyl(aryl)-3,4-dihydropyrimidine-2(1H)-thiones, "Gənc tədqiqatçı", 2017, c.3.,№ 1
  • A. R. Sujayev, V. M. Farzaliyev, E. N. Garibov, N. M. Nazarov. Synthesis and Investigation of New Different pyrimidine-thiones, Organic Chemistry Current Research, 2017, 6:1, Doi: 10.4172/2161.
  • Parham Taslimi, Sabiya Osmanova, İlhami Gulçin, Sabira Sardarova, Vagif Farzaliyev, A. R. Sujayev, Ruya Kaya, Fatma Koc, Sukru Beydemir, Saleh H. Alwasel and O. Irfan Kufrevioglu Discovery of Potent Carbonic Anhydrase, Acetylchlinesterase and Butyrylcholinesterase inhibitors: The new Amides andThiazolidine-4-ones Sinthesized on the Base of Asetophenones, J of Biochem. Mol. Tox., 2017, v.32. № 4, .
  • Parham Taslimi, Afsun Sujayev, Fikret Turkan, Emin Garibov, Zübeyir Huyut, Vagif Farzaliyev, Sevgi Mamedova, İlhami Gulçin, Synthesis, and investigation of the conversion reactions of pyrimidine-thiones with nucleophilic reagent and evaluation of their acetylcholinesterase, carbonic anhydrase inhibition and antioxidant activities, Journal of Biochemical and Molecular Toxicology, 2018, V.32. № 2, .
  • Mansura Huseynova, Parham Taslimi, Ajdar Medjidov, Vagif Farzaliyev, Mahizar Aliyeva, Gulnar Gondolova, Onur Şahin, Bahattin Yalçın, Afsun Sujayev, Efe Baturhan Orman, Ali Rıza Özkaya, İlhami Gulçin, Synthesis, characterization, crystal structure, electrochemical studies and biological evaluation of metal complexes with thiosemicarbazone of glyoxylic acid, Polyhedron, 2018, v.155, № 15, p.25–33, .
  • Parham Taslimi, Sabiya Osmanova, Cuneyt Caglayan, Fikret Turkan, Sabira Sardarova, Vagif Farzaliyev, Afsun Sujayev, Nastaran Sadeghian, İlhami Gulçin, Novel amides of 1,1-bis-(carboxymethylthio)-1-arylethanes: Synthesis, characterization, acetylcholinesterase, butyrylcholinesterase and carbonic anhydrase inhibitory properties, Journal of Biochemical and Molecular Toxicology, 2018, V.32. № 9,
  • Gulnar Gondolova, Parham Taslimi, Ajdar Medjidov, Vagif Farzaliyev, Afsun Sujayev, Mansura Huseynova, Onur Şahin Bahattin, Yalçın Fikret Turkan, İlhami Gulçin, Synthesis, crystal structure and biological evaluation of spectroscopic characterization of Ni(II) and Co(II) complexes with N-salicyloil-N′-maleoil-hydrazine as anticholinergic and antidiabetic agents, J of Biochem and Molecular Toxicology, 2018, V.32. № 9, .
  • Gunel Maharramova, Parham Taslimi, Afsun Sujayev, Vagif Farzaliyev, Lokman Durmaz, lhami Gulçin, Synthesis, characterization, antioxidant, antidiabetic, anticholinergic, and antiepileptic properties of novel N‐substituted tetrahydropyrimidines based on phenylthiourea, Journal of Biochemical and Molecular Toxicology, 2018, V.32. № 10, DOI: 10.1002/jbt.22221.
  • Abel Maharramov, Malahat Kurbanova, Arzu Sadigova, Rüya Kaya, Parham Taslimi, Afsun Sujayev, Vagif Farzaliyev, İlhami Gulcin. The synthesis and biological evaluation of optically active 2-amino-4-aryl-7,7-dimethyl-5-oxo-5,6,7,8-tetrahidro-4H-chromen-3-carbonitriles in the presence of chiral organic catalysts: antidiabetic and anticholinergics potentials, Archiv der Pharmazie, 2019, V.352, № 1, doi/full/10.1002/ardp.201800317.
  • Yusif Abdullayev, Afsun Sudjaev and Jochen Autschbach. Computational Investigation of Catalytic Effects of CX3COOH (X=F, Cl, H) on the three-component cyclocondensation reaction, Journal Molecular Modeling, June 2019, 25:173.
  • V. M. Fərzəliyev, Z. T. Məmmədova, A. A. Həsənli, İ. A. Rzayeva, E. N. Qəribov, Ə. R. Sucayev, N. M. Qriqoryeva. Rodanidlərin yeni alkil və aril törəmələrinin funksional xassələrinin tədqiqi, Milli Aviasiya Akademiyasının Elmi Əsərləri, 2019, c.21, № 1, s.44–49.
  • G. Mamedova, R. Tas, V. Farzaliyev, S. Alwasel, B. Tuzun, P. Taslimi, A. Sujayev, S. Mamedov, A. Mahmudova, İ. Gulcin, Novel tribenzylaminobenzolsulphonyl-imine based on their pyrazine and pyridazines: synthesis, characterization, antidiabetic, anticancer, anticholinergic, and molecular docking studies, Bioorganic Chemistry, Elsevier, 2019, 93(12).
  • S. Mammadov , A. Mahmudova, L. Shakhgeldieva, A. Sujayev, N. Ladokhina, L. Zeynalova, S. Mammadova, Synthesis and biological activity of new sulfonamides, New Materials, Compounds and Applications, 2019, 3(2), s. 77–86.
  • F. Axundova, M. Kurbanova, A. Huseynzada, M. Alves, A. Sujayev, Synthesis and bioactivity of new analogue of bicyclic 1-azafagomine, Chemistry Select, Wiley-Blackwell, 2019, 4(45), s. 13384–13387.
  • A. Sujayev, P. Taslimi, B. Safarov, L. Aliyeva, V. Farzaliyev, R. Kaya, İ. Gulçin, Synthesis, characterization and biological evaluation of N-substituted triazinane-2-thiones and theoretical–experimental mechanism of condensation reaction, Applied organometallic chemistry, Wiley-Blackwell, 2020, 34(2).
  • A. Karimov, A. Orujova, P. Taslimi, N. Sadeghian, B. Mammadov, H. Karaman, V. Farzaliyev, A. Sujayev, R. Tas, S. Alwasel, İ. Gulçin. Novel functionally substituted esters based on sodium diethyldithiocarbamate derivatives: Synthesis, characterization, biological activity and molecular docking studies, Bioorganic Chemistry, Elsevier, Volume 99, June 2020, 103762.
  • Taslimi, P., Erden, Y., Mamedov, S., Zeynalova, L., Ladokhina, N., Tas, R., Tuzun, B., Sujayev, A., Sadeghian, N., Alwasel, S., Gulcin, I. (2020). The biological activities, molecular docking studies, and anticancer effects of 1-Arylsuphonylpyrazole derivatives. Journal of Biomolecular Structure and Dynamics. doi.org/10.1080/07391102.2020.1763838.
  • Parham Taslimi, Afsun Sujayev, Muhammet Karaman, Gunel Maharramova, Nastaran Sadeghian, Sabiya Osmanova, Sabira Sardarova, Nargiz Majdi , Handan U. Ozel, İlhami Gulcin, N-Substituted pyrimidinethione and acetophenone derivatives as a new therapeutic approach in diabetes, Archiv der Pharmazie, Wiley-Blackwell, 2020, 353(7), s. 1–25
  • Vagif Farzaliyev, Aleksey Shuriberko, Afsun Sujayev, Sabiya Osmanova, Sevinj Gojayeva, Konul Gahramanova, Synthesis, computational and biological activity of heteroatomic compounds based on phenylthiourea and acetophenone, Journal Molecular Structure, Elsevier, 2020, 1221(9), s. 128844–128853.
  • İlhami Gülçin, Boris Trofimov, Ruya Kaya, Parham Taslimi, Lyubov Sobenina, Elena Schmidt, Olga Petrova, Vagif Farzaliyev, Afsun Sujayev, Claudiu T. Supuran, Synthesis of nitrogen, phosphorus, selenium and sulfur-containing heterocyclic compounds – Determination of their carbonic anhydrase, acetylcholinesterase, butyrylcholinesterase and α-glycosidase inhibition properties, Bioorganic Chemistry, Elsevier, 2020, 103(10), 104171.
  • Afat Huseynova, Ruya Kaya, Parham Taslimi, Vagif Farzaliyev, Xadija Mammadyarova, Afsun Sujayev, Burak Tüzün, Umit M. Kocyigit, Saleh Alwasel, İlhami Gulçin, Design, synthesis, characterization, biological evaluation, and molecular docking studies of novel 1,2-aminopropanthiols substituted derivatives as selective carbonic anhydrase, acetylcholinesterase and α-glycosidase enzymes inhibitors, Journal of biomolecular Structure & Dynamics, 2020, 38(15), s. 1–14
  • VM Farzaliyev, BI Musayeva, GG Ismailova, AR Sujayev, NN Novotorzhina, Synthesis and research of sulfur, nitrogen organic compounds obtained based on ecologically pure glycerol derivatives, New Materials, Compounds and Applications Vol.4, No.1, 2020, pp.10–15
  • Afsun Sujayev, Parham Taslimi, Emin Garibov, Muhammet Karaman, Mohammad Mahdi Zangeneh, Novel cyclic thiourea derivatives of aminoalcohols at the presence of AlCl3 catalyst as potent α-glycosidase and α-amylase inhibitors: Synthesis, characterization, bioactivity investigation and molecular docking studies, Bioorganic Chemistry, Elsevier, 2020, 104(11), 104216.
  • Abel Maharramov, Malahat Kurbanova, Parham Taslimi, Yeliz Demir, Aytan Safarova, Elnur Huseyinov, Afsun Sujayev, Saleh H. Alwasel and İlhami Gulcin, Synthesis, characterization, crystal structure and bioactivities of novel enamine and pyrrole derivatives endowed with acetylcholinesterase, α-glycosidase and human carbonic anhydrase inhibition effects, Organic Communications, 2021, 14(2), 144–156.
  • Elmina Gadirova, Sevinj Hajiyeva, Afsun Sujayev, Investigation of photocatalytic properties of TiO2 nanoparticles belonging to rutile phase, Journal of Molecular Structure, 2021, 1227(03):129534, DOI: 10.1016/j.molstruc.2021.129534
  • Parham Taslimi, Fidan Akhundova, Malahat Kurbanova, Fikret Türkan, Burak Tuzun, Afsun Sujayev, Nastaran Sadeghian, Abel Maharramov, Vagif Farzaliyev, İlhami Gülçin, Biological Activity and Molecular Docking Study of Some Bicyclic Structures: Antidiabetic and Anticholinergic Potentials, Polycyclic Aromatic Compounds, 2021, https://doi.org/10.1080/10406638.2021.1981405
  • Nelya Novotorzhina, Afsun Sujayev, Gunay Ismayilova, Mehpara Safarova, Bella Musayeva, Tamilla Mammadgasanzadeh, High sulfur compounds as anti-seize additives for transmission oils, New Materials, Compounds and Applications, 2021, 5(3), 192–197.
  • Veliyeva L., Sadıqova A., Israfilova Z., Rzaeva I., Kurbanova M., Farzaliyev V., Maharramov A., Sujayev A., Towards fuel antioxidants of new types, Applied Petrochemical Research, 2021, 11(3):317–325
  • Akchurina T., Sardarova S., Efendiyeva Kh., Eyvazova I., Farzaliyev V., Sujayev A., Synthesis and study of aroylethyl (ethyl)-xanthates as stabilizers of polymeric materials, Applied Petrochemical Research, 2021, 11(3):327–333
  • Farzaliyev V., Mustafayev N., Efendiyeva K. et al, Synthesis and Study of Bisakylxanthogenates as Additives to Lubricating Oils, Chemistry Africa, 2022, 5(3):569–574.
  • Nagiyeva E, Farzaliyev V, Kazımzadeh A, Ramazanova Y, Mammedyarova Kh, Mammedova R, Sujayev A., Synthesis and study of modified alkylphenolate additives for motor oils, Iranian Journal of Chemistry and Chemical Engineering, 2022, https://www.ijcce.ac.ir/article_249130.html
  • Ibadulla Mahmudov, Yeliz Demir, Yusuf Sert, Yusif Abdullayev, Afsun Sujayev, Saleh H Alwasel, Ilhami Gulcin, Synthesis and Inhibition Profiles of N-Benzyl-and N-Allyl Aniline Derivatives against Carbonic Anhydrase and Acetylcholinesterase–A Molecular Docking Study, Arabian Journal of Chemistry, 2022, 15(3), 103645, https://doi.org/10.1016/j.arabjc.2021.103645
  • İlhami Gulcin, Olga V Petrova, Parham Taslimi, Svetlana F Malysheva, Elena Yu Schmidt, Lyubov N Sobenina, Nina K Gusarova, Boris A Trofimov, Burak Tuzun, Vagif M Farzaliyev, Saleh Alwasel, Afsun R Sujayev, Synthesis, characterization, molecular Docking, acetylcholinesterase and α‐glycosidase inhibition profiles of nitrogen‐based novel heterocyclic compounds, ChemistrySelect, 7(19), e202200370, https://doi.org/10.1002/slct.202200370
  • Nazim Mustafayev, Nelya Novotorzhina, Yulduz Ramazanova, Bella Musayeva, Mehpara Safarova, Gariba Gakhramanova, Ingilab Ismayilov, Afsun Sujayev, Synthesis and Study of Novel Derivatives of 1,3-Dioxolane as Anti-Seizing Additives to Lubricating Oils, Chemistry Africa, 2022, DOI: 10.1007/s42250-022-00399-0.
  • Ibadulla Mahmudov, Zeliha Atiog˘lu, Mehmet Akkurt, Yusif Abdullayev, Afsun Sujayev and Ajaya Bhattarai, 2-(4-amino-6-phenyl-1,2,5,6-tetrahydro-1,3,5-triazin-2-ylidene)malononitrile dimethylformamide hemisolvate, Acta Cryst. (2022). E78, https://doi.org/10.1107/-S2056989022006910.
  • Ibadulla Mahmudov, Vagif Farzaliyev, Yusif Abdullayev, Afsun Sujayev, Synthesis and study of biological activity of some metal complexes of pyrazole derivatives, Second internatıonal bı Latera L Workshop on scıence between Dokuz Eylul Universıty and Azerbaıjan Natıonal Academy of Scıences, 18 november 2022, p.21–22.
  • Vagif Farzaliyev, Irada Rzayeva, Afsun Sujayev, Lyubov N Sobenina, Elena Schmidt, Nina Gusarova, Svetlana Malysheva, Ol’ga Petrova, Boris Trofimov, Inhibited oxidation of hydrocarbons in the presence of nitrogen-, phosporius, selenium, sulfur-containing heterocyclic compounds, Journal of Chemistry and Chemical Engineering, 2022/11/27, https://ijcce.ac.ir/article_697583.html
  • Tahir Javadzade, Irada Rzayeva, Svetlana Demukhamedova, Gulnara Akverdieva, Vagif Farzaliyev, Afsun Sujayev, Famil Chiragov, Synthesis, structural analysis, DFT study, antioxidant activity of metal complexes of N-substituted thiourea, Polyhedron, Volume 231, 1 February 2023, 116274, https://doi.org/10.1016/j.poly.2022.116274
  • Zubeyda Israfilova, Parham Taslimi, İlhami Gülçin, Yusif Abdullayev, Vagif Farzaliyev, Muhammet Karaman, Afsun Sujayev, Saleh H. Alwasel, Some Thiocyanate Containing Heterocyclic Compounds: Synthesis, Bioactivity and Molecular Docking Study, ChemistrySelect, 2023, 8(3), e202203653, https://doi.org/10.1002/slct.202203653
  • Sevinj Hajiyeva, Elmina Gadirova, Afsun Sujayev, Nedim Ozdemir, Degradation of Phenol in the System TiO2 Nanoparticles and N-Containing Compound, Journal of the Chemical Society of Pakistan, 2023, v.45, № 01, e12567
  • Ibadulla Mahmudov, Atash V Gurbanov, Louisa Martins, Yusif Abdullayev, Afsun Sujayev, Kamran T Mahmudov, Armando JL Pombeiro, Co (II/III), Ni (II) and Cu (II) complexes with a pyrazole-functionalized 1, 3, 5-triazopentadiene: synthesis, structure and application in the oxidation of styrene to benzaldehyde, New Journal of Chemistry, 2023. https://pubs.rsc.org/en/content/articlelanding/2023/nj/d3nj01120h/unauth
  • Aliverdi Karimov, Parham Taslimi, Arzu Orujova, Khuraman Mammadova, Dursun Kısa, Vagif Farzaliyev, Afsun Sujayev, Nastaran Sadeghian, Tugba Taskin‐Tok, Saleh Alwasel, Ilhami Gulcin, Design, Synthesis, Characterization and Biological Activities of Novel S‐(Acyloxy) butyl‐N, N‐Diethyldithiocarbamate Compounds, ChemistrySelect, 2023, v.8, № 18, e202300286, https://doi.org/10.1002/slct.202300286
  • T. A. Dzhavadzade, V. I. Mardanova, A. R. Sudzhaev, Kh. D. Nagiev, F. M. Chyragov, Determination of Trace Nickel (II) after the Preliminary Extraction of Complexes with 1-(2-Allylamino-1-Methylethyl)thiocarbamide, Journal of Analytical Chemistry, 2023, 78(11), 1487–1491
  • Shahla Tahirli, Fargana Aliyeva, Halil Şenol, Svetlana Demukhamedova, Gulnara Akverdieva, Irada Aliyeva, Sitara Veysova, Nastaran Sadeghian, Sevilay Günay, Yavuz Erden, Parham Taslimi, Afsun Sujayev, Famil Chiragov, Novel complex compounds of nickel with 3-(1-phenyl-2, 3-dimethyl-pyrazolone-5) azopentadione-2, 4: synthesis, NBO analysis, reactivity descriptors and in silico and in vitro anti-cancer and bioactivity studies, Journal of Biomolecular Structure and Dynamics, 2024, https://doi.org/10.1080/07391102.2024.2309646.
  • Shahla Tahirli, Nastaran Sadeghian, Farqana Aliyeva, Afsun Sujayev, Sevilay Günay, Yavuz Erden, Namig Shikhaliyev, Savaş Kaya, Eda Mehtap Özden, Famil Chiragov, Avni Berisha, Parham Taslimi, New Azo Derivative of β‐Diketones and Its Cu (II), Co (II) Complexes: Synthesis, Theoretical Study and Biological Activity, Chemistry & Biodiversity, 2024, e202301861, https://doi.org/10.1002/cbdv.202301861.
  • Afsun Sujayev, Nastaran Sadeghian, Parham Taslimi, Namık Kılınç, Musa Akkuş, Burak Özçelik, Vagif Farzaliyev, Saleh H Alwasel, İlhami Gülçin, Functionally substituted derivatives of novel thiourea and phenylthiourea as potent aldose reductase, α-amylase, and α-glycosidase inhibitors: in vitro and in silico studies, Macromolecular Research, 2024, https://doi.org/10.1007/s13233-024-00247-9.

Patentləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • Ə. R. Sucayev, M. Ə. Allahverdiyev, Y. C. Səfərov "1-(2-anilino-1-metiletil) tiokarbamid sürtkü yağlarına təsir edən antimikrob aşqar kimi", Az. SMPDK-nin ixtiralar, faydalı modellər, sənaye nümunələri, rəsmi bülleten, İ 2010 0039, № 3, 2009.
  • V. M. Fərzəliyev, Z. T. İsrafilova, L. N. Əliyeva, Ə. Ə. Qədirov, Ə. R. Sucayev, N-[1-(fenilsulfonil)-2-(propoksikarbonil)-3-(tiosianato)-4,6-dimetil]-piperidin sintetik sürtkü yağlarına çoxfunksiyalı aşqar kimi, İ 2022 0100, 30.12.2022
  • N. N. Novotorjina, Ə. R. Sucayev, Q. A. Qəhrəmanova, M. R. Səfərova, İ. P. İsmayılov, Y. S. Mustafayeva, Dioksibutil-bor-oksimetilbutilksantogenat sürtkü yağlarına siyrilməyə qarşı aşqar kimi, İ 2023 00048, 12.06.2023
  • N. N. Novotorjina, Ə. R. Sucayev, Q. A. Qəhrəmanova, M. R. Səfərova, İ. P. İsmayılov, Y. S. Mustafayeva, (2,2-dimetil-4-metilen-1,3-dioksalan-benzil)disulfid transmissiya yağlarına siyrilməyə qarşı aşqar kimi, İ 2023 00046, 12.06.2023
  • N. N. Novotorjina, Ə. R. Sucayev, Q. A. Qəhrəmanova, M. R. Səfərova, B. İ. Musayeva, İ. P. İsmayılov, Y. S. Mustafayeva, (2,2-dimetil-4-metilen-1,3-dioksalan-allil)disulfid transmissiya yağlarına siyrilməyə qarşı aşqar kimi,, İ 2023 00051, 12.06.2023
  • Ə. R. Sucayev, Ş. K. Kazımzadə, N. N. Novotorjina, Q. A. Qəhrəmanova, M. R. Səfərova, İ. P. İsmayılov, Y. S. Mustafayeva, Toluolsulfoallilksantogenat sürtkü yağlarına siyrilməyə qarşı aşqar kimi,, İ 2023 00079, 30.10.2023
  • N. N. Novotorjina, Ə. R. Sucayev, A. X. Məmmədova, Ş. K. Kazımzadə, Q. A. Qəhrəmanova, M. R. Səfərova, İ. P. İsmayılov, Y. S. Mustafayeva, Toluolsulfometilksantogenat transmissiya yağlarına siyrilməyə qarşı aşqar kimi,, İ 2023 00065, 28.09.2023
  • V. M. Fərzəliyev, H. Ə. Cavadova, Ə. R. Sucayev, E. M. Cəfərov, İ. İ. Kazımov, A. G. Əliyev, M. İ. Kazımov, İ. E. Cəfərov, M. E. Məmmədov, E. A. Vəliyev, F. T. Mahmudov, Mazut əsasında alınan qalıq yanacaqlarının özlülük və aşağı temperatur xassələrini yaxşılaşdıran əlavə, İ 2023 0090, 01.12.2023
  • V. M. Fərzəliyev, H. Ə. Cavadova, Ə. R. Sucayev, V. B. Abbasov, S. T. Rüstəmov, Xüsusi təyinatlı texnikanın dizel mühərriki üçün bütün mövsümlərdə işləyən motor yağı, İ 2023 0094, 26.12.2023

Qrant layihələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • "Sürtkü materiallarının istismar keyfiyyətini artıran müxtəlif funksional təsirli yeni aşqarların alınması", GƏNC ALİM və MÜTƏXƏSSİSLƏRİN 2-ci qrant müsabiqəsi EİF/GAM-2013–2(8), [(http://sdf.gov.az/development/uploads/bitmis_qrant_musabiqeleri/eif-gam-2013-2-8_qalibler.pdf)]
  • "Sürtgü yağlarına və yanacaqlara yeni nəsil yüksək təsirli çoxfunksiyalı kükürdsaxlayan aşqarların sintezi və tədqiqinə həsr edilmiş silsilə elmi əsərlər", Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin Elm Fondunun 2014-cü il müsabiqəsinin qalib layihələri [(http://www.socar.az/socar/az/research-and-development/science-fund/anounse)]
  • "Neft mənşəli məhsulların istismar xassələrini kəskin yaxşılaşdıran yeni və kombinə təsirə malik antioksidantların yaradılması" Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin Elm Fondunun elan etdiyi 2017-ci il müsabiqəsinin qalibi olmuş layihələrin siyahısı (https://gencalimler.az/az/news/1510/).
  • "Bioloji fəal maddələrin sintezi, kimyəvi modifikasiyası və onların əsasında bioloji aktiv əlavələr və dərmanların yaradılması", Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası və Belarus Respublikası Dövlət Elm və Texnologiya Komitəsinin birgə layihə müsabiqəsi, 2018–2019.
  • Patoloji hallara qarşı daha təsirli bioloji aktiv maddələrin sintezi, kimyəvi modifikasiyası, molekulyar dokinqi, bioloji fəallığının kompüter tədqiqi və tətbiq sahələrinin müəyyənləşdirilməsi, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondunun keçirdiyi Elmi-tədqiqat layihələri üzrə əsas qrant müsabiqəsi (EİF-ETL-2020–2(36)), 01-04-2021-01-04–2022.

Pedaqoji və digər fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əfsun Sucayev 2016-cı ildən AMEA Aşqarlar Kimyası İnstitutunda magistratura pilləsində "Üzvi kimya", 2022-ci ildən isə Bakı Dövlət Universitetinin "Kimya mühəndisliyi" ixtisası üzrə magistrlərə "Ağır neft xammalı emalı", "Neft və qazın kompleks emalının elmi əsasları" və "Neft və qaz emalının ekoloji problemləri" fənnlərindən mühazirə və laboratoriya dərslərini keçir, onların diplom işlərinə rəhbərlik edir. Elmi rəhbərliyi altında 4 magistr müdafiə etmişdir. Hazırda elmlər doktorluğu üzrə 2, fəlsəfə doktorluğu üzrə 3 doktorant və disertantın, 2 magistrantın elmi rəhbərliyi davam edir. Ə. Sucayev, pedaqoq kimi dərs dediyi magistrlərə dərin bilik verməklə yanaşı onlarda elmə maraq oyatmağa, gələcəkdə yüksək ixtisaslı kadrlar kimi yetişmələrinə və vətənpərvərlik hissi aşılamağa çalışır. Əfsun Sucayev AMEA Gənc Alim və Mütəxəssislər Şurasının təşkilatçılığı ilə ərsəyə gələn "Bu günün şagirdi, sabahın alimi", "Kimyanı məntiqlə öyrən" bilik yarışlarının ümumtəhsil məktəblərində keçirilməsində fəallıq nümayiş etdirmiş, Bakının bir çox orta məktəblərində "Kiçik Akademiya"ların yaradılması, "Elm Guşəsi"nin açılması və "Kimya Fənn Gecəsi"nin təşkil edilməsində yaxından iştirak etmişdir. O, orta məktəb şagirdləri və ali məktəb tələbələri ilə tez-tez görüşlər keçirir, gənc nəslin elmə həvəsini artırmaq istiqamətində mühüm işlər görür. Ə. Sucayev 2017–2018-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Bilik Fondunun "Bilik günü" ilə əlaqədar olaraq respublikanın müxtəlif rayonlarında (Lənkəran, İsmayıllı, Lerik) yerləşən ümümtəhsil orta məktəblərin şagirdləri üçün vətənpərvərlik mövzusunda təşkil etdiyi seminarlarda mühazirələr oxuyub. Əfsun Sucayev elmlə təhsilin vəhdətinin yaradılması istiqamətində fəaliyyətini davam etdirərək Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyi və "Təhsilə Dəstək Mərkəzi" İctimai Birliyinin birgə təşkilatçılığı 2022-ci ildə Bərdə, Yevlax və Abşeronda Ağdam, Kəlbəcər və Laçından olan məcburi köçkün məktəblərində təhsil alan şagirdlərin peşə təhsili ilə bağlı maarifləndirilmə seminarlarında təlimçi kimi çıxış etmişdir.

Beynəlxalq elmi fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əfsun Sucayev Azərbaycan elmini beynəlxalq səviyyədə layiqincə təmsil edir. 2014–2015-ci illərdə Türkiyənin Orta Doğu Texnik, Hacetepe, İstanbul Texniki Atatürk və Bartin universitetlərində, Belarusun Qomel şəhərində yerləşən Bioaktiv maddələrin biokimyası İnstitutunda təcrübə keçmişdir. Eyni zamanda elmi rəhbəri olduğu Bakı şəhəri Nizami rayonu 251 saylı məktəbin şagirdləri — Cavad Cəbrayılov və Lalə Allahverdiyevanın 2018-ci ilin iyun ayında Türkiyədə keçirilən 38 xarici ölkədən 450 iştirakçının qatıldığı "OKSEF-2018" beynəlxalq layihə olimpiadasında bürünc medal, 2020-ci ildə dünyanın 24 ölkəsindən 74, Türkiyənin isə 27 şəhərindən 90 layihə sırasında final mərhələsinə vəsiqə qazanan Mingəçevir şəhəri Səməd Vurğun adına 16 nömrəli tam orta məktəbin şagirdi Raya Həsənli "BUCA IMSEF-2020 Beynəlxalq Elm Müsabiqəsi"ndə gümüş medala, 2021-ci ildə dünyanın 27 ölkəsindən 167 layihə sırasında "BUCA IMSEF-2021 Beynəlxalq Elm Müsabiqəsi"ndə final mərhələsində çıxış edən Mingəçevir şəhəri Təbiət-riyaziyyat Humanitar elmlər təmayüllü liseyin şagirdi Həsənli Rəsul və Səməd Vurğun adına 16 nömrəli tam orta məktəbin şagirdi Musayev Taleh kimya fənni üzrə hazırladıqları elmi-innovativ layihə bürünc medala layiq görülüb. Onlar eyni zamanda 2022-ci ildə keçirilən "Sabahın alimləri" XI Respublika Müsabiqəsinə "Kimya" bölməsi üzrə qatılaraq III yerin qalibi olublar. Əfsun Sucayev 2013, 2021-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Elmin İnkişaf Fondunun, 2014, 2018-ci illərdə isə Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti Elm Fondunun keçirdiyi qrant müsabiqələrinin qalibi olan bir sıra layihələrin rəhbəri və icraçısı olmuşdur. Əfsun Sucayev 2016-cı ildə Moskvada keçirilən "MDB Elm Forumu"nda, 2021-ci ildə Almaniyanin Marburq Universiteti, EurJOC və "ChemBioChem" beynəlxalq kimya elmi cəmiyyətlərinin birgə təşkilatçılığı ilə keçirilmiş 15-ci Alman Peptid onlayn simpoziumunda, Türkiyənin Atatürk Universitetinin təşkilatçılığı ilə keçirilən 1-ci Beynəlxalq Təbiət Elmləri Konqresində (ICNAS 20211), o cümlədən bir sıra yerli konfrans və elmi simpoziumlarda plenar iclaslarda məruzələrlə çıxış etmişdir. Əfsun Sucayev 2022-ci ildə Türkiyənin Bartin Universitetində elmi ezamiyyətdə olduğu zaman Fən fakültəsinin təşkil etdiyi "Bilim söhbətləri"ndə "Müxtəlif məqsədlər üçün yeni üzvi birləşmələrin sintezi və tətbiq sahələrinin müəyyənləşdirilməsi" mövzusunda maraqlı təqdimatla çıxış etmişdir. Əfsun Sucayev bir çox nüfuzlu xarici jurnalların (Bio-organic chemistry, Journal heterocyclic chemistry, Molecular diversity, Journal organometallic chemistry, Biomolecular structure and dynamics, Journal Molecular Structure, ChemistrySelect, Medicinal Chemistry Research, Current Organic Chemistry və Park Dergi) beynəlxalq rəyçisidir.

Elmi-təşkilati fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əfsun Sucayev elmi fəaliyyətlə yanaşı elmi-təşkilatçılıq işləri də yerinə yetirir. O, Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Ali Attestasiya Komissiyasının Ekspert Komissiyasının üzvü, Bakı Mühəndislik Universiteti Dövlət İmtahan və Buraxılış Attestasiya Komisiyasının sədri, Dövlət İmtahan Mərkəzində imtahan rəhbəri, Azərbaycan Standartlaşdırma İnstitutu PHŞ-nin nəzdində fəaliyyət göstərən "Aşqarlar, sürtkü yağları, sürtkülər və xüsusi mayelər" üzrə Texniki Komitənin (TK34) və Aşqarlar Kimyası İnstitutunun Elmi Şurasının sədr müavinidir. O, Türkiyənin "Park Dergi" jurnalının redaksiya heyətinin üzvüdür. O, eyni zaman da dəfələrlə beynəlxalq və respublika elmi konfranslarının Təşkilat Komitəsinin üzvü olmuşdur.

İctimai fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Əfsun Sucayev tələbəlik illərindən ictimai fəallıq nümayiş etdirirdi. O, Gəncə Dövlət Universitetinin kimya fakültəsinin Tələbə elmi cəmiyyətinin üzvü, sonra isə sədri olmuşdur. Həmçinin, 2013–2020-ci illərdə AMEA Gənc Alim və Mütəxəssislər Şurasının İdarə Heyətinin üzvü və eyni zaman da Aşqarlar Kimyası İnstitutunun Gənc Alim və Mütəxəssislər Şurasının sədri olmuşdur. Yeni Azərbaycan Partiyasının VII qurultayında (5 mart 2021-ci il) YAP İdarə Heyətinin üzvü seçilib.[1]

Mükafatları[redaktə | mənbəni redaktə et]

  • "Akademik Əli Quliyev mükafatı" (2014)
  • "Web of Science Awards" (2018)
  • "Top Sited Article in Wiley 2018–2019" (2020)
  • "Elmdə Zəfər Mükafatı-2021" (2021)
  • "İstinadda rekord" (2023)
  • Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 2024-cü il 02 fevral tarixli 4289 saylı sərəncamı ilə elmi və ictimai-siyasi sahədə səmərəli fəaliyyətinə görə “Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923-2023) yubiley medalı” ilə təltif olunub.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. "Arxivlənmiş surət". 2021-02-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-03-11.

Mənbə[redaktə | mənbəni redaktə et]

Xarici keçidlər[redaktə | mənbəni redaktə et]