Ənvər Qasımzadə

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Ənvər Qasımzadə
1962 – 1968
ƏvvəlkiAbuzər Əliyev
SonrakıRza Bədəlov
bayraq
Azərbaycan Nazirlər Sovetinin Tikinti və Arxitektura İşləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri
bayraq2
14 oktyabr 1955 – 1957
bayraq
Azərbaycan SSR mənzil-mülki tikinti naziri
bayraq2
22 yanvar 1954 – 25 avqust 1954
Əvvəlkivəzifə təsis edilib
Sonrakıvəzifə ləğv edilib
bayraq
Azərbaycan SSR kommunal təsərrüfatı və mənzil-mülki tikinti nazirinin birinci müavini
bayraq2
aprel 1953 – yanvar 1954
NazirSadıq Rəhimov
bayraq
Bakı Vilayət Zəhmətkeş Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsi sədrinin birinci müavini
bayraq2
30 aprel 1952 – 17 aprel 1953
SədrHəsən Seyidov
bayraq
Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatları Soveti İcraiyyə Komitəsi sədrinin müavini
bayraq2
1951 – 1952
SədrRüstəm İsmayılov
bayraq
Azərbaycan SSR Nazirlər Soveti yanında Arxitektura İşləri İdarəsinin rəisi
bayraq2
1948 – 1951
SonrakıƏnvər İsmayılov
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi 12 fevral 1912(1912-02-12)[1]
Doğum yeri
Vəfat tarixi 12 mart 1969(1969-03-12)[1] (57 yaşında)
Vəfat yeri
Dəfn yeri
Təhsili
Fəaliyyəti memar
Uşağı
Təltifləri "Azərbaycan SSR əməkdar inşaatçısı" fəxri adı — 1960
1-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni 2-ci dərəcəli "Vətən müharibəsi" ordeni "Qırmızı bayraq" ordeni"Qırmızı ulduz" ordeni

Ənvər Əli oğlu Qasımzadə (12 fevral 1912[1], Salyan, Cavad qəzası[1] – 12 mart 1969[1], Bakı[1]) — Azərbaycan memarı, Azərbaycan SSR Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü (1967), Azərbaycan Politexnik İnstitutunun rektoru (1962–1968), Azərbaycan SSR əməkdar inşaatçısı (1960).

Həyatı[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ənvər Qasımzadə 1912-ci il fevralın 12-də Bakı quberniyasının Salyan şəhərində tanınmış maarifçi, Azərbaycanda rus dili və ədəbiyyatı üzrə ilk müəllimlərdən olmuş Əli bəy Qasımovun ailəsində dünyaya göz açmışdır.[2]

Ənvər Qasımzadə ilk təhsilini Bakı Müəllimlər Seminariyasının nümunəvi məktəbində almışdır. 1930-cu ilin dekabrında N. Nərimanov adına Azərbaycan Sənaye Texnikumunun inşaat şöbəsini bitirmiş və M. Əzizbəyov adına Azərbaycan Sənaye İnstitutuna göndərilmişdir. 1936-cı ildə burada ali təhsilini bitirmiş və mühəndis-memar ixtisasına yiyələnmişdir.

1942-ci ilin əvvəllərində könüllü zabitlər hazırlığı kurslarına daxil olmuş və aprel ayından İkinci Dünya müharibəsi iştirak etmişdir. Terek sahillərindən Berlinə qədər döyüş yolu keçmişdir. "Qırmızı Bayraq", "Qırmızı Ulduz", I və II dərəcəli "Böyük Vətən müharibəsi" ordenləri ilə və altı medalla təltif edilmişdir. 1946-cı ilin iyununda Azərbaycan hökumətinin müraciəti əsasında hərbi xidmətdən geri çağrılmışdır.[3]

Fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Hələ tələbəlik dövründən — 1934-cü ildən əmək fəaliyyətinə başlamış, "Azəridövlətlayihə" təşkilatında çalışmışdır. Həmin dövrdə həmçinin Bakı İnşaat Texnikumunda dərs demişdir. 1941-ci ildə Azərbaycan SSR Kommunal Təsərrüfatı Xalq Komissarlığı yanında Mənzil Kommunal Baş İdarəsinin rəisi və eyni zamanda, Bakı İnşaat Texnikumunun direktoru vəzifələrinə təyin edilmişdir.[4]

1947-ci ildən Azərbaycan SSR Nazirlər Sovetinin Memarlıq İşləri üzrə İdarəsinin rəisi, 1951–1952-ci illərdə Bakı Şəhər Zəhmətkeş Deputatlar Sovetinin sədr müavini, 1952–1953-cü illərdə isə Bakı Vilayət Zəhmətkeş Deputatlar Sovetinin sədr müavini, 1953–1955-ci illərdə tikinti naziri, 1955–1957-ci illərdə Dövlət Tikinti Komitəsinin sədri, 1957–1959-cu illərdə nazir — Dövlət Plan Komitəsi sədrinin I müavini vəzifələrində çalışmışdır.

Ənvər Qasımzadə dəfələrlə Bakı Şəhər Sovetinə və Azərbaycan SSR Ali Sovetinə deputat, Azərbaycan Kommunist Partiyasının Bakı Şəhər Komitəsinə və Azərbaycan KP Mərkəzi Komitəsinə üzv seçilmişdir.[5]

Elmi fəaliyyəti[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ə. Qasımzadə 1959-cu ildə Azərbaycan Memarlar İttifaqına rəhbərlik etmiş, 1962-ci ildə Azərbaycan Politexnik İnstitutuna rektor təyin olunmuşdur. Burada da onun böyük nailiyyətləri olmuşdur. İnstitutun genişlənməsi, yeni fakültələrin açılması üçün səylərini əsirgəməmişdir. Onun rektorluğu dövründə Azərbaycan Politexnik İnstitutunun Gəncə şəhərində filialı açılmış, avtomatika, sintetik materialların texnologiyası, metallurgiya və poliqrafiya fakültələri təşkil edilmişdir.[6]

Ənvər Qasımzadə 1964-cü ildə memarlıq doktoru olmuş, 1966-cı ildə professor, 1968-ci ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü seçilmişdir.

Ənvər müəllim 60-dan çox elmi məqalənin və 7 monoqrafiyanın müəllifidir.

Əsas layihələri[redaktə | mənbəni redaktə et]

O, "Əməkdar inşaatçı" fəxri adı ilə təltif olunmuşdur. Harada işləməsindən asılı olmayaraq Ənvər Qasımzadə daim yaradıcılıqla məşğul olmuşdır. Onun layihələri əsasında Bakıda, Gəncədə, Daşkəsəndə, Xankəndidə onlarca yaşayış evi və ictimai binalar ucaldılmışdır.

Bunlardan Bakının Azərbaycan prospektindəki (keçmiş Hüsü Hacıyev küçəsi), İnşaatçılar prospektindəki, keçmiş Şimali Sovet meydanındakı, Ağa Nemətulla küçəsindəki evləri, hazırda Gömrük Komitəsi və Maliyyə Nazirliyinin inzibatı binalarını, Bakixanov küçəsindəki Azərbaycan Tibb Universitetinin əsas korpuslarını, metronun "Ulduz" stansiyasını və başqalarını yada salmaq kifayətdir.[7]

Ölümü[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ə. Qasımzadə 1969-cu il mart ayının 12-də 57 yaşında vəfat etmiş və Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdır.[8]

Bakıda və Salyanda onun adına küçələr vardır. 100 illik yubileyi təntənə ilə ölkə səviyyəsində qeyd edilmişdir.

Ailəsi[redaktə | mənbəni redaktə et]

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 Касимзаде Энвер Али оглы // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969. Т. 11. С. 496.
  2. ↑ "КАСИМЗАДЕ ЭНВЕР АЛИ ОГЛЫ". slovar.cc. 2012. 28 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 January 2021.
  3. ↑ "Qasımzadə Ənvər Əlibəy oğlu". science.gov.az. 12 December 2013. 28 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 January 2021.
  4. ↑ "Görkəmli memar Ənvər Qasımovun 100 illik yubileyilə bağlı tədbir keçirildi". 525-ci qəzet. 20 April 2012. 28 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 January 2021.
  5. ↑ "Qasımzadə Ənvər Əlibəy oğlu". science.gov.az. 12 December 2013. 28 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 January 2021.
  6. ↑ "Касим-заде Энвер Али оглы". www.uaa.az. 12 June 2016. 12 April 2021 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 January 2021.
  7. ↑ "Azərbaycanın tanınmış memarı Ənvər Qasımovun 100 illik yubileyi keçirilib". az.trend.az. 19 April 2012. 28 January 2021 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 28 January 2021.
  8. ↑ Эльбай Энвер оглу Касимзаде. "12 февраля этого года видному азербайджанскому архитектору и государственному деятелю Энверу Касимзаде исполнилось бы 100 лет". Эхо. 28 November 2012. 28 January 2021 tarixində arxivləşdirilib.
  9. ↑ "Azərbaycan Memarlar İttifaqı: Haqqımızda: Struktur: Elbay Ənvər oğlu Qasımzadə". Azərbaycan Memarlar İttifaqının saytı (az.). uaa.az. 2014. 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-10-04.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Ənvər_Qasımzadə&oldid=7264281"