Ana Səhifə

Hamının redaktə edə biləcəyi açıq ensiklopediya olan Vikipediyaya xoş gəlmisiniz! Hazırda Azərbaycan dilində 139.512 məqalə mövcuddur. Azərbaycan Teatr Coğrafiya Ədəbiyyat Fəlsəfə Astronomiya Tibb Biologiya Memarlıq Kino Elm Digər portallar

Həftənin seçilmiş məqaləsi Liza del Cakondo — (qızlıq soyadı Gerardini; 15 iyun 1479 – 15 iyul 1542), həmçinin Liza Gerardini, Liza di Antonio Mariya (və ya Antonmariya) Gerardini və ya Mona Liza – İtaliyanın Florensiya və Toskana ərazilərində yaşayan Gerardini ailəsinin üzvü. Onun adı həyat yoldaşının sifarişi ilə İtalyan İntibahı rəssamı Leonardo da Vinçi tərəfindən çəkilmiş “Mona Liza” portretinə verilmişdir. Lizanın həyatı haqqında çox az məlumat vardır. O, Florensiyada doğulmuş, erkən yaşlarında geyim və ipək taciri ilə evlənmiş, bir müddət sonra Lizanın həyat yoldaşı dövlət qulluğuna başlamış, xanım özü isə orta təbəqə insanlarına məxsus rahat və adi həyat sürmüşdür. Lizanın ölümündən əsrlər sonra onun portreti olan “Mona Liza” dünyanın ən məşhur rəsm əsərinə çevrilmiş və sahibəsi olan Lizadan ayrıca həyatını yaşamağa başlamışdır. Tədqiqatçılar və həvəskarların əsər ətrafındakı müzakirələri onu bütün dünyada qəbul edilmiş sənət ikonasına çevrilməsinə səbəb olmuşdur. 2005-ci ildə Lizanın “Mona Liza” üçün model olması dəqiqləşdirilmişdir. (Davamı...) Həftənin yaxşı məqaləsi Pənahəli xan — Cavanşirlər sülaləsinə mənsub olan Qarabağ xanlığının qurucusu, ilk xanı, sərkərdə. 1747-ci ildə Nadir şahın ölümündən sonra Pənahəli xan Qarabağ xanlığını yaradır. Pənahəli xan xanlığı, var-dövlətini və özünü qorumaq üçün ilk olaraq müdafiə tədbirləri görür və Bayat qalasını tikdirdi. Özünə yaxın və sədaqətli adamlarını ətrafına toplayır. Güclü qoşun yığaraq ona itaət etməyənləri müxtəlif yollarla və vasitələrlə özünə tabe etdirdi. Xalqın hörmətini qazandı. Üç il sonra, 1751-ci ildə Tərnəkütdə Şah bulağı deyilən yerdə "Şahbulaq qalası"-nı inşa etdi və tədricən xanlığın ərazisini əlavə torpaqlar hesabına genişləndirdi. Azərbaycanda cərəyan edən hadisələr - feodal vuruşmalar göstərdi ki, Şahbulaq qalası da o qədər qüvvətli sığınacaq deyil, nisbətən qüvvətli düşmənin "qurbanı" ola bilər. Pənahəli xan Şuşa qalasını tikdirib xanlığın iqamətgahına çevirdi. Qarabağ xanlığının ilk şəhəri olan Şuşanın siması Bərdə, Beyləqan, Bakı, Gəncə, Şəki və Şamaxı kimi ərazilərin memarlıq üslublarını özündə əks etdirib (Davamı...) Bilirsinizmi... Vikipediya məqalələrindən Uşaqlıqda tez-tez xəstələndiyinə görə valideynləri inamlarına uyğun olaraq, Şeyx Şamilə dayısının adını ― Şamil (Şamuil ― «Allah eşidən») adını verdilər. 1996-cı ildə Latviyanın paytaxtı Riqa şəhərinin Purvtsiems rayonundakı Kosmonavtika küçəsi Cövhər Dudayevin adı ilə adlandırılıb. Heykəltəraş Pyetro Teneranin "İsa Məsih" büstü (şəkildə) Azərbaycan Milli İncəsənət Muzeyində saxlanılır. Seuta 1995-ci ildən etibarən Melilya ilə birlikdə muxtariyyət statusuna sahibdir. Fridrix Engels tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib. Günün seçilmiş şəkli Tekapo gölü, Kenterberi, Yeni Zelandiya

Xəbərlər Cənubi Koreyanın hakimiyyət orqanları təyyarə ilə Şimali Koreyaya 200 ton naringi göndərib. Naringilər Seulun Pxenyanın göndərdiyi iki tonluq yeməli maçutake göbələklərinə cavab hədiyyəsi olub. Yeni Kaledoniya (şəkildə) sakinləri noyabrın 3-də keçirilmiş referendumda Fransadan ayrılaraq müstəqil olmağa yox deyiblər. Seçicilərin təxminən 55.5 faizi Fransanın tərkibində qalmağını dəstəkləyiblər. Son ölümlər: Sten Li, Amaliya Pənahova, Fransis Ley, Nikolay Karaçentsov, Ara Gülər, Pol Allen Tarixdə bu gün — 19 noyabr Xristofor Kolumb 1816 — Varşava Universiteti təsis edildi. 1946 — Əfqanıstan, İslandiya və İsveç BMT üzvlüyünə qəbul edildilər. 1900 — Bakı əhalisi və polisin fəaliyyətindən bəhs edən "Bakı camaatının həyatı və Böyük Knyaz prospekti ilə hərəkəti" filmi ilk dəfə nümayiş olundu. 1946 — BMT irqi və dini ayrı-seçkiliyi pisləyən qətnamə qəbul etdi. 1969 — Pele Rio de Janeyronun Marakana stadionunda futbol yarışlarında 1000-ci qolunu vurdu. 1977 — Misir prezidenti Ənvər Sadat İsrailə səfər etmiş ilk ərəb lideri oldu. 1979 — SSRİ-də ilk sürət qatarı (200 km/saat) Moskva-Leninqrad reysi ilə hərəkətə başladı. 1985 — ABŞ prezidenti Ronald Reyqan Cenevrədə SSRİ lideri Mixail Qorbaçovla görüşdü. 1987 — 1931-ci il istehsalı olan "Bugatti Royale" hərrac yolu ilə avtomobil tarixində o dövrə qədərki ən baha qiymətə — 5,5 milyon dollara satıldı. Həftənin seçilmiş siyahısı Şəki Xan qəbiristanlığındakı epiqrafik abidələr — hal-hazırda orada mövcud olan, yaxud vaxtilə orada mövcud olmuş yazılı başdaşılardan, yazılı başdaşı qəlpələrindən və digər təyinatlı bir daş kitabədən ibərətdir. Şəki Xan məscidinın şərq tərəfində yerləşən Şəki Xan qəbiristanlığında vaxtilə 15-20-yə qədər yazılı başdaşı olmuşdur. Hal-hazırda cəmi 10 yazılı başdaşı və cəmi bir digər təyinatlı epiqrafik abidə var. Kömək səhifələri Vikipediyaçılar Beş əsas prinsip Qaralama dəftəri Şablonlar Yeni başlayanlar üçün təlimat Tez-tez soruşulan suallar Vikipediya

Vikimedia Fondunun digər layihələri Commons Ortaq media anbarı Vikixəbər Açıq xəbər mənbəyi Vikilüğət Lüğət Vikisitat Sitatlar Vikikitab Açıq dərsliklər və təlimat kitabları Vikimənbə Açıq mənbə Vikinövlər Bioloji növlərin sistematikası Vikiversitet Viki Universitet Meta-Viki Vikimedia koordinasiya mərkəzi

Türkdilli Vikipediyalar Cənubi Azərbaycan Başqırd  • Çuvaş  • Krım-tatar  • Qaqauz  • Qaraçay-balkar  • Qaraqalpaq  • Qazax  • Qırğız  • Özbək • Tatar  • Tıva  • Türk  • Türkmən  • Uyğur  • Yakut Vikipediya digər dillərdə