Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin dövlət quruluşu
| BƏƏ | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| دولة الإمارات العربية المتحدة Dawlat al-ʾImārāt al-ʿArabiyyah al-Muttaḥidah' | |||||
| |||||
|
الله , الوطن , الرئيس Allah, əl-Vaṭan, ər-Rə'īs "Allah, Millət, Prezident" |
|||||
| Paytaxt | Əbu-Dabi | ||||
| Prezident | Xəlifə bin Zaid ən-Nəhayyən | ||||
| Baş nazir | Məhəmməd bin Rəşid əl-Məktum | ||||
| Sahəsi | |||||
| • Ümumi | 83600 km² | ||||
| Əhalisi | |||||
| • Əhali | 8 000 min[1] nəfər (94-cü) | ||||
| • Siyahıyaalma (2005) | 4 106 427[2] nəf. | ||||
| • Sıxlıq | 95 nəf./km² | ||||
| ÜDM (AQP) | |||||
| • Ümumi | 599,8 milyard dollar (33-cü) | ||||
| • Adambaşına | 64 500 dollar (13-cü) | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin dövlət quruluşu - 2002-ci ildə qəbul edilmiş Konstitusiyaya əsasən hüquqi-siyasi, inzibati, iqtisadi və ictimai münasibətlər sistemi.
Dövlət quruluşu
[redaktə | mənbəni redaktə et]Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri monarxiya və respublika quruluşunun unikal vəhdətini özündə ehtiva edən mütləqiyyət formalı idarəetmə üsuluna malik federasiyadır. Milli bayram günü olan müstəqillik günü (1971) 2 dekabrda qeyd olunur. Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində müvəqqəti Konstitusiya 2 dekabr 1971-ci ildən qüvvədədir.
İnzibati bölgü
[redaktə | mənbəni redaktə et]Birləşmiş Ərəb Əmirlikləri 7 əmirlikdən (Əbu-Dabi, Əcman, ƏlFuceyra, Əş-Şəriqah, Dubay, Rəs Əl-Xeymə, Um Əl-Qəyvayn) ibarətdir.
Dövlət başçısı
[redaktə | mənbəni redaktə et]Konstitusiyaya görə geniş səlahiyyətlərə malik olan Prezident - eyni zamanda silahlı qüvvələrin ali baş komandanı və Ali Müdafiə Şurasının sədridir. Dövlət başçısı qanunvericilik hakimiyyətini və Nazirlər Şurası vasitəsi ilə icra hakimiyyətinin fəaliyyətinə nəzarəti həyata keçirir. ƏbuDabi və Dubay Əmirlikləri arasında liderlik uğrunda ənənəvi rəqabət səbəbindən, icraedici hakimiyyət, habelə prezidentlik institutunun təməl mexanizmi “qüvvələr bərabərliyi” prinsipi üzərində qurulmuşdur.
Ali Federal Şura
[redaktə | mənbəni redaktə et]7 əmirlik hökmdarlarından ibarət olan və Ali Konstitusiya Orqanı sayılan Ali Federal Şura dövlətin siyasətini müəyyənləşdirir, federal qanunvericiliyi təsdiq edir və digər mühüm funksiyaları yerinə yetirir. Ali Federal Şuranın toplantıları ildə dörd dəfə keçirilir (Əbu Dabi və Dubay hökmdarları veto hüququna malikdirlər).
Qanunverici hakimiyyət
[redaktə | mənbəni redaktə et]Birpalatalı Milli Federal Şuradır. Seçkili olmayan Şuranın (ölkədə siyasi partiyalar fəaliyyət göstərmir) Əmirlik hökmdarları tərəfindən 2 il müddətinə təyin olunan 40 üzvü var. Qanunvericilik təşəbbüsü hüququna malik olmayan Federal Şura yalnız məşvərətçi orqan rolunda çıxış edir. Real hakimiyyətə malik olmayan və idarəedici orqan kimi qəbul edilməyən Milli Federal Şuranın qərarlarının hüququ qüvvəsi yoxdur.
İcraedici hakimiyyət
[redaktə | mənbəni redaktə et]İcra hakimiyyətini həyata keçirən Nazirlər Şurası və ona rəhbərlik edən Baş nazir ölkə Prezidentinin və Ali Federal Şuranın nəzarəti altında fəaliyyət göstərir. Əmirliyin Prezidenti tərəfindən formalaşdırılan Nazirlər Şurası və təyin etdiyi Hökumət başçısı (Baş nazir), qüvvədə olan Konstitusiyaya uyğun olaraq Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin daxili və xarici siyasət strategiyasına və iqtisadi həyatına bilavasitə rəhbərlik etməkdə səlahiyyətlidir.
Qanun layihələrinin və federal büdcənin işlənib hazırlanması, qanunların və digər normativ-hüquqi aktların icra edilməsi məqsədilə, qərarların və təlimatların qəbul edilməsi, məhkəmə qərarlarının icrasına nəzarət, beynəlxalq sazişlərin və müqavilələrin ratifikasiyası, habelə digər ali dövlət orqanlarının xüsusi sərəncamı olmadan federal məmurların təyin və vəzifədən azad edilməsi Nazirlər Şurasının birbaşa vəzifə və səlahiyyətlərinə aiddir.
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Густерин П. В. Города Арабского Востока. — М.: Восток—Запад, 2007. — 352 с. — (Энциклопедический справочник).
- Страны мира. «Наука», М., 2014.
Xarici keçid
[redaktə | mənbəni redaktə et]- ↑ United Arab Emirates National Bureau of Statistics: Methodology of estimating the population in UAE Arxivləşdirilib 2013-10-08 at the Wayback Machine
- ↑ Collaborative Studies Coordinating Center: United Arab Emirates Ministry of Economy: Preliminary Results of Population, Housing and Establishments Census 2005 United Arab Emirates Arxivləşdirilib 2016-03-04 at the Wayback Machine