Ala-Too meydanı

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keçin Axtarışa keçin
Ala-Too meydanı
Xəritə
42°52′35″ şm. e. 74°36′14″ ş. u.
Ölkə  Qırğızıstan
Şəhər Bişkek
Yerləşir Bişkek
Tikilmə tarixi 1984
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ala-Too meydanı (qırğ. Ала-тоо аянты, Ala-Too ayanty) — Qırğızıstanın paytaxtı Bişkek şəhərinin mərkəzi meydanıdır. Meydan 1984-cü ildə Qırğızıstan Sovet Sosialist Respublikasının 60 illiyini qeyd etmək münasibətilə tikilmiş və meydanın mərkəzində Leninin heykəli ucaldılmışdır.[1] Meydanda yerləşdirilmiş bu heykəl 2003-cü ildə buradan götürülərək daha kiçik olan bir meydana qoyulmuş və onun yerinə Erkindik (Azadlıq) adlanan yeni heykəl qoyulmuşdur. Daha sonra 2011-ci ildə bu heykəli Qırğızıstanın müstəqilliyinin 20-ci ilinə xitabən hazırlanmış, Manas adlanan digər heykəl əvəz etdi.[2]

Meydanda həmçinin dövlət tədbirləri və bayramları keçirilir. 2008-ci ildə dünya şöhrətli qırğız yazıçı Çingiz Aytmatovun xatirə mərasimi burada keçirilmişdir.[3]

2005-ci il martın 25-də meydanda Qırğızıstan tarixinin ən böyük, "Zanbaq inqilabı" adlanan hökumət əleyhinə üsyanları başladı. Bir neçə həftədən sonra üsyan bütün ölkə boyunca yayıldı və 15.000-dən çox insanın etirazı nəticəsində növbədənkənar parlament seçkiləri keçirildi. Üsyançıların hökumət qüvvələriylə toqquşması nəticəsində 2 insan qətlə yetirildi və yüzlərlə insan yaralandı. Lakin tezliklə üsyançılar mərkəzi meydanı nəzarət altına aldı və paytaxtda yerləşən Ağ evə hücum olundu.[4] Nəticədə 1990-cı ildən bəri prezidentlik vəzifəsində çalışan Əsgər Akayev qaçdı və tezliklə vəzifəsini buraxdı.

İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]

  1. Aslanbekova, Aisha. "Replacement of Lenin Statue Heats Up New Political Season in Kyrgyzstan". Central Asia Caucasus Institute Analyst. September 10, 2003. 2009-04-17 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-08-22.
  2. "На площади Ала-Тоо открыт памятник Манасу Великодушному" (rus). K-News: Новости Кыргызстана. 24 September 2011 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 31 August 2011.
  3. "Central Asia: Mourners In Kyrgyz Capital Bid Farewell To Literary 'Giant' Aitmatov". Radio Free Europe/Radio Liberty. June 14, 2008. İstifadə tarixi: 2008-08-22.[daimi ölü keçid]
  4. "Akayev Administration Collapses in Kyrgyzstan, Sending Tremors Across Central Asia". Eurasianet. March 24, 2005. 20 August 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2008-08-22.