Aralıq dənizi Dialoqu
Aralıq dənizi Dialoqu — ilk dəfə 1994-cü ildə yaradılmış NATO və Aralıq dənizi hövzəsinin yeddi ölkəsi arasında əməkdaşlıq forumu. Onun məqsədi "bütün regionda yaxşı münasibətlər və daha yaxşı qarşılıqlı anlaşma və etimad yaratmaq, regional təhlükəsizlik və sabitliyi təşviq etmək və NATO-nun siyasət və məqsədlərini aydınlaşdırmaqdır".[1]
Dialoq NATO-nun Avropada təhlükəsizliyin Aralıq dənizində təhlükəsizlik və sabitliklə əlaqəli olduğuna dair fikirlərini əks etdirir. Bu, həmçinin Avropa–Aralıq dənizi Tərəfdaşlığını və Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatının Aralıq dənizi Təşəbbüsünü gücləndirir və tamamlayır.
Üzvlər[redaktə | mənbəni redaktə et]
Aralıq dənizi Dialoqu əvvəlcə beş ölkə ilə fəaliyyətə başlamış, lakin zaman keçdikcə daha iki ölkə əlavə edilmişdir
Misir (1995-ci ilin fevralında qoşulmuşdur)
Əlcəzair (2000-ci ilin martında qoşulmuşdur)
İsrail (1995-ci ilin fevralında qoşulmuşdur)
İordaniya (1995-ci ilin noyabrında qoşulmuşdur)
Mavritaniya (1995-ci ilin fevralında qoşulmuşdur)
Mərakeş (1995-ci ilin fevralında qoşulmuşdur)
Tunis (1995-ci ilin fevralında qoşulmuşdur)
Liviya[redaktə | mənbəni redaktə et]
2012-ci il Çikaqo Sammitində NATO dövlət başçıları bəyanat yayaraq, Aralıq dənizi dialoqu vasitəsilə Liviyanın NATO tərəfdaşı kimi "xoş gəldin" olduğunu qeyd etdilər. Liviya hələ ki, cavab verməyib.[2]
Fərdi Əməkdaşlıq Proqramı[redaktə | mənbəni redaktə et]
16 oktyabr 2006-cı ildə NATO və İsrail Aralıq dənizi dialoqu çərçivəsində ilk Fərdi Əməkdaşlıq Proqramını (ICP) yekunlaşdırdılar və burada İsrail NATO-nun Aktiv Dəniz Əməliyyatına töhfə verəcək.[3] ICP terrorizmlə mübarizə və Aralıq dənizində birgə hərbi təlimlər kimi ümumi maraq doğuran bir çox sahələri əhatə edir. Misir (2007) və İordaniya (2009) ilə daha çox ICP sazişi imzalanıb və NATO gələcəkdə əlavə Aralıq dənizi Dialoquna üzv dövlətlərlə əlavə sazişlərin imzalanacağını gözləyir.
Həmçinin bax[redaktə | mənbəni redaktə et]
İstinadlar[redaktə | mənbəni redaktə et]
- ↑ NATO Topics: NATO's Mediterranean Dialogue - Linking regions together Arxivləşdirilib 2009-09-11 at the Wayback Machine
- ↑ "Chicago Summit Declaration" (english). www.nato.int. 20 may 2012. 10 iyun 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 iyun 2023.
- ↑ "NATO/Israel Cooperation in the framework of the Mediterranean Dialogue" (english). www.nato.int. 16 oktyabr 2006. 10 iyun 2023 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 10 iyun 2023.