Adi turac

Adi turac
Adi turac
Elmi təsnifat
	XƏTA: taksonomik şablon yoxdur{{
Cins:	Turac
Cins:	Turac
Cins:	Turac
Cins:	Turac
Cins:	Turac
Beynəlxalq elmi adı
	Francolinus francolinus L., 1766[…];
ITIS	175974
NCBI	9023

<td_align="right"_width="40%">Cins:<td_align="left">Turac&action=edit&preload=Şablon:RedTaxLink/preload&editintro=Şablon:RedTaxLink/intro&preloadparams%5B%5D=<td%20align="right"%20width="40%">Cins:<td%20align="left">Turac}}, taksonun sistematikasını təsvir etməlidir [[]].

:

†

(Turac]])^[1]

???:

Adi turac

Adi turac (lat. Francolinus francolinus) — qırqovullar fəsiləsinin turac cinsinə aid quş növü.

Nadir oturaq növdür. Azərbaycanda Lənkəran ovalığının şimal-şərqində (Qızılağac qoruğu), Kür-Araz düzənliyinin ayrı-ayrı hissələrində təsadüf edir. Kolluq bitkiləri ilə örtülü sahələr, pambıq tarlalarında, bağlarda, bağçalarda, dənli bitkillər səpilmiş tarlalarda, Kür boyunca tuqaylarda tez-tez rast gəlinir. 1947-1950-ci illərdə 600 min fərd, 1958–1962-ci illərdə – 100 min fərd, 1992-ci ildə – 4 min fərd turac olmuşdur. Hazırda Qızılağac dövlət təbiət qoruğunda turacın böyük populyasiyası qeydə alınmışdır.

Çoxalması[redaktə | mənbəni redaktə et]

Monoqam quşdur. Bir yaşında çoxalmağa başlayır. Cücəli quşdur. Cütlər fevralın axırında əmələ gəlir. Yuvaya 8-12 yumurta qoyur. Balalar mayın axırı – iyulun əvvəlində yumurtadan çıxırlar. Cavan quşlar ildə bir dəfə, yaşlılar isə ildə iki dəfə yumurta qoyur. Turac çaqqal, tülkü, qamışlıq pişiyi, bataqlıq belibağlısının qidasını təşkil edir.

Sayının dəyişilmə səbəbləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

Yaşayışı üçün əlverişli sahələrin azalması, yuvaların mal-qara tərəfindən tapdalanması. Ot və kolluqların biçilməsi və yandırılması. Çox aşağı temperaturlu qışın dövri olaraq təkrarlanması, bu zaman aclıqdan külli miqdarda quş tələf olur. Eləcə də brakonyerlik.

Qorunması üçün zəruri tədbirlər[redaktə | mənbəni redaktə et]

Qorunma qaydalarına əməl edilməsinə nəzarət. Yasaqlıqlar təşkil etmək, turacın volyer şəraitdə çoxalmasını həyata keçirmək, xalq arasında təşviqatı gücləndirmək. Quşların yemləndirilməsini təşkil etmək. Brakonyerliklə mübarizə etmək. Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar siyahısına daxil edilmişdir.^[5]

Yarımnövləri[redaktə | mənbəni redaktə et]

F. f. arabistanicus
F. f. asiae
F. f. billypayni
F. f. bogdanovi
F. f. festinus
F. f. francolinus
F. f. henrici
F. f. melanonotus
F. f. parkerae
F. f. parkerael

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

↑ Cins:Turac
↑ Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.
↑ IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3
↑ IOC World Bird List Version 6.4. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.4
↑ "Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar". 2013-07-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-22.

[1] Cins:Turac

[_ed75e387963a8f54-2] Integrated Taxonomic Information System (ing.). 1996.

[_945d40a3d19c53f5-3] IOC World Bird List Version 6.3. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.3

[_475189aaf9b8566e-4] IOC World Bird List Version 6.4. 2016. doi:10.14344/IOC.ML.6.4

[5] "Azərbaycanda təhlükədə olan quşlar". 2013-07-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-04-22.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]