Rabati qalası

Akhaltsikhe qalası
ახალციხის ციხე
41°38′34″ şm. e. 42°58′41″ ş. u.
Ölkə	Gürcüstan
Şəhər	Axaltsixe, Samtsxe-Cavaxeti
Yerləşir	Gürcüstan
Sifarişçi	Quaram Mampal
Tikilmə tarixi	9-cu əsr
Sahəsi	70.000 m²
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Akhaltsikhe qalası (gürc. ახალციხის ციხე) — Gürcüstanın Axaltsixe bölgəsində yerləşən orta əsrlərə aid qaladır. Doqquzuncu əsrdə tikilmiş bu qala Osmanlı İmperiyasının buranı zəbt etməsinə qədər yerli insanlar tərəfindən Lomisa qalası kimi adlanırdı.

Tarix

Rabati qalasının şəhərdən görüntüsü

Kartlis tsxovrebaya görə şəhərin əsası 9-cu əsrdə Tao kralının oğlu sayılan Quaram Mampal tərəfindən qoyulmuşdur. 13-cü əsrdən 14-cü əsrin sonuna kimi şəhər Mesxeti prinsliyinin paytaxtı idi. 1393-cü ildə şəhər Əmir Teymurun hücumlarına məruz qalmışdır. Türk-Moğol işğallarına baxmayaraq qala müqavimət göstərməyə davam etmişdir. 1550-ci ildə İstanbul sülh müqaviləsinə görə Mesxeti prinsliyi bütünlüklə Osmanlı İmperiyasının ərazisinə qatılmışdır. Türklər qalanı ən çox müdafiə məqsədilə istifadə etmişdir. 1752-ci ildə Rabatidə ilk məscid tikilmişdir.

18-ci əsrin sonlarından etibarən böyük şəhərdə yaşayan Con belə yazırdı "baxmayaraq ki, burada yaşayan əhalinin böyük hissəsi müsəlmanlaşdırılıb, amma burada ortodox kilsəsi fəaliyyətini hələdə davam etdirirdi". 1783-cü ildə Kartli çarlığı və Rusiya imperiyası arasında imzalanmış Georgiyevsk müqaviləsi ilə Axaltsixe bölgəsinin taleyinə aydınlıq gəlmişdir. Qalanın tutulması ilə bağlı olan ilk hücum 1810-cu ildə uğursuzluqla başa çatmışdır. Ruslar şəhəri yalnız 18 il sonra, 1828-ci ildə işğal edə bildilər. 1829-cu ildə bağlanmış Ədirnə müqaviləsindən sonra Osmanlı ordusu buranı tərk etdi.

Panorama

Rabati qalası panoramı.