Anapa buxtası
| Anapa | |
|---|---|
| rus. Анапская бухта | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Tip | buxta |
| Yerləşməsi | |
| 44°53′00″ şm. e. 37°19′00″ ş. u. | |
| Ölkə |
 Rusiya |
| Akvatoriyası | |
|
|
|
|
|
|
.jpg)
Anapa buxtası — Qara dənizin şimal-şərq hissəsində buxta. Cənub-qərbdən Anapa burnu ilə həmsərhəddir. Körfəz müasir Anapa şəhərinin Qara dəniz sahil xəttini formalaşdırır. Buxta vaxt ilə geniş olan Anapa körfəzinin qalığıdır. 19-cu əsrin sonlarında dağətəyi çayların allüvial fəaliyyəti nəticəsində ərazisinin çox hissəsinin lilləndirmiş. Keçmiş körfəzin çox hissəsini indiki Anapa düzənliyi tutur. Kiçik su axını Anapa buxtası yaxınlığında olan Anapa dilini kəsir.
Coğrafiyası[redaktə | mənbəni redaktə et]
Anapa buxtasının sahil zolağı şimaldan cənuba doğru hərəkət etdikcə tədricən yüksəlir. Hündürlüyü 2–3 m olan alçaq qumlu çimərliklər tədricən çınqıl çöküntülü və hündürlüyə 23 metrə qədər olan yüksəkliyə çevrilir. Şimaldan cənuba doğru hərəkət edərkən suyun şəffaflığı da artır. Buxtanın suyunda hələ də qədim yunan amforalarının qalıqlarına rast gəlinir. Buxtanın Qafqaz ön dağlarına bitişik cənub hissəsi dərin olub Malaya buxta adlanır. Sahil zonası isə Yüksək sahil adlanır.[1] Burada kafelər və bulvar fəaliyyət göstərir. Anapa çayının mənsəbində Anapanın mərkəzi çimərliyi yerləşir. 1881-ci il məlumatlarına görə, körfəzin dərinliyi 10,7 metr (35 fut) olmuşdur.[2]
Tarixi[redaktə | mənbəni redaktə et]
Anapa körfəzinin sahilində Sindskaya Qavan, Qorqippiya və Genuya koloniyası olan Mapanın qədim yaşayış məskənləri var idi.[3]
Flora və fauna[redaktə | mənbəni redaktə et]
Körfəzdə fitoplanktonun ortalama sayı 165 min hüceyrə/l, biokütləsi 0,52 q/m³ təşkil edir. Fitoplanktonun əhəmiyyətli bir hissəsi (yarıdan çoxu) müxtəlif növ diatomlardan ibarətdir, ikinci yeri dinofitik yosunlar tutur.[4]
Makrofitlərdən kladofora, ulva və qırmızı yosun xordariyası geniş yayılmışdır. Ümumilikdə sahilə atılmış 55 növ yosun aşkar edilmişdir.[5]
Körfəzin dib faunasında donax mollyuskaları üstünlük təşkil edir. Sıxlığı 250–300 əd/m2-ə çatır. Daha dərinlikdə Aralıq dənizi lentidiumu, venoz rapa ilə təmsil olunur.[5]
Anapa körfəzi yerli, eləcə də köçəri fauna üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir. Qışda Anapa ərazilərində su adətən donur, ona görə də qu quşları və digər su quşları donmayan buxtaya uçurlar.[6] Anapa buxtasında dəniz suyu stadionu var, sahildə voleybol və çimərlik futbolu üzrə çempionatlar keçirilir.[7]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
.
- ↑ "Анапа | пляжи Анапы — Высокий берег". 2011-09-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-10-27.
- ↑ Записка о сооружении порта в Анапской бухте. Известия Императорского общества для содействия русскому торговому мореходству. Выпуск Х, 1882 г.
- ↑ Кругликова И. Т. Синдская гавань. Горгиппия. Анапа. — М.: Наука, 1977, стр. 37
- ↑ Ясакова О. Н. Современное состояние фитопланктона в бухтах городов Анапы и Геленджика, Чёрное море // Вестник ЮНЦ РАН. Том 10, № 1. 2014. С. 35–48.
- ↑ 1 2 Блинова Е. И. Штормовые выбросы макрофитов. Условия формирования и влияние на экологическое состояние моря (на примере Анапской бухты, Черное море) / Е. И. Блинова, М. Ю. Сабурин // Труды ВНИРО. 2005. — Т. 144. — С. 286−293
- ↑ "Фото Анапы — Альбом Анапская бухта". 2009-08-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-07-25.
- ↑ Валиев В. А. Анапа в названиях и именах: как, что и почему так называется в Анапе. — Краснодар : Советская Кубань, 2009. — 143, [1] с. : портр.; 17 см, стр. 11–12