Ərəb ölkələrində televiziya

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç

1990-cı ilə qədər ərəb ölkələrində demək olar ki bütün televiziya kanalları dövlətə məxsus idi və onun tərəfindən ciddi nəzarət olunurdu.1990-cı illərdə peyk televiziyasının yayılması ərəb ölkələrində televiziyada dəyişikliyə səbəb oldu.

Əl Cəzirə xəbər və cari işlərə peşəkar yanaşması ilə dəyişikliyi təmsil edir [1]. Qatar hökuməti tərəfindən maliyyələşən və 1966-cı ildə əsası qoyulan al-Jazeera İsrail kimi `ağlasığmaz` yerlərə müxbirlərini göndərərək, geniş canlı xəbərlər təqdim edən ilk ərəb kanalı olmuşdur. Al-Jazeera –in müzakirə proqramları uzun müddət qadağa olunmuş mövzuları açmışdır. Lakin 2008-ci ildə Misir və Səudiyyə Ərəbistanı peyk yayımını tənzimləməsini nəzərdə tutan nizamnamənin təsdiqi üçün görüş keçirmişlər. Ərəb Liqasının Peyk Yayımı Xartiyası (2008) ərəb dünyasında peyk yayımının tənzimlənməsinə dair prinsipləri sadalamışdır [2].

Peyk kanalları

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Digər peyk kanallarına aiddir:

Al-Arabiya – 2003-ci ildə əsası qoyulmuş, Dubayda yerləşir; Al Arabiya [3]

Al-Hurra (The Free One) 2004-cü ildə ABŞ tərəfindən yaradılmışdır;[4]

AL-Manar və s [5]

Qərbin təsiri

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaxın Şərq boyunca yeni televiziya stansiyaları, radio stansiyaları və vebsaytlar bir müddət media səhrası olan yerdə elektron forma kimi yaranmağa başlamışdır. Ərəb mediasının dəyişməsində texnologiyanın əhəmiyyətli rolu olmuşdur. Pintaka əsasən `Arab Advisors Group əsaslanaraq, regionda 263 sərbəst ötürülən peyk televiziya stansiyaları vardır` [6]. Ərəb mediasına əsasən də televiziyaya Qərbin təsiri olduqca nəzərə çarpandır. Ərəb operaları (soap operas) və TV realiti şouların məşhurluğum artması buna misal ola bilər.

Yerli televiziya yayımı

[redaktə | mənbəni redaktə et]

Ərəb dünyasında yerli televiziya yayımı 1950-ci illərin axırlarında ilk İraq və Livanda başlamışdır. 13 digər ərəb ölkəsi 1960-cı illərdə başlamış, lakin yalnız 1975-ci ildən Şimali Yəmən öz televiziya stansiyasının açılışını etdikdən sonra, bütün Ərəb ölkələrinin televiziya stansiyaları vardır. Bundan əvvəl bəzi Ərəb tamaşaçıları xarici mənbələrdən televiziyanın təsirinə məruz qalırdı. Fransız dilinin geniş yayılmış Mərakəş, Tunis və Əlcəzair Şimali Afrika ölkələrində əhalinin bəzi hissəsi Aralıq dənizindən Fransadan yayımlanan televiziya izləyə bilirdilər. Liviyada Vilisdə ABŞ hərbi bazasına yaxın yaşayan ərəblər ABŞ televiziyasını izləyə bilirdilər və bu 1969-cu il inqilabından sonra bazasının bağlanmasına qədər davam etmişdir. Səudiyyə Ərəbistanın şərqində bəzi ərəblər burada yerləşən ABŞ-nin idarəçiliyində olan Ərəb Amerika Neft Şirkətinin (ARAMCO)Saudi Aramco tərəfindən yayımlanan ABŞ TV proqramlarını izləyə bilirdi.

  1. "Arxivlənmiş surət". 2018-03-18 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-22.
  2. "Arxivlənmiş surət". 2022-09-08 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-22.
  3. "Arxivlənmiş surət". 2022-10-05 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-22.
  4. "Arxivlənmiş surət". 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-22.
  5. "Arxivlənmiş surət". 2017-10-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2017-09-22.
  6. https://books.google.az/books?id=twYkAwAAQBAJ&pg=PT15&lpg=PT15&dq=television+arabic&source=bl&ots=X8xWnf2k7u&sig=iMmyJ1RzTEm-Im2_EGckq4m3HeA&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjE5cOF1bjWAhXJ1RQKHWbiDZw4ChDoAQglMAA#v=onepage&q=television%20arabic&f=false