COVID-19 koronavirus pandemiyası

Vikipediya, azad ensiklopediya
(2019-nCoV koronavirusunun yayılması səhifəsindən istiqamətləndirilmişdir)
Jump to navigation Jump to search
COVID-19 koronavirus pandemiyası
COVID-19 Outbreak World Map.svg
Yoluxma halı təsdiqlənmiş ölkələrin xəritəsi

     10,000+ yoluxma halı      1,000–9,999 yoluxma halı      100–999 yoluxma halı      10–99 yoluxma halı      1-9 yoluxma halı

     Yoluxma halı təsdiqlənməyib
COVID-19 Outbreak World Map per Capita.svg
Adambaşına görə yoluxma halı təsdiqlənmiş ölkələrin xəritəsi

     >1 yoluxma halı (hər 10,000 nəfərə görə)      1–10 yoluxma halı (hər 100,000 nəfərə görə)      1–10 yoluxma halı (hər 1 milyon nəfərə görə)      1–10 yoluxma halı (hər 10 milyon nəfərə görə)      1–10 yoluxma halı (hər 100 milyon nəfərə görə)

     Yoluxma halı təsdiqlənməyib
COVID-19 pandemic.jpg
Xəstəlik COVID-19
Səbəbi SARS-CoV-2
Yer Qlobal; hazırkı episentri: ABŞ
İlk qarşılaşma Uhan, Hubey, Çin[1]
30°37′11″ şm. e. 114°15′28″ ş. u.
Tarix 1 dekabr 2019–indiyə kimi
(1 il, 1 ay, 3 həftə)
Statistika
Yoluxma sayı 44,252,677 [2]
Aktiv hallar 10,633,693[3]
Ölüm sayı 1,171,479[4]
Sağalanların sayı 32,447,505[5]
Ərazi 188[6]
Commons-logo.svg Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Yeni tipli pnevmoniya COVID-19, 2019-nCoV koronavirusu pandemiyası — 2019-cu ilin dekabr ayının ortalarında, Çinin mərkəzi Hubey əyalətinin Uhan şəhərində yerli Huanan ət və dəniz məhsulları bazarı ilə əlaqəli yerli sakinlərdə naməlum mənşəli pnevmoniya xəstəliyinin ilk aşkar olunması ilə başladı. 31 dekabr 2019-cu ildə Çin hakimiyyəti naməlum pnevmoniyanın başlaması barədə Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatına məlumat verdi.

Sonradan, Çin alimləri yeni koronavirus — 2019-nCoV ayırd edərək onun genomunun genetik ardıcıllığını təyin etdilər. Virus, şiddətli kəskin tənəffüs sindromuna səbəb olan SARS-CoV virusuna (atipik pnevmoniya kimi də tanınır) ən azı 70% genetik ardıcıllıqla bənzəyir[7][8][9]. Yeni koronavirusun inkubasiya dövrü 2 gündən 10 günə qədər davam edir[10] və son məlumatlara görə, xəstəlik simptomların başlamazdan əvvəl yoluxucu olur.

22 yanvar tarixindən etibarən Uhanda karantin rejimi tətbiq edilməyə başlandı. 24 yanvar tarixindən etibarən Uhana bitişik olan Huanqan, Eçjou, Çibi və Çjitsyan şəhər rayonlarına da karantin tətbiq edildi[11][12]. Ümumilikdə 14 şəhərdən gediş məhduddur[13]. Virus Çindəki bütün əyalət səviyyəsində inzibati vahidlərdə qeydə alınıb.

Yanvarın 30-da ÜST-ün Fövqəladə Komitəsinin iclasında, yeni koronavirusun yayılması beynəlxalq narahatlıq yaradan ictimai səhiyyə təcili vəziyyəti kimi qəbul edildi. Noyabrın 19-na olan məlumata görə dünyada koronavirus infeksiyasına indiyədək yoluxanların sayı 56,2 milyon nəfərə çatıb. Bunların 36 milyon nəfəri sağalıb, 1,34 milyon nəfəri isə ölüb.[14] Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) fevralın 11-də infeksiyanın adını COVID-19 qoyub, martın 11-də isə koronavirusu pandemiya elan edib.[15]

Xronologiya[redaktə | əsas redaktə]

Gnome-searchtool.svg Əsas məqalə: 2019-nCoV koronavirusunun yayılması xronologiyası
2019-nCoV koronavirusunun yayılması 12 yanvar — 29 fevral tarixləri arasında.

Araşdırılması[redaktə | əsas redaktə]

Rəsmi olaraq, SARS-CoV-2 adlandırılan Covid-19-a səbəb olan virus təzə olduğundan onun haqqında hər hansı etibarlı məlumat yoxdur. Covid-19-a yoluxma hallarının baş verdiyi dünyanın 500 bölgəsində hava şəraitini müqayisə edən dərc olunmamış bir analiz virusun yayılma sürətinin temperatur, külək sürəti və nisbi rütubət ilə əlaqəli olmasını ehtimal etməyə əsas verir. Covid-19-un mövsümi xarakter daşıma ehtimalına işarə edən bəzi məlumatlar da var. Yeni xəstəliyin dünyada yayılmasından görünür ki, virus soyuq və quru hava şəraitinə üstünlük verir. Digər bir dərc olunmamış tədqiqat işində də yüksək temperaturlu iqlimlə Covid-19 hallarının aşağı düşməsi arasında bir əlaqəyə diqqət yetirilib, amma bu da qeyd olunub ki, təkcə yüksək hava temperaturu xəstəliyin qlobal miqyasda dəyişgənliyinə həlledici təsir göstərə bilməz. Tədqiqatçılara görə, Covid-19 üçün ən az uyğun gələn iqlim şəraiti dünyanın tropik bölgələrində ola bilər.

Bu pandemiya bir çox hallarda daha adi sayıla bilən virusların mövsümi yayılma qaydalarına uyğun yayılmır. Məsələn, qripə yoluxma hallarının əksəriyyəti qış dövründə baş versə də, ispan qripi yay aylarında ən yüksək həddə çatır. Koronaviruslar "zərfləşmiş viruslar " ailəsinə aiddir. Onlar qoşa lipid örtüyündən ibarət olan yağlı bir membrana bükülmüş haldadır və həmin membrana tacabənzər zülallar taxılmış vəziyyətdədir. Latınca tac "corona" olduğundan, bu növ viruslara koronavirus adı verilib. Digər zərfli viruslar üzərində aparılan tədqiqatlar göstərib ki, bu cür yağlı örtüyə malik viruslar belə örtüyü olmayanlarla müqayisədə istiyə daha çox həssasdır. Soyuqda həmin yağlı örtük rezinə bənzər bir hala gəlir, bişmiş ətin yağı kimi, soyuduqca daha çox bərkiyir və beləliklə, virusun bədən xaricində daha uzun müddət qalmasına imkan verir. Zərərli virusların əksəriyyəti bunun nəticəsində güclü mövsümi asılılığa malikdir. Tədqiqatlar artıq göstərib ki, Sars-Cov-2 virusu 21-23 °C temperatur dərəcələrində və 40% nisbi rütubətdə plastik və polad kimi sərt səthlərdə 72 saata qədər qala bilər.

Lakin tropik bölgələrdə də xeyli sayda yoluxma halları olub. Bu yaxınlarda Harvard Tibb Məktəbinin tədqiqatçıları tərəfindən aparılmış virusun Asiyada yayılmasının təhlili göstərib ki, bu pandemik koronavirusun hava şəraitindən asılılığı bir çoxlarının ümid etdiyindən daha az olacaq. Onlar Çinin müxtəlif iqlim zonalarına aid bölgələrində koronavirusun yayılma sürətini təhlil edərək belə qənaətə gəliblər ki, yaz və yayda temperatur və rütubətin artması bu infeksiyaya yoluxma hallarının azalmasına gətirib çıxarmayacaq. Onlar xəstəliyin nəzarətdən çıxmaması üçün ictimai səhiyyənin işə qarışmasının vacib olduğunu vurğulayırlar.[16]

Alimlərin gəldiyi qənaətə görə 4 dərəcə radələrindəki hərarətdə koronavirus sabit vəziyyətdə qalaraq dezinfeksiya aparılmadığı halda 14 gündən sonra fəallığı azalmağa başlayır. Halbuki 70 dərəcədən artıq hərarətdə 5 dəqiqə ərzində fəalsızlaşır. Kağız üzərində üç saatdan sonra aşkarlanan koronavirus paltar və emal olunmuş taxta üzərində iki günədək, şüşə üzərində 4 günədək, plastik üzərində də 7 günədək qalır. Həmçinin tibbi maskaların üz tərəfində də koronavirusun 7 günədək qalmaq iqtidarında olduğu, ona görə də maskaların ciddi dezinfeksiyasının vacib olduğu vurğulanır.[17]

+
[Bütünlüklə]
Ölkələr və ərazilər üzrə COVID-19 koronavirus pandemiyası
Ölkə və ərazi [a] Yoluxanlar[b] Ölümlər Sağal.[c] İst.
188 30.800.771 957.348 21.059.531
ABŞ ABŞ 25.374.301 423.611 11.130.430 [18]
Hindistan Hindistan 10.654.533 153.339 10.316.786 [19]
Braziliya Braziliya 8.844.600 217.081 7.653.770 [20][21]
Rusiya Rusiya 3.719.400 69.426 3.131.760 [22]
Böyük Britaniya Böyük Britaniya 3.647.463 97.939 – [23]
Peru Peru 1.093.938 39.608 1.007.748 [24][25]
Kolumbiya Kolumbiya 2.013.014 51.374 1.832.168 [26]
Meksika Meksika 1.763.219 149.614 1.320.448 [27]
İspaniya İspaniya 2.499.560 55.441 – [28]
Cənubi Afrika Respublikası Cənubi Afrika 1.412.986 40.874 1.230.520 [29][30]
Argentina Argentina 1.867.206 46.827 1.656.134 [31]
Fransa Fransa 3.053.617 73.049 – [32][33]
Çili Çili 699.110 17.933 654.101 [34]
İran İran 1.372.977 57.383 1.164.794 [35]
Banqladeş Banqladeş 531.799 8.023 476.413 [36][37]
Səudiyyə Ərəbistanı Səudiyə Ərəbistanı 366.371 6.352 357.939 [38]
İraq İraq 613.763 12.993 581.542 [39]
Pakistan Pakistan 532.412 11.295 486.489 [40]
Türkiyə Türkiyə 2.429.605 25.073 2.307.721 [41]
İtaliya İtaliya[d] 2.466.813 85.461 1.882.074 [44]
Filippin Filippin 513.619 10.242 475.612 [45][46]
Almaniya Almaniya 2.147.740 52.777 1.807.227 [47][48]
İndoneziya İndoneziya 989.262 27.835 798.810 [49]
İsrail İsrail 596.733 4.392 522.368 [50]
Ukrayna Ukrayna 1.191.812 21.861 947.514 [51][52]
Kanada Kanada 746.920 19.070 663.966 [53]
Qətər Qətər 149.019 248 144.858 [54]
Boliviya Boliviya 201.037 9.985 150.439 [55]
Ekvador Ekvador 241.292 14.623 204.071 [56][57]
Rumıniya Rumıniya 711.010 17.776 653.125 [58][59]
Dominikan Respublikası Dominikan Respublikası 202.507 2.513 147.147 [60]
Qazaxıstan Qazaxıstan 175.390 2.403 158.647 [61][62]
Panama Panama 311.244 5.063 259.095 [63]
Mərakeş Mərakeş 464.844 8.105 440.652 [64]
Belçika Belçika 691.854 20.726 – [65][66]
Misir Misir[e] 161.817 8.959 126.497 [67]
Küveyt Küveyt 161.285 952 154.253 [68]
Niderland Niderland[69] 948.933 13.540 – [70][71]
Oman Oman 133.044 1.521 126.262 [72]
Çin Çin (materik)[f] 89.115 4.635 82.630 [73]
İsveç İsveç 547.166 11.005 – [74]
Qvatemala Qvatemala 154.212 5.465 138.460 [75]
Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri 277.966 792 251.484 [76]
Polşa Polşa 1.475.445 35.363 1.230.446 [77]
Yaponiya Yaponiya 360.661 5.019 290.542 [78]
Belarus Belarus 237.611 1.649 223.553 [79]
Honduras Honduras 140.238 3.441 60.448 [80][81]
Efiopiya Efiopiya 133.767 2.066 119.416 [82][83]
Portuqaliya Portuqaliya 636.190 10.469 456.491 [84][85]
Venesuela Venesuela 123.245 1.142 115.426 [86]
Bəhreyn Bəhreyn 99.817 367 96.532 [87]
Kosta-Rika Kosta-Rika 189.308 2.518 146.448 [88][89]
Nepal Nepal 269.450 2.001 264.137 [90]
Sinqapur Sinqapur 59.250 29 58.983 [91]
Nigeriya Nigeriya 121.566 1.504 97.228 [92]
Özbəkistan Özbəkistan 78.272 620 76.752 [93]
Çexiya Çexiya 937.617 15.369 814.903 [94]
İsveçrə İsveçrə[g] 509.279 8.345 317.600 [95][96]
Əlcəzair Əlcəzair 105.124 2.856 71.552 [97]
Ermənistan Ermənistan 165.711 3.030 154.259 [98]
Moldova Moldova 156.202 3.361 146.948 [99]
Qana Qana 60.794 367 57.141 [100]
Qırğızıstan Qırğızıstan 83.796 1.398 79.772 [101]
Əfqanıstan Əfqanıstan 54.559 2.373 46.912 [102]
Avstriya Avstriya 404.714 7.418 381.654 [103]
Azərbaycan Azərbaycan 228.975 3.082 220.292 [104]
Keniya Keniya 99.983 1.744 82.969 [105]
Fələstin Fələstin 154.557 1.769 143.611 [106]
Paraqvay Paraqvay 127.652 2.617 103.083 [107]
İrlandiya İrlandiya 187.554 2.970 – [108][109]
Serbiya Serbiya 383.603 3.886 – [110]
Salvador Salvador 52.672 1.551 46.370 [111]
Avstraliya Avstraliya 28.766 909 25.486 [112]
Bosniya və Herseqovina Bosniya və Herseqovina 119.420 4.555 90.961 [113]
Danimarka Danimarka 193.038 1.941 177.550 [114][115]
Cənubi Koreya Cənubi Koreya 75.521 1.360 62.956 [116][117]
Kamerun Kamerun 28.010 455 26.861 [118][119]
Puerto-Riko Puerto-Riko 84.578 1.773 – [120][121]
Macarıstan Macarıstan 359.574 11.968 241.472 [122]
Kot-d'İvuar Kot-d'İvuar 26.612 145 24.595 [123]
Bolqarıstan Bolqarıstan 214.817 8.820 179.068 [124][125]
Şimali Makedoniya Şimali Makedoniya 90.654 2.785 78.154 [126]
Yunanıstan Yunanıstan 151.646 5.622 – [127]
Xorvatiya Xorvatiya 228.920 4.827 221.097 [128]
Norveç Norveç[h] 60.803 544 46.611 [129]
Albaniya Albaniya 72.274 1.315 43.890 [130][131]
Malayziya Malayziya 183.801 678 141.446 [132]
Finlandiya Finlandiya[133][134] 42.580 644 31.000 [135][136]
Lüksemburq Lüksemburq 49.438 562 46.656 [137]
Tailand Tayland 13.500 73 10.567 [138][139]
Kuba Kuba 20.627 191 15.881 [140][141]
Estoniya Estoniya 40.716 376 30.010 [142][143]
İslandiya İslandiya 5.981 29 5.868 [144]
Litva Litva 176.624 2.649 119.085 [145][146]
Sloveniya Sloveniya 155.745 3.309 – [147][148]
Honkonq Honkonq 10.086 169 9.033 [149]
Yeni Zelandiya Yeni Zelandiya 2.116 25 1.680 [150]
Slovakiya Slovakiya 236.476 4.068 189.959 [151]
Tunis Tunis 195.314 6.154 141.862 [152]
Latviya Latviya 60.496 1.097 48.134 [153]
Andorra Andorra 9.499 96 8.588 [154]
Kipr Kipr 29.887 183 2.057 [155][156]
Livan Livan 279.597 2.320 165.729 [157]
Uruqvay Uruqvay 37.633 376 29.270 [158][159]
Niger Niger 4.308 150 3.403 [160][161]
Burkina-Faso Burkina-Faso 9.857 107 7.883 [162][163]
Cruise ship side view.svg Diamond Princess[i] 712 14 653 [164][165]
Cersi Cersi 3.116 63 2.895 [166]
Tayvan Tayvan 889 7 787 [167]
Malta Malta 16.658 251 13.801 [168]
İordaniya İordaniya 320.453 4.224 307.707 [169]
San-Marino San-Marino 2.787 65 2.463 [170]
Mavriki Mavriki 547 10 516 [171]
Kosovo Kosovo 57.696 1.450 50.731 [172]
Seneqal Seneqal 24.727 575 20.476 [173]
Monteneqro Monteneqro 58.316 768 49.562 [174]
Vyetnam Vyetnam 1.548 35 1.411 [175]
Gürcüstan Gürcüstan 253.518 3.055 242.085 [176]
Qvineya Qvineya 14.319 81 13.694 [177][178]
Konqo Demokratik Respublikası Konqo DR 21.301 640 14.834 [179]
Men adası Men adası 432 25 357 [180]
Cibuti Cibuti 5.789 61 5.681 [181]
Şri-Lanka Şri-Lanka 58.430 280 49.864 [182][183]
Fransa Mayotta 196 3 59 [184]
Farer adaları Farer adaları 652 1 644 [185][186]
Martinika Martinika 155 6 50 [184]
Qvadelupa Qvadelupa 143 8 67 [184]
Bruney Bruney 174 3 169 [187][188]
Quam Quam 7.257 121 6.707 [18][189]
Cəbəllütariq Cəbəllütariq 3.966 63 3.276 [190]
Kamboca Kamboca 456 0 403 [191]
Ruanda Ruanda 12.647 172 8.319 [192][193]
Trinidad və Tobaqo Trinidad və Tobaqo 7.462 134 7.002 [194][195]
Madaqaskar Madaqaskar 18.301 273 17.609 [196]
Mali Mali 7.937 321 5.683 [197]
Şimali Kipr Şimali Kipr 1.850 11 1.602 [198]
Monako Monako 1.240 9 1.036 [199]
Aruba Aruba 6.723 56 6.240 [200]
Fransa Qvianası Fransa Qvianası 86 0 51 [184]
Lixtenşteyn Lixtenşteyn 2.441 52 2.322 [201]
Toqo Toqo 4.636 74 3.976 [202]
Yamayka Yamayka 14.658 332 11.833 [203][204]
Barbados Barbados 1.341 9 622 [205]
Konqo Respublikası Konqo Respublikası 7.794 117 5.846 [206][207]
Kayman adaları Kayman adaları 383 2 346 [208]
Uqanda Uqanda 39.149 317 13.861 [209][210]
Fransa Polineziyası Fransa Polineziyası 17.820 128 4.842 [211][212]
ABŞ Vircin adaları ABŞ Vircin adaları 2.341 24 2.234 [213]
Sint-Marten Sint-Marten 1.735 27 1.574 [214]
Liberiya Liberiya 1.882 84 1.701 [215]
Bermud adaları Bermud adaları 686 12 625 [216]
Qabon Qabon 9.694 66 9.498 [217]
Baham adaları Baham adaları 8.101 175 6.720 [218][219]
Makao Makau 47 0 46 [220]
Qayana Qayana 7.298 172 6.370 [221]
Zambiya Zambiya 45.337 639 35.960 [222][223]
Myanma Myanma 137.574 3.062 121.558 [224]
Qvineya-Bisau Qvineya-Bisau 2.447 45 2.337 [225][226]
Benin Benin 3.643 48 3.317 [227][228]
Eritreya Eritreya 1.556 6 803 [229]
Haiti Haiti 10.963 240 8.959 [230]
Tanzaniya Tanzaniya – – – [231][232]
Suriya Suriya 13.479 873 6.918 [233]
Liviya Liviya 112.540 1.737 90.952 [234]
Somali Somali 4.726 130 3.639 [235]
Antiqua və Barbuda Antiqua və Barbuda 190 6 157 [236]
Mozambik Mozambik 31.628 297 20.002 [237]
Ekvatorial Qvineya Ekvatorial Qvineya 5.401 86 5.197 [238]
Maldiv adaları Maldiv adaları 14.885 50 13.815 [239]
Sudan Sudan 26.279 1.603 15.688 [240][241]
Anqola Anqola 19.367 457 17.249 [242]
Laos Laos 41 0 41 [243][244]
Yeni Kaledoniya Yeni Kaledoniya 44 0 30 [245]
Çad Çad 2.977 114 2.170 [246]
Dominika Dominika 113 0 104 [247]
Namibiya Namibiya 32.213 317 29.831 [248]
Monqolustan Monqolustan 1.592 1 1.097 [249]
Fici Fici 55 2 53 [250]
Sent-Lüsiya Sent-Lüsiya 770 10 416 [251]
Kürasao Kürasao 4.543 20 4.419 [252]
Qrenada Qrenada 127 1 107 [253]
Esvatini Esvatini 14.484 479 9.242 [254]
Zimbabve Zimbabve 31.007 974 21.377 [255]
Botsvana Botsvana 17.548 105 15.911 [256]
Beliz Beliz 11.700 290 11.009 [257]
Malavi Malavi 19.395 508 6.699 [258]
Sent-Vinsent və Qrenadin Sent-Vinsent və Qrenadin 98 0 81 [259][260]
Sent-Kits və Nevis Sent-Kits və Nevis 35 0 33 [261][262]
Qrenlandiya Qrenlandiya 30 0 29 [263][264]
Seyşel adaları Seyşel adaları 972 3 681 [265][266]
Şimali Marian adaları Şimali Marian adaları 129 2 32 [267][268]
Surinam Surinam 8.057 149 7.246 [269]
Syerra-Leone Syerra-Leone 3.139 77 2.210 [270][271]
Aland adaları 9 0 0 [272]
Cruise ship side view.svg MS Zaandam 13 4 – [273][274]
Qambiya Qambiya 3.950 128 3.697 [275]
Montserrat Montserrat 13 1 12 [276]
Nikaraqua Nikaraqua 6.204 168 4.225 [277]
Törks və Kaykos adaları Törks və Kaykos adaları 1.287 7 998 [278]
Mərkəzi Afrika Respublikası Mərkəzi Afrika Respublikası 4.948 63 1.924 [279][280]
Vatikan Vatikan 29 0 27 [281][282]
Kabo-Verde Kabo-Verde 13.489 127 12.710 [283]
Mavritaniya Mavritaniya 16.357 416 15.127 [284]
Sen-Bartelemi Sen-Bertelemi 6 0 4 [184]
Qərbi Saxara Qərbi Saxara 6 0 0 [184]
Qondarma Dağlıq Qarabağ 5 0 0 [285]
Butan Butan 855 1 725 [286]
Burundi Burundi 760 2 687 [287]
Folklend adaları Folklend adaları 35 0 29 [288]
San-Tome və Prinsipi San-Tome və Prinsipi 1.188 17 997 [289]
Cənubi Sudan Cənubi Sudan 3.703 63 3.505 [290][291]
Angilya Angilya 13 0 12 [292]
Britaniya Vircin adaları Britaniya Vircin adaları 72 1 70 [293]
Niderland Karib Niderlandı 3 0 0 [184]
Somalilend 2 0 0 [294][295]
Sint-Estatius 2 0 0 [296][297]
Papua-Yeni Qvineya Papua-Yeni Qvineya 835 9 790 [298][299]
Şərqi Timor Şərqi Timor 30 0 30 [300]
Fransa San-Pyer və Mikelon 1 0 0 [301]
Quantanamo 1 0 0 [302]
Abxaziya 10.486 152 8.190 [303]
Saba 1 0 0 [304]
Yəmən Yəmən 2.436 660 1.580 [305]
Qeydlər
  1. ↑ Diaqnozun qoyulduğu şəhər və ya ərazi nəzərdə tutulur. Bəzi ölkələrdə qeyd olunan diaqnozun sayı bir neçə ərazini əhatə edir.
  2. ↑ Rəsmi olaraq təsdiqlənmiş saydır. Əslində bu halların sayı daha çox ola bilər.
  3. ↑ "–" olan ərazilərdə sağalanların olmadığını bildirir.
  4. ↑ 27 fevraldan etibarən simptomlar müşahidə olunan yalnız riskli insanlar müayinə olunmuşdur.[42][43]
  5. ↑ MS River Anuket gəmisində baş verən yoluxma halları da daxildir.
  6. ↑ Hubey əyalətində 12 fevral 2020-ci il tarixindən etibarən klinik diaqnoz qoyulmuş diaqnozlar və ölüm halları daxildir.
  7. ↑ İsveçrədə yoluxanların sayı daha çox olsa da, burada göstərilən rəqəm yalnız təsdiqlənmiş halların sayıdır.
  8. ↑ Norveç Xalq Sağlamlığı İnstitutu Norveçdə yoluxmuş insanların sayının bildirilən rəqəmlərdən daha çox olduğunu açıqlamışdır.[129]
  9. ↑ İngilis gəmisi olan "Diamond Princess" Yaponiya sularında üzərkən sərnişinlərin ölkə ərazisinə daxil olmağının qarşısını almaq üçün Yaponiya rəhbərliyindən karantinə alınmaqlarını tələb etmişdir. Buna görə də bu yoluxma halı nə Yaponiya, nə də Böyük Britaniya ərazisinə daxil edilib. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı "beynəlxalq bir nəqliyyat" adı altında bu halı qeydə almışdır.


Xüsusiyyətləri[redaktə | əsas redaktə]

Yoluxma[redaktə | əsas redaktə]

Virus, insandan insana, nəfəs vasitəsilə bədənə daxil olan virusları ehtiva edən hava damlaları ilə ötürülür. Xəstəliyin heç bir simptom olmadan insandan insana keçə biləcəyi barədə araşdırmalar mövcuddur, məsələn, Almaniyada ilk yoluxma baş verib. Bu kimi simptomlar olmadan ötürülmə hallarının nə qədər epidemiya yayılması bilinmir, əgər oynadığı rol böyük olarsa, epidemiyanı idarə etməyi çətinləşdirəcəkdir.

Molekulyar quruluş[redaktə | əsas redaktə]

Viruslar çox kiçik və az miqdarda atomlardan ibarət olduğu və unikal RNT protein molekulu olduğu üçün bu gün canlı və ya cansız bir qavrayışın olub olmadığı bilinmir. Buna görə onların dərsləri patrikul olaraq adlanır. Heç bir maddələr mübadiləsi olmur, hüceyrənin xaricində kristallaşaraq və cansız yaşayır, hüceyrə içərisindəki RNT-ni tərk edərək hüceyrə içərisinə çıxaraq hüceyrələrin nüsxələrini çıxarır, hüceyrə partlayır, yeni istehsal edilən viruslar digər hüceyrələrə təsir göstərir. 1 COVID-19 diametri 100 mm, diametri 1500 atom, cəmi 200 milyon atomlardan ibarətdir. Viruslar o qədər kiçikdir ki, çox az sayda atomdan ibarətdir. Bİr şəxs asqırarkən onun kiçik bir damlasının içərisində trilyonlarla virus vardır.

Göstəriciləri[redaktə | əsas redaktə]

Xəstəlik yüksək atəş, öskürək və 2-27 günlük bir inkubasiya dövründən sonra qəfil başlayan nəfəs darlığı ilə xarakterizə olunur. Bəzi xəstələrdə boğaz ağrısı və axan burun da var idi. Xəstəlik ümumiyyətlə orta və ağır bir klinik gedişat göstərir. Xəstəliyin ağırlaşmaları ağır sətəlcəm, septik şok, kəskin tənəffüs çətinliyi sindromu (ARDS), çoxsaylı orqan çatışmazlığı və ölüm kimi bildirilmişdir.

Statistika[redaktə | əsas redaktə]

Bu virus ölümcül olsa da, ona yoluxmuş əksəriyyətdə yalnız yumşaq simptomlar müşahidə olunur və bu şəxslər xəstəlikdən tam sağalırlar. Yoluxmaların 80 faizində simptomlar zəif olur. Çində fevralın 11-dək qeydə alınmış 44672 yoluxmanın 36 minindən çoxunda, yəni 80 faizində xəstəlik yüngül keçib. Xəstəliyin şiddətinə görə daha iki qrup var: sərt və kritik. İndiyədək bu virusa yoluxanların 14 faizində simptomlar sərt və yalnız 5 faizində kritik olub. Xəstəliyin orta ölümcüllük faizi Çində 2,3 faizdir. Alimlərin fikrincə, Çinin Hubey vilayətindəki 2,9 faiz ölümcüllük göstəricisi şişirdib. Çinin qalan hissələrində yoluxanların 0,4 faizi vəfat edib. Müqayisə üçün qeyd olunur ki, mövsümi qripin ölümcüllüyü 0,1 faizdir. Kritik kateqoriyaya düşənlər daha böyük təhlükə ilə üzləşirlər. Çindəki müşahidələrə görə bu kateqoriyada olanların 49 faizi vəfat edib.[306] Martın 13-də Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) Avropa qitəsinin koronavirus pandemiyasının episentrinə çevrildiyini bəyan edib.[307]

Qarşısının alınması[redaktə | əsas redaktə]

Pandemiyaya qarşı Azərbaycanca afişa

Şəxsi ehtiyat tədbirləri[redaktə | əsas redaktə]

Hal-hazırda, COVID-19 üçün effektiv dərman terapiyası və ya peyvəndi yoxdur, lakin onun inkişafı üçün səylər davam edir. Bu, "qrip kimi" qızdırma, nəfəs darlığı, öskürək və digər simptomları var.[308][309] İnfeksiyanın qarşısını almaq üçün əlləri sıx-sıx yumaq, öskürək və asqırma zamanı ağız və burunu bağlamaq və öskürək asqıraq kimi xəstəlik simptomları müşahidə olunan hər kəs ilə sıx əlaqə qarşısını almaq tövsiyə edilir. Yoluxmuş bir insana qrip dərmanı qəbul etmək, maye içmək və dincəlməklə simptomlarını yüngülləşdirə biləcəkləri barədə ümumi bir məlumat vardır.[310] Bəzi ölkələr insanlardan qripə bənzər simptomları, xüsusən də Çinə səfər etdikləri təqdirdə həkimlərinə bildirmələrini xahiş edirlər.[311]

Azərbaycan Respublikası Səhiyyə Nazirliyi tərəfindən bildirilən riskli bölgələrə gedəcək şəxslərin fərdi olaraq ala biləcəyi tədbirlər:[312]

  • Xəstə insanlarla təmasdan qaçınmaq lazımdır (mümkünsə ən azı 2 metr məsafədə).
  • Xəstələrin olması səbəbi ilə sağlamlıq mərkəzlərinə baş çəkilməməli və sağlamlıq müəssisəsinə getmək lazım olduğu hallarda digər xəstələrlə əlaqə minimuma endirilməlidir.
  • Yaşlılar və xroniki xəstəliyi olanlar həkimləri və səhiyyə işçiləri ilə məsləhətləşərək riskli bölgəyə səyahətlərini planlaşdırmalıdırlar.
  • Qida təhlükəsizliyi tövsiyələrinə (məsələn, xam süd və heyvan məhsullarını istehlak etməmək, xam tərəvəz və meyvələri yaxşıca yuyulmaq kimi) diqqət yetirilməlidir.
  • Vəhşi və ev heyvanları ilə təmasdan qaçınmaq lazımdır.
  • Əl gigiyenasına diqqət yetirilməlidir. Əllər sabun və su ilə ən azı 20 saniyə yuyulmalı, sabun və su olmadıqda spirt əsaslı əl dezinfeksiyaedici maddələrdən istifadə edilməlidir.

Çində alınan ehtiyat tədbirləri[redaktə | əsas redaktə]

Uhan sakinləri, yoluxmadan qorunmaq məqsədilə tərəvəz almağa tələsərkən

22 yanvar 2020-ci ildə AFC, koronavirus epidemiyası ilə əlaqədar olaraq, əvvəllər Uhanda oynanılması planlaşdırılan Qadın Olimpiya Təsnifat Turnirinin A qrupu matçlarını (Avstraliya, Çin Xalq Respublikası, Tayvan və Taylanddan olan müvafiq komandalar da daxil olmaqla) Nankinə aparacağını bildirdi. Uhana gediş-gəliş üçün təsirli bir karantin 23 yanvar 2020-ci ildə, saat 10-da tətbiq olunmağa başlandı. Uçuş və qatarlar, ictimai avtobuslar, metro sistemi və Uhana gedən və uzun məsafəli avtobuslar növbəti elana qədər dayandırıldı. Çinin Sinhua Xəbər Agentliyinə görə, bu təşəbbüs Uhandan virusun yayılmasını dayandırmaq və insanların sağlamlığı və təhlükəsizliyini təmin etmək üçün göstərilmiş mühüm bir səydir.[313]

Sosial izolyasiya tədbirlərindən öncə Uhandaki son metro qatarı

Genişmiqyaslı iclasların və qrup turlarının təxirə salınması tapşırıqları da həmçinin verildi. Karantindən sonra ərzaq məhsullarının qiymətinin artması və xəstəxanaya gedən səhiyyə işçilərinin çətinliyi də daxil olmaqla, müxtəlif logistika problemləri meydana çıxdı.[314][315]

Sonradan Hubey əyalətində ən az 15 şəhərdə nəqliyyat məhdudlaşdırıldı.[316] Pekindəki Yasaq şəhər, ənənəvi məbəd yarmarkaları və digər təntənəli yığıncaqlar da daxil olmaqla bir çox Yeni il tədbirləri yoluxma qorxusundan ləğv edildi. Honkonqda da yoluxucu xəstəliklərə qarşı tədbirlərin səviyyələri artırılmış və fövqəladə hal elan edilmiş, fevralın ortalarına qədər məktəbləri bağlanmış və hər il təntənəli şəkildə qeyd edilən Yeni il ləğv edildi.[317]

Çin yoluxmuş insanları müalicə etmək üçün 10 gün ərzində tamamlanması planlaşdırılan 1000 çarpayılıq bir xəstəxana inşasına başladı. Yalnız Uhanda xəstəlikdən əziyyət çəkənlərin bu xəstəxanada müalicə olunması planlaşdırıldı.[318]

Çinin Maliyyə Nazirliyi verdiyi açıqlamada, 29 yanvar tarixindən etibarən yeni növ koronavirusun yayılması ilə mübarizə üçün 3,94 milyard dollarlıq əlavə büdcə ayrıldığını söylədi.[319]

Yanvarın 30-da Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı xəstəliyin digər ölkələrə və Çinin bütün əyalətlərinə yayıldığı üçün beynəlxalq fövqəladə hal elan etdi.[320]

Təsiri[redaktə | əsas redaktə]

İqtisadi[redaktə | əsas redaktə]

Fond birjasının çökməsi

Bu pandemiya qlobal iqtisadiyyatı üçün sabitliyi pozan təhlükədir. Sent-Luis Vaşinqton Universitetinin bir eksperti verdiyi hesabatında deyilir ki, COVID-19 dünya təchizat zəncirinə 300 milliard ABŞ dollarıdan böyük təsir edəcək və belə vəziyyət daha iki il davam edə bilər.[321] Fevralın 24-də Çindən kənarda yoluxma halların sayının əhəmiyyətli artımına görə, qlonal fond birjaları düşüb.[322][323] Həmin ayın 27-də isə, ABŞ-da baş verən fond birjasının düşməsi 2008-ci ildən bəri ən kəskin çökmə olmuş.[324]

Siyasi[redaktə | əsas redaktə]

Çin Kommunist Partiyasının (ÇKP) mərkəzi Çindəki bölgə icra hakimiyyətilərin bir sıra nümayəndələri vəzifələrindən azad edilib. Bəzilərin fikrinə görə, bunun məqsədi ÇKP-nın başçılığını ictimai qəzəbindən qorumaq idi.[325]

İranın hakimiyyəti epidemiyanın təsirinə ağır şəkildə məruz qalıb.[326] İran Prezidenti, Həsən Ruhani açıq dünya liderlərinə ünvanladığı məktubuda yardım istəyib, ölkəsinin ABŞ sanksiyalarına görə dünya bazarlarına girişi olmadığını qeyd etmiş.[327]

Bəziləri Avropa İttifaqını İtaliyadaki epidemiyası ilə əlaqədar həmrəyliksizliyinə görə təndiq edib.[328][329][330]

Ksenofobiya[redaktə | əsas redaktə]

Virusun yayımlaması ilə Çinlilərə və başqa Şərqi Asiya əsilli insanlara qərəz və ksenofobiya bir sıra ölkələrdə,[331][332][333][334] özəlliklə Avropada, Şimali Amerikada və Asiya-Sakit okeanı bölgəsində artıb.[335] Afrikanın bəzi ölkələrində də Çinlilərə qarşı duyğuların qalxması müşahidə olunur.[336][337] Virusa məruz qalan Çinlilərə həm offlayn həm də onlayn dəstək göstərilib,[338][339][340][341] fəqət eyni zamanda, Uhan və Hubei sakinləri özlərinə qarşı bölgə əsasında diskriminasiyadan xəbər verirlər.[342][343][344] Virus başqa ölkələrə yayılmayanda, Avropadaki pandemiyanın mərkəzi olan İtaliyadan insanlar da şübhə və ksenofobiyaya məruz qalıblar.[345][346]

Müxtəlif ölkələrin, o cümlədən Malayziyanın, Yeni Zelandiyanın, Sinqapurun və Cənubi Koreyanın vətəndaşları öz hökumətlərindən Çinlilərin oraya gəlməyə qadağan etməyə tələb edən ərizələri imzalayıb.[347][348][349][350] Yaponiyada #ÇinliYaponiyayaGəlmə (ing. #ChineseDontComeToJapan) Twitter-in trendlərinə çıxıb.[351]

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

  1. ↑ "Coronavirus Disease (COVID-19)". Centers for Disease Control and Prevention (ingilis). 12 mart 2020. İstifadə tarixi: 18 mart 2020.
  2. ↑ https://www.worldometers.info/coronavirus/?utm_campaign=homeAdUOA?Si
  3. ↑ https://www.worldometers.info/coronavirus/?utm_campaign=homeAdUOA?Si
  4. ↑ https://www.worldometers.info/coronavirus/?utm_campaign=homeAdUOA?Si
  5. ↑ https://www.worldometers.info/coronavirus/?utm_campaign=homeAdUOA?Si
  6. ↑ "Coronavirus COVID-19 Global Cases by the Center for Systems Science and Engineering (CSSE) at Johns Hopkins University (JHU)". ArcGIS. Cons Hopkins Universiteti. İstifadə tarixi: 7 aprel 2020.
  7. ↑ "Undiagnosed pneumonia - China (HU) (01): wildlife sales, market closed, RFI Archive Number: 20200102.6866757". Pro-MED-mail. International Society for Infectious Diseases. İstifadə tarixi: 2020-01-13.
  8. ↑ Pinghui, Zhuang (2020-01-15). "Wuhan pneumonia: how search for source unfolded". South China Morning Post (ingilis). 2020-01-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-01-16.
  9. ↑ "Wuhan seafood market pneumonia virus isolate Wuhan-Hu-1, complete genome". NCBI Genbank. National Center for Biotechnology Information. İstifadə tarixi: 2020-01-20.
  10. ↑ Overview of novel coronavirus (2019-nCoV) — Summary of relevant conditions | BMJ Best Practice bestpractice.bmj.com.
  11. ↑ "湖北黃岡：城鐵站、火車站離開黃岡市區通道暫時關閉". www.hkcna.hk. İstifadə tarixi: 2020-01-23.
  12. ↑ hermesauto (2020-01-23). "Wuhan virus: China locks down Huanggang, imposes tough travel restrictions in 3 other cities, after Wuhan lockdown" (ingilis). The Straits Times. İstifadə tarixi: 2020-01-23.
  13. ↑ China locks down 14 cities as Wuhan coronavirus spreads
  14. ↑ "Coronavirus Update (Live)". Worldometer. 2020. İstifadə tarixi: 16 mart 2020.
  15. ↑ Koronavirusla bağlı Azərbaycandakı vəziyyətə dair mətbuat konfransı keçiriləcək
  16. ↑ İsti hava həqiqətən Covid-19-u öldürəcəkmi? Virtual Azərbaycan
  17. ↑ Alimlər koronavirusun hansı hərarətdə fəal olduğunu açıqladı
  18. ↑ 1 2 "COVID-19/Coronavirus Real Time Updates With Credible Sources in US and Canada". 1point3acres. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  19. ↑ "COVID-19 India". Ministry of Health and Family Welfare (India).
  20. ↑ "Painel Coronavírus" (portuqal). Ministry of Health (Brazil). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  21. ↑ "Brasil tem mais de 8,8 milhões de casos de Covid-19; 606 mortes foram registradas em 24 horas". G1 (portuqal). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  22. ↑ "ru:Оперативные данные" [Operational data as of 24 January 11:00]. Стопкоронавирус.рф (rus). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  23. ↑ "Coronavirus (COVID-19) in the UK". coronavirus.data.gov.uk. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  24. ↑ Ministry of Health (Peru) (23 January 2021). "Sala Situacional COVID-19 Perú" (ispan).
  25. ↑ "Minsa: Casos confirmados por coronavirus COVID-19 ascienden a 1 093 938 en el Perú (Comunicado N°398)". gob.pe (ispan). 23 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  26. ↑ "CORONAVIRUS (COVID-19)". covid19.minsalud.gov.co. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  27. ↑ "Covid-19 Mexico" (ispan). Instituciones del Gobierno de México. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  28. ↑ "La pandemia del coronavirus, en datos, mapas y gráficos". RTVE (ispan). İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  29. ↑ "COVID-19 Statistics in South Africa". sacoronavirus.co.za. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  30. ↑ "Dr Zweli Mkhize". Twitter. Dr Zweli Mkhize. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  31. ↑ "Información epidemiológica" (ispan). Ministerio de Salud. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  32. ↑ "info coronavirus covid-19". Gouvernement.fr (fransız). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  33. ↑ "COVID-19 : bilan et chiffres clés en France". www.santepubliquefrance.fr (fransız). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  34. ↑ "Casos confirmados COVID-19". Gobierno de Chile (ispan). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  35. ↑ "Some 89 deaths caused by COVID-19 in Iran". IRNA. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  36. ↑ "bn:করোনা ভাইরাস ইনফো ২০১৯". corona.gov.bd (Benqal dilində). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  37. ↑ "কোভিড-১৯ ট্র্যাকার | বাংলাদেশ কম্পিউটার কাউন্সিল (বিসিসি)" [COVID-19 Tracker]. covid19tracker.gov.bd. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  38. ↑ "COVID 19 Dashboard: Saudi Arabia" (ərəb). Ministry of Health (Saudi Arabia). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  39. ↑ "الموقف الوبائي اليومي لجائحة كورونا في العراق ليوم الخميس الموافق ٥ تشرين الثاني ٢٠٢٠". Facebook (ərəb). Ministry of Health of Iraq. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  40. ↑ "COVID-19 Situation". covid.gov.pk. Government of Pakistan. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  41. ↑ "T.C Sağlık Bakanlığı Türkiye Genel Koronavirüs Tablosu". covid19.saglik.gov.tr. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  42. ↑ "Italy blasts virus panic as it eyes new testing criteria".
  43. ↑ "How Italy became the ground zero of Europe's coronavirus crisis".
  44. ↑ "COVID-19 ITALIA" [COVID-19 ITALY]. opendatadpc.maps.arcgis.com (italyan). Protezione Civile. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  45. ↑ "COVID-19 CASE BULLETIN". Department of Health (Philippines). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  46. ↑ "COVID-19 Tracker". Department of Health (Philippines). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  47. ↑ "Corona-Karte Deutschland: COVID-19 live in allen Landkreisen und Bundesländern". Tagesspiegel (alman). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  48. ↑ "Wie sich das Coronavirus in Ihrer Region ausbreitet" [How the coronavirus affects your region] (alman). Zeit Online. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  49. ↑ "Peta Sebaran". İstifadə tarixi: 24 yanvar 2021.
  50. ↑ "he:נגיף הקורונה בישראל – תמונת מצב כללית" [Corona virus in Israel] (ivrit). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  51. ↑ "За весь час пандемії в Україні" (ukrayna). Maksym Stepanov. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  52. ↑ "Coronavirus epidemic monitoring system". National Security and Defense Council of Ukraine. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  53. ↑ "Tracking every case of COVID-19 in Canada". CTV News. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  54. ↑ "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)". Ministry of Public Health (Qatar). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  55. ↑ "Datos Oficiales". Bolivia Segura (ispan). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  56. ↑ "Las cifras del COVID-19 en Ecuador" (ispan). İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  57. ↑ "Salud_Ec". Twitter (ispan). Ministerio de Salud Pública. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  58. ↑ "Comunicate de presă" [Press release] (rumın). Ministry of Internal Affairs (Romania). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  59. ↑ "Comunicate de presă" [Press release] (rumın). Ministry of Health (Romania). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  60. ↑ "Homepage". Dominican Today. 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  61. ↑ "ru:Ситуация с коронавирусом официально". coronavirus2020.kz (rus). Kazinform. 23 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  62. ↑ "kk:Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігі" (qazax). Ministry of Health (Kazakhstan). İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  63. ↑ "Ministerio de Salud de Panamá". Twitter. Ministry of Health (Panama). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  64. ↑ "Le Portail Officiel du Coronavirus au Maroco". Ministère de la santé (fransız). İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  65. ↑ "Coronavirus COVID-19". info-coronavirus.be (holland). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  66. ↑ "COVID-19 – Epidemiologische situatie". Sciensano (holland). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  67. ↑ "ar:وزيرة الصحة تتابع مستجدات فيروس كورونا وتوجه بتذليل أي تحديات لسير العمل بالمستشفيات". Facebook (ərəb). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  68. ↑ "COVID 19 Updates". Ministry of Health (Kuwait). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  69. ↑ "Coronavirus in the Netherlands: the questions you want answered". Dutch News. 2020-03-12.
  70. ↑ "Actuele informatie over het nieuwe coronavirus (COVID-19)" (holland). RIVM. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  71. ↑ "Statistieken over het Coronavirus en COVID-19". allecijfers.nl. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  72. ↑ "Covid-19 cases in Oman". Ministry of Health (Oman). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  73. ↑ "zh:截至1月24日24时新型冠状病毒肺炎疫情最新情况" (çin). National Health Commission. 25 January 2021. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  74. ↑ "Antal fall av covid-19 i Sverige – data uppdateras 11:30 och siffrorna är tillgängliga 14:00". Public Health Agency of Sweden – Official statistics at arcgis (isveç). İstifadə tarixi: 22 January 2021. Lay summary – Antal fall av covid-19 – Statistik – antal fall covid-19. Data updated daily at 11:30 [CEST]
  75. ↑ "Coronavirus" (ispan). Ministerio de Salud Pública (Guatemala). 23 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  76. ↑ "UAE CORONAVIRUS (COVID-19) UPDATES". National Emergency Crisis and Disaster Management Authority (UAE). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  77. ↑ "Ministerstwo Zdrowia". Twitter (polyak). Ministry of Health (Poland). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  78. ↑ "ja:新型コロナウイルス感染症の現在の状況と厚生労働省の対応について". Ministry of Health, Labour and Welfare (Japan) (yapon). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  79. ↑ "За сутки умерли 10 пациентов с коронавирусом. Минздрав озвучил последние цифры о COVID-19". tut.by (rus). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  80. ↑ "Secretaría de Salud". Twitter (ispan). Secretary of Health (Honduras). 23 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  81. ↑ "Coronavirus en Honduras" (ispan). Secretaria de Salud de Honduras. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  82. ↑ "Covid-19". covid19.et (amhar). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  83. ↑ "Lia Tadesse". Twitter (amhar). Lia Tadesse. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  84. ↑ "Ponto de Situação Atual em Portugal" (portuqal). Direção-Geral da Saúde. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  85. ↑ "Já se encontra disponível o relatório de situação de hoje, 24 de janeiro" (portuqal). Direção-Geral da Saúde. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  86. ↑ "Estadísticas Venezuela". MPPS COVID Patria (ispan). 23 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  87. ↑ "Daily COVID-19 Report". Ministry of Health (Bahrain). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  88. ↑ "Situacion Nacional Covid-19". geovision.uned.ac.cr (ispan). Ministerio de Salud (Costa Rica). İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  89. ↑ "Situacion Nacional Covid-19" (ispan). Ministerio de Salud (Costa Rica). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  90. ↑ "COVID-19 Dashboard". Ministry of Health and Population (Nepal). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  91. ↑ "Situation Report [Summary of Confirmed Cases by Status in the Past 14 Days]". Ministry of Health (Singapore). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  92. ↑ "NCDC Covid-19 Page". Nigeria Centre for Disease Control. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  93. ↑ "ru:Коронавирусная инфекция (COVID-19)". coronavirus.uz (rus). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  94. ↑ "COVID-19 | Onemocnění aktuálně od MZČR" (çex). Ministry of Health (Czech Republic). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  95. ↑ "Current situation in Switzerland". Federal Office of Public Health. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  96. ↑ "Cas d'infection au Sars-CoV-2 en Suisse". Tribune de Genève (fransız). İstifadə tarixi: 24-12-2020.
  97. ↑ "Coronavirus COVID-19 in Algeria". covid19.cipalgerie.com. 22 January 2021. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  98. ↑ "hy:Հաստատված դեպքերն ըստ օրերի" [Confirmed cases by days] (erməni). NCDC Armenia. 22 January 2021. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  99. ↑ "COVID-19 în Republica Moldova: situaţia la zi". gismoldova.maps.arcgis.com (rumın). İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  100. ↑ "COVID-19 Updates". ghanahealthservice.org. 25 January 2021. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  101. ↑ "ru:Информации" (rus). Ministry of Health (Kyrgyz Republic). 23 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  102. ↑ "Afghanistan Covid-19 Cases". Ministry of Public Health (Afghanistan). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  103. ↑ "Bundesministerium für Inneres: Aktuelle Zahlen zum Corona-Virus" (alman). Innenministerium. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  104. ↑ "Azərbaycanda cari vəziyyət" [Current situation in Azerbaijan]. koronavirusinfo.az (azərb.). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  105. ↑ MOH_Kenya (24 January 2021). "COVID-19 UPDATE" (Tweet). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  106. ↑ "ar:فايروس كورونا (COVID-19) في فلسطين" [Corona Virus (COVID-19) in Palestine]. corona.ps (ərəb). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  107. ↑ "COVID-19" (ispan). Ministry of Public Health and Social Welfare (Paraguay). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  108. ↑ "Latest updates on COVID-19 (Coronavirus)". Department of Health (Ireland). 24 January 2021.
  109. ↑ "Ireland's COVID-19 Data Hub - ICU, Acute Hospital & Testing Data". gov.ie. Department of Health. 30-07-2020. İstifadə tarixi: 30-07-2020. Please note recoveries are not up to date.
  110. ↑ "Latest Information about COVID-19 in the Republic of Serbia". covid19.rs. Ministry of Health (Serbia). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  111. ↑ "SITUACIÓN NACIONAL". covid19.gob.sv (ispan). Ministry of Health (El Salvador). 23 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  112. ↑ "Coronavirus (COVID-19) current situation and case numbers". Australian Government Department of Health. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  113. ↑ "COVID-19 in Bosnia and Herzegovina". Ministry of Civil Affairs of Bosnia and Herzegovina. 22 January 2021. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  114. ↑ "Tal og overvågning af COVID-19" (danimarka). Sundhedsstyrelsen (Danish Health Authority). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  115. ↑ "Statens Serum Institut – COVID-19 – Danmark" (danimarka). Statens Serum Institut (State Serum Institute). İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  116. ↑ "Coronavirus Disease-19, Republic of Korea". ncov.mohw.go.kr. Ministry of Health and Welfare (South Korea). İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  117. ↑ "Press Release". cdc.go.kr. Korea Disease Control and Prevention Agency. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  118. ↑ "STATISTIQUES COVID-19". covid19.minsante.cm (fransız). 20-10-2020. İstifadə tarixi: 20-10-2020.
  119. ↑ "Point Statistiques Covid-19" [Covid-19 Statistics Point]. Journal du Cameroun (fransız). 21 January 2021. İstifadə tarixi: 21 January 2021.
  120. ↑ "Casos COVID-19 en Puerto Rico" (ispan). Departamento de Salud de Puerto Rico. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  121. ↑ "Puerto Rico COVID-19". bioseguridad.maps.arcgis.com (ispan). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  122. ↑ "Tájékoztató oldal a koronavírusról Aktualis". koronavirus.gov.hu. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  123. ↑ "Ministère de la Santé et de l'Hygiène Publique". www.facebook.com (ingilis). İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  124. ↑ "bg:455 са новодиагностицираните с COVID-19 лица у нас през последното денонощие" (bolqar). Ministry of Health (Bulgaria). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  125. ↑ "COVID-19 in Bulgaria". coronavirus.bg. 25 January 2021. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  126. ↑ "Real-time Coronavirus condition in North Macedonia". gdi.net (makedon). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  127. ↑ "el:Δεδομένα για τον κορωνοϊό στην Ελλάδα - Τελευταία Ενημέρωση" [Coronavirus data in Greece - Latest Update]. el:Υπουργείο Υγείας (yunan). Government of Greece. 23 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  128. ↑ "Službena stranica Vlade". Croatian Institute of Public Health. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  129. ↑ 1 2 Nilsen, Av Sondre; Skjetne, Oda Leraan; Sfrintzeris, Yasmin; Røset, Hanna Haug; Hunshamar, Carina; Fraser, Sofie; Løkkevik, Ole. "Live: Corona-viruset sprer seg i Norge og verden". VG Nett. İstifadə tarixi: 24 January 2021. (#parameter_ignored)
  130. ↑ "Lajme Archives". Ministria e Shëndetësisë dhe Mbrojtjes Sociale (alban). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  131. ↑ "Coronavirus Albania Statistika" (alban). Agjencia Kombëtare e Shoqerisë së Informacionit. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  132. ↑ "Situasi Semasa Pandemik COVID-19 Di Malaysia" [Recent Situation of COVID-19 Pandemic in Malaysia] (malay). Ministry of Health (Malaysia). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  133. ↑ Laurila, Salla (2020-03-16). "THL:n pääjohtaja Markku Tervahauta Ylellä: Suomessa voi olla todellisuudessa 20-30 kertaa enemmän koronaviruksen saaneita". mtvuutiset.fi (fin). İstifadə tarixi: 2020-03-23.
  134. ↑ "THL:n pääjohtaja: Sairastuneiden todellinen lukumäärä voi olla Suomessa 20–30 kertaa suurempi kuin on todettu". Yle Uutiset (fin). İstifadə tarixi: 2020-03-23.
  135. ↑ "Situation update on coronavirus [Finland's situation in brief]". Finnish Institute for Health and Welfare. 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  136. ↑ "Varmistetut koronatapaukset Suomessa (COVID-19)". experience.arcgis.com. 23 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  137. ↑ "Coronavirus: COVID-19". Government of Luxembourg. 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  138. ↑ "COVID-19 Outbreak". Bangkok Post. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  139. ↑ "ไทยรู้สู้โควิด". Twitter (tay). Ministry of Health (Thailand). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  140. ↑ "Nota informativa sobre la COVID-19 en Cuba" [Information note on COVID-19 in Cuba] (ispan). Ministerio de Salud (Cuba). 23 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  141. ↑ MINSAPCuba (23 January 2021). "Coronavirus en Cuba" (Tweet) (ispan). İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  142. ↑ "Information about Coronavirus disease COVID-19". Estonian Health Board. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  143. ↑ "Koroonaviiruse andmestik". Estonian Health Board. İstifadə tarixi: 31-12-2020.
  144. ↑ "COVID-19 á Íslandi – Tölfræði". www.covid.is (island). İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  145. ↑ "Relevant information about Coronavirus (COVID-19)". Government of the Republic of Lithuania. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  146. ↑ "Koronavirusas" (litva). Lietuvos Respublikos sveikatos apsaugos ministerija. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  147. ↑ "Statistični pregled koronavirusa v Sloveniji" [Statistical review of coronavirus in Slovenia]. www.rtvslo.si (sloven). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  148. ↑ "Coronavirus disease COVID-19". Ministry of Health (Slovenia). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  149. ↑ "Coronavirus Disease (COVID-19) in HK". Hong Kong: Department of Health. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  150. ↑ "COVID-19 – current cases". Ministry of Health (New Zealand). 19-12-2020. İstifadə tarixi: 19-12-2020.
  151. ↑ "Coronavirus (COVID-19) in the Slovak Republic in numbers". korona.gov.sk. National Health Information Center. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  152. ↑ "The main figures" (ərəb). 23 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021 – Ministère de la santé وزارة الصحة of Tunisia on Facebook vasitəsilə.
  153. ↑ "Covid-19 izplatība Latvijā" [Distribution of Covid-19 in Latvia]. covid19.gov.lv (latış). 23 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  154. ↑ "Coronavirus updates". www.govern.ad (katalan). Govern d'Andorra. 23 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  155. ↑ "COVID-19 Spread in Cyprus". covid19.ucy.ac.cy. 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  156. ↑ "Coronavirus: Two deaths, 164 new cases announced on Thursday (Updated)". Cyprus Mail. 23 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  157. ↑ "ar:الجمهورية اللبنانية – وزارة اﻹعلام – الموقع الرسمي لمتابعة أخبار فيروس الكورونا في لبنان" (ərəb). Ministry of Information (Lebanon). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  158. ↑ "Visualizador de casos coronavirus COVID-19 en Uruguay". Sistema Nacional de Emergencias (ispan). İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  159. ↑ "Comunicados". Sistema Nacional de Emergencias (ispan). İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  160. ↑ "Situation du coronavirus". coronavirus.ne. 17 January 2021. İstifadə tarixi: 17 January 2021.
  161. ↑ Ministère de la santé Niger [MinSanteNiger] (22 January 2021). "Covid19 Niger Update" (Tweet).
  162. ↑ "Service d'Information du Gouvernement – Burkina Faso". www.facebook.com (ingilis). İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  163. ↑ "TABLEAU DE BORD COVID-19" (fransız). Ministry of Health (Burkina Faso). İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  164. ↑ "ja:国内感染者1万6395人 死者773人（クルーズ船除く）新型コロナ". nhk.or.jp (yapon). 20-05-2020.
  165. ↑ "How lax rules, missed warnings led to Japan's second coronavirus cruise-ship hot spot". Reuters. 7-05-2020. İstifadə tarixi: 9-05-2020.
  166. ↑ "Coronavirus (COVID-19) cases" (ingilis). States of Jersey. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  167. ↑ "COVID-19 (SARS-CoV-2 Infection)". Taiwan Centers for Disease Control. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  168. ↑ "Official COVID-19 figures". Ministry of Health (Malta). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  169. ↑ "COVID-19 Statistical report - Jordan". Ministry of Health (Jordan). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  170. ↑ "Aggiornamento Epidemia COVID-19 a San Marino al 18 gennaio 2021". www.iss.sm. İstifadə tarixi: 18 January 2021.
  171. ↑ "COVID-19 à Maurice" [COVID-19 in Mauritius]. covid19.mu (fransız). Ministry of Health and Wellness (Mauritius). 13 January 2021. İstifadə tarixi: 16 January 2021.
  172. ↑ "Covid-19". Koha Ditore (alban). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  173. ↑ "Coronavirus : Riposte à l'épidémie : Tableau Récapitulatif des dons"" (fransız). Ministry of Health and Social Action (Senegal). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  174. ↑ "Virus korona COVID-19". www.coronainfocg.me (Montenegrin). Government of Montenegro. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  175. ↑ "Trang Tin Về Dịch Bệnh Viêm Đường Hô Hấp Cấp Covid-19" [Covid-19 Acute Respiratory Disease News Page] (vyetnam). Ministry of Health (Vietnam). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  176. ↑ "StopCOV.ge". İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  177. ↑ Agence Nationale de Sécurité Sanitaire [anss_guinee] (23-12-2020). "COVID-19 Decompte des cas" (Tweet) (fransız). İstifadə tarixi: 23-12-2020.
  178. ↑ "Situation du coronavirus en Guinée" (fransız). Agence Nationale de Sécurité Sanitaire. 25-12-2020. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  179. ↑ "Situation Épidémiologique en RDC" [Epidemiological Situation in the DRC]. stopcoronavirusrdc.info (fransız). 20 January 2021. İstifadə tarixi: 20 January 2021.
  180. ↑ "Latest updates". Isle of Man Government. 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  181. ↑ "Ministere de la Santé de Djibouti". www.facebook.com. 23-12-2020. İstifadə tarixi: 23-12-2020.
  182. ↑ "COVID-19 : Live Situational Analysis Dashboard of Sri Lanka". Health Promotion Bureau (Sri Lanka). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  183. ↑ "Epidemiology Unit". Ministry of Health (Sri Lanka). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  184. ↑ 1 2 3 4 5 6 7 "Coronavirus Update (Live) - Worldometer". www.worldometers.info.
  185. ↑ "Numbers in the Faroe Islands". corona.fo. 19 January 2021. İstifadə tarixi: 20 January 2021.
  186. ↑ "Overvågning af COVID-19" (danimarka). Statens Serum Institut (State Serum Institute). 6-11-2020. İstifadə tarixi: 1-11-2020.
  187. ↑ "NO new case COVID-19 reported today, 20 January 2021" (PDF) (Press-reliz). Ministry of Health (Brunei). 20 January 2021. İstifadə tarixi: 21 January 2021.
  188. ↑ "Latest News". Ministry of Health (Brunei). İstifadə tarixi: 21 January 2021.
  189. ↑ "JIC RELEASE NO. 506 - Results: 19 of 469 Test Positive for COVID-19; Governor Leon Guerrero Signs Executive Order No. 2020-45". ghs.guam.gov. 23-12-2020. İstifadə tarixi: 23-12-2020.
  190. ↑ GibraltarGov (24 January 2021). "Coronavirus: COVID-19 Information" (Tweet). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  191. ↑ "ចំនួនករណីឆ្លងជំងឺកូវីដសរុប" [Total number of coronavirus infections] (kxmer). Ministry of Health (Cambodia). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  192. ↑ "Coronavirus Disease COVID-19". Rwanda Biomedical Centre. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  193. ↑ Rwanda Ministry of Health [RwandaHealth] (23 January 2021). "Amakuru Mashya Update" (Tweet).
  194. ↑ "Trinidad and Tobago COVID-19 (Novel Coronavirus) UPDATE#613". health.gov.tt. İstifadə tarixi: 24 January 2020.
  195. ↑ "COVID-19 Impact for Trinidad and Tobago (Updated between 10am and 4pm daily)". uwi.maps.arcgis.com. İstifadə tarixi: 23 January 2021 – ArcGIS Dashboards vasitəsilə.
  196. ↑ "Situation Covid-19". Ministry of Public Health (Madagascar). 17 January 2021. İstifadə tarixi: 17 January 2021.
  197. ↑ "DU MINISTERE DE LA SANTE ET DU DÉVELOPPEMENT SOCIAL SUR LE SUIVI DES ACTIONS DE PREVENTION ET DE RIPOSTE FACE A LA MALADIE A CORONAVIRUS". www.sante.gov.ml (fransız). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  198. ↑ "KKTC Sağlık Bakanlığı". saglik.gov.ct.tr (türk). İstifadə tarixi: 14 January 2021.
  199. ↑ "Covid-19 : 28 nouveaux cas positifs et 23 guérisons ce mardi 19 janvier". Government of the Principality of Monaco (fransız). 19 January 2021. İstifadə tarixi: 19 January 2021.
  200. ↑ "Casonan di Corona Virus na Aruba pa 24 di Januari 2021" (papyamento və ingilis). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  201. ↑ "Ministerium für Gesellschaft" (alman). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  202. ↑ "Situation au Togo" [Situation in Togo]. covid19.gouv.tg (fransız). Government of Togo. 23 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  203. ↑ "COVID-19". Ministry of Health and Wellness (Jamaica). 21 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  204. ↑ "COVID-19 Clinical Management Summary". Ministry of Health and Wellness (Jamaica). 21 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  205. ↑ "COVID-19 Update: 26 New Cases; Four Persons Released". Barbados GIS. 22 January 2020. İstifadə tarixi: 24 January 2020.
  206. ↑ "WHO daily Report". www.who.int (ingilis). İstifadə tarixi: 21 January 2021.
  207. ↑ "MINISTERE DE LA SANTE, DE LA POPULATION, DE LA PROMOTION DE LA FEMME ET DE L'INTEGRATION DE LA FEMME AU DEVELOPPEMENT". www.sante.gouv.cg. İstifadə tarixi: 31-10-2020.
  208. ↑ "COVID-19 Statistics For The Cayman Islands". Cayman Islands Government. 23 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  209. ↑ "MoH Uganda: COVID-19 Information Portal". covid19.gou.go.ug. Ministry of Health (Uganda). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  210. ↑ "Ministry of Health Uganda". Twitter. Ministry of Health (Uganda). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  211. ↑ "Coronavirus Covid-19". service-public.pf. 21 January 2021. İstifadə tarixi: 21 January 2021.
  212. ↑ "Point de situation sur le Coronavirus". presidence.pf. İstifadə tarixi: 21 January 2021.
  213. ↑ "COVID-19". USVI Department of Health. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  214. ↑ "COVID-19 update January 23, 2021". Government of Sint Maarten. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  215. ↑ "National Public Health Institute of Liberia-NPHIL". www.facebook.com. İstifadə tarixi: 14 January 2021.
  216. ↑ "Novel Coronavirus (COVID-19)". Government of Bermuda. 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  217. ↑ "Situations Épidémiologique au Gabon". infocovid.ga (fransız). Comité de Pilotage du Plan de Veille. 6 January 2021. İstifadə tarixi: 14 January 2021.
  218. ↑ "COVID-19 Report Update #301" (Press-reliz). Ministry of Health (Bahamas). 21 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  219. ↑ "COVID-19 News and Press Release". Ministry of Health (Bahamas). İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  220. ↑ "Special webpage against Epidemics". www.ssm.gov.mo. 15-10-2020. İstifadə tarixi: 15-10-2020.
  221. ↑ "Home". Ministry of Health (Guyana). İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  222. ↑ ZMPublicHealth (23 January 2021). "COVID19 update" (Tweet).
  223. ↑ "Ministry of Health Zambia". www.facebook.com. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  224. ↑ "Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) Surveillance Dashboard (Myanmar)". Ministry of Health and Sports (Myanmar). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  225. ↑ "INÍCIO". INFOCOVID-19 (portuqal). İstifadə tarixi: 20-10-2020.
  226. ↑ "Guinea-Bissau: WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard". covid19.who.int. İstifadə tarixi: 7 January 2021.
  227. ↑ "Coronavirus (Covid-19)". Gouvernement de la République du Bénin (fransız). İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  228. ↑ "Benin: WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard". covid19.who.int. İstifadə tarixi: 12-11-2020.
  229. ↑ "Announcement from the Ministry of Health". Eritrea Ministry Of Information (ingilis). İstifadə tarixi: 08-01-2021.
  230. ↑ "Visualisez en temps réel l'évolution du Coronavirus en Haïti" [Visualise in real time the evolution of the Coronavirus in Haiti]. coronahaiti.org (fransız). 20 January 2021. İstifadə tarixi: 21 January 2021.
  231. ↑ "Covid-19: Tanzania updates will resume after improvements at national laboratory". THECITIZEN (fransız). İstifadə tarixi: 8-05-2020.
  232. ↑ "Zanzibar confirms 29 new cases, plus 11 recoveries". ippmedia.com (fransız). İstifadə tarixi: 8-05-2020.
  233. ↑ "Health Ministry: 81 new coronavirus cases recorded, 76 patients recover, 7 pass away". Syrian Arab News Agency. 22 January 2021. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  234. ↑ "ar:البوابة الجغرافية لمراقبة انتشار فيروس كورونا في ليبيا" [The geographical portal to monitor the spread of the corona virus in Libya] (ərəb). National Centre of Disease Control (Libya). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  235. ↑ "COVID-19 DASHBOARD, Somalia". Ministry of Health (Somalia). 8 January 2021. İstifadə tarixi: 8 January 2021.
  236. ↑ "Home". COVID19.gov.ag. Government of Antigua and Barbuda. 20 January 2021. İstifadə tarixi: 20 January 2021.
  237. ↑ "Início". covid19.ins.gov.mz (portuqal). 23 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  238. ↑ "Covid 19 de Guinea Ecuatorial". Guinea Ecuatorial Salud (ispan). İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  239. ↑ "COVID-19 Statistics Dashboard". Ministry of Health (Maldives). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  240. ↑ The official page of the Federal Ministry of Health, Sudan [FMOH_SUDAN] (17 January 2021). "التقرير الوبائي اليومي للفترة من ١ يناير ٢٠٢١م و حتى ٣ يناير ٢٠٢١م" (Tweet) (ərəb).
  241. ↑ "ar:التقرير الوبائي التراكمي ليوم الثلاثاء 17 ديسمبر 2020م". www.facebook.com (ingilis). 20-12-2020. İstifadə tarixi: 20-12-2020.
  242. ↑ "COVID-19: Síntese Nacional" [COVID-19: National Synthesis] (portuqal). Agência Angola Press. 23 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  243. ↑ "Lao People's Democratic Republic: WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard". covid19.who.int. İstifadə tarixi: 27-11-2020.
  244. ↑ "ຄະນະສະເພາະກິດເພື່ອປ້ອງກັນ, ຄວບຄຸມ ແລະ ແກ້ໄຂການລະບາດ: ຂອງພະຍາດອັກເສບປອດ ຈາກເຊື້ອຈຸລະໂລກສາຍພັນໃຫມ່ (COVID-19)" [Task Force to Prevent, Control and Address Outbreaks: New strain of pneumonia (COVID-19)]. covid19.gov.la (laos). Laos Coronavirus Task Force. 15 January 2021. İstifadə tarixi: 16 January 2021.
  245. ↑ "Info coronavirus Covid-19". gouv.nc (fransız). İstifadə tarixi: 17 January 2021.
  246. ↑ "Ministère de la Santé Publique du Tchad". www.facebook.com (ingilis). 13 January 2021. İstifadə tarixi: 19 January 2021.
  247. ↑ "Janurary 11th, 2021, Dominica Coronavirus Update". Ministry of Health, Wellness and New Health Investment Response to COVID-19. Government of the Commonwealth of Dominica. 18 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  248. ↑ "Summary of the national update". 23 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021 – Ministry of Health and Social Services of Namibia on Facebook vasitəsilə.
  249. ↑ "Mongolian COVID-19 Coronavirus Tracker". covid19mongolia.mn. Ministry of Health (Mongolia). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 22 January 2021.
  250. ↑ "COVID-19 UPDATES". Ministry of Health and Medical Services. İstifadə tarixi: 17 January 2021.
  251. ↑ "SAINT LUCIA'S COVID-19 DASHBOARD [STATISTICS]". Ministry of Health and Wellness (Saint Lucia). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  252. ↑ "COVID-19 Update: "0 new cases reported on January 23, 2021"" (ingilis). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  253. ↑ "GIS – Government Information Service of Grenada". www.facebook.com. İstifadə tarixi: 21-12-2020.
  254. ↑ EswatiniGovern1 (24 January 2021). "COVID-19 Update" (Tweet). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  255. ↑ MoHCCZim (23 January 2021). "COVID-19 update: As at 23 January 2021, Zimbabwe had 31 007 confirmed cases, including 21 377 recoveries and 974 deaths" (Tweet). İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  256. ↑ "COVID-19 Botswana Dashboard". covid19portal.gov.bw. Government of Botswana. 21 January 2021. İstifadə tarixi: 21 January 2021.
  257. ↑ "Belize COVID-19 Cumulative Report SARSCoV2 Lab Screenings". 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021 – Ministry of Health and Wellness of Belize on Facebook vasitəsilə.
  258. ↑ "Covid 19 National Information Dashboard". Ministry of Health and Population (Malawi). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  259. ↑ "Four New COVID-19 Cases From Canada And The UK" (PDF). The official website of the Government of Saint Vincent and the Grenadines. The Government of Saint Vincent and the Grenadines. 13-12-2020. İstifadə tarixi: 14-12-2020.
  260. ↑ "COVID-19 Report As At December 1st, 2020". National Emergency Management Organisation (NEMO). 1-12-2020. İstifadə tarixi: 2-12-2020.
  261. ↑ "GOVERNMENT OF ST. KITTS AND NEVIS – COVID – 19 UPDATES" (ingilis). İstifadə tarixi: 27-11-2020.
  262. ↑ "National Statistics". Government of St. Kitts and Nevis. 7 January 2021. İstifadə tarixi: 21 January 2021.
  263. ↑ "Coronavirus-ip nutaap siaruarnera malinnaaffigiuk" (danimarka və kalaallisut). İstifadə tarixi: 17 January 2021.
  264. ↑ "Overvågning af COVID-19" (danimarka). Statens Serum Institut (State Serum Institute). 27-11-2020. İstifadə tarixi: 9-10-2020.
  265. ↑ "COVID-19 LOCAL SITUATION". Ministry of Health (Seychelles). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  266. ↑ "COVID-19 in Seychelles". Ministry of Health (Seychelles). 22 January 2021. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  267. ↑ "CNMI COVID-19 Dashboard". 15-10-2020. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  268. ↑ "Northern Mariana Islands (Commonwealth of the): WHO Coronavirus Disease (COVID-19) Dashboard". covid19.who.int (ingilis). İstifadə tarixi: 9-12-2020.
  269. ↑ "COVID-19". COVID SURINAME (holland). İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  270. ↑ "The Ministry of Information and Communication – Sierra Leone". www.facebook.com. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  271. ↑ "COVID-19 UPDATES". covid19.mic.gov.sl. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  272. ↑ "Statistik covid-19". Ålandstidningen | Nyheter på Åland (isveç). İstifadə tarixi: 7 April 2020.
  273. ↑ "Deal is done: Cruise ship with sick passengers and sister ship will be allowed to dock in Florida". NBC News (ingilis). İstifadə tarixi: 2-04-2020.
  274. ↑ "Indonesian crew member of virus-hit Zaandam cruise ship dies in Florida". South China Morning Post (ingilis). 10-04-2020. İstifadə tarixi: 11-04-2020.
  275. ↑ "The Gambia COVID-19 Outbreak Situational Report". Ministry of Health (The Gambia). 19 January 2021. İstifadə tarixi: 21 January 2021.
  276. ↑ "Covid-19". Government of Montserrat. 15-10-2020. İstifadə tarixi: 16-10-2020.
  277. ↑ "Estadísticas de COVID-19 en Nicaragua" [COVID-19 statistics in Nicaragua] (ispan). Observatorio Ciudadano. 13 January 2021. İstifadə tarixi: 19 January 2021 – Ministerio de Salud (Nicaragua) vasitəsilə.
  278. ↑ "TCI COVID-19 DASHBOARD 23 January 2021". Government of Turks and Caicos. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  279. ↑ "WHO daily Report". www.who.int (ingilis). İstifadə tarixi: 23-11-2020.
  280. ↑ Ministère de la Santé et de la Population [MSPCentrafrique] (10-10-2020). "Communiqué de Presse" (Tweet).
  281. ↑ "Dichiarazione del Direttore della Sala Stampa della Santa Sede, Matteo Bruni, 06.06.2020". Officialthe Holy See website. İstifadə tarixi: 7-06-2020.
  282. ↑ "Vaticano, nuovo caso di positività al Covid-19". vaticannews.va. İstifadə tarixi: 17-10-2020.
  283. ↑ "Situação Atual" [Current Situation]. covid19.cv (portuqal). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 25 January 2021.
  284. ↑ "COVID-19 Dashboard". Johns Hopkins University. 23 January 2021.
  285. ↑ "Azerbaijan's breakaway Nagorno-Karabakh region reports first coronavirus case". National Post. 7 April 2020. İstifadə tarixi: 7 April 2020.
  286. ↑ "COVID-19 IN BHUTAN". Government of Bhutan. 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  287. ↑ Ministère de la Santé Publique Burundi [mspls_bdi] (18-12-2020). "Le porte parole @dr_JeanBosco présente également la situation actuelle du #COVID19" (Tweet) (fransız). İstifadə tarixi: 23-12-2020.
  288. ↑ "COVID-19: Information and Guidance". Falkland Islands Government. İstifadə tarixi: 23 January 2021.
  289. ↑ "Situação Actual em São Tomé e Príncipe" [Current Situation in São Tomé and Príncipe]. covid.ms.gov.st (portuqal). Ministério da Saúde (São Tomé e Príncipe). 24 January 2021. İstifadə tarixi: 24 January 2021.
  290. ↑ @SouthSudanGov (8-06-2020). "South Sudan now has a cumulative total of 194 cases with 2 recoveries". twitter.com (ingilis). İstifadə tarixi: 8-06-2020.
  291. ↑ "Coronavirus disease (COVID-2019) situation reports". who.int (ingilis). İstifadə tarixi: 16 January 2021.
  292. ↑ "Home". COVID-19 : The Anguillian Response (ingilis). İstifadə tarixi: 31-12-2020.
  293. ↑ "A Decline In Active COVID-19 Cases Allows For More BVI Businesses To Re Open". 25-09-2020. İstifadə tarixi: 25-09-2020.
  294. ↑ "Dawladda Somaliland oo Shaacisay laba qof oo laga helay Cudurka Covid-19". Wargeyska Dawan (somali). İstifadə tarixi: 2020-03-31.
  295. ↑ "Somaliland Confirms 2 Covid-19 Cases". MENAFN (ingilis). İstifadə tarixi: 2020-03-31.
  296. ↑ "Coronavirus a yega Sint Eustatius: a confirma e prome 2 casonan!". 24ora.com (Papiamento). 31 March 2020. İstifadə tarixi: 1 April 2020.
  297. ↑ "COVID-19 Information". U.S. Consulate General in Curacao. İstifadə tarixi: 4 April 2020.
  298. ↑ "COVID-19 Reported Cases and Deaths". Ministry of Health (Papua New Guinea). 6-12-2020. İstifadə tarixi: 14-12-2020.
  299. ↑ "Covid-19 In PNG Statistics". covid19.info.gov.pg. Joint Agency Task Force National Control Centre for COVID-19, Government of Papua New Guinea. 20 January 2021. İstifadə tarixi: 21 January 2021.
  300. ↑ "COVID-19: Timor-Leste rejects kazu foun, dahuluk dezde loron 15 Maiu" (tetum). Sapo. İstifadə tarixi: 4-08-2020. [ölü keçid]
  301. ↑ "Saint-Pierre et Miquelon : un «porteur sain», premier cas avéré de Covid-19". www.cnews.fr (fransız). İstifadə tarixi: 2020-04-05.
  302. ↑ "Naval Station Guantanamo Bay Announces Positive COVID-19 Case". www.navy.mil (ingilis). Naval Station Guantanamo Bay, Cuba Public Affairs. İstifadə tarixi: 2020-04-03.
  303. ↑ "За сутки COVID-19 выявлен у 108 человек". apsadgil.info (rus). 16 January 2021. İstifadə tarixi: 17 January 2021.
  304. ↑ "Saba first new confirmed case". Masnotica. 12 April 2020.
  305. ↑ YSNEC_COVID19 (8-12-2020). "ar:آخر إحصائيات انتشار فيروس #كورونا في #اليمن #معا_لمواجهة_كورونا" (Tweet).
  306. ↑ İnsanları vahiməyə salan koronavirus öz-özünə itib gedəcəkmi?
  307. ↑ ÜST Avropanı pandemiyanın episentri elan etdi
  308. ↑ "China confirms deadly Wuhan coronavirus can be transmitted by humans | World News | Sky News". web.archive.org. 22 yanvar 2020. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  309. ↑ "Wuhan novel coronavirus (WN-CoV) infection prevention and control guidance - GOV.UK". Government of United Kingdom. 22 yanvar 2020. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  310. ↑ "Coronavirus | About | Prevention and Treatment | CDC". CDC. 15 dekabr 2019. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  311. ↑ "Wuhan pneumonia: Hong Kong widens net for suspected cases but medical workers fear already overstretched hospitals will suffer | South China Morning Post". scmp.com. 21 yanvar 2020. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  312. ↑ "Əhalini məlumatlandırmaq məqsədi ilə hazırlanan www.koronavirus.az saytı növbəti həftə istifadəyə veriləcək". sehiyye.gov.az. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  313. ↑ "China halts flights and trains out of Wuhan as WHO extends talks". CNA (ingilis). İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  314. ↑ "武汉一线 | 菜价上涨，市民称白菜35一颗_七环视频_澎湃新闻-The Paper". The Paper. 23 yanvar 2020. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  315. ↑ "China's coronavirus ground zero at Wuhan the destination for Matildas' Olympic qualifiers - ABC News (Australian Broadcasting Corporation)". ABC News. 22 yanvar 2020. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  316. ↑ The British cruise ship Diamond Princess was in Japanese waters, and Japanese administration was asked to manage its quarantine, with the passengers having not entered Japan. Therefore, this case is neither included in the Japanese government's official count nor in United Kingdom's one. The World Health Organization classifies the cases as being located "on an international conveyance".
  317. ↑ "China coronavirus: Hong Kong leader hits back at criticisms of being slow". South China Morning Post (ingilis). 25 yanvar 2020. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  318. ↑ "Koronavirusa görə, Vuhanda 1000 çarpayılıq xəstəxana səkkiz günə tamamlandı » Dəyərlər AİN". deyerler.org (rus). İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  319. ↑ "Çin daha bir ilki bacardı - 2 günə ərsəyə gətirildi - VİDEO". www.xezerxeber.az (azərb.). İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  320. ↑ "Koronavirus: Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı fövqəladə hal elan edib". BBC News Azərbaycanca (azərb.). 31 yanvar 2020. İstifadə tarixi: 4 aprel 2020.
  321. ↑ Miller JY (2020-02-07). "WashU Expert: Coronavirus far greater threat than SARS to global supply chain". The Source. İstifadə tarixi: 2020-02-13.
  322. ↑ McLean R, He L, Tappe A (2020-02-24). "Dow plunges 1,000 points as coronavirus cases surge in South Korea and Italy". CNN.
  323. ↑ "FTSE 100 plunges 3.7 per cent as Italy confirms sixth coronavirus death". City A.M. London. 2020-02-24.
  324. ↑ Tappe A. "Dow falls 1,191 points—the most in history". CNN. İstifadə tarixi: 2020-02-28.
  325. ↑ Bostock, Bill (13 February 2020). "China sacked a brace of top officials in Hubei province, likely in a move to protect Xi Jinping from people's anger over the coronavirus outbreak". Business Insider. İstifadə tarixi: 26 February 2020.
  326. ↑ Cunningham, Erin. "Coronavirus pummels Iran leadership as data show spread is far worse than reported". The Washington Post. İstifadə tarixi: 15 March 2020.
  327. ↑ "U.S. sanctions 'severely hamper' Iran coronavirus fight, Rouhani says". Reuters. 14 March 2020.
  328. ↑ "Italy criticises EU for being slow to help over coronavirus epidemic". The Guardian. 11 March 2020.
  329. ↑ "Italy criticizes EU for not responding its call for help, 'only China responded bilaterally'". CGTN News. China Global Television Network. 12 March 2020.
  330. ↑ "The EU Is Abandoning Italy in Its Hour of Need". Foreign Policy. 14 March 2020.
  331. ↑ Somvichian-Clausen, Austa (30 January 2020). "The coronavirus is causing an outbreak in America—of anti-Asian racism". The Hill. 1 February 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 February 2020.
  332. ↑ Ma, Alexandra; McLaughlin, Kelly (2 February 2020). "The Wuhan coronavirus is causing increased incidents of racism and xenophobia at college, work, and supermarkets, according to Asian people". Business Insider. 2 February 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 3 February 2020.
  333. ↑ Pitrelli, Stefano; Noack, Rick (31 January 2020). "A top European music school suspended students from East Asia over coronavirus concerns, amid rising discrimination". The Washington Post. 3 February 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 4 February 2020.
  334. ↑ Burton, Nylah (7 February 2020). "The coronavirus exposes the history of racism and "cleanliness"". Vox. 7 February 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 9 February 2020.
  335. ↑ "Fears of new virus trigger anti-China sentiment worldwide". The Korea Times. 2 February 2020.
  336. ↑ "Coronavirus fuels anti-Chinese discrimination in Africa". Deutsche Welle. 19 February 2020.
  337. ↑ "Chinese industrial workers subject to mandatory coronavirus isolation in Ethiopia". Panapress.com. 28 February 2020.
  338. ↑ "Coronavirus: Tales of solidarity from China's virus-hit Wuhan". BBC News Online. 28 January 2020. İstifadə tarixi: 11 February 2020.
  339. ↑ Zang, Phoebe (3 February 2020). "How Taylor Swift's Chinese fans are helping fight the coronavirus". The Star. İstifadə tarixi: 15 February 2020.
  340. ↑ "How Residents in Wuhan Are Coping With Coronavirus (3:18 minutes in)". The New York Times. 4 February 2020. İstifadə tarixi: 15 February 2020 – YouTube vasitəsilə.
  341. ↑ Wei Lin, Lee (24 January 2020). "This Chinese Actor Cheered on a Terrified Wuhan Doctor; His Fans Then Raised Funds for the City". Today. İstifadə tarixi: 15 February 2020.
  342. ↑ "Life under lockdown: Young people in Wuhan tell their coronavirus stories". Dazed. 6 February 2020. İstifadə tarixi: 8 March 2020.
  343. ↑ Sieren, Frank (7 February 2020). "Sieren's China: Coronavirus — an epidemic of rumors". Deutsche Welle.
  344. ↑ "China, desperate to stop coronavirus spread, turns neighbor against neighbor". The Economic Times. 4 February 2020. İstifadə tarixi: 16 February 2020.
  345. ↑ "Italy Shows Just How Crazy Coronavirus Panic Can Get". The Daily Beast. 29 February 2020.
  346. ↑ "Italians Are Being Treated as a Risk Abroad Over Coronavirus". The Wall Street Journal. 28 February 2020.
  347. ↑ Solhi, Farah (26 January 2020). "Some Malaysians calling for ban on Chinese tourists". New Straits Times. 27 January 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 12 February 2020.
  348. ↑ "Calm urged as anti-Chinese sentiment felt in New Zealand". The New Zealand Herald. 6 February 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 6 February 2020.
  349. ↑ della Cava, Marco; Lam, Kristin. "Coronavirus is spreading. And so is anti-Chinese sentiment and xenophobia". USA Today. 3 February 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 5 February 2020.
  350. ↑ "Not Enough Doctors in Daegu: As Virus Cases Rise, South Korea's Response Is Criticized". The Wall Street Journal. 24 February 2020.
  351. ↑ Kim, Sarah. "As The Coronavirus Spreads, So Does Racism – Both Against And Within Asian Communities". Forbes. 2 February 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 February 2020.

Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]

Xarici keçidlər[redaktə | əsas redaktə]

Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=COVID-19_koronavirus_pandemiyası&oldid=5717949"