Arpaçay (çay)
| Arpaçay | |
|---|---|
| azərb. Arpaçay | |
 | |
| Ölkələr | |
| Region | |
| Mənbəyi | Basarkeçər dağ silsiləsi |
| • Yüksəkliyi | 2 985[1] m |
| Mənsəbi | Araz |
| • Yüksəkliyi | 780[1] m |
| Uzunluğu | 126[1] km |
| Meyilliyi | 17.5 m/km |
| Su sərfi | 21,2 m³/s |
| Su hövzəsi | Araz→Kür→Xəzər |
| Hövzəsinin sahəsi | 2 630[1][2] km² |
| Qolları | Alagöz çayı, Qabaxlı çayı |
|
Arpa çayı Azərbaycanın fiziki xəritəsində:
 39°28′14″ şm. e. 44°56′54″ ş. u. |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Arpaçay — Ermənistanın hazırkı Vayotsdzor mərzindən və Naxçıvanın Şərur rayonundan axır. Araz çayının sol qolu və NMR-nın ən böyük və sulu çayıdır.
Uzunluğu 126 km, hövzəsinin sahəsi 2630 km²-dir.[1] Başlanğıcını Basarkeçər dağ silsiləsində Cermuk şəhərindən 12 km şimal-şərqdə, 2.985 metr hündürlükdəki yerləşən zirvədən (koordinatları: 39° 57′ 5.27″ şm. e. 45° 39′ 52.36″ ş. u.) götürür. Yeraltı sular, qar və qismən yağış suları ilə qidalanır. Suvarmada geniş istifadə edildiyindən yayda suyu Araza çatmır. Arpaçayından Göycə gölünə su axıtmaq məqsədi ilə 1970-ci ildə 48.6 km uzunluğunda tunel çəkilmişdir.[2] 1977-ci ildə Şərur rayonu ərazisində çayın üzərində su tutumu 150 mln. m³ olan su anbarı (Arpaçay su anbarı) tikilmişdir.[3]
Keşişkənd şəhəri yaxınlığında Arpaçayın orta illik su sərfi 11.5 m³/san-dir.[4] Bunun 50%-i yazda, 25%-i yayda, 14%-i payızda, 11%-i isə qışda keçir. Orta illik asılı gətirmələr sərfi 2.38 kq/san, lillənməsi isə 120 q/m³-dir.
2013-cü ildə Arpaçay üzərində Arpaçay Su Elektrik Stansiyası inşa edilmişdir.
- Arpaçayın qolları:
- Sağ sahildə: Alagöz çayı, Qabaxlı çayı.
Həmçinin bax[redaktə | əsas redaktə]
İstinadlar[redaktə | əsas redaktə]
- ↑ 1 2 3 4 5 Azərbaycan Respublikası Ekologiya və Təbii sərvətlər Nazirliyi: Azərbaycanın çayları, gölləri və su anbarları
- ↑ 1 2 Значение слова "Арпа" в Большой Советской Энциклопедии
- ↑ Xalq qəzeti.- 2012.- 5 iyun.- səh. 6.
- ↑ Арпа — Географическая энциклопедия
