Ailə (film, 1998)

XX əsrin 80-cı illərinin axırı sovet epoxasının sonunun başlanğıcı oldu. İlk "odu" erməni millətçiləri "yandırdılar". Onlar Dağlıq Qarabağa öz ərazi iddialarını irəli sürdülər. Kreml elitası bu məsələyə öz münasibətini bildirmək əvəzinə susmağı üstün tutdu. Beləliklə də, azərbaycanlılar Ermənistandan, öz dədə-baba yurdlarından zorla qovuldular... Filmdəki hadisələr bu fonda cərəyan edir. Film sosialist cəmiyyətinin "özəyi" kimi, bir Bakı ailəsinin dağılması tarixçəsinə həsr olunmuşdur. Özünün bölünməzliyinə, kollektivçiliyə inam, böyüklərin kiçiklər üzərində hökmranlığı bu ailəyə xas olan xüsusiyyətlər idi.^[1]

Müəlliflər göstərirlər ki, vaxtilə böyük və mehriban olan bu ailə necə dağılır, onun üzvlərindən hər biri, istər yaşlı olsun, ya da cavan, özünə kənarda necə yer axtarır. Hətta xasiyyətcə sərt və tərs adam olan ailə başçısı, qoca İsmayıl (Həsənağa Turabov) yenidənqurma başlayanda nə qədər çalışsa da ailə üzvlərini əvvəlki kimi bir dam altında saxlaya bilmir...^[1]

Film haqqında[redaktə | əsas redaktə]

Filmin musiqisi Rafiq Babayevin yaradıcılıq studiyasında lentə alınmışdır.
Xronikal kadrlar üçün "Yaddaş" studiyası və "Salnamə" studiyası köməklik göstərmişdir.
Film həm video, həm də kinolentə çəkilmişdir.
Filmin başlanğıc titrləri: Bakı. 1990-cı il. Artıq 300 minə qədər azərbaycanlı Ermənistan və Dağlıq Qarabağdakı daimi yaşayış yerlərindən zorla qovulmuşdur. Etiraz dalğası bütün Azərbaycanı bürümüşdür.
Filmin son titrləri: Bir neçə gündən sonra sovet ordusunun ehtiyat qüvvələri Bakıya yeridildi. Rəsmi məlumata görə 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-ə keçən gecə bu qüvvələr tərəfindən 193 dinc sakin öldürüldü. Onların arasında qadınlar, qocalar, uşaqlar var idi. Böyük qan töküldü... Bu gün Azərbaycanda qaçqınların sayı 1 milyona çatmışdır.
Film operator Valeri Kərimovun kinoda son işidir.
Film "Azərkinovideo" istehsalat birliyinin sifarişilə çəkilib.

Festivallar və mükafatlar[redaktə | əsas redaktə]

1999-cu ildə Berlin Film Festivalında "Panorama" proqramı çərçivəsində nümayiş etdirilmişdir.
2000-ci ildə Moskvada III Avrasiya teleforumu film televiziya filmləri və proqramları yaradıcılıq müsabiqəsində diplom almışdır.^[1]
2003-cü ildə Bakıda "Ən yaxşı səs rejissoru" nominasiyasında Əsəd Əsədova "Qızıl Çıraq" mükafatı verilmişdir.
Film "Karlovı Varı", "Edinburq", "Monreal", "Hayfa", "Stokholm" və "Los-Anceles" festivallarında iştirak edib.^[2]
Film 17 yanvar 2010-cu ildə "İbrus" teatrında yenidən nümayiş etdirilib.^[2]

Rollarda[redaktə | əsas redaktə]

Həsənağa Turabov — İsmayıl^[1]
Səyavuş Kərimi — Teymur
Svetlana Metkina — Alya
Rafiq Əliyev — Qarik
Təhminə Məmmədova — Rəna
Nataliya Tağıyeva — Sofiya Mixaylovna
Mehriban Zəki — Elmira
Fuad Poladov — mafiya başçısı
Cahangir Mehdiyev — Rüfət
Aqil M. Quliyev — İqor
Abbas Qəhrəmanov^[1] — Alyanın əri
Məbud Məhərrəmov^[1] — qaçqın
Vidadi Əliyev^[1] — İsmayılın qohumu
Tatyana Qross^[1] — Natalya Petrovna
Anatoli Azbel^[1] — Saşa
Şamil Nəcəfzadə — alıcı
Ayşad Məmmədov^[1] — qaçqının tanışı
Nazim Cəbrayılov^[1]
F. Ələkbərov^[1]
Oleq Namazov^[1]
Rafiq Orucov^[1]
T. Məmmədov^[1]

Filmi səsləndirən[redaktə | əsas redaktə]

Sabir Məmmədov — qaçqın (Məbud Məhərrəmov)

İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 ^1,19 ^1,20 ^1,21 ^1,22 ^1,23 ^1,24 ^1,25 ^1,26 ^1,27 ^1,28 ^1,29 ^1,30 ^1,31 ^1,32 ^1,33 ^1,34 ^1,35 ^1,36 ^1,37 ^1,38 ^1,39 Aydın Kazımzadə. Azərbaycan kinosu - 1 (filmlərin izahlı kataloqu (1898-2002)). Bakı: 2003, səh.175.
↑ ^2,0 ^2,1 Aqşin Rafiqoğlu (5 yanvar 2010). ""Ailə" filmi bir daha nümayiş olunacaq" (az). ANS Press.

Mənbə[redaktə | əsas redaktə]

Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi. C.Cabbarlı adına "Azərbaycanfilm" kinostudiyası. Aydın Kazımzadə. Bizim "Azərbaycanfilm". 1923-2003-cü illər. Bakı: Mütərcim, 2004, səh.362-365.
Azərbaycan Milli Ensiklopediyası: Azərbaycan. Ramiz Məmmədov. Kino. Azərbaycan Milli Ensiklopediyası Elmi Mərkəzi, 2007, səh.816.