Abbasqulu xan Kəngərli

Abbasqulu xan
Rəssam: Rizvan Qarabağlı
Naxçıvan xanlığının VI xanı
1780 – 1783
Əvvəlki	Vəliqulu xan Kəngərli
Sonrakı	Cəfərqulu xan Kəngərli
Naxçıvan xanlığının X xanı
1787 – 1787
Əvvəlki	Cəfərqulu xan Kəngərli
Sonrakı	Kəlbəli xan Kəngərli
Naxçıvan xanlığının XII xanı
1797 – 1801
Əvvəlki	Kəlbəli xan Kəngərli
Sonrakı	Kəlbəli xan Kəngərli
Naxçıvan xanlığının XIV xanı
1804 – 1804
Əvvəlki	Kəlbəli xan Kəngərli
Sonrakı	Kəlbəli xan Kəngərli
Naxçıvan xanlığının XVI xanı
1807 – 1808
Əvvəlki	Kəlbəli xan Kəngərli
Sonrakı	Kəlbəli xan Kəngərli
Naxçıvan xanlığının XX xanı
1810 – 1812
Əvvəlki	Kəlbəli xan Kəngərli
Sonrakı	Kəlbəli xan Kəngərli
Şəxsi məlumatlar
Doğum yeri	Naxçıvan
Vəfat tarixi	1812
Vəfat yeri	Naxçıvan
Fəaliyyəti	hərbi lider[d]
Atası	Murtuzaqulu xan Kəngərli
Dini	Şiə, İslam

Abbasqulu xan Kəngərli (Naxçıvan – 1810, Naxçıvan) — Naxçıvan xanı.

Həyatı

1780-ci illərin əvvəllərində İbrahimxəlil xan Cavanşir yardımı ilə Murtuzaqulu xanın dördüncü oğlu Abbasqulu xan Naxçıvanın hakimi oldu. 1783-cü ildə İsfahan hakimi Əlimurad xan Zənd Naxçıvana soxulur. Naxçıvan hakimi Abbasqulu xan Kəngərli Qarabağa pənah gətirir. İbrahimxəlil xan Abbasqulu xana Qarabağdan asılı olmaq şərtiylə yardım edəcəyinə söz verdi.

Bəzi qaynaqlara görə, Abbasqulu xan 1783-cü ildə Əlimərdan xan Zəndin çağırışı ilə Urmiya hakimi Imamqulu xanın üstünə hücum etmişdi. Əlimərdan xanın sərkərdəsi Əmiraslan xan Araşlı-Avşar Urmiyaya yürüş edəndə birləşmiş qoşuna Abbasqulu xan da qatılmışdı. Tarixçi yazır: "Əmiraslan xanın qoşununun sərkərdələri Əhməd xan Müqəddəm, Nəcəfqulu xan Dünbili, Əhməd xan Dünbili, Sadıq xan Şəqaqi, Abbasqulu xan Kəngərli, Süleyman xan Dünbili, Şahbaz xan Dünbili və başqaları idilər. Onlar Quşçu gədiyindən keçib Imamqulu xanın qoşununa hücum etdilər". Abbasqulu xanın əmisioğlu Cəfərqulu xan 1783-cü ildə onu devirib Naxçıvanda hakim oldu.

Abbasqulu xan kömək üçün yenidən Qarabağ xanı İbrahimxəlil xan Cavanşir müraciət etdi. 1787-ci ildə Ibrahimxəlil xan Naxçıvana yürüş edir. Qarabağ qoşunları Naxçıvanda görünən kimi Cəfərqulu xan qaçıb gizlənir. İbrahimxəlil xan Abbasqulu xanı Naxçıvan hakimliyinə bərpa edir. 1787-ci ildə ildə Kəlbəli xan Kəngərli Abbasqulu xanı devirib xanlığa yiyələnir. İbrahimxəlil xan məktub yazıb Abbasqulu xana ümid verir ki, yaxın çağlarda yenidən Naxçıvana yürüş edəcək. İbrahimxəlil xan Naxçıvana yürüş etsə də, məğlub olub geri çəkildi. Kəlbəli xan Kəngərli Naxçıvan taxtında bərqərar oldu. Abbasqulu xan tarix səhnəsindən çıxdı.

Mənbə

• Ənvər Çingizoğlu, Abbasqulu xan Kəngərli, Bakı, "Mütərcim", 2013, −68 səh.

Həmçinin bax

• Kəngərli eli
• Naxçıvan xanlığı